به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی، مشروح گفت و گوی حسین انتظامی با حمید مدقق به شرح ذیل است:

شما امروز در روز ملی سینما به عیادت جمال شورجه رفتید، حال ایشان چطور بود؟

همانطور که می دانید در چند ماه گذشته آقای شورجه دچارعارضه مغزی شده بودند که خوشبختانه حال عمومی وی رو به بهبود است و به ما نوید زودهنگام پیش تولید سریال حضرت موسی(ع) را داد.

شما در ابتدای حضورتان در سازمان سینمایی تاکید بر چابکسازی و ادغام زیرمجموعه های سازمان سینمایی داشتید. تا چه اندازه در این زمینه به هدفتان نزدیک شدید؟

معمولا دولت ها حسب اقتضاعاتی که بوجود می آید نهادهایی را بوجود می آورند غافل از اینکه باید نهادهای سابق را تعدیل کنند و یا اگر اقتضاعات آن وجود ندارد آنها را ادغام و منحل کنند. اما دولت ها خردخرد بزرگ می شوند و موجب می شود کارآمدی آنها به چالش کشیده شود. در سازمان سینمایی هم مانند بخش های دولتی ما با این معضل روبرو هستیم وقتی ساختارها بزرگ می شوند علاوه بر کج کارکردی، بخش قابل توجهی از اعتبارات را می‌خورند درحالیکه آن اعتبارات باید صرف حوزه سینما شود. در این مدت موسسه رسانه های تصویری و مدرسه ملی سینما منحل شد و بخشی از فعالیت های آنها که کارکرد داشت در بقیه بخش ها ادغام شد و این خواسته سینماگران هم بوده که از بخش های ستادی فاصله بگیریم و کمک کنیم سینما بالنده شود.

عده ای معتقدند که تعداد زیاد شوراها خروجی مناسبی برای سینما نداشته اند. نظر شما در این مورد چیست؟

شوراهای مرتبط با سازمان سینمایی و سازمان های مرتبط با آن دو دسته هستند. ابتدا شوراهای نظارتی که شامل شورای پروانه نمایش و ساخت هستند بدین شکل که اگر فردی فیلمی می خواست بسازد در مسیر شورای پروانه ساخت سینمایی قرار می گرفت و بعد از اتمام کار در بستر شورای پروانه نمایش قرار می گرفت و اگر می خواست در شبکه نمایش خانگی فیلم بسازد در بستر شورای پروانه نمایش خانگی قر ار می گرفت که در شکل جدید این مشکلات مرتفع شد. شوراهای دیگری مثل مستند، انیمیشن مربوط به موسسات سازمان سینمایی است که کار حمایتی می کنند. مخصوصا اینکه امسال موسسات زیرمجموعه سازمان سینمایی اولویت های خود را از نظر موضوعی و مضمونی اعلام کردند طبیعی است موسساتی که می خواهند با این موسسات مشارکت داشته باشند و یا توسط این موسسات آثارشان ساخته شود و برای اینکه ببینند این موسسات ظرفیت ها را دارد در آن شوراها تصویب می کنند.

این شوراها قابلیت ادغام یا تغییر در ترکیبشان وجود دارد؟

دوستان ما در مرکز سینمای مستند و تجربی و بنیاد سینمایی فارابی بر روی آیین نامه ها بررسی می کنند. پیش بینی ما این است که شوراها چابک تر می شود زیرا حجم ورودی آنها به اندازه سابق نیست . زمانی بخش قابل توجهی از تولید در سینمای ایران در دست بنیاد سینمایی فارابی بود. در یک دوره ای تولید با نگاتیو انجام می شد و فیلمسازان باید از فارابی نگاتیو می گرفتند و میزان مشارکت و تولید فیلم در فارابی بسیار بالا بود. بیش از ۵۰، ۶۰ درصد آثار در بنیاد سینمایی فارابی تولید، حمایت و مشارکت می شد اما امروز این سهم کاهش پیدا کرده است. شبیه اتفاقی که برای فارابی افتاده است برای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز رخ د اده است. امروز شرکت های مختلف تولید فیلم بوجود آمده اند و بخش خصوصی به معنای واقعی کلمه وارد تولید شده و به همین دلیل سهم فارابی در بازار تولید کمتر شده است در چنین شرایطی طبیعی است که میزان نیاز آنها به فعالیت شوراها کاهش پیدا کرده است.

