به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری، نشست مشترک هنرمندان سوری و حوزه هنری با حضور دکتر نبی زاده مدیر امور نخبگان و دانشجویان کشورهای سوریه و لبنان در ایران، مجد الدین معلمی معاون هنری حوزه هنری، سعد قاسم رییس تحریریه مجله اتحاد، سید مسعود شجاعی طباطبایی مدیر هنرهای تجسمی حوزه هنری، سیدمحمد حسینی مدیر مرکز تولید متن حوزه هنری، و جمعی از هنرمندان سوری روز شنبه ۱۲ مرداد ماه در حوزه هنری برگزار و تفاهماتی بین هنرمندان کشور سوریه و حوزه هنری برای همکاریهای مشترک صورت گرفت.
دکتر نبی زاده در این نشست که در تالار سلمان هراتی برگزار شد در آغاز عنوان کرد: هیات حاضر از اساتید و بزرگان هنرکشور دوست و برادر سوریه هستند که به مدت یک هفته میهمان جمهوری اسلامی ایران خواهند بود. بر این اساس اولین جلسه رسمی این هیات در حوزه هنری انقلاب اسلامی، مرکز هویت بخش هنرهای انقلاب اسلامی در نظام مقدس جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی تا به امروز، پیش بینی شده و علاوه بر این نشست و تبادل تجربه، از داشتههای هنری ایران هم، بازدید خواهند کرد. همچنین، جلساتی تخصصیای نیز در مدت حضور این هیات در ایران برپا خواهد شد.
وی افزود: امیدوارم هیات هنرمندان سوری با بهره مندی از تخصصهای خود بتوانند فرهنگ غنی اسلامی را که بخش اعظمی از آن در جمهوری اسلامی هویدا است، با زبان فرهنگی و هنری خود انتقال دهند چرا که تکلیف ما انتشار داشتههای فرهنگی خود بر اساس اسلام ناب است. نگاه تجسمی به بحث انتقال فرهنگ یک نگاه عمیق فکری و ارادهای است و چه بسا که داخل هنر مباحثی چون خطاطی و نقاشی و سینما مستتر است که خود گویای بخش زیادی از فرهنگ بوده و امیدواریم هر بخش از این موضوعات که درحوزه جمهوری اسلامی است، استفاده لازم ببرید.
گفتنی است این هیات به ریاست دکتر طلال بیطار رئیس اتحادیه هنرمندان سوریه برنامههایی را در ایران اجرا خواهند کرد و ۱۱ اثر که توسط این هنرمندان سوری خلق و به ایران آورده شده است، برای عرضه در نمایشگاهی تقدیم مسئولان حوزه هنری میشود.
نبی زاده خاطر نشان کرد: ایران تلاش کرده در همه زمینهها از هیچ کمکی به کشور سوریه دریغ نکرده و حتی، در بخش هنر و تولید و خلق آثار هنری نیز، از این کشور حمایت کند.
وی ادامه داد: سینما یکی دیگر از هنرهای تصویری و رسانهای برای معرفی فرهنگ کشورها است. بنابراین فیلم که از اثرگذارترین ابزارهای بینالمللی برای انتقال اندیشهها محسوب میشود و خوشبختانه، حوزه هنری انقلاب اسلامی از این عرصه هم، غافل نمانده است. حوزه هنری به عنوان مرکزی برای تولید و پخش فیلم نیز از این قضیه عقب نمانده و اتفاقات خوبی را در تولید فیلمهای ارزشی و فرهنگی و استراتژیک رقم زده است.
در ادامه این مراسم مجد الدین معلمی معاون هنری حوزه هنری ضمن خوش آمدگویی به هیات سوری خاطرنشان کرد: همزمان با ایام پیروزی انقلاب اسلامی، حوزه هنری به عنوان مرکزی برای هنرهای انقلابی تاسیس شد. در حال حاضر همه رشتههای تخصصی نوشتاری(شعر و ادبیات)، تجسمی و سینمایی در این حوزه فعال هستند و این نهاد، در حال حاضر بزرگترین مرکز آموزش و تولید هنر در حوزه انقلاب اسلامی تلقی میشود. در طول ۴٠ سال گذشته که حوزه هنری تاسیس شد، تولیدات گران بهای زیادی در خصوص هنر و سینما داشته ایم و به این نتیجه رسیدهایم برای ماندگاری انقلاب و انتقال پیام آن بهترین راه هنر و در کنار آن سینما است. تاریخ را اهالی هنر میسازند و آنها هستند که قادرند با زبان بینالمللی خود حرف و افکارشان را به همه جهان برسانند.
