به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری، هفتمین جلسه «فیلمنامه فیلم» از سلسله نشستهای «سینماپاتوق» با موضوع نقد و بررسی فیلم مستند «خانهای برای تو» با حضور مهدی بخشیمقدم کارگردان و مهدی شامحمدی تهیهکننده این فیلم در سالن اوستای حوزه هنری برگزار و این فیلم اکران شد.
در ابتدای این مراسم مهدی شامحمدی تهیه کننده فیلم مستند «خانه ای برای تو» در خصوص موضوعیت این فیلم گفت: موضوع «مرگ» یکی از دغدغههای همیشگی من بوده است که با کتابهای شهید آوینی به آن رسیدم. حس خودخواهی از زنده بودن و ناراحتی از مرگ رفتگان همیشه در بهشت زهرا همراه بوده است. در واقع حسی را تجربه کرده بودم که دوست داشتم مخاطب را نیز با آن آشنا کنم. مستند «خانهای برای تو» الهامی از این احساس بوده است که ما را ترغیب کرد برای ساخت این فیلم سختیها را تحمل کرده و مدت زمان تقریبا ۳ سال را صرف ساخت آن کنیم.
وی افزود: فیلم آمریکایی «آخرین گامهای مرد محکوم به مرگ» و مستند «فصل هرس» همانند مستند «خانهای برای تو» نمونهای بینظیر از موضوع «مرگ» هستند که در انتقال مفهوم بسیار موفق عمل کرده و به دنبال نشان دادن حال و احوال آدمهای نزدیک به مرگ و انتقال آن به مخاطب بودهاند.
شامحمدی با اشاره به سختیهای بسیار در ساخت مستند «خانه ای برای تو » اظهار داشت: مسئله نشانی که آدم از خود به جای میگذارند بزرگترین دغدغه انسانهای نزدیک به مرگ است. اگر این انتظار در سنهای پایینتر اتفاق افتاد با شرایط متفاوتتری روبرو بوده و منجر به خلق اثری محتواییتر میشود. برای انتخاب سوژه این مستند ما به دنبال آدمهایی بودهایم که در تنگنای مرگ و زندگی قرار دارند بنابراین به سراغ بیماران سرطانی رفتیم. چرا که این افراد حس قابل انتقال تری از این ماجرا دارند.
وی ادامه داد: به جا گذاشتن اثر در آدمها متفاوت است و به شیوههای مختلفی انجام میشود بنابراین برای ساخت فیلم با زندگی و حال و هوای سوژه های متفاوتی آشنا و به آنها نزدیک شدیم. داوود شخصیت اصلی فیلم تازه متوجه بیماری خود «سرطان» شده بود و تلاشهای او ما را به شناخت بیشتر ترغیب کرد. او پس از یکسال از بیماریاش تصمیم گرفت به منظور ایجاد سرپناه و حمایت از همسرش خانهای برای او بسازد که این خود امید بزرگی به زندگی بود.
این تهیه کننده با اشاره به موفقیت مستند «خانهای برای تو» یادآور شد: این مستند با حضور در سیوهفتمین جشنواره ملی فیلم فجر، بخش رقابتی جشنواره کراکف لهستان و دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت موفق به کسب نشان فیروزه بهترین فیلم این جشنواره شد و در جشن مستقل سینمای مستند، عنوان بهترین فیلم را به خود اختصاص داد. این در حالی است که با وجود مهیا نبودن فضای مناسب برای نمایش مستند، این فیلم توفیقات خوبی در تاثیرگذاری بر مخاطب داشته است.
وی ضمن انتقاد به عدم وجود سالنهای نمایش برای مستند اذعان کرد: فیلمهای مستند با نبود سالن برای نمایش روبرو هستند که این امر منجر به کاهش تلاش فیلمسازان برای افزایش کیفیت محتوایی و ساخت فیلم در سطح اکران شده است. ما به دنبال ساخت فیلمهای مستند بر پرده سینما هستیم و میدانم که این روند با سختی زیادی همراه است ولی احقاق آن نیاز به حمایت دارد تا به سطحی از کیفیت برسد که مخاطب را برای دیدن مجاب به پرداخت هزینه کند. امیدوارم روزی نمایش عمومی مستند برای مخاطب انجام شود.