منظور از ماده ۴ پیشنویس آیین نامه رده بندی سنی فیلم های سینمایی که به کاهش نمایش فیلم های مشمول رده بندی سنی اشاره می کند چیست؟ زیرا گروهی معتقدند اینکار به ممیزی دوباره فیلم ها شبیه شده است و حتی موازی کاری با شورای پروانه نمایش است. نظر شما در این مورد چیست؟

باتشکر از توجه اهالی رسانه و سینماگران به آیین نامه رده بندی سنی باید بگویم اکثریت قریب به اتفاق سینماگران و متخصصان حوزه تربیتی از کلیت این آیین نامه حمایت کردند و انتقاداتی اگر وجود دارد به برخی موارد جزئی در آن است. نکته اول این است که این شوراها از نظر کارکرد با بقیه شوراها متفاوت است. در سیستم نظارت سنتی وقتی یک فیلمی ساخته می شود و یا حتی فیلمسازی فیلمنامه خود را ارائه می کند در شوراهای ما براساس ضوابط موجود اعلام می شود که فیلم قابل ساخت است یا خیر و یا فیلم ارائه شده قابل نمایش است یا نیست. اما در شورای رده بندی سنی رابطه تعاملی با فیلمساز برقرار می شود. در این شورا فیلم توسط اعضا دیده می شود و پلان هایی از فیلم مشخص می شود و سپس به تهیه کننده اعلام می شود که مثلا، فلان پلان در فیلم باعث می شود تا فیلم شما رده بندی سنی +۱۲ یا +۱۵ بگیرد و بعد از آن تشخیص خود فیلمساز است که آیا دوست دارد این رده بندی سنی بر روی اثرش قر ار بگیرد یا حذف کند. رویکرد اصلی ما در این شورا توجه به بهداشت روانی جامعه، خانواده و کودکان و نوجوانان و محافظت از این قشر آسیب پذیر است و این امری است که در همه کشورهای صاحب سینما انجام می شود و وظیفه تولیدکنندگان و سیاستگذاران فرهنگی این است که این مساله را جدی بگیرند. البته این آیین نامه همانند تعد اد دیگری از آیین نامه ها پیش نویس است تا ما بتوانیم نظرات اهل فن را دریافت کنیم و در ادامه آیین نامه ای بدون ایراد آماده کنیم. در پیش نویس آیین نامه طراحی شده است که ممکن است در آینده آیین نامه نظامنامه اکران به شکلی تغییر کند که محدودیت رده بندی سنی از طریق آن انجام شود . اگر به کمک رسانه ها و سینماگران فرهنگ سازی صورت گیرد و ما شاهد این امر باشیم که خانواد ها به هشدارهایی که قرار است درباره فیلم ها داده شود و در همه اقلام تبلیغاتی نیز لحاظ می شود، توجه کنند ما به هدفمان رسیده ایم و دیگر لازم نیست محدودیت را اعمال کنیم.

برخی فیلمساران معتقدند با اعمال این آیین نامه رده بندی سنی سینمای اجتماعی لطمه می بیند . نظر شما چیست؟

اگر سینمای اجتماعی دارای صحنه های خشنی باشد که برای کودکان مناسب نیست قطعا رفتار مسئولانه ای ندارد. ما در این آیین نامه گروه هدفمان کودکان و نوجوانان هستند. قطعا در سینمای اجتماعی آثاری داریم که بسیار تاثیرگذار است اما نمایش آن برای گروهی از مخاطبان امکان پذیر است و همه موافق هستند که کودکان نباید صحنه های خشن را ببینند.

تعداد ۳۰ نفر برای عضویت در این شورا و همچنین عضویت تعداد کم سینماگران از جمله انتقادات دیگری است که به اعضای این شورا وارد شده است مبنی بر اینکه این ۳۰ نفر چگونه می توانند درباره یک فیلم به اجماع برسند؟

دو سینماگر که سابقه فعالیت در حوزه سینمای کودک را دارند عضو شورا هستند و به احتمال زیاد ترکیب شورا اصلاح خواهد شد و تعداد بیشتری از سینماگران عضو شورا می شوند تا از زاویه دید سینما هم بیشتر به ماجرا توجه شود البته رویکرد اصلی این شورا حوزه های تربیتی است. درباره تعداد اعضا باید بگویم هرچقدر این تعداد بیشتر شود شاهد رای درست تری خواهیم بود و در آیین نامه ای که درحال تدوین است لازم نیست به اجماع برسند.

