به گزارش سوره سینما، برنامه «کیوسک» این هفته با حضور دکتر ابراهیم داروغه زاده معاونت نظارت وارزشیابی سازمان سینمایی  و دبیر جشنواره فیلم فجر با اجرای احسان عبدی پور با موضوع بررسی وضعیت اکران این روزهای سینما و سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به روی آنتن شبکه ۳ سیما رفت.

عبدی پور در ابتدای برنامه ضمن اشاره به این نکته که دکتر ابراهیم داروغه زاده امسال برای دومین سال پیاپی دبیر جشنواره ملی فیلم فجر است ، از ایشان خواست تا گزارشی از تعداد ثبت نام فیلم های متقاضی در جشنواره ی امسال ارائه دهد.

داروغه زاده گفت: به نظرم امسال یکی از بهترین دوره های جشنواره از لحاظ کیفیت فیلم های متقاضی را خوهیم داشت.دلیل این که از تولیدات امسال در مراحل پروانه ساخت و نمایش اطلاع دارم ومی دانم که فیلم هایی با موضوعات و ژانرهای متنوع وبه لحاظ فنی و هنری با کیفیت خواهیم داشت . این موضوع  کار هیات انتخاب امسال را سخت خواهد کرد.وثبت نام فیلم های متقاضی هنوز تمام نشده و فکر می کنم تقریبا تمام فیلمهایی که امسال تولید شده اند متقاضی ثبت نام در جشنواره هستند.

داروغه زاده افزود: ما اسامی فیلمهای متقاضی را اعلام نمی کنیم. به ادلیل این که شاید برخی از فیلم ها تمایل نداشته باشند که ثبت نامشان رسانه ای شود در حالی که انتخاب نشده اند. همانطور که در سال گذشته با توجه به این که تعداد فیلم های انتخابی کم بود و فقط ۲۲ فیلم به جشنواره راه پیدا کردند، ما اسامی فیلم های متقاضی و انتخاب نشده را اعلام نکردیم.

عبدی پوردر ادامه ی این بحث گفت: تولیدات سینمای ایران در سال جاری چیزی حدود ۸۰ تا ۱۰۰ فیلم بوده، آیا همه ی این ها در جشنواره شرکت می کنند؟

داروغه زاده در پاسخ به این پرسش گفت: با توجه به اینکه امسال مجددا بخش فیلمهای اول در جشنواره اضافه شده و در این بخش هم۱۰ فیلم خواهیم داشت، می توان گفت تقریبا بیش ازصد فیلم امسال متقاضی حضور در جشنواره باشند. همه به اشتباه فکر میکنند ما این بخش را حذف کردیم در صورتی که این بخش در دوره ی قبل از ما حذف شده بود و ما دنبال کننده ی مسیر آنها بودیم. در این یک سال  با این مسئله مواجه شدیم که فیلمسازان فیلم اولی نمی توانند سرمایه گذاری پیدا کنند که مثل فیلم های حرفه ای بودجه ی مکفی برای ساخت فیلم را دراختیارشان قرار دهد . در این صورت توانایی رقابت با فیلم های حرفه ای را نخواهند داشت، فکر کردیم بهتر است که یک بخش مجزا برای آنها داشته باشیم .

عبدی پور در ادامه ی این بحث گفت: نادیده گرفتن فیلم اولی ها در دو سال گذشته خیلی عجیب بود. آن هم درسال هایی که آنها خیلی خوب پاسخ اعتماد جشنواره را دادند و فیلمهای خوبی در این بخش دیده شد.  پرسش من از شما این است که چرا دوره ی قبل این بخش را به جشنواره باز نگرداندید؟

دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر  گفت: آنها از جشنواره حذف نشدند . همه ی آن فیلم ها توسط هیات انتخاب دیده شدند و آثاری که می توانستند حضور داشته باشند، انتخاب شدند.

عبدی پورگفت: برای من عجیب است که ۱۰ فیلم اول در بخش نگاه نو انتخاب می شوند سپس از این ۱۰ فیلم، ۳ فیلم در بخش مسابقه ی ایران و سودای سیمرغ با فیلم های دیگر رقابت می کنند. آیا انتخاب نکردن آن هفت فیلم باعث پیش داوری در باره ی آنها نمی شود؟ چون شما ۳ تا از آنها را وارد رقابت با فیلم های بخش سودای سیمرغ می کنید واگر هدف دیده شدن همه ی فیلم های اول است شما با این کار به مخاطبان می گویید که فقط این ۳ فیلم ارزش دیدن دارند.