وی اذعان داشت: ما شرایط سخت کشور دوست و برادر سوریه، را درک میکنیم و از این شرایط متاسف هستیم. ما هم در ایران به نحو دیگری این شرایط را داشتهایم و حسرت میخوریم که چرا در زمانی که درگیر جنگ بودهایم کارهای هنری خود را ادامه ندادهایم. گاهی یک فیلم، عکس، تابلوی هنری و یا کاریکاتور میتواند پیامهای مختلفی داشته باشد. بنابر این به شما که درگیر جنگ هستید این توصیه را میکنیم که از این شرایط سخت به عنوان یک فرصت استفاده کنید. این شرایط سخت برای اهالی هنر یک فرصت است. در واقع جنگ، فرصتهایی را برای اهالی هنر ایجاد میکند که میتواند برای آیندگان و تاریخ مشکلات را سهل کند.
معلمی عنوان کرد: ما سربازان جبهه فرهنگی هستیم و وظیفه ما است که به ثبت واقعیتها در پشت جبهههای مقاومت کمک کنیم. در حال حاضر در جمهوری اسلامی ایران پر فروش ترین کتابها مربوط به روایت دوران دفاع مقدس از زبان راویان و شاهدان است. از نظر ما هر سرباز یک راوی است که می تواند داستان، کتاب و فیلمی را روایت کند و ظرفیتهایی را برای هنر و سینما ایجاد کند. ما آمادگی نشر کتاب، ساخت فیلم، موسیقی و تئاتر از تجربیات شما را داریم چرا که شما تنها صدای جنگ امروز و رساندن آن به دنیا هستید. قدر لحظههای خود را بدانید و ما هم در کنارتان هستیم. امروز بخشی از فعالیتهای حوزه انتقال تجربیات است که قابلیت پخش در کشور شما را دارد و ما آن را در اختیار شما قرار میدهیم. اهالی هنر اهل عمل هستند و به جای حرف عمل میکنند.
طلال بیطار رییس هیات هنرمندان سوری هم، ضمن تشکر از بانیان برنامه و مسئولان حوزه هنری گفت: هنرمندان جمهوری عربی سوریه با وجود مشکلات جنگی از هنر عقب نماندهاند. نامهها و پیامهای زیادی از اتحادیه هنرمندان سوری به کل جهان علیه تحریکات استکبار جهانی و جنگ با سوریه ارسال شده است. حقیقتا هنرمندان سوری نمایندگانی از مظلومیت ملت سوریه در جهان بودهاند. هنر اسلامی یک هنر پایدار و قدیمی در جمهوری عربی سوریه است. ما به عنوان هنرمند تجارب ارزشمند شما را در هنرهای ایرانی منتقل خواهیم کرد. خط عربی و نقشهای اسلامی در دانشگاههای ما تدریس و هنرمندان زیادی را تربیت میکنیم و تعداد زیادی هنرمند داریم که بر این روابط ادامه دار و پایدار تاکید دارند. امیدوارم فرصت اینگونه روابط برای دیگر هنرمندان سوری ایجاد شود.
سعد قاسم رییس تحریریه مجله اتحاد یکی دیگر از هنرمندان سوری حاضر در نشست ضمن تاکید بر اهمیت روابط سوریه با ایران اظهار داشت: خارج از پروتکلهای رسمی و سیاسی، روابط فرهنگی سوریه و ایران با وجود فراز و نشیبها، دیرینه و مستمر بوده است. اعتراف میکنم ایران در پرورش فرهنگ و هنرهای اسلامی در دنیا نقش مهمی داشته است. در طی تاریخ اسلام، هنرمندان ایرانی در خلق نقاشی نسبت به غرب پیشتاز بودهاند چرا که هنر نقاشی ایرانی که با تصویر و عکس ترکیب میشود، تحول بزرگی در هنرهای اسلامی منطقه ایجاد کرد که نمودی از آن در منطقه از جمله سوریه و عراق وجود دارد.
وی افزود: فرهنگ ایرانی از صفر شروع نشده بلکه در اسلام به جایگاه خاصی رسید اما فرهنگ کشورهایی نظیر سوریه و عراق در خدمت اسلام قرار گرفته است. فرهنگهای بابل، فنقی و آشوری در کنار فرهنگ مسیحیت قرار گرفت و در سوریه نشر پیدا کرد که از آن به عنوان هنر بیزانس تعریف میشود. این راه ادامه دارد و از هنرهای قبل از اسلام آغاز و تاکنون ادامه داشته است. در واقع این دیدگاه پیچیدهای از هنر را عرضه میکند.