چرا وضعیت فروش فیلم ها در تابستان امسال به خصوص مرداد و شهریور نسبت به سال گذشته ضعیف تر بوده است؟

اگر به صورت تجمیعی نگاه کنیم وضعیت فروش در ۶ ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است و آمار آن بر روی سایت سازمان سینمایی موجود است. در ۶ ماه ابتدایی امسال میزان فروش افزایش پیدا کرده است اما تعداد بلیت و کسانیکه به سینما رفته اند کاهش پیدا کرده است. البته این مساله یک اتفاق جهانی است و در دنیا کسانی که به سینما می روند به دلیل جایگزینی شبکه نمایش خانگی کاهش پیدا کرده است اما باید تلاش کنیم با توجه به ظرفیت خوبی که سینمای ما دارد و همچنین قیمت مناسب آن، فیلم های خوبی اکران شود. پیش بینی می کنیم با توجه به فیلم های پرفروشی که در نوبت هستند در مهرماه این روند اصلاح شود.

آیا امکان نداشت تعدادی از فیلم هایی که در بهار اکران شدند در تابستان به نمایش درمی آمدند تا ما در این فصل نیز شاهد فروش خوبی باشیم؟

تعیین زمان اکران توسط تهیه کننده اعلام می شود و نمی توانیم آنرا تحمیل کنیم. اما می توان مثلا مدلی را اجرا کرد که به جای آنکه هر ۶ هفته یکبار ۷ فیلم جدید اکران شود فیلم های جدید را به تدریج وارد چرخه اکران کنیم تا امکان انتخاب و سینمارفتن برای خانواده ها بیشتر شود.

قرار بود شما به مناسبت فرارسیدن روز ملی سینما آیین نامه ۵ جشنواره ملی، جهانی فیلم فجر، جشنواره کودک، سینماحقیقت و کوتاه را منتشر کنید این اتفاق نیافتاد. قرار است چه زمانی منتشر و چه اتفاقی برای این جشنواره ها بیافتد؟

اوایل هفته آینده این آیین نامه ها منتشر می شود البته نسخه ای که منتشر می شود پیش نویس است و بعد از گرفتن نظر نخبگان و ذی نفعان نسخه نهایی منتشر می شود.

برای جشنواره فیلم فجر چه اتفاق می افتد. آیا شاهد تغییراتی خواهیم بود؟

اصرار ما این است که ضوابطمان را روشن بیان کنیم زیرا هرسال گلایه هایی بوجود می آید. مثلا، فیلمسازی می گفت بر اساس ضرب الاجل اعلام شده من فیلمم را رسانده ام اما فلان فیلمساز که دی سی پی فیلمش آماده نشده نامش جزء ۲۲ فیلم است درحالیکه شما باید نام فیلم رزرو را اعلام می کردید.اگر ما در ضوابط خود همه مسائل را پیش بینی کنیم دیگر گلایه ای بوجود نمی آورد. هرچقدر بتوانیم به صورت شفاف تر ضوابط را بیان کنیم اجماع بیشتری بوجود می آید زیرا شفافیت به معنای پیش بینی پذیری است و مراجعه کننده قبل از مراجعه به هر دستگاهی با خواندن ضوابط بتواند جواب دستگاه را پیش بینی کند و حس تبعیض از بین برود و سرمایه اجتماعی افزایش پیدا می کند و اعتماد بوجود می آید.

آخرین وضعیت جشنواره جهانی فیلم فجر چگونه است و چه شد که این جشنواره باقی ماند؟

برخی سینماگران معتقدند که بهتر است دو جشنواره ملی و جهانی ادغام شوند و برخی نیز می گویند باید به صورت تفکیک شده برگزار شود. ظرفیت رو به تعالی که جشنواره جهانی دارد این امکان را بوجود آورده است که ایران به عنوان یک حامی منطقه ای مطرح شود و تاثیرگذاری بین المللی در سطح منطقه ای داشته باشد. به این نتیجه رسیدیم که جشنواره به صورت مجزا برگزار شود و برخی اشکالات کوچکی وجود دارد که به مرور می توان آنرا اصلاح کرد. این جشنواره با شرایط امروز ایران که گروهی از کشورها سعی دارند با یک انزوایی با ایران رفتار کنند، می تواند ظرفیت های خوبی ایجاد کند.

آیا دبیر این جشنواره تغییر می کند؟

شورای سیاستگذاری طی روزهای آینده معرفی می شود و تصمیم گیری خواهد شد.