ابراهیم داروغه زاده گفت: دلیل انتخاب چند اثر از فیلم اولی ها برای قرار گرفتن در کنار حرفه ای ها این است که آنها امکان دریافت سیمرغ را داشته باشند. مثلا وقتی فیلم “ابد و یک روز” به کارگردانی سعید روستایی علاوه بر بخش فیلم اولی ها در بخش اصلی مورد داوری قرار گرفت چندین سیمرغ دریافت کرد و اگر این اتفاق نمی افتاد سیمرغ از او دریغ شده بود.

عبدی پوردر ادامه ی این برنامه مطرح کرد: نقد دیگر وارد به جشنواره ،  مجموع اکران های  زیاد فیلم ها در تهران و شهرستان است، چه دلیل منطقی برای این کار وجود دارد؟

ابراهیم داروغه زاده گفت: با توجه به توافقی که با شورای عالی تهیه کنندگان داشتیم سال گذشته تعداد اکران ها درتهران را کم کردیم. اما برای اکران شهرستان ها رضایت تهیه کنندگان لازم است. چون هزینه ی اکران شهرستان ها به طور کامل به تهیه کنندگان پرداخت می شود. ولی برای اکران در تهران پولی پرداخت نمی شود مگر برای سانس های فوق العاده.

در ادامه ی این برنامه عبدی پور از داروغه زاده پرسید:  برآورد هزینه امسال جشنواره ملی فیلم فجر چه قدر است؟ وکل هزینه ای که سازمان سینمایی برای یک سال سینمای ایران در نظر گرفته چه قدراست؟

دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجردرپاسخ گفت: همانطور که قبلا هم اعلام شده هزینه ی جشنواره ی ما در سال گذشته کمتر از ۵ میلیارد تومان بوده است. درمورد کل هزینه سازمان سینمایی باید بگویم که دقیق نمی دانم ولی فکر می کنم مبلغی حدود ۱۰۰ میلیارد تومان باشد.

عبدی پور گفت: به طور کلی این هزینه ها بیشتر خرج چه بخش یا کانال هایی از سینما می شود و فارابی در چه نقشی در این بخش دارد؟

داروغه زاده گفت: بیشتر این مبلغ  صرف حمایت از تولید می شود که بخش قابل توجهی از آن شامل حمایت های فارابی است. در حقیقت تمام فیلم های سینمایی توسط  فارابی حمایت می شوند. بخشی هم توسط مرکز گسترش سینمای مستند و بخش دیگر هم توسط انجمن سینمای جوانان است.

در ادامه ی این برنامه عبدی پور گفت: شما می گویید همه ی فیلم های تولید شده در سال جاری درجشنواره فجر شرکت می کنند، متاسفانه  باید بگویم حداقل ۳ کارگردان در همین برنامه اعلام کرده اند که فیلم شان در جشنواره شرکت نخواهد کرد، چون حضور در جشنواره برای آنها دردسر ساز است.

داروغه زاده: فقط می توانم این را بگویم که همه ی تهیه کننده ها و کارگردان هایی که در جشنواره شرکت می کنند مدام با ما و هیات انتخاب درتماس و خواهان پذیرفته شدن فیلمشان در جشنواره هستند. وقتی فیلمی انتخاب نمی شود بلافاصله برخی از کارگردان ها به شدت اعتراض می کنند که چرا فیلمشان انتخاب نشده وهمه ی این ها نشانه ی اهمیت جشنواره ی فیلم فجر است.

مثال دیگر اینکه بعضی از فیلم ها سال گذشته ثبت نام کردند و توسط شورای بازبینی انتخاب نشدند و امسال دوباره متقاضی شرکت درجشنواره هستند که البته آیین نامه جشنواره اجازه ی حضور دوباره ی آنها را نمیدهد. این هم نشانه ی اهمیت جشنواره برای فیلم سازان است.

احسان عبدی پوردر ادامه از دکتر ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و هفتمین جشنواره ملی فیلم فجر پرسید: هیات انتخاب چگونه انتخاب می شوند؟ آیا لیست ذهنی دارید که بگویید؟

داروغه زاده گفت: این گروه در مشورت با شورای سیاست گذاری جشنواره انتخاب می شود. هیات انتخاب باید از کسانی باشند که در جشنواره فیلمی ندارند و البته مایل به پذیرفتن این مسوولیت هم هستند. البته مسوولیت بزرگ و سختی است و هم زمان زیادی را باید به دیدن فیلم ها اختصاص دهند و انتظاراتی که سینماگران از آنها دارند را برآورده کنند.