سعد قاسم اذعان داشت: هنر حالتی از تعبیر است و وظیفه توصیف و مستند سازی را برعهده دارد. هنر ایرانی برای ما دور و ناآشنا نیست. هنرهای ایرانی در زمان جنگ هیچ کوتاهی نکرده و رسالت خود را به خوبی انجام دادهاند. در تعبیر جنگ بر علیه ما و ایران، در قبال دشمن هردو مدافع بودهایم اما وضعیت در سوریه پیچیدهتر بوده است در واقع، دشمن در جبهه مقابل نبوده بلکه در داخل فعالیت میکرده که بخشی از وظیفه آن نابودی فرهنگ سوریه بوده است. بنابراین سعی کردهاند تمام آثار تاریخی ما را نابود کنند. در همه مناطقی که تکفیریها بر آن مسلط شدهاند سعی در تخریب و دزدی آثار ما داشتهاند. پیروزی برای ما محافظت بر هنر بوده است.
وی یادآور شد: من همیشه داستانی برای مثال دارم که یکی از سربازان سوریهای در حین جنگ مجروح و اسیر شد، تروریستها از او خواستند در برابر دوربین به قدرت داعش اعتراف کند. در شرایطی که اسلحه بین دو چشمانش بود او پاسخ داد: والله که دشمن را از روی زمین پاک میکنیم. معتقدم هیچ هنرمندی نمیتواند به طور کامل این تصویر را برساند. هنر ایرانی خدمات بزرگی در زمینه جنگ ایران و جهانیان ارائه داده است و در اصل سعی میکند بر تاریخ و گذشته خود تسلط داشته باشد که این امر الگویی برای تلاش ما در سوریه است اما این روش با راههای مختلف انجام میشود که یکی از آنها هنرهای اسلامی است.
سیدمسعود شجاعی طباطبایی مدیر هنرهای تجسمی حوزه هنری، در ادامه ضمن یادآوری دوران حضور خود در سوریه گفت: من افتخار حضور در سوریه را داشتهام و در دو دوره قبل و بعد از جنگ در این منطقه حضور داشتهام. بنابراین به خوبی نسبت به صدمات دشمن آگاه هستم. اولین بار برای داوری در مسابقات کاریکاتور عازم این کشور شده و هفته گذشته به عنوان داور مسابقهای بینالمللی در این کشور حضور داشتهام و همیشه به همراهی این کشور با ایران افتخار میکنیم. بعد از جنگ سوریه برای عکاسی به این کشور سفر کردم در این سفر از حجم تخریب شهر بالاخص در حلب بسیار شگفت زده شدم در حالی که نصف شهر همچنان در تصرف داعش بود. بخشی از عکسهایی که از این ویرانی گرفتم، بسیار تلخ، ولی بخش اعظمی دیگر بسیار امیدوار کننده بوده است.
وی افزود: در عکاسی از شهر حلب، تصاویری مربوط به تخریب دانشگاه این شهر است که از بیشترین دانشجو در زمینه هنر برخوردار بوده و در جنگ مورد ویرانی قرار گرفته است. این درحالی است که در سفر دوم به این شهر بسیار شگفت زده شدهام که مردم به شهر برگشته و دانشگاه مشغول به فعالیت شده و توانستم از جشن فارغ التحصیلیشان عکاسی کنم.
شجاعی طباطبایی خاطر نشان کرد: در نظر داریم مصادف با سالروز آزادسازی حلب، از مجموعه عکسهای مربوط به این شهر نمایشگاهی با عنوان «حلب زنده است» برپا کنیم. جشنوارههایی نظیر مقاومت که در دمشق برگزار شد، نگاه امیدوار کنندهای به آینده را نشان میدهد. ما موفق شدیم در دفعات دوم نمایشگاه عکس و کاریکاتور را در این کشور برگزار و با هنرمندان سوری آشنا شویم. سوریه تنها نیست و همیشه همراهش بودهایم برای مبادرت با این امر دو نمایشگاه بینالمللی کاریکاتور در این زمینه برقرار و با حضور ٧٠ کشور مسابقه «پایان یک داعش» را برگزار و برآیندی چون اتحاد عقیده در همه کشورها مبنی بر ظلم داعش به سوریه داشته است.
رییس اتحادیه هنرمندان کشور سوریه در ادامه این مراسم عنوان کرد: از حسن توجه ایران نسبت به سوریه خوشحال هستم. همواره از زمان عثمانی تلاشهای بسیاری صورت گرفته تا حلب را تسخیر و یا نابود کنند ولی تشکل خانوادهها در آن مانع از این کار شده است. بخشی از حلب بالاخص مسجد اصلی آن نابود شد و دشمن تا تخریب قلعه حلب که نمادی از کشور ماست، نیز پیش رفت اما پایداری مردم حلب در جنگ، مانع از رکود اقتصادی و زوال هنر در این کشور شد.