جشنواره جهانی فیلم فجر به این دلیل برگزار شد که یه حضور سینمای ایران در جشنواره های جهانی و خارج از کشور کمک کند اما در سال های اخیر شاهد هستیم که میزان حضور فیلم های ایرانی در جشنواره ها کاهش پیدا کرده است. نسبتی بین آنها می بینید؟

کاهش توفیقات ما در جشنواره های جهانی باید به خوبی تحلیل شود. در چند سال گذشته کشورهایی که قبلا سینما نداشتند تحت تاثیر سینمای ایران، صاحب سینما شدند و از ما الگو گرفتند و به نوعی در مجتمع جهانی رقیب ما شده اند از طرف دیگر ما نمی توانیم منکر نگاه سیاسی حاکم در جشنواره ها به خصوص جشنواره های غربی شویم و امروز برخی از مسئولان این جشنواره ها به صراحت این مساله را اعلام می کنند.البته شاید ما در تولید فیلم مولف و فیلمی که بتواند بر افکار جهانی تاثیر بگذارد کمتر فعالیت کرده ایم.

ایا در آیین نامه ها درباره میزان هزینه کرد و منطقی شدن هزینه های جشنواره ها مواردی مطرح شده است؟

یکی از دلایل رویکرد عمومی ما به کوچک و چابک سازی، توجه به کاهش هزینه ها است. نسبت قابل توجهی از بودجه های سازمان سینمایی صرف هزینه های پشتیبانی و ستادی می شود و ما به دنبال کاهش این نسبت در سال ۹۸ هستیم. هزینه های جشنواره ها نیز باید سبک تر شود و تلاش شود برای برگزاری آنها حامی مالی پیدا شود و همه مخارج جشنواره ها از محل اعتباراتی که دولت به سینما اختصاص داد پرداخت نشود.

ضرورتی دارد که هرسال جشنواره کودک برگزار شود؟

یکی از دلایل برگزاری جشنواره ها توجه و توسعه و بالندگی درباره موضوع آن جشنواره است ضمن آنکه جهت دهی هم می کند. اعتقاد داریم که باید فیلم مناسب برای کودک و نوجوان ساخته شود و وظیفه داریم از این حوزه حمایت کنیم و این حوزه با مولفه های تجاری قابل مقایسه و حمایت نیست و باید از آن حمایت شود. زمانیکه جشنواره برگزار می کنیم سینماگران برای آنکه کارشان دیده و در رقابتی شرکت کنند به سمت تولید برای آن جشنواره حرکت می کنند و همزمان کار خود را به لحاظ کیفیت ارتقا می دهند. برگزاری جشنواره به نوعی سیاستگذاری در آن حوزه است. اما اینکه انگیزه ای که برای تاسیس یک جشنواره وجود داشته همچنان برای ادامه برگزاری آن وجود داشته باشد مبحثی قابل بررسی است. به صورت شخصی معتقدم که بسیاری از جشنواره ها را می توانیم تعطیل کنیم و یا اگر بلوغ آن در صنف وجود دارد برگزاری آنرا به صنوف واگذار کنیم و ما در نهایت به عنوان سیاست گذار حضور داشته باشیم. البته در سازمان سینمایی قرار ما این است که درباره همه مسائل به اجماع برسم و آیا برنامه ها در چهارچوب سیاست های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دولت قرار می گیرد یا خیر؟ البته عقب نشینی به نفع صنوف در چارچوب سیاست های دولت و وزارت ارشاد است.

یکی از مهمترین سیاست های شما در ۱۰ ماهه گذشته بحث شفافیت است و شما به عنوان دبیر کمیته انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات نیز فعالیت دارید. یکی از دستورات شما انتشار همه نامه های مکاتبه شده بین مدیران است. این مساله چه سودی برای سینما و جامعه دارد؟

اگر شفافیت اجرا شود بسیاری از آسیب ها کاهش پیدا می کند زیرا شفافیت پیش بینی پذیری را بالا می برد و به توسعه سرمایه اجتماعی کمک می کند و اعتماد مردم به مردم و اعتماد حاکمیت به مردم و اعتماد مردم به حاکمیت را افزایش می دهد. مطابق قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات همه دستگاه های دولتی باید اطلاعات خود را حسب درخواست شهروندان در اختیار آنها قر ار دهند و منتشر شود و سند دولتی یعنی آن چیزی که شماره و تاریخ می خورد مشمول این قانون است. البته اسناد محرمانه و حریم خصوصی از این امر مستثنا هستند . سال ۸۸ این قانون تصویب شد و چند سال نیز به آن بی مهری شد اما از سال ۹۲ این قانون اجرایی شد اما مردم متاسفانه هنوز به این حق خود وقوف ندارند. نه تنها نامه ها بلکه قراردادها و اسناد حسابداری و صورت های هزینه هم می تواند منتشر شود.

