به گزارش سوره سینما ، در هفتمین قسمت از ویژه برنامه «نقد سینما» در میز نقد سینمای ایران فیلم «تگزاس ۲» با حضور امیررضا مافی و آرش خوشخو به نقد گذاشته شد. در میز گفت‌وگوی این هفته بهروز افخمی و مسعود اطیابی کارگردان فیلم سینمایی «تگزاس۲» با هم به گفت‌وگو پرداختند.

«نقدسینما» که محصول مرکز تلویزیون و انیمیشن حوزه هنری است در اولین بخش با گفت‌وگوی محمدصادق لواسانی آغاز شد که گفت: ‌پس از جنجال‌های نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی با عنوان «فیلم‌هایی که نساختم»، یکبار دیگر در اردیبهشت امسال  جنجال تازه‌ای مبنی بر کپی بودن آثار میلانی فضای مجازی را ملتهب کرد که اعتراض کاربران فضای مجازی را به دنبال داشت. کاربران به این نکته اذعان داشتند که این عکس‌ها کارشان از الهام گذشته و به کپی رسیده، اما خانم میلانی چنین اظهار نظرهایی را رد کرد و مدام بر این امر تاکید داشتند که این حرف‌ها از سمت و سوی لطمه زدن به محبوبیت ایشان نشأت می‌گیرد.

وی افزود : اتفاق جالبی که در این میان افتاد، انتشارعکسی در فضای مجازی بود که در آن تهمینه میلانی در کنار بادیگارد خودشان در آن نمایشگاه ایستاده بودند. بادیگارد خانم میلانی در صفحه توئیتر خود عکسی با اسلحه از خود منتشر و معترضان را تهدید کرده بود.

افخمی در واکنش به جنجال‌های میلانی گفت: «میلانی گمان کرده فضای نقاشی مثل سینما است که هر کسی بتواند در آن اسم و رسم پیدا کند.»

مسعود اطیابی: تگزاس ۳ و ۴ را در برنامه کارم دارم

مسعود اطیابی نیز در ادامه وارد بحث فیلم خودش شد و درباره تفاوت فیلم های کمدی با سایر ژانرها گفت: فیلم کمدی و عامه پسند با هم متفاوت هستند و هر کدام ویژگی‌های خود را دارا هستند. بخشی از فیلم کمدی برگرفته از شرایط جامعه و نیاز آن است و بخش دیگر آن به نوعی به از خودگذشتگی مربوط می‌شود. چراکه فیلم کمدی باید طوری ساخته شود که خانواده، از کودک ۷ ساله گرفته تا پدربزرگ و مادربزرگ،‌ را به سینما بکشاند و برای هرکدام چیز قابل عرضه‌ای داشته باشد.

بهروز افخمی ادامه داد : سینمای ایران در آینده به فیلم‌های کمدی احتیاج دارد زیرا در دو سه سال اخیر این سینمای کمدی بود که باعث رونق سینما و دیگر بخش‌های آن شد.

مسعود اطیابی در تایید این حرف گفت:  اگر به آمار دقت کنیم می‌بینیم که اینطور نیست، در طول سال مثلا اگر ۱۰۰ فیلم ساخته شود نیمی از آن کمدی‌ست و نیمی ژانرهای دیگر . اگرچه یادمان باشد در کمدی شکست سنگین‌تر از ژانرهای اجتماعی است، چراکه ژانرهای اجتماعی را می‌توان پیش‌بینی کرد اما فیلم‌های کمدی را نمی‌شود پیش‌بینی کرد. سینمای ژاپن در برهه‌ای، بر اساس نیاز جامعه‌اش، به ساخت فیلم‌های غمگین روی آورد و در زمانی دیگر فیلم‌های ماورایی و فیلم‌هایی درباره آینده را به مردمش عرضه ‌کرد. لذا، بایستی بر اساس نیازسنجی روانشناختی جامعه، فیلم ساخت.