وی یادآور شد: ما به عنوان هنرمندان هنرهای زیبای سوری سعی کردهایم ماهیانه دو نمایشگاه درباره حلب برپا و نمایی از امروز آن را به جهان نشان دهیم که خوشبختانه مورد استقبال کشورهای دیگر قرار گرفت و فهمیدندکه ما زندهایم و مقاوم هستیم. من از برگزاری نمایشگاه عکس در سوریه حمایت میکنم و از شجاعی طباطبایی دعوت میکنم نمایشگاه عکس خود را با میهمانی و حمایت مالی ما و با هماهنگی وابستگی فرهنگی ایران در سوریه برگزارکنند. نمایشگاه مشترک ایران و سوریه در حلب بهترین اتفاق برای مشارکتهای هنری این دو کشور است.
تعدادی هنرمندی از هیات سوری در ادامه اذعان داشت: به عنوان جامعه هنرمندان سوری از ایران اطلاعات زیادی داشتهایم اما به محض حضور در ایران از دیدن پیشرفتهای این کشور بسیار شگفت زده شدیم. ایران ملتی با ادب و تمیز دارد، هنر در همه نقاط شهر نمایان است و این مایه افتخار است که در کشوری هستم که برای هنر ارزش بسیاری قایل است. این در حالی است که هنر کاریکارتور ایرانیان در جهان جایگاه ویژه ای داشته و سعی کرده است افکار خود را به جهان معرفی کند. نمیتوان نقش هنر و سینمای ایران در انتقال پیام مظلومیت فلسطین و سوریه را نادیده گرفت اقدامی که هنرمندان سوری نیز نسبت به آن مبادرت کرده اند. در سال ۲۰۱۴ در زمانی که ما درگیر جنگ بودهایم، لوحی برای غزوه طراحی کردهایم که در گینتس هم ثبت شده است. هنر پروژهای ملی و وطنی است و افرادی که به وطن و خاکشان وفادارند. اسلام یک هویت روحی دارد ولیکن ایران هویتی بصری برای اسلام ایجاد کرده است.
سیدمحمد حسینی مدیر مرکز تولید متن سازمان سینمایی حوزه هنری، در این مراسم گفت: ما در حوزه جنگهای جهان با تمام تلخی اتفاقات، غالبا خواستگاه شاخههای هنر جهان هستیم که در حوزه سینمایی، تجسمی و مکتوب تعریف میشود. سینما جایگاه برتر و ویژهای در دنیا دارد که از همان آغاز جنگ سوریه و عراق هنرمندان سینمای ایران به فکر تولید آثار بودند و به چند نکته در این آثار توجه کردند. در وهله اول آثار باید منجر به وحدت مردم سوریه و عراق شود و در وهله دوم باید به فضاهای آسیب پذیر و مورد هجمه داعش توجه بیشتری شود.
وی افزود: کودکان و زنان بیشترین آسیب را در جنگ میبینند. بنابر این بیشتر آثار انسانی نیز در این حوزه است که معمولا قصههای مربوط به رزمندگان، حماسی تعریف میشود. ما برای ادای حق تاریخ و شرایط امروز، مجبور به پرداختن به هر دو حوزه هستیم که براین اساس تاکنون دو فیلمنامه نوشته و در آستانه تولید قرار گرفته است. در واقع، حوزه هنری نسبت به این قضیه تجربه خوبی در سینما دارد. مستند «A157» در حوزه کودکان و زنان آسیب دیده در جنگ نمونهای از فعالیتهای این مرکز است. مستند «کودکان تاریکی» یکی دیگر از آثار حوزه هنری است که آماده پخش است که درباره ۵ کودک است که کاری مهیب و تکان دهندهای است.
حسینی اظهار داشت: ساخت آثار داستانی نیاز به تجربه و تحقیق بیشتری دارد که خوشبختانه نسبت به این کار نیز، در حوزه هنری اقدام شده و فیلمنامه یک کودک سوری در جریان جنگ، را آماده کار داریم. این فیلمنامه قصه گیرایی بین ایران و آلمان و سوریه را به تصویر میکشد. درحال حاضر، به منظور تولید مشترک این مستند مذاکراتی با کشور آلمان صورت گرفته و رسما در این جلسه از شما هم دعوت به همکاری میکنیم تا با مشارکت در این مستند، روایتی انسانی را به تصویر بکشیم.
در پایان هیات اساتید و هنرمندان تجسمی سوری ضمن زیارت مزار شهدای گمنام حوزه هنری، از گالریهای حوزه هنری، گنجینه هنر انقلاب، ابوالفضل عالی و کارگاه هنرمندان حوزه هنری بازدید کرده و طی مراسمی با حضور جمعی از هنرمندان ایرانی، آثاری را به گنجینه هنر انقلاب این مرکز اهدا کردند. همچنین به نشان تقدیر از رییس حوزه هنری انقلاب اسلامی لوحی دست نوشته از هنرمندان سوری به این نهاد انقلابی اهدا شد.