بر این اساس آیا شما حقوق و مزایای مدیران سازمان سینمایی را منتشر می کنید؟

سامانه دیگری است که توسط سازمان برنامه و بودجه درحال آماده سازی است و مسیر خود را طی خواهد کرد و ممکن است این اتفاق بیافتد.

آیا امکان دارد صورتجلسه شورای پروانه نمایش و ساخت با جزئیات منتشر شود؟

درباره شوراها آنچه صورتجلسه می شود از نظر ما سند دولتی است و باید منتشر شود و گام های بعدی ما در این حیطه است البته کار سختی است. کدام دستگاه تا به امروز شهامت داشته تا نامه ها و اسناد را منتشر کند. از این جهت وزارت فرهنگ و ارشاد در بحث شفافیت شاگرد اول است و این شهامت را داشته که ۴۵ روز بعد از پایان هر جشنواره جزئیات هزینه های مالی آن جشنواره را اعلام کند. درباره رای اعضای شورای پروانه ساخت و نمایش باید خود اعضاء بخواهند و گرنه ما اجازه انتشار نظر تک تک افراد را نداریم. گرچه نظر خود من این است که خوب است که آرا منتشر شود. من در هیات نظارت بر مطبوعات معتقد بودم که حتی جزییات نظرات هم خوب است که منتشر شود.

برخی معتقدند که سازمان سینمایی باید به سمت روان سازی تولید حرکت کند، مثلا چرا بنیاد سینمایی فارابی ۴ ماه مانده به جشنواره فیلم فجر هیچ تولیدی ندارد؟

وظایف و برنامه های بنیاد سینمایی فارابی اعلام و مشخص شده است. حدود ۱۰۰ فعالیت برای این موسسه تعریف شده است که امیدوارم بتوانیم برنامه سال ۹۹ را در اسفند ۹۸ منتشر کنیم و تمام موسسات اعلام کنند بودجه ای که میگیرند چقدر است و صرف چه فعالیت هایی می شود. فارابی نیز اعلام کرده است که چه میزان فیلم قرار است تولید و مشارکت کند و یکی دو اثر آنها نهایی شده که اطلاع رسانی می کنند.

نیمه مرداد اعلام کردید که در ۱۸۱ شهر سینما وجود دارد و ۱۰۰۰ شهر سالن سینما ندارند و ۲۰ شهر در قالب سینمای امید صاحب سینما می شوند. آخرین وضعیت سینمای امید چگونه است؟

۱۸ شهر نهایی شده است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شعارشان این است که ایران تهران نیست. هرچقدر بتوانیم اعتبارات و سیاست ها را به جای تمرکزگرایی مرسوم صرف استان ها کنیم به توسعه فرهنگی و امنیت فرهنگی کمک کرده ایم و عدالت فرهنگی را به دنیال دارد و سینمای امید با این نگاه دنبال شده است. در بیش از ۱۰۰۰ شهر زیرساخت سینما نداریم درحالیکه وجود زیرساخت به امنیت آنجا کمک می کند و با همکاری سازمان همیاران شهرداری و شهرداران شهرها سینمای امید درحال انجام است و تفاهمنامه ها امضا شده که در مراحل مختلف پیگیری است و امید داریم تا اسفند ۹۸ به نتایج خوبی برسیم.

آخرین وضعیت وحدت تهیه کنندگان و تشکیل صنف واحد به کجا رسید؟

ما اصرار داریم که صنوف استقلال دارند. جلساتی را با تهیه کنندگان برگزار کردیم اما هنوز به نتیجه نرسیده است البته امیدوارم به نتیجه برسد زیرا بسیاری از اتفاقات مثبت در سایه تشکیل صنف واحد خواهد بود و ما حاضریم از بخشی از وجوه کاری خود به نفع صنف عقب نشینی و اختیارات خود را واگذار کنیم به شرط آنکه صنف یکپارچه تشکیل شود.

مهمترین کاری که در ۱۰ ماه گذشته انجام دادید چه بود؟

بر نامه محوری و اینکه برای همه کارهایمان ضابطه مشخصی داشته باشیم از جمله کارهای مهمی بود که ما در ۱۰ ماه گذشته با همکاری همه مدیران سازمان سینمایی انجام دادیم.

مهمترین برنامه ای که قرار است در آینده انجام دهید چیست؟

روی تولید برنامه هایی داریم که نتایج آن به زودی حاصل خواهد شد و ما شاهد رونق تولید در انجمن سینمای جوان و فارابی به خصوص در بخش فیلم هایی که خودشان تولید می کنند، خواهیم بود. همچنین تولید در شرکت های خصوصی نیز جلوه بیشتری پیدا می کند.