سوره سینما – آصف سعادتی : یک نکته ناگفته در تاریخ جنگ! این عنوان می­شود شروع به تلاشی همه جانبه برای بازسازی مجاهدت­های رزمندگان اسلام در برهه­ای حساس از تاریخ جنگ که سرنوشت دفاع مقدس را رقم می­زند و اتفاقا قابلیت­های نمایشی بالایی هم دارد. دست اندرکاران فیلم می­گویند که «تنگه ابوقریب» با چنین ایده­ای از طرف سعید ملکان که سال­ها آن را در ذهن داشته کلید خورده­است. با اعتماد کاملی که در این سالیان همکاری با بهرام توکلی داشته­است، او را بهترین گزینه برای پرداختن داستان و به تصویر درآوردن این سوژه تشخیص داده­است.

آنچه که از فیلم تنگه ابوقریب بر پرده سینما دیده می­شود، قرائت و روایت جدیدی از سینمای جنگ است که این عرصه را متحول کرده­است. یعنی همکاری مبارکی که در این حوزه بین ملکان و توکلی رخ داده است، به خوبی نتیجه داده است. ملکان سال گذشته نیز فیلم ویلایی ها را برای جشنواره فجر داشت که آن هم به لحاظ مضمون و پرداخت کار متفاوت و قابل ستایشی در سینمای دفاع مقدس به شمار می­رود. این روند نشان می­دهد که او دانسته وارد این ماجرا شده است و گرایشی که به عرصه دفاع مقدس احساس می­کند متعهدانه است.

اما چرا او دفاع مقدس را به عنوان موضوع فیلم­هایش برگزیده است. مگر عده­ای از سینماگران ایران سال­ها سرو صدا به پا نکرده­اند که این حوزه دیگر جای کار و سوژه ندارد، چطور این جسارت را به خود داده که وارد این حوزه شود و در این وادی کار کند؟ اصلا توکلی به عنوان یکی از کارگردانان جوان و امروزی چگونه ریسک ورود به سینمای بی­رمق شده­ی دفاع مقدس  را پذیرفته است؟ خروجیِ «تنگه ابوقریب» به ما پاسخ این سوال را خواهد داد. یک فیلم تمام و کمال که در عین دارابودن از داستانی جذاب و پر محتوا، توانسته است با بهره­گیری از تکنیک­های ناب و به روز سینمایی، یک فیلم ارزشمند را در کارنامه کاری توکلی و بالاتر از آن یعنی سینمای ایران قرار دهد.

تلاش این دو رفیق یعنی ملکان و توکلی تنها در نمایش یک روز از جنگ بوده است. آنها در لابلای خاطرات خاک گرفته جنگ گشته­اند و سوژه خود را پیدا کرده­اند. بچه­های گردان عمار لشگر ۲۷ محمد رسول الله در آخرین روزهای جنگ در یک عملیات یک روزه رشادت­هایی به خرج می­دهند که در تاریخ آن روزها گم می­شود و به نوعی به فراموشی سپرده می­شود. هنر امثال این دو عزیز کشف و پرداخت به این سوژه است. سینمای ایران به این دست از کاشفان نیاز دارد که سوژه­های بکر و قابل پرداخت سینما در تاریخ این مرز و بوم بخصوص تاریخ انقلاب و جنگ تحمیلی را کشف کنند. دفاع مقدس ما مالامال است از این قصه­های دراماتیک که قابلیت سینمایی شدن دارد و موید همین ماجرا می­شود تنگه ابوقریب!

نگاه شریف و قابل تحسینی که در فیلم دیده می­شود، روایت جنگ برای نوجوانانی است که شاید درک مفهوم جنگ در حالت عادی برایشان سخت است. فیلم خیلی خوب و با رعایت انصاف به روایت جنگ می­پردازد و در عین حال زشتی­ها و زیبایی­هایش را از نزدیک­ترین فاصله ممکن به تصویر می­کشد. این دغدغه که پاسخگوی نوجوانان و جوانان وطن در این عرصه باشی به اندازه­ی خود ساخت چنین فیلمِ گرانبهایی، باارزش است.

حال که امثال توکلی و ملکان مسیر جدید و پر امیدی را آغاز کرده­اند، می­توان انتظار داشت تا اگر قصد پیشرفت در سینمای ایران، در ذهن سینماگران ایرانی وجود دارد باید این حرکت قابل تقدیر در مسیر دفاع مقدس که یک کار خودخواسته و دلی است، الگو قرار گیرد. تنگه ابوقریب نشان داد که اگر معتقد هستیم سینمای ایران از نبود داستان و فیلمنامه خوب رنج می­برد، این معدن دفاع مقدس گنجینه خوبی است برای نشان دادن هنر فیلمنامه نویسانی که به دنبال سوژه­های خوب و سینمایی می­گردند.