سوره سینما – کیاپور نظری :جشنواره فیلم فجر به ایستگاه سی و هشتم رسیده و در این ایستگاه ۲۲ اثر به مناسبت بیست دوم بهمن ماه سال ۱۳۵۷، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی به مرحله نهایی این رقابت برای کسب سیمرغ های جشنواره راه یافته اند. اسامی و ترکیب فیلم های راه یافته در این جشنواره نشان می دهد در این دوره از جشنواره نیز به همه ی سلایق و علایق تماشاگران و مخاطبان جشنواره توجه شده است .
آن طور که پیداست و از خلاصه داستان هایی که بعضا به صورت یک خطی روایت شده است به نظر می رسد “آثار اجتماعی” به لحاظ تنوع موضوعی و نیز دغدغه های شماری از فیلمسازان سهم غالب در این جشنواره را دارد .البته در این جشنواره ، فیلم های شاخص با موضوع دفاع مقدس هم دیده شده است .
فیلم های”درخت گردو” (محمد حسین مهد ویان) و فیلم ” آبان یازده ۶۰ “( مهرداد خوشبخت) دو اثری ست که به طور مستقیم به موضوع جنگ هشت ساله ایران و عراق پرداخته شده است. حضور مجدد آقای مجید مجیدی (۱۳۳۸) فیلمساز برجسته کشورمان پس از دوازه سال دوری از جشنواره فیلم فجر با فیلم”خورشید” درکنارآقای مسعود کیمیایی(۱۳۲۰) با فیلم” خون شد” وآقای ابراهیم حاتمی کیا (۱۳۴۰) با فیلم “خروج” از جمله کارگردان های باسابقه و کهنه کار سینمای ایران هستند که درکنار فیلمسازان جوان تر از خودشان ، تنور رقابت های این دوره از جشنواره را گرم ترخواهند کرد چرا که سینمای ایران در حال پوست اندازی ست و نسل جدیدی از فیلمسازان جوان و میانسال توانسته اند به خوبی جای فیلمسازان قدیمی تر را در سینمای ایران پُرکنند .
فیلمسازانی که اغلب در محیط اجتماعی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد کرده و به بلوغ فکری رسیده اند .نسلی جسور ، خوش فکر ، پرتلاش و پیشرو که آینده سینمای ایران به آنان امید بسته است . به یقین نسل حاضر با دانش و توانایی هایی که از آنان سراغ داریم می توانند با خلق ایده های ناب در مضامین متنوع و بکارگیری ذوق و استعدادهای ذاتی شان موجب ارتقای سینمای ملی شوند.
بر اساس فهرست فیلم های اعلام شده در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر ، نگاهی می اندازیم به ترکیب سنّی کارگردانان حاضر در این جشنواره . بر اساس اطلاعات حاصله ، ترکیب سنّی کارگردانان این دوره بر اساس تاریخ تولد شان عبارتند از :
دهه بیست ۱ نفر
دهه سی ۱ نفر
دهه چهل ۴ نفر
دهه پنجاه ۱۰ نفر
دهه شصت ۵ نفر
نامشخص ۱ نفر
از جمع حاضر در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر ، حدود ۷۰ درصد از فیلمسازان متولد دهه پنجاه و شصت بوده و به لحاظ فیزیکی و ذهنی در فضا و محیط دوران بعد از انقلاب اسلامی تربیت یافته اند .حضور این تعداد فیلمساز جوان و میانسال در مهم ترین رویداد سینمایی کشور نشان دهنده بالندگی سینمای ایران است .سینمای ایران بر خلاف سینمای سایرکشورها ، در یک دایره بسته و تنگ نظرانه محدود نشده و شرایط و بسترهای لازم را برای ورود افراد جدید و صاحب اندیشه های نو فراهم کرده است . البته این موفقیت ها مرهون فیلمسازان پیشکسوت وکارکشته سینمای ایران است که اولا شاگردان بسیار خوب وکاربلدی را تربیت کرده اند ثانیا همیشه از نیروهای جوان و کارنامه دار سینمای ایران حمایت جدّی کرده اند تا آثار خوب شان در مهم ترین آوردگاه سینمای ایران دیده شوند. این موضوع از این نظر اهیمت دارد که اندک معدوی از فیلمسازان عمدتا وابسته به جریان های لیبرالی با حادث شدن اتفاقات ماه های اخیر ، بنای ناسازگاری با جشنواره را در پیش گرفته و و زمزمه انصراف از این جشنواره را سر داده اند.در حالی که همه ی آحاد کشور با حوادث تلخ و شیرین این روزها از جمله ترورشهیدسپهبد قاسم سلیمانی بدست عوامل تروریست آمریکایی و به طبع آن حضور گسترده و میلیونی جمعیت کشور در تشییع جنازه این شهید سردار دلها ،تشدید تحریم های یکجانبه ی آمریکا علیه ایران ،سقوط هواپیمای مسافربری ، حمله ی سپاه پاسداران به مقرآمریکایی های مستقر در عراق ، وقوع سیل در مناطق جنوبی کشور همذات پنداری کرده اند اتخاذ رویه ای مغایر با کل جامعه چیزی جزء آب به آسیاب دشمن ریختن نیست و این جشنواره هم با حضور نیروهای جوان و مستعدکشور راه خود را با صلابت تر از گذشته ادامه خواهد داد وقطعا خلاء فیلمسازانی که نگاه های شان صرفا جلب توجه رسانه ای بیگانه است خللی در برگزاری جشنواره فیلم فجر ایجاد نخواهد کرد . سینمای ایران از فیلمسازان ، بازیگران ، هنرمندان و نقش آفرینان غنی ست و توجهی به این ادا و اصول های عوام فریبانه نخواهد داشت .