وی افزود: از طرفی، امروزه، با وجود فضای مجازی که همه جور خوراکی برای مردم در همه زمینه‌های سیاسی، اجتماعی،ورزشی و… فراهم می‌کند، سینما می‌بایست در همه ژانرها فیلم بسازد. فارغ از کمدی بودن یک فیلم، بحث خانوادگی و موثر بودن آن مطرح است و اینکه به نسبت فیلم‌های اجتماعی میزان تخریب‌شان کمتر است. وقتی معضلات اجتماعی چون خیانت در اکثر فیلم‌ها به تصویر کشیده می‌شود، سبب ایجاد بحران و از هم پاشیده شدن کانون خانواده می‌شود.

اطیابی تاکید کرد: حداقل کاری که فیلم کمدی انجام می‌دهد این است که خانواده را دور هم جمع می‌کند و خنده اجتماعی ایجاد می‌کند. یک سرمایه‌دار برای اینکه به پول خود برسد و سودی هم از فروش فیلم نصیبش شود، نیاز به فروش دو الی سه برابری فیلمش دارد. و برای بالا بردن فروش فیلم باید برای مخاطب ارزش قائل شود و زیاد خرج کند و این خرج کردن را در فیلم نشان دهد. وقتی به یک کار کمدی هجمه وارد شود، این هجمه باعث بالا بردن حساسیت شوراهای نظارت می‌شود که منجر به حذف برخی صحنه‌ها می‌شود که این سانسور به لحاظ تکنیکی آسیب جدی به فیلم وارد می‌کند.

وی عنوان کرد : من حتی به اینکه برای دور زدن محدودیت‌ها، فیلم را در خارج از کشور بسازم، فکر نکرده‌ام. فیلم‌های زیادی اعم از کمدی و غیرکمدی وجود دارند که در خارج از کشور ساخته و شامل ممیزی‌های کمتری شده‌اند اما موفق نبوده‌اند. ارتباط فرهنگی بسیار مهم است و ما نمی‌توانیم صد در صد فیلم‌ها را داخل کشور بسازیم. اگر بودجه ۱۰ میلیاردی داشته باشم، ترجیح می‌دهم تگزاس۳ را در خارج از کشور بسازم.

وی تشریح کرد : بخش عمده‌ای از «تگزاس۳» در آمازون و میان قبیله‌های آدمخوار و بخش زیادی از تگزاس۴ در مثلث برمودا و گیر کردن در آن می‌گذرد. به دلیل ممنوع الکار بودن یکی از بازیگران برزیلی، امکان اکران تگزاس۱ را در برزیل از دست دادیم. در برزیل هم ممکن است بازیگری در دوره‌ای ممنوع‌الکار و ممنوع‌ التصویر شود و این قانون فقط در ایران وجود ندارد. ما چند قصه متوالی را به مردم ارائه می‌دهیم و در آن‌ها کم‌کم به مضمون و محتوا هم می‌پردازیم و شاید حتی محتوا را غنی‌تر کنیم.

نقد و بررسی فیلم سینمایی «تگزاس۲»

آرش خوشخو منتقد و کارشناس این قسمت از برنامه در ادامه بحث عنوان کرد : تگزاس۲ مهر تاییدی است بر صنعتی شدن سینمای کمدی ما در سال‌های اخیر. فیلم‌نامه نویسان این ژانر با تماشای زیاد فیلم‌های روز جهان توانستند فیلم‌های کمدی را از حالت تخت کمدی دهه ۷۰ و ۸۰ در بیاورند و آثاری ارائه دهند پر از شوخی که خط داستان آن‌ها این اطمینان خاطر را به مخاطب می‌دهد که با دیدن‌شان می‌خندد. ضعف بزرگ این کمدی‌ها که خانواده را هدف قرار داده‌اند، لودگی‌های جنسی است. خوشبختانه در «تگزاس۲» این شوخی‌ها بسیار کم بود. در مجموع، «تگزاس۲» اتفاق مهمی در سینمای ایران نیست، اما نشانه‌ای است از اینکه سینمای ما حداقل در یکی از ژانرها، کمدی، توانست به صنعتیشدن نزدیک شود.

