به گزارش سوره سینما، پنل «تولید مشترک ایران، ترکیه و کشورهای اروپایی» با حضور مهمت اکتاش، تهیه‌کننده سینما صبح امروز چهارشنبه ۳۰ مرداد در کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار شد.

مهمت اکتاش در ابتدای این نشست، درباره حوزه فعالیت خود گفت: من بیشتر در آلمان فعالیت می‌کنم و در این کشور دفتری داریم که تولیدات مشترکی را با کشورهایی چون ایران، آلمان، مصر، ترکیه و کشورهای اروپایی انجام می‌دهیم. فکر می کنم یک خلط مبحث رخ داده و درست است که من از جامعه ترکیه برآمده‌ام اما بیشتر مقوله تولید مشترک ما متمرکز بر کشورهای اروپایی است.

وی سپس درباره مفهوم تولید مشترک در سینما توضیح داد: تولید مشترک فقط این نیست که اعداد و ارقام و بودجه‌های فیلم‌ها را اعلام کنیم بلکه تولید مشترک درباره داستان خطی فیلم و آن ویژگی‌های هنری و مسئولیت‌پذیری طرفین تولید هست.

این تهیه کننده ادامه داد: وقتی در یک منطقه می‌خواهیم دست به تولید مشترک بزنیم، اولین سوال این است که چرا می‌خواهیم چنین کاری انجام دهیم، چه چیزهایی در این منطقه وجود دارد که بین دو طرف مشترک هستند، برای تهیه‌کنندگان ارجینال بودن بسیار اهمیت دارد و سپس به مسئله فروش و نمایش جهانی توجه می‌شود.

اکتاش تاکید کرد: سوال بعدی که باید بپرسیم، این است که کارگردان چه کسی است و چه تجربه ای دارد؟ کمپانی که می‌خواهد ساخت فیلم را برعهده بگیرد دارای چه زمینه‌ای است؟ تهیه‌کنندگان اروپایی به کارگردانان فیلم اولی خیلی اعتماد نمی‌کنند و به جست‌وجوی آثار کارگردانان کار کشته می‌پردازند،البته مواقعی هم بوده است که کارگردانان فیلم اولی از جانب تهیه‌کنندگان حمایت شدند اما با ظرافت و دقت بسیاری بالایی انتخاب شدند.

وی با اشاره به کارگردانان باسابقه سینمای ایران بیان کرد: من در مورد کارگردانان ستاره ایران مانند اصغر فرهادی و عباس کیارستمی صحبت نمی‌کنم چون همه ‌علاقه‌مند هستند با این چهره‌ها کار کنند، بلکه در مورد کارگردانان جوان صحبت می‌کنم. در اروپا تهیه کننده‌ها به دنبال یک زبان جدید سینمایی هستند و اگر این کارگردانان جوان دارای این زبان جدید نباشند قطعا انتخاب نمی‌شوند. در واقع از داستان تکراری و دست خورده بیزارند و به دنبال اثری جدید، متفاوت و ارجینال هستند.

این سینماگر با اشاره به امکانات ساخت فیلمسازی در آلمان، توضیح داد: اولویت‌هایی برای ساخت فیلم در اروپا وجود دارد، به خصوص در کشور آلمان. مثلا اگر یک تهیه‌کننده ایرانی بخواهد تولید مشترکی انجام دهد و یک میلیون یورو به آنجا ببرد، به صورت اتوماتیک ۲۰ تا ۳۰ درصد از هزینه تولید را متقبل می‌شوند، همچنین در زمینه تهیه لوکیشن نیز بسیار کمک می کنند. حتی کارگردانان آمریکایی نیز به آلمان می‌آیند و از این امکانات برای ساخت فیلم استفاده می‌کنند. در واقع برای فیلمسازان مستقل دو راه وجود دارد، اول اینکه می‌توانند در غرب یک شریک برای تولید مشترک پیدا کنند، دوم اینکه بازار آسیایی می‌تواند راه مناسبی پیش روی‌شان باشد.

وی با اشاره به تولیدات مشترکش با کشورهای آسیایی گفت: سال پیش من دو تولید مشترک در منطقه بازار آسیایی داشتم، البته کشورهای دیگر اروپا مانند آلمان و فرانسه هم در زمینه تولید مشترک با بازار آسیایی همکاری دارند. همچنین کارگردانان و تولید‌کنندگان حوزه خلیج فارس یک راه به شدت مهم پیش روی خود دارند و آن هم جوایز سینمایی است که اسکار آسیایی نام‌گذاری شده است.