عبدی پور: چرا جشنواره ی فجر که امسال دوره ی سی و هفتمش را می گذراند حتی نسبت به جشنواره های نوپا درکشورهای اطراف نتوانسته وجاهت زیادی در دنیا پیدا کند؟ و آیا جدا کردن بخش بین الملل از بخش ملی کمکی به بهبود وجهه جشنواره در دنیا کرد؟

داروغه زاده: شاید یکی از دلایل جدایی بین الملل از بخش ملی جشنواره همین بود. در طول ۳۲ دوره ای که این دو بخش به صورت پیوسته درایام دهه فجر برگزار می شد، تمام توجه وتمرکز  رسانه ها به بخش مسابقه سینمای ایران دربخش ملی بود و کمتر توجهی به بخش بین المل می شد. دلیلش هم رونمایی فیلمهای سینمای ایران در آن بود. و قطعا برای رسانه ها جذاب بود که در آن بخش خبر رسانی کنند. طبیعتا بخش بین الملل تحت الشعاع قرارمی گرفت. بنابراین در آن دوره ها بخش بین الملل واقعا مهجور واقع شد و الان هم نمی توان درباره ی جشنواره  ای که ۳ سال از عمر آن می گذرد نظری داد.

عبدی پور: با این وجود حد جشنواره از یک حد معمولی بالاتر نخواهد رفت ؟

داروغه زاده: اگر بخواهیم در مسابقه ای شرکت کنیم که سینما ی هالیوود هم شرکت میکند بله حرف شما درست است، حتی اگر این جشنواره ها A یا B باشند. اما اگر بتوانیم عناصر هویتی که مزیت محتوایی و مضمونی ایجاد می کنند پر رنگ کنیم ، می توانیم جشنواره ی منحصر به فردی داشته باشیم که در دنیا و برای همه جذاب باشد.

سپس عبدی پوردرباره تصمیم گیری ها ی اکران فیلم ها از داروغه زاده پرسید: برنامه ریزی اکران در سینمای ایران چه قدردرحیطه ی اختیارات وزارت ارشاد و چه قدر در دفاتر پخش و مجموعه های سینمایی  مختلف شکل می گیرد؟

داروغه زاده گفت: وظایف دولت که مربوط به بخش حاکمیتی است شامل بررسی محتوا، فراهم ساختن زیر ساخت ها و توسعه ی سینما در کل کشور است.

در نظام نامه ی اکران هم که دولت آن را تعیین کرده ذی نفع های اصلی  اکران شامل تهیه کننده ها ، پخش کننده ها و سینمادارها مشخص شده اند. در کار گروه اکران نماینده ی همه ی این گروهها به علاوه ی نماینده ی کانون کارگردانان حضور دارند که سهم محتوا هم در تصمیم گیری ها دیده شود. حقوق هر کدام از این ذی نفع ها متفاوت است اما تعامل آنها با هم برای برنامه ریزی هرچه بهتر در راه دیده شدن و فروش بیشتر فیلم ها لازم است. همه فیلم ها باید بتوانند مناسب ترین شرایط اکران وبیشترین فروش را داشته باشند.

وی افزود: ما باید تا آنجا که امکان دارد دولتی بودن را از سینمای ایران کم کنیم تا دخالت دولت به عنوان متصدی کمتر باشد.در این صورت امکان رشد اقتصادی به شکل طبیعی در سینمای ایران چه در بخش تولید و چه در پخش بیشتر خواهد بود.

عبدی پور در ادامه ی موضوع اکران به بحث ارکان فیلم های کمدی پرداخت و اینکه چرا شرایط کنونی سینمای ایران منتج به این شده که ۷۰ درصد سینما ها در حال اکران فیلم کمدی هستند؟ چرا سیاست گذاری در سینما به جایی رسیده که فیلم ها در ژانرهای مختلف ساخته و اکران نشوند و فیلمسازان ترجیح می دهند فیلم کمدی بسازند که برایشان دردسر ساز نباشد و فیلم هایشان به سرنوشت  فیلم های کیانوش عیاری و … دچار نشود؟

معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در پاسخ گفت: متاسفانه باید به شما به عنوان فیلمسازی که بیشتر فیلم های هنری  می سازید، بگویم که اکثریت قابل توجه مخاطبان سینما جنبه ی سرگرمی برایشان مهم است و بعد مسائل دیگر. تهیه کنندگان با توجه به شرایط موجود سراغ ساخت فیلم می روند. اگر شرایط اقتصادی کشور را درنظر بگیریم ، وقتی در برهه ای شرایط اقتصادی و  حس وحال  افراد  خوب نباشد، طبیعی است که آنها ترجیح می دهند فیلم های سرگرم کننده و مفرح را انتخاب کنند.