در ادامه آثار و اسامی فیلمسازان حاضر در “سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر” بر حسب تاریخ تولدشان و نیز مضمون برخی از آثار در جدول زیر معرفی شده است.
ردیف | نام فیلم | کارگردان | تولد | موضوع و خلاصه داستان فیلم |
۱ | پوست | بهمن و بهرام ارک | ۱۳۶۸ | عشق ، جادو ، خرافه پرستی … .زندگی مادر و پسری که به مشکل بر خورده اند. |
۲ | شنای پروانه | محمد کارت | ۱۳۶۵ | مسئله جوانان مطرح است . در جنوب شهر شنای پروانه طوفان به پا می کند. |
۳ | عامه پسند | سهیل بیرقی | ۱۳۶۵ | به موضوع زنان پرداخته است |
۴ | تومان | مرتضی فرشباف | ۱۳۶۴ | پخش فیلم از یک شرکت تازه تاسیس فرانسوی |
۵ | درخت گردو | محمد حسین مهدویان | ۱۳۶۰ | بمباران شیمیایی سردشت و با الهام از یک واقعه ی حقیقی |
۶ | مردن در آب مطهر | نوید محمدی | ۱۳۵۹ | درباره مهاجرت چند افغان به کانادا است |
۷ | روز بلوا | بهروز شعیبی | ۱۳۵۸ | استاد دانشگاهی خوشنام که با اتهام هایی مواجه شده و خانواده را درگیر یک موقعیت پیچیده می سازد |
۸ | روز صفر | سعید ملکان | ۱۳۵۸ | یکی از رویدادهای ملتهب جامعه است. این فیلم به موضوع مسعود ریگی پرداخته است . |
۹ | دوزیست | برزو نیک نژاد | ۱۳۵۷ | فیلمی اجتماعی با بازیگران پرستاره |
۱۰ | قصیده گاو سفید | بهتاش صناعی | ۱۳۵۷ | ــــــــــ |
۱۱ | سه کام حبس | سامان سالور | ۱۳۵۵ | فیلم موضوعی اجتماعی دارد |
۱۲ | ابر بارانش گرفته | حمید برزگر | ۱۳۵۱ | داستان پرستاری در یک بیمارستان که به بیماران امید می دهد |
۱۳ | شهر قصه | کیوان علیمحمدی | ۱۳۵۱ | اولین فیلمی که به تنهایی ساخته است. |
۱۴ | من می ترسم | بهنام بهزادی | ۱۳۵۱ | بدیش اینه من وسط شک ام که می خوام برم یا نه |
۱۵ | آتابای | نیکی کریمی | ۱۳۵۰ | ــــــــــ |
۱۶ | آبان یازده ۶۰ | مهرداد خوشبخت | ۱۳۴۸ | دفاع مقدس |
۱۷ | مغز استخوان | حمیدرضا قربانی | ۱۳۴۷ | این فیلم موضوع اجتماعی دارد |
۱۸ | خوب ، بد ، جلف (۲) | پیمان قاسم خانی | ۱۳۴۴ | فیلمی کمدی و در ادامه قسمت اول این فیلم |
۱۹ | خروج | ابراهیم حاتمی کیا | ۱۳۴۰ | داستان ۸ مرد که سفر خود را از دزفول آغاز می کنند و راهی تهران می شوند . این سفر ۵/۲ ماه طول می کشد . |
۲۰ | خورشید | مجید مجیدی | ۱۳۳۸ | این فیلم مضمون کودک شبیه بچه های آسمان دارد |
۲۱ | خون شد | مسعود کیمیایی | ۱۳۲۰ | خانه ی قدیمی که چراغ هایش خاموش است . یک نفر می آید و همه ی چراغ های آن را روشن می کند |
۲۲ | آن شب | کوروش آهاری | نامعلوم | یک زوج ایرانی در یک هتلی در امریکا حبس می شوند و… |