سوره سینما – کیاپور نظری : این روزها تمام حواس متولیان سینمایی کشور متوجه روند تولید آثار سینمایی در کشور است تا خدای ناکرده اثری بر خلاف موازین شرعی و اصول های اخلاقی تولید و در سینماهای کشور نمایش داده نشود اما کمتر مسئولی به “شکل گیری ساختار جدید سالن های نمایشی” و “تغییر هویت و نگرش مخاطبان”  توجه دارد . ظهور  و پیدایش “پردیس‌های سینمایی”  در کشور هر چند به نظر متمدنانه به نظر می رسد اما در پس خود آسیب های جدّی را به سینماهای مستقل وارد خواهند ساخت. به عبارت دیگر پردیس ها با جذب تماشاگران سینماهای تک سالنه موجب مرگ تدریجی آنها می شوند . برخلاف تصور ، ساخت پردیس های سینمایی در ایران باعث افزایش تعداد مخاطبان نمی شود بلکه موجب کوچاندن تماشاگران از سینماهای تک سالنه به سمت سینماهای چند منظوره خواهد شد . سینماهای مستقل و تک پرده ای با از دست دادن تماشاگران و کاهش درآمد و نیز عدم سرمایه گذاری در تجهیز صندلی ها و سیستم های صوتی و تصویری قادر به نمایش باکیفیت فیلم ها نخواهند بود در نتیجه توان اقتصادی لازم برای ادامه فعالیت را از دست خواهند داد . در همین راستا به چند مورد عینی اشاره می شود :

* در فروردین ماه سال ۹۸ ، سینماهای کشور ۴.۶۲۴.۰۰۰ نفر را جذب کرده اند که حاصل آن ۵۸۴ میلیارد ریال فروش بوده است. عملکرد سینماهای کشور در فروردین ماه ۹۷ جذب ۴.۶۸۳.۰۰۰ نفر و درآمد آن به میزان نیز ۴۳۷ میلیارد ریال گزارش شده است. با آن که تعداد سینماهای کشور از ۲۱۹ سینما به ۲۵۲ سینما افزایش یافته است اما تعداد تماشاگران کشور حتی کمتر از ماه مشابه در سال گذشته بوده است .

به طور کلی نوسانات و تغییر در تعداد تماشاگران سینماهای کشور متناسب با جمعیت کشور نیست و بر اساس نوع آثار تولید و نمایش داده شده در یک دامنه معین قرار می گیرند . هر چند درآمدهای سینمایی روند رو به رشد را نشان می دهد اما بخش مهمی از این نرخ رشد به دلیل افزایش بهای بلیت سینماست . به عبارت دیگر افزایش سالن های سینمایی لزوما به معنای افزایش تعداد تماشاگران سینما نیست در این حالت با احداث پردیس های مدرن چه اتفاقی برای تماشاگران سینمایی رقم می خورد ؟ پاسخ این سئوال روشن است . تعدادی از تماشاگران به سمت سینماهای چندمنظوره (پردیس‌های مجلل) هدایت می شوند و سینماهای تک پرده ای توان ادامه رقابت با آنها را از دست خواهند داد .

بر اساس آمار ، در حال حاضر حدود ۳۰ پردیس سینمایی (۱۶ پردیس سینمایی در تهران و ۱۴ پردیس سینمایی در استانها) در کشور فعالیت دارند. در فروردین ماه سال ۹۸ حدود ۴۴ % از تماشاگران سینماهای ایران (۲.۰۳۴.۶۹۵ نفر) ترجیح داده اند فیلم را در پردیس های سینمایی ببینند . با توجه به ظرفیت محدود تماشاگران سینمایی در سطح کشور ، بخش قابل ملاحظه ای از تماشاگران سینماهای تک پرده ای به این سو سوق پیدا کرده اند.

یکی دیگر از ویژگی های پردیس ها و سینماهای مدرن “جذب تماشاگران جوان” است زیرا تماشاگران قدیمی تر اغلب وفادار به سینمای محلی بوده و حاضر نیستند مسافت زیادی را طی کنند تا در سینماهای مدرن فیلم ببینند . بنابراین ذائقه های مشتریان جوان که عمدتا طرفدار لذت بردن و سرگرم شدن هستند با فیلمسازانی که فیلم های کمدی می سازند سازگارتر است . این که بعضی از فیلمسازان مدعی اند تماشاگران ، فیلم های کمدی را بیشتر می پسندند نشات گرفته از تقاضاهای این طیف گسترده از تماشاگران جوان در پردیس های سینمایی ست . جوانانی که حاضرند پول بیشتری برای دیدن فیلم در پردیس ها هزینه کنند و خوشبختانه و یا شوربختانه ، درآمد حاصل از نمایش فیلم در پردیس های سینمایی شاکله چرخه اقتصادی سینمای کشور را تشکیل می دهد و این امر روند توسعه این مراکز را طی سال های اخیر و آینده شتاب خواهد بخشید .