داروغه زاده افزود : فیلم هایی که مشکل اکران دارند به تعداد انگشتان دو دست هم نمی رسد. ما سالی حداقل ۱۰۰  مجوز ساخت فیلم صادر می کنیم که تعداد قابل توجهی از آنها  اجتماعی و سیاسی هستند .

وی ادامه داد: صنعت سینمای ما حتی نسبت به کشورهای همسایه بسیار ضعیف است. علی رغم اینکه بیشترین جوایز را در جشنواره های بین المللی کسب می کنیم اما در این بخش ضعف داریم. چرا؟ چون سینمای ما همیشه یک سینمای دولتی و به اصطلاح گلخانه ای بوده است. برای همین معتقدم باید میزان سیاست ها یا دخالت های دولت در سینما کم شود. این میزان از فیلتر و دخالت درکوتاه مدت ممکن است منجر به تولید فیلم های خوبی شود اما در دراز مدت شکست در پی خواهد داشت. با همین وضعیت ما فیلم های شاخص زیادی داشتیم که در دنیا موفق شدند و سر و صدا به پا کردند. اما دراین چهل سال تعداد سالن های سینماهای ما درکشور با توجه به دو یا سه برابر شدن جمعیت همان تعدادی است که اوایل انقلاب تحویل گرفتیم. تنها در یکی دوسال اخیر شاهد سالن سازی در بعضی شهرها بوده ایم. سالن سازی وقتی توسط بخش خصوصی اتفاق می افتد که کسی بداند اگر روی سالن سینما سرمایه گذاری کرد برایش سود آور است و بازگشت سرمایه اش قابل پیش بینی خواهد بود. سال های گذشته کسانی را داشتیم که درخواست تغییر کاربری سینمایشان را داشتند اما الان نه تنها حاضر نیستند تغییر کاربری دهند بلکه توانسته اند با کمک بخش خصوصی تعداد سالن هایش را افزایش دهد.

داروغه زاده اضافه کرد: میزان تولیدات ما نسبت به میزان مصرف مخاطبان از تولیدات صوتی و تصویری بسیار ناچیز است. یک نوجوان ایرانی شاید یک درصد محصولات صوتی و تصویری که مصرف می کند تولیدات خودمان است. اگر ما زیرساختی برای تولید انبوه این محتوا ایجاد نکنیم واقعا نمی توانیم به اعتلا در این زمینه فکر کنیم.  تعداد سالن های سینما باید ۱۰ برابراین تعداد باشد که ما بتوانیم بگوییم سینمای صنعتی داریم که میتوانیم تعداد زیادی فیلم در آن تولید کنیم و فیلم های شاخص برای مخاطب نیز توجیه اقتصادی دارند.

عبدی پور سپس به بحث جشنواره های سینمایی در ایران پرداخت و گفت: به نظر می آید جشنواره های سینمایی خیلی زیادند.

داروغه زاده اظهار کرد: جشنواره هایی که سازمان سینمایی برگزار می کند شامل جشنواره سینما حقیقت مختص فیلم های مستند، جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران ، جشنواره فیلم کودک و جشنواره فیلم فجر در دو بخش ملی و بین الملل است. جشنواره دفاع مقدس نیز سازمان سینمایی فقط به آن کمک می کند و برگزار کننده اش نیست.

وی همچنین افزود: ما نسبت به کشورهایی که در دنیا سینما دارند تعداد جشنواره هایمان کم است. آنها درشهرهای مختلف جشنواره برگزار میکنند. این که کیفیت جشنواره ها باید بهتر شود یک بحث است و این که تعداد آنها زیاد است بحث دیگری است. تعدادی از جشنواره موضوعی هستند که سازمان ها با رویکرد های خودشان برگزار می کنند.

عبدی پور در انتها با اشاره به موضوع اهمیت تولید فیلم نامه در جشنواره های مختلف گفت: امیدوارم بحث تولید فیلمنامه های خوب در جشنواره ها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و همچنین امیدوارم جشنواره ی فجر امسال درجه یک برگزار شود. چون جشنواره فیلم فجر ویترین سینمای ایران است.

برنامه کیوسک  شنبه ها پس از اخبار شبانگاهی از شبکه ۳ سیما و با اجرای احسان عبدی پور پخش می شود.