دکتر امیررضا مافی در ادامه این مبحث متذکر شد : احساس می‌کنم که امروز میان دو مفهوم سرگرمی و سرخوشی دچار دوگانگی شده‌ایم وکسانی که فیلم‌نامه می‌نویسند، در حال نزدیک شدن به این فرمول هستند که برایمان «سرخوشی» ایجاد کنند. یعنی وضعی که برای دقایقی ما را از وضعیت موجود منفک کند و این امر در فضای موسیقی نیز دیده می‌شود. ما در حال حرکت به سمتی هستیم که هنر را در کنار ابزاری به کار گیریم که باعث لذت مخاطب از روی «سرخوشی» شویم نه از روی سرگرمی. از امتیازات «تگزاس۲» این است که طعنه‌های سیاسی نمی‌زند، اما داستان فیلم تکراری و قابل پیش‌بینی است و لحظات غافلگیرکننده‌ای ندارد. «تگزاس۲» نسبت به «تگزاس۱» بهتر و تمیزتر است.»

آرش خوشخو ادامه داد: کمدی‌ خوب ما هنوز کمدی‌های دهه شصتی، همچون فیلم‌های «مهرجویی» و فیلم «لیلی با من است»، است. تگزاس۲ دورنمایی از جامعه سال ۱۳۹۷ ارائه نمی‌دهد، کنایه‌ای به وضع موجود نمی‌زند و شوخی‌های زیادی دارد، برخی سکانس‌ها در آن زیاد تکرار شده‌اند و برخی صحنه‌ها را بهتر می‌شد درآورد. اما به طور کلی، فیلم مردم را می‌خنداند، بدآموزی ندارد و یک ساعت و نیم خوبی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

وی گفت: در کل، توقع من از سینمای کمدی ایران زیاد نیست چون از آن ناامیدم. نکته مهمی که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که «تگزاس۲» در میان آثار مشترک دیگر، تنها فیلمی است که خوب و دقیق از همه پتانسیل‌هایی که از یک کاراکتر برزیلی در ذهن ما وجود دارد، بهره برده است، پتانسیل‌هایی چون مواد مخدر، فوتبال و… .

دکتر امیررضا مافی ادامه داد: چرا بنده، شما و آقای افخمی باید به یک کمدی کم ضرر قانع باشیم و بگوییم که«تگزاس۲» علیرغم همه ضعف‌هایش بهترین کمدی امسال ما بوده است. هنوز در مثال‌هایمان، به سراغ «اجاره‌نشین‌ها» و «لیلی با من است» می‌رویم و ارجاعات‌مان بسیار دور شده است. چرا همه به دنبال ساخت فیلم‌های پرفروش هستند؟ درست است که فیلم‌های پرفروش سبب دوام و قوام سینما هستند اما نباید دغدغه اصلی و مشترک اکثر فیلم‌سازان ساختن فیلم‌های پرفروش باشد. انتقال پیام سینما سبب تغییر مکانیسم معرفتی می‌شود

آرش خوشخو نیز گفت: در پایان فیلم مهمان مامان، مخاطب با حس مهربانی و رقت قلب از سالن خارج می‌شود، اما در «تگزاس۲» چنین حسی در مخاطب هنگام خروج از سالن وجود ندارد. سینمای کمدی ما زوج‌های هنری خودش را پیدا کرده است. این‌ها شوخی نویس‌هایی هم دارند، یعنی فیلم‌نامه نویسانی که تخصص‌شان شوخی نویسی است و این‌ها آنقدر تکراری می‌نویسند و کار می‌کنند تا بالاخره سینما را به سمت کلیشه‌ای شدن پیش می‌برند.

دکتر امیررضا مافی افزود:  من به این قائل هستم که سینما صنعتی است و این‌ها به یک فرمول ثابت رسیده‌اند. ما فیلم‌های کمدی را کمتر می‌بینیم و در فیلم‌های درام، جدی و  سخت گیرتر  هستیم. معتقدم فیلم باید تاثیر معرفتی هم داشته باشد.یک فیلم کمدی این امکان را دارد و اگر بتواند در کنار شوخی‌هایی که دارد، محتوای معرفتی داشته باشد و تلنگر هم بزند، فیلم بسیار ارزشمندی می‌شود.

شایان ذکر است برنامه «نقد سینما» محصول مرکز انیمیشن و تلویزیون حوزه هنری جمعه ها ساعت ۲۲ روی آنتن شبکه ۵ سیما می رود .