اکتاش افزود: اولین قدمی که در یک پروژه می‌توان برداشت این نیست که ۲۰ هزار یورو دریافت کنید، بلکه باید خود را به نمایش بگذارید و در جشنواره‌های مختلف شرکت کنید تا دیده شوید.

این سینماگر سپس به مرور جشنواره‌ها، کمپانی‌ها و نهادهایی که در ساخت فیلم‌های سینمایی به کارگردانان کمک می کنند پرداخت که از آن جمله می توان به سینه فونداسیون کن، جشنواره فیلم برلین، جشنواره لوکارنو، جشنواره ونیز، کشورهای نروژ و سوئیس و… اشاره کرد. وی درباره نحوه عملکرد جشنواره فیلم برلین در این زمینه گفت: در جشنواره فیلم برلین برای دریافت حمایت های مالی و غیرمالی برای ساخت یک فیلم رقابت سختی وجود دارد چون کارگردانان مطرحی حضور دارند و دریافت تسهیلات برای یک کارگردان جوان سخت است. البته باید ۵۰ درصد حمایت مالی را از کشور خود داشته باشند.

وی همچنین با بیان اینکه برخی از تهیه‌کنندگان به شکل منطقه‌ای فعالیت می‌کنند، به تولیدات مشترک سینمای ترکیه و ایران اشاره کرد و یاد بایرام فضلی کارگردان «جن زیبا» که فیلمی مشترک با کشور ترکیه ساخته است را زنده کرد.

اکتاش با تاکید بر اینکه مقوله تولید مشترک شبیه ازدواج است، ادامه داد: دو فرهنگ متفاوت در یک دوره خیلی طولانی، ازدواجی بین شان صورت می گیرد که در کنار هم قرار بگیرند و با شاخصه‌های هم آشنا شوند. این اتفاق قرار گرفتن دو سنت کهن فیلمسازی کنار هم است، سنت‌هایی که با وجود تمامی تفاوت‌ها کنار هم قرار می‌گیرند و از یکدیگر مسایل زیادی را می آموزند.

وی ادامه داد: بحث تولید مشترک می‌تواند یک فرهنگ فیلمسازی جدید را به منطقه و جهان معرفی کند. دو زبان متفاوت سینمایی می‌توانند در کنار هم قرار بگیرند و تبدیل به یک بدن واحد شوند و به جهان عرضه شوند.

این تهیه‌کننده درباره مشکلاتی که در زمینه تولید مشترک رخ می دهد نیز گفت: مشکلاتی که در زمینه تولید مشترک وجود دارد بیشتر جنبه محلی دارند، این نکته خیلی مهم است وقتی در هنگام فیلمسازی همه خوشحال هستند بدانید یک مشکلی دارید چون هیچ وقت در زمان ساخت یک فیلم همه عوامل خوشحال نیستند.

بخش دوم این نشست به سینمای کودک اختصاص داشت و اکتاش درباره نگاه جهانی به مقوله سینمای کودک بیان کرد: ما در دو جمله اساسی می‌توانیم در مورد سینمای کودک صحبت کنیم، اینکه فیلم برای کودک است یا درباره کودک؟ به نظرم هر دو جمله درست است، من خودم یک پسر ۱۰ ساله دارم که مدام انیمیشن نگاه می‌کند و وقتی من خواستم فیلمی ایرانی (کردی) برایش نمایش دهم، اما چون مناسب سنش نبود، قبول نکرد.

وی ادامه داد: در آلمان قوانین زیادی برای چگونگی نمایش فیلم‌ها برای کودکان وجود دارد، به نظرم باید بالانسی بین واقعیت موجود و جهان کودکانه ایجاد کنیم، ما باید از نگاه بچه ها به فیلمسازی بپردازیم و آنچه آن ها از جهان اطرافشان برداشت می کنند را به تصویر بکشیم.

در بخش پایانی این نشست نیز کامبوزیا پرتوی درباره بحث تولید مشترک نظر خود را اینطور بیان کرد: ما هیچ محصول مشترکی از قبل از انقلاب تا به امروز نداشتیم، حتی پیش از انقلاب وزارت فرهنگ و هنر تصمیم به ساخت فیلم‌هایی از این دست گرفت و حتی عوامل خارجی نیز به ایران آوردند ولی هیچ وقت آنطور که باید این فیلم به عنوان یک فیلم مشترک دیده نشد.

وی یادآور شد: تعریف من از تولید مشترک این است که سرمایه‌گذاران چند کشور که می‌خواهند سود بیشتری از فیلم ببرند تصمیم به ساخت تولید مشترک می‌گیرند تا بتوانند اکران گسترده‌تری داشته باشند، اما ما در ایران نمی‌توانیم بگوییم تولید مشترک داریم.