محمد سلوکی با اشاره به شناخت ناقص فعالان عرصه فرهنگ از کارکردهای رسانه ابراز امیدواری کرد در دولت جدید اتفاقات مثبتی برای سینما و تلویزیون رقم بخورد.
سوره سینما-آبان عسکری: محمد سلوکی یکی از مجریهای شاخص تلویزیون در یک دهه اخیر بوده، او برنامه های جدی و خبری، مراسم سینمایی و برنامه های سرگرم کننده اجرا کرده و با وجود فراز و نشیب در حرفهاش به عنوان چهرهای شناخته شده در حوزه اجرا، جایگاهی تثبیت شده دارد. با او که در فیلم سینمایی «سنتوری» نقشی کوتاه بازی کرده درباره سینما، تلویزیون و اجرا صحبت کردیم.
این روزها مشغول کار جدیدی در حوزه اجرا نیستید؟ از «سین مثل سریال» چه خبر؟
محمد سلوکی: کار جدیدی نیست و از اخبار این برنامه فعلا بیاطلاعم.
پیشنهاد بازیگری دارید؟
دو سه ماه است که خیر. فعلا تصمیمی برای بازی ندارم ولی ممکن است روزی بخواهم که بازی کنم.
خب چه نقشهایی را بازی میکنید و پیشنهادها باید چه ویژگیهایی داشته باشند؟
درباره اینکه چه نقشی را بازی میکنم نمیتوانم صحبتی داشته باشم ولی قطعا فیلمنامه قوی که از همه نظر ویژگیهای قابل دفاع داشته باشد را قبول میکنم.
چنین حساسیت و نگرانی از کجا میآید؟
مخاطب همیشه من را در جایگاه نقد دیده. همیشه نقد کردهام و از استانداردها صحبت کردهام. نباید کاری انجام بدهم که مورد نقد قرار بگیرد. نقد درست. یعنی تمام اصولی که همیشه از آن صحبت کرده و آنها را تبلیغ کردهام در آن اثر زیر سؤال رفته باشد.اگر سمت بازیگری بروم قطعا کاری انجام نمیدهم که تجربه کاری ام را زیر سؤال ببرد.
شرایط برای چنین پیشنهاد ایدهآلی چقدر فراهم است؟
در حال حاضر چه در سینما و چه در تلویزیون شرایط نا به سامانی در قصه و فیلمنامه داریم. کارکردهای درست سینما و به طور عام رسانه برایمان شناخته شده نیست. ما در تئوری خوبیم و خوب بلدیم حرف بزنیم. اما به محض اینکه تولیدکننده یک محصول فرهنگی میشویم خروجی مؤثری نداریم و وقتی مورد نقد قرار می گیریم بهانه تراشی میکنیم. ترجیح میدهم زمانی به سمت دیگری به جز اجرا بروم که جای هیچ ایرادی باقی نگذارم. اصرار ندارم وارد فضایی شوم که خروجی مؤثری نداشته باشم.
افقها با آمدن دولت جدید چقدر روشن شده است؟
امیدوارم با آمدن وزیر جدید و تغییرات کلی در سیستم تفکری حاکم بر دولت جدید که داعیه کار فرهنگی دارد، اتفاقات خوبی بیفتد. من با مقوله فرهنگ به صورت علمی آشنا هستم، میدانم که دنیا ۴۰ سال است دارد روی فرهنگ کار میکند و نتایج خوبی هم به دست آورده است. ما متأسفانه تعریف درستی از فرهنگ و کارکردهایش نداریم. حداقل من در حوزه های مختلف تصویر لازم را نمیبینم.
در حوزه اجرا چقدر ترجیح میدهید برنامههایی را اجرا کنید که گوشه چشمی به آشتی مخاطب با سینما دارند و این فرهنگ را تبلیغ میکنند؟
الزاما چنین هدفی را دنبال نمیکنم. درباره آشتی مخاطب با سینما باید بگویم هیچ کار فرهنگی یک سویه نیست. برنامههایی مثل «هفت» وجود دارد که مردم علاقمند، آن را پیگیری میکنند. نمی توان به زور مردم را به سینما کشاند. فیلم خوب مخاطب خود را پیدا می کند. رسانهها میتوانند تبلیغاتی برای کشاندن مردم به سالن سینما داشته باشند. اما اینکه صرفا با تبلیغات و مثلا با یک برنامه تلویزیونی از فواید سینما رفتن حرف بزنیم چندان در آشتی مخاطب با سینما موفق نخواهیم بود. وقتی مخاطب به سینما برود اما از فیلم لذت نبرد تنها سطح سلیقاش پایین آمده.
خیلی وقتها حمایتهای بی منطق ما از برخی مسائل اعتماد مخاطب را سلب کرده است. در زمینه تولیدات تلویزیونی و برنامهسازی فرهنگی دنیا دارد خیلی جدی کار می کند. اما ما باز هم در این حوزه به جز یک یا دو شبکه نسبتا موفق، توفیقی نداشتهایم. فقط از خودمان تعریف کردهایم. گاهی وقتها دو قدم رو به جلو بیش از صد قدم کارایی دارد. مخاطب امروز سینما و تلویزیون مخاطب ۲۰ سال پیش نیست. تحصیلکرده و باسواد است، سینما و تلویزیون را خوب می شناسد ما با تعریف کردن از خودمان نمیتوانیم اعتماد مخاطب را به تولیدات فرهنگیمان جلب کنیم.به هر حال امیدوارم با شناخت صحیح از کار فرهنگی و اتکا به نگاه فرهنگی دولت جدید به تغییرات جدی در عرصه فرهنگ و هنر دست پیدا کنیم.
این روزها فیلمهای خوبی روی پرده سینماهاست. کدام فیلمها را دیدهاید؟
قصد دارم در روزهای آینده چند فیلم را ببینم. علی رغم انتقادهای زیادی که به فیلم «گذشته» شد میتوانم «گذشته» را یکی از شاخصترین فیلمهای فرهنگی چند سال اخیر نام ببرم. این فیلم پر از حرف بود. وقتی از سینما بیرون آمدم برخی از دوستان عشقفیلم که شاید صاحبنظر هم بودند نظرات خندهدار و عجیبی درباره این فیلم ارائه میکردند.
شنیدن نقدهایی مثل اینکه چرا فیلم باید در فرانسه ساخته میشد خندهدار است. دوستان لطف کنند چنین نقدهایی را پیش خود نگاه دارند. نتایج فروش این فیلم نشاندهنده میزان موفقیت آن و ارتباطش با مخاطب است.فرهادی روی مقوله فرهنگ و مسائل اجتماعی کار کرده و فیلمش را مبتنی بر دانشی که در این زمینه دارد ساخته است. دیدن یک ایرانی در «گذشته» که همه از هر ملیتی دوستش دارند و او مثل یک منجی عمل میکند چیزهایی است که از نگاه دوستان دور مانده. از دیدن این فیلم واقعا لذت بردم و ذوق کردم.