سوره سینما – ابوالفضل جلیلی را باید در دسته آن فیلمسازان بعد از انقلاب اسلامی قرار داد که بیش از داخل فیلم هایش در جشنواره‌های خارجی دیده شده است و شاید برای همین بهتر از خیلی های دیگر بتواند به ارزیابی جشنواره های مختلف داخلی بپردازد. به غیر از آثار اولیه جلیلی و فیلم هایی نظیر «گال» که از تلویزیون هم روی آنتن رفتند بقیه آثارش و از جمله «ابجد»، «گل یا پوچ» و «حافظ» بیش از داخل در جشنواره های خارجی دیده شدند. جلیلی درگفتگو با سوره سینما درباره جایگاه جشنواره ها در ساختار سینمای ایران سخن گفته است و با شفافیت از جشنواره‌های کوتاه دفاع کرده و در مقابل جشنواره‌های بلند بی هویت را زیر سوال می‌برد.

*سوال اصلی آن است که آیا سینمای ایران با بازار جهانی نزدیک به صفر نیاز به برگزاری این همه جشنواره و شرکت کردن در کلی جشنواره مختلف دارد؟

کلا، با این همه جشنواره صرفا فیلم که در ایران برگزار می شود مخالفم یعنی فکر می کنم اگر اینطوری پیش برویم تا چند سال دیگر هیچ کاری نداریم جز اینکه، همه دارند فیلم سازی می کنند برای شرکت در جشنواره های کوچک و بزرگ!! جشنواره برگزار کردن خوب است منوط به اینکه هدف گذاری مفیدی داشته باشد وگرنه این همه جشنواره بدون هدف که تلفات بیت المال هم دارند برگزار کردن آن ها چه فایده‌ای دارد؟ جهانی شدن سینمای ایران نیز ربطی به برگزاری جشنواره ندارد همان طور که یک ایرانی دو اسکار گرفت و باز جهانی نشدیم. جشنواره‌های جهانی شاید برای برگزیدگان، آورده داشته باشند ولی تا حالا که نتوانسته‌اند سهم ما را از سینمای جهان چنان که باید ارتقا دهند.

*حالا اگر بین جشنواره‌های موجود به ارزیابی بپردازیم که کدام جشنواره بدردنخور است و باید تعطیل شود چه تحلیلی ارائه می‌دهید؟

در بین این همه جشنواره، جشنواره‌های فیلم کوتاه و ثانیه ای از مفیدترین جشنواره ها برای جوانان است و باید حمایت شوند. متأسفم که بگویم با صرف بودجه هایی که برای جشنواره های رنگارنگ مثلا جهانی و راه اندازی گروه های سینمایی دولتی شد نتوانستیم کمترین بازخوردی در دیده شدن آثار فیلمسازان جوان داشته باشیم و همچنان چشم امید جوانان به جشنواره های کوتاه است.

*با این حساب باید به سمت رونق دادن هر چه بیشتر به جشنواره های کوتاه رفت؟

سینمای بلند دنیا هم به سمت مینی‌مال رفته و در مینی‌مال آنهایی موفقند که تجربه موثر در سینمای کوتاه داشته اند. جشنواره فیلم کوتاه تهران یا جشنواره ۱۰۰ ثانیه ای از جمله محملهایی هستند که باید امتداد یابند تا جوانان بیشتر و بیشتر به ادامه کار بیندیشند. جوانان مستعد را باید در همین جشنواره‌های کوتاه پیدا کرد و به آنها جهت داد و بر توانایی شان سرمایه گذاری کرد تا بتوانند در آینده سینمای ایران را بسازند. اگر جشنواره‌های کوتاه نباشند، فیلمسازان کوتاه هدر می روند. جشنواره هایی مثل صدثانیه‌ای را باید با قدرت برگزار کنند تا جوانان بیشتر و بیشتر به سمت این جشنواره بیایند و عیار خود را نشان دهند.