شامحمدی خاطرنشان کرد: نشان دادن حال و هوای واقعیتهای زندگی افراد نزدیک به مرگ، نیاز به مشورت با پزشکان، مشاور و کاربلدهای این عرصه دارد چرا که در این شرایط ابتدا افراد وارد روابط عرفانی با خدا و طلب کمک از او شده سپس به مرحله انکار و بعد از آن آگاهی از علت خلقت و رسیدن به ذات پروردگار میرسند. قطعا در این مراحل روحی حال سوژه در حدی نبود که بتوان تمام مراحل زندگی او را به تصویر کشید بنابراین برخی صحنههای زندگی داوود را از دست دادهایم با این وجود معتقدم سکانسهای اصلی در این فیلم نشان داده شده است.
وی ضمن تاکید بر حفظ ریتم فیلم با بهره مندی از موسیقی گفت: قطعا موسیقی اینگونه فیلمها باید متناسب با حال و هوای سوژه ساخته شود و تاثیرگذاری آن مستلزم تفکیک سکانسها است ضمن اینکه برخی دیالوگهای مستند «خانهای برای تو» نیاز به موسیقی داشت.
در ادامه این مراسم مهدی بخشی مقدم کارگردان مستند «خانهای برای تو» در خصوص این مستند گفت: ماجرای این فیلم کاملا واقعی و حکایتی از زندگی مرحوم احمد مرادخانی بوده است. در واقع فیلم در بستر سرطان روایت شده و ما به دنبال نشان دادن زندگی و مرگ متفاوت تر از آن چیزی بودهایم که در اذهان عمومی نشان داده شده است. ساخت خانه توسط داوود برای همسرش، نمادی از سرانجام دادن به کارهای ناتمام اوست که بستری از امید و تلاش کردن برای زنده ماندن را به تصویر کشیده است که با وجود نمایش دردهای این بیماران، امید بعد از مرگ به انسان را نشان میدهد.
وی افزود: ساخت این مستند با دشواریهای بسیاری همراه بود. ما برای فیلمبرداری سکانسهای بستری داوود در بیمارستان و تطابق آن با مرگ کیارستمی با مشکلات زیادی روبرو شدیم. علاوه بر این با امید پزشکان به بهبودی کامل او احساس کردیم که سوژه به طور کامل بهبود پیدا کرده و به دنبال نشان دادن امید در انتهای فیلم بودیم اما متاسفانه بعد از مدتی با پیشرفت بیماری و مرگ داوود روبرو شدیم بنابراین تصمیم گرفتیم فیلم را با مرگ او آغاز کنیم.
بخشی مقدم خاطرنشان کرد: یکی از دلایل انتخاب زندگی داوود، غرور و محکم بودن او بود که هیچ ضعفی در شخصیت او دیده نمیشد. چرا که در مواقع احراز کامل بیماری و قطع امید از درمان، معمولا افراد در ناامیدی به سر میبرند اما سوژه ما در این فیلم با امید روزهای پایانی زندگی را به سر برد. در واقع ساخت خانه با دستان خالی، اوج امید در این فیلم بوده است.
وی در خصوص ضبط سکانسهای حساس مستند «خانهای برای تو» و حفظ بخش کمی از تصاویر در آن یادآور شد: ما برای ساخت این فیلم اتاق فکری داشتیم که بر اساس اطلاعات و شرایط زندگی داوود، تصمیم گیری نسبت به ضبط فیلم در آن انجام میشد. این در حالی است که برای پایان فیلم و مرگ داوود نیازی به نشان دادن برخی سکانسهایی از زندگی او نبود. در واقع از سناریوی فیلم آگاه بوده و به دنبال ضبط لحظات کلیدی زندگی کردن و نشان دادن او بودهایم.
این کارگردان ضمن تاکید بر واقعی بودن دیالوگهای فیلم اظهار داشت: ضبط دیالوگها و تماسهای تلفنی کاملا اتفاقی و بدون هماهنگی قبلی بوده و هیچ صدایی را در آن از دست ندادهایم تنها بخش هماهنگ شده در این فیلم اطلاع از مکانهای ضبط فیلم بوده است. ناگفته نماند ما این فیلم را با گروه ۴ نفره ضبط کرده و سعی داشتهایم تمرکز را در روال عادی زندگی شخصیت اول فیلم حفظ کنیم.
وی در پایان اذعان داشت: ساخت این فیلم بر روال رفاقت و دوستی با داوود ادامه داشته و این منجر به واقعیت گرایی فیلم شده است. همچنین باید تاکید کنم که مستند «خانهای برای تو» کاملا رئال بوده است و هیچگونه بازسازی در آن انجام نشده است.