طبق آمار، بیش از ۵۳ درصد از کل فروش سینماهای کشور در فروردین سال ۹۸ (۳۱۲.۲۵۰.۲۶۸.۴۳۰ریال ) سهم پردیس های سینمایی شده است. به عبارت دیگر ۳۰ پردیس سینمایی فعال در کشور “بیش از نیمی از فروش و درآمد سینماها”را از آنِ خود کرده اند و سهم سایر سینماهای کشور علیرغم تعداد و پراکندگی بسیار گسترده در سطح کشور فقط ۴۷ درصد بوده است.

استفاده از خدمات نمایش فیلم در پردیس های سینمایی اغلب گرانتر از سینماهای تک پرده ای ست. طبیعتا پرداخت رقم های بیشتر برای قشر متوسط و پایین دشوار است. با ظهور پردیس های متعدد و حذف تدریجی سینماهای تک پرده ای، طیف وسیعی از تماشاگران فرودست از کلیت سینما کنار می روند. از طرف دیگر پردیس ها معروفند به این که می توانند افراد زیادی را جذب کنند به ویژه جوانانی که درآمد ی قابل مصرف دارند تا برای سرگرمی ، خرید ، تفریح و غذا هزینه کنند، صاحبان کسب و کار هر چند بندرت از این پردیس ها بازدید می کنند اما گشاده دستانه برای خود و خانواده شان خرج می کنند.  اگرچه بسیاری از فیلمسازان کمدی در ایران معتقدند ساخت فیلم های طنز گونه صرفا برای فراموشی رنج ها و گرفتاری های روزمره زندگی مردم ساخته می شوند و بر این عقیده اند مردم به اندازه کافی در زندگی شان مشکلات اقتصادی و غم و غصه های فروان دارند لذا ساخت فیلم های اجتماعی،کام مخاطبان سینما را تلخ تر خواهد کرد اما به نظر می رسد تولید فیلم های کمدی سخیف نه برای کاستی غم و اندوه قشر ضعیف بلکه برای تامین نیازهای قشر دارا و ثروتمندان ساخته می شود همین گروهی که بیشترین سهم را هم در چرخه اقتصادی سینمای کشور داشته و با پرداخت رقم های بیشتر، انگیزه ها را برای ادامه تولید آثار با مضامین مورد نیاز از جمله آثار کمدی فراهم می سازد .

خصیصه دیگر، پردیس های سینمایی چند منظوره بودن آنهاست. سرمایه گذاران در پردیس های سینمایی با بکار بردن بهترین نقشه های معماری و مبلمان شهری سعی می کنند جذابیت های فوق العاده در مجموعه های خود ایجاد نمایند . پردیس های سینمایی با بهترین رستوران ها و کافی شاپ ها، بهترین مراکز تفریحی، بهترین فضای تجاری و انواع و اقسام خدمات دهی مناسب به مشتریان همراه با امتیازاتی که شهرداری ها (حذف عوارض ساخت و ساز تا چند سال) و بانک ها ( اعطای تسهیلات ویژه و یا مشارکت در ساخت ) به آنها ارائه می دهند به همراه خود  فرهنگ جدیدی را  وارد می سازند که با فرهنگ سنتی ما در تعارض است. پردیس های سینمایی شبیه فروشگاه های بزرگی هستند که خرده فروشی را از بین برده و ضمن تعطیلی بازار های محلی و سنتی، مصرف گرایی را رواج خواهند داد.

کسی مخالف سرمایه گذاری و ساخت پردیس های سینمایی در کشور نیست و نمی خواهد با آن مقابله کند اما باید حواسمان به سینماهای قدیمی تر باشد تا در رقابت با این غول های جدید سینمایی که در جای جای شهرها برافراشته می شوند تاب مقاومت داشته باشند . ” افزایش مالیات بر درآمد پردیس های سینمایی ، حذف و یا کاهش مالیات بر ارزش افروده سینماهای تک پرده ای و حمایت های دیگر دولتی ، بقاء و ادامه حیات این گونه سینماها را تضمین خواهد کرد  زیرا این نوع از سینماها هنوز هم به افراد با درآمد کمتر خدمات ارائه می دهند”

* استخراج آمار از سایت: panel.cinemashahr.ir