سوره سینما – محسن روزبهانی کار جلوه های ویژه را از اوایل دهه شصت و با حضور در تیم تولید برخی آثار سینمای جنگ و از جمله «سجاده آتش»، «آخرین شناسایی» و «سرزمین خورشید» آغاز کرد و دیری نگذشت که خودش به یکی از خوش ذوق ترین طراحان جلوه های ویژه میدانی بدل شد. روزبهانی در دهه های مختلف به عنوان متخصص اجرای جلوه های ویژه فیلمهایی همچون «آژانس شیشه ای»، «برج مینو»، «بوی پیراهن یوسف»، «سی و سه روز» و «یتیم خانه ایران» حضور داشته و با دریافت ۹ سیمرغ بلورین جلوه‌های ویژه رکورددار دریافت جایزه این بخش از جشنواره فیلم فجر است.

روزبهانی که ابتدای سال «به وقت شام» و در میانه سال «تنگه ابوقریب» را روی پرده داشت به تازگی با درام جنگی «سرو زیر آب» به سینماها آمده است. با روزبهانی درباره اوضاع صنعت جلوه های ویژه میدانی در ایران و همچنین حضور در «سرو زیر آب» سخن گفته ایم.

*در سینما شایعه است که روزبهانی به خاطر تجربیات فراوانش جزو گرانترین طراحان جلوه های ویژه میدانی است. آیا حقیقت دارد؟

اتفاقا دستمزد من نسبت به تجربه ای که دارم اصلا گران نیست. کافیست با دستمزد عوامل پشت صحنه و مثلا فیلمبردار کار مقایسه کنید یا حتی تدوینگر تا دریابید دستمزد من و امثال من اصلا زیاد نیست؛ بماند که طراحی و اجرای جلوه های میدانی به شدت پرخطرتر و پرزحمت تر از هر کار دیگری در سینماست و انگار با جان خود بازی میکنیم.

*یعنی حتی در پروژه هایی با پروداکشن سنگین مانند «سرو زیر آب» هم دستمزدتان بالا نمی‌رود؟

اتفاقا دستمزدم در «سرو زیر آب» پایین بود چون هم فیلمنامه را دوست داشتم و هم تیم تولید در سطحی بودند که می‌شد باهاش کنار آمد.

*طراحی و اجرای جلوه ها در «سرو زیر آب» چطور بود؟ انفجار چندانی که نداشتید؟

این هم یک تلقی اشتباه است که کیفیت جلوه های میدانی را با حجم انفجار می سنجند در حالی که یک سکانس باران گرفتن برای من بسیار دشوارتر از ده سکانس انفجار است!

*با این حساب «سرو زیر آب» که نماهای فراوان زیر آب داشته دشوارتر بوده؟

از منظر ایجاد رئالیته در تصویری که مخاطب می بیند اجرای سکانسهای بارانی به شدت سخت است و از این حیث اجرای جلوه های ویژه «سرو زیر آب» بسیار دشوار بود و اگر میگویم د ستمزدم پایین بود به خاطر همین دشواری اجراست.

*انجام پروژه دشوار را با قیمت پایین قبول کردید فقط به خاطر کیفیت درام؟

ببینید، فیلمی که درباره اش حرف می زنیم فیلم ویژه ایست و همین که کارگردان سعی کرده برای نزدیک کردن مسلمان و زرتشتی حول محوری واحد به نام وطن، ارزشمند است آن هم در روزگاری که بدخواهان سودای تجزیه دارند. وقتی فیلمنامه تا این حد شریف است چرا من تخفیف ندهم! شاید باورتان نشود ولی در بسیاری از پروژه های میهنی دلچسب قرارداد سفید امضاء کرده ام تا دین ام را به سینما ادا کرده باشم.

*فارغ از جایگاه خودتان به عنوان پیشکسوت جلوه های ویژه اوضاع اقتصادی فعالان صنف خود را چطور می بینید؟

تعریفی ندارد و اگر بخواهیم نسبت به دستمزد بازیگران بسنجیم که واقعا مایوس کننده است. مشکل آنجاست که حتی اگر تورم ده برابر شود باز دستمزد ما چندان زیاد نمیشود.

*اما در این سالها مدام درباره ارقام نجومی رد و بدل شده در سینما می شنویم.

این ارقام به پشت صحنه نمی رسد و حتی به بازیگران هم چندان نمی رسد مگر افرادی خاص. با صراحت میگویم متوسط دستمزد بازیگران ما حتی از دستمزد بازیگران ترک هم پایین تر است. من در ترکیه هم کار کرده ام و دیده ام که یک بازیگر متوسط چگونه دستمزد میگیرد.

*…شاید به خاطر پایین آمدن مدام ارزش پول ملی ایران؟؟

این هم دخیل است ولی قبل از کاهش ناگهانی اخیر ارزش پول ملی هم باز همین وضع بود. حتی گرانترین بازیگران ما هم باز در اشل منطقه ای گران نیستند و نهایتا رده متوسطند. ولی به هر حال اوضاع آنها  از اوضاع فعالان پشت صحنه خیلی بهتر است و همین هم شده که برخی پروژه ها بخاطر نبود بازیگر معلق میشوند.

*…بخاطر نبود بازیگر یا نبود بازیگر چهره؟؟

در سینما تهیه کننده به دنبال بازگشت سرمایه اش است و باید بازیگر مطرح بیاورد. بازیگر مطرح با دستمزد پایین و متوسط اصلا نمی آید چون این طرف و آن طرف شنیده که فلان همکارش فلان قدر گرفته پس چرا او نگیرد! این میشود که فیلمها در پیش تولید متوقف میشوند بخاطر زیاده خواهیهای بازیگران خاص.