سوره سینما – امید فروغی : نقش سینما در کاهش آسیب های اجتماعی  روشن است. این رسانه پرنفوذ و تاثیرگذار بدون شک، از ظرفیت و قدرت بالایی برای شناسایی و معرفی آسیب های اجتماعی و ارائه راهکارها و افق های امیدبخش برخوردار است.

بسیاری بر این باورند در ایران از توان و کارکرد این رسانه برای کاهش آسیب های اجتماعی به درستی بهره برداری نشده است. حتی، با نگاهی بدبینانه تر، برخی معتقدند در مواقعی سینمای ایران نه تنها به کمک جامعه برای رفع مصایب و کاهش آسیب ها نیامده بلکه خود نیز، به ابزاری هنجارشکن و نوعی آسیب  بدل شده است.

اکنون، این باور وجود دارد که باید از روش های خلاقانه و نوین هنری در پیشگیری، کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی از طریق ترغیب هنرمندان به تولید آثار هنری با روش های نوین کاربردی در عرصه سینما و تلویزیون کمک گرفت.

متاسفانه، در تبیین معضلات اجتماعی و تشریح آسیب ها  عمدتا، دست به دامن برگزاری نشست های علمی – آموزشی، تئوری پردازی های تخصصی و شعار بسنده شده و از رسانه های مدرنی چون سینما در این زمینه استفاده جدی صورت نگرفته است.

طلاق، رفتارهای خشونت آمیز، اعتیاد، دختران و زنان در معرض آسیب، کودک‌آزاری، خیانت در روابط زناشوئی،کودکان کار و خیابان، فقر اقتصادی، حاشیه نشینی،خودکشی، آسیب‌های اجتماعی نوپدید، ارتباطات مجازی و …حتی، پدیده هایی چون: رخوت و بی نشاطی  هیچگاه، با تکیه بر پژوهش های علمی و تجربی و پشتوانه های مطالعاتی در سینما مورد نقد و روایت قرار نگرفته و بیش تر به وجوه تولید درام و داستان پردازی های مبالغه آمیز آن ها توجه شده است و ای بسا، برخی از فیلمسازان به دلیل پاره ایی ملاحظات جشنواره پسند غربی، حتی با نگاهی افراطی و غیرواقعی در این حوزه ها ورود کرده اند.

فیلم‌های سینمایی از قدرت بیانگری و نفوذ بالایی برای مردم برخوردارند و تجربه جامعه‌شناختی نیز این مسئله را تأیید می‌کند که سینما تأثیر گسترده‌ای بر رفتار و نگرش مخاطبانش دارد.

یکی از مهمترین دغدغه های هر جامعه و نظامی،  تلاش برای کاهش جرم و تعداد مجرمان و آسیب‌دیدگان اجتماعی است و سینما و فیلم‌های سینمایی و نیز، محصولات هنری تلویزیونی از جمله مهم ترین و کاربردی ترین امکانات در این زمینه به شمار می آیند.

بررسی چگونگی روایت و طرح مباحث و مسائل مربوط به آسیب‌های اجتماعی در فیلم‌ها، خاستگاه اجتماعی شخصیت ها، شرایط زیستی ، شخصیت‌پردازی مجرمان و آسیب دیدگان، دیدگاه های مستتر در فیلم‌ها، جایگاه تعالیم و آموزه های دینی و ده ها موضوع و مضمون و تم اصلی و فرعی دیگر، بدون شک، نیازمند کاربست روش های خلاقانه و تاثیرگذار است.

متاسفانه، بیش از سایر حوزه ها و ژانرها به نظرمی رسد سینمای اجتماعی ما دچار سیاست زدگی و جشنواره زدگی شده است و این ویژگی باعث گردیده تا سینمای متعهد، جدی و خونگرم و امیدبخش ما در هاله  نگاه های شبه روشنفکری و غیرواقع بینانه محصور بماند.

مطمئن باشیم که جامعه برای عبور از بی نشاطی، کم تحرکی و افسردگی  نیازمند استفاده گسترده از تولیدات و محصولات  فرهنگی است که یکی از کانون های مصرف فرهنگی به طور قطع، سینما است.