*…ولی متأسفانه بودجه چندانی به جشنواره های کوتاه نمی رسد؟

نمی دانم چه سیستمی وجود دارد که هر چیز اصیلی که مفید و لازم برای سینماست و می تواند به ارتقای آن کمک کند به مرور ضعیف می شود!! اینکه بودجه‌های درشت را به جشنواره های بی هویت پر از محصولات تکراری می دهند واقعا شگفت انگیز است. اتفاقا بودجه ها را باید صرف جوانان کنند.

*نقش جشنواره های کوتاه در رشد فیلمسازان و حضورشان در سینمای حرفه ای را چطور می بینید؟

ببینید اینکه همه دوست دارند فیلم بلند بسازند فقط و فقط یک دلیل دارد و آن هم دیده نشدن فیلمسازان کوتاه! چرا نبایدآثار برتر فیلمسازان کوتاه خریداری شود و در شبکه های تلویزیونی نمایش داده شود؟ چرا هنوز که هنوز است و در همان گروه سینمایی دولتی متشبث به تجربه گرایی(!) سانس ویژه اکران فیلم کوتاه در تمام سال ندارند؟ چطور بیش از نیم میلیارد هزینه پذیرایی در یک جشنواره آن چنانی می کنند ولی نصف این را صرف حمایت از فیلمسازان کوتاه نمی کنند؟؟ وقتی حمایت نباشد فیلمساز کوتاه یا باید برود سی.دی فروش شود یا راننده اسنپ!!

*این خود ریشه دارد در ضعف مدیریت! این طور نیست؟

مشکل ما این است که عاشق واقعی کم داریم. ما نیاز به مدیر متعهد و آزاداندیش داریم، اگر بتوانیم چنین مدیرانی تربیت کنیم یقینا آنها ساختاری خواهند چید که فیلمسازان خوبی از دلش بیرون بیایند که هم مخاطبین را جذب و هم اینکه بتوانند در بالا بردن سطح فرهنگ جامعه تاثیرگذار باشند و از همه مهمتر برای ملت ایران افتخارآمیز باشند. مدیر متعهد کم داریم که در سیاهه مالی یک جشنواره مواجه می شویم با تخصیص بودجه ۷۰۰ میلیونی فقط برای تعدادی مدیر!!

*…ولی در همین اوضاع باز جشنواره های کوتاه پر است از متقاضی؟

سینمای کوتاه توانسته است پل ارتباطی سالم و بسیار خوبی میان جوانان علاقمند با سینما باشد. قبلا همه می‌خواستند فیلم بلند بسازند و تمایلی به ساخت فیلم‌های کوتاه وجود نداشت وگمان می بردند فیلم های کوتاه هیچ جذابیت و اهمیتی ندارد و این جشنواره های فیلم کوتاه بودند که این تابو را شکستند و ثابت کردند که فیلم کوتاه اهمیت و جایگاه خاص خودش را دارد و می تواند مفید باشد.

*جوانگرایی حتی در ورزش هم به سودآوری منجر می شود ولی مدیران ما چندان آن را جدی نمی‌گیرند.

برای اینکه فیلم خوب ساخته شود، در مرحله اول نیازاست که فیلمساز خوب تربیت کنیم. مانند باشگاه های فوتبال خارجی که برای آینده فوتبال کشورشان از نوجوانی به فکر تربیت کردن بازیکن برای بازی در سطح بین المللی هستند و برای این امر هزینه‌ها می‌دهند، زیرا خوب می دانند که ارزشش را دارد و به مرور زمان برداشت خوبی خواهند داشت. حال سینما که جای خود را دارد و از اهمیت ویژه ای برخورداراست. همین سینما و فیلم است که ارتباط مستقیمی با بخش اعظمی از جامعه در تمام سطوح دارد و اگر ده مدیر کاردرست داشتیم که قدر جوانان را می دانست فیلم های پرفروشمان به‌جای ۵میلیون مخاطب، ۲۰ میلیون مخاطب را به سینما می کشاند.