سوره سینما – یزدان عشیری : اکران آنلاین فیلم سینمایی «خروج» یک حرکت شجاعانه و قابل تمجید است. سینمای حاتمی‌کیا همواره مخاطبانش را داشته و دارد چرا که یکی از دغدغه‌مند ترین فیلمساز کشور است. به سراغ هر موضوعی رفته برآمده از مطالبات بخش های بزرگی از جامعه بوده است. فیلم هایش هم، همواره، از جسارت و شجاعت کم نظیری برخوردارند. در روزگار سیطره سینمای بی دردی، مریض و عوام زده، سینمای حاتمی کیا نفیس و ارزشمند است. درد و داغ دارد و بازتابی از رنج ها، آلام و دغدغه های مردم و جامعه است. شاید عده ای دوستش نداشته باشند ولی بدون شک، بخش بزرگی از جامعه با مفاهیم و فضای آن همذات پنداری می کنند و با آن، همخون هستند. از این رو، فیلم های حاتمی کیا فی نفسه مخاطبان انبوهش را همیشه داشته است.

جسارت مضاعف ابراهیم حاتمی‌کیا در قبول اکران آنلاین تازه ترین اثرش است آن هم در شرایط بحران کرونا که  همسویی و پیوند عمیقش را با متن جامعه ملموس تر نشان می دهد.

در شرایطی که سالن های سینما تعطیل هستند و در عین حال مردم به خوراک فرهنگی و معنوی و سینمایی نیاز دارند ارائه فیلم «خروج» به نوعی حس فداکاری این فیلمساز را نشان می دهد که فراتر از دغدغه های سودآوری و منافع اقتصادی اش است- هر چند که بر اساس آمارهای اعلام شده فیلم در جذب مخاطبان آنلاین هم موفق بوده است.  البته از ارزش کار جسورانه سازمان اوج هم نباید گذشت.

پلتفرم اکران آنلاین نیاز سینمای ماست. تجربه ای که دنیا و کشورهای صاحب سینما سال هاست پشت سر گذاشته اند. نگاهی به کمپانی های بزرگی چون: نتفلکیس، آمازون پرایم و هولو پلاس و … نشان می دهد که دنیا خیلی وقت پیش این مسیر را تجربه کرده است.

از سوی دیگر، این حرکت و توسعه آن، با توجه به فقر سالن و ساختارهای کهنه پخش و اکران ضرورت اجتناب ناپذیر سینمای ماست. معتقدم اکران انلاین و راه اندازی پلتفرم های جدید برای عرضه محصولات سینمایی بدون تردید، پیش روی قرار دارد.

الگوی کهنه و قدیمی اکران و کم توجهی به فناوری نوین و مدل های معاصر یکی از مهم ترین دلیلی است که باعث شده شده تا چرخه اکران همیشه  بستر بحث ها و مناقشات باشد .

ظرفیت سینماهای ما گنجایش حجم تولیدات سال را ندارند. طبق آمار سالانه، بین ۷۰ تا ۱۵۰ فیلم در سینمای ایران تولید می شود. از میان این آثار کمتر از ۴۰ درصد شانس اکران دارند و بیش تر آن ها در حسرت اکران می مانند. با یک حساب سرانگشتی، با توجه به سرنوشتی که بسیاری از این آثار پیدا می کنند عملا میلیارد تومان از سرمایه سینما دور ریخته می شود.

سینما شاخص توسعه و پیشرفت هر کشوری است. جامعه شناسان کشورها را بر اساس نرخ مطالعه، تعداد مخاطبان سینماها و سینماروها، تعداد سالن های سینما و پراکنش آن ارزیابی می کنند.  طبق استانداردهای جهانی برای هر ۱۰ هزار نفر یک سالن سینما لازم است.  در ایران این رقم برای هر ۲۶۰ تا ۳۰۰ هزار نفر است. از سوی دیگر، بیش از ۱۰۸۰ شهر  فاقد سینما هستند و فقط ۶۰ تا ۷۰ شهر سینما دارند. ۲۵ میلیون شهرنشین دسترسی به سینما ندارندکه با احتساب روستاها این امار به ۴۶ میلیون نفر می رسد. به تازگی حتی، وزیر ارشاد هم به صراحت اعلام کرده اند: ۸۸ درصد مردم به سینما نمی روند.  شاخص سالانه سینما رفتن در ایران به طور متوسط ۰/۳ است یعنی به طور متوسط هر ایرانی هر ده سال سه بار به سینما می رود. شاید، باورش سخت باشد بیشترین جمعیت شهری استان تهران دسترسی به سینما ندارند. با این حال بیشترین تعداد سالن ها یعنی ۱۱۰ سالن در تهران واقع شده اند. استان هایی داریم که اصلا سینما ندارند. سیستان و بلوچستان، کهکیلویه و بویر احمد و … . با این چشم انداز غم انگیز، امار تولیدات سینمایی ما بعضا سالی بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ عنوان فیلم است و تعداد کل سالن های سینمایی ما دور و بر ۴۰۰ سالن.  در ترکیه ۷۰ تا ۱۰۰ عنوان فیلم تولید می شود در حالی که ۲ هزار و ۳۵۶ سالن سینما دارد و ۵۷ میلیون تماشاگر در سال. کشور امارات با یک میلیون جمعیت، ۳۰۰ سالن سینما دارد. کره جنوبی با ۴۸ میلیون جمعیت ۳۰۰۰ سالن سینما دارد. سال گذشته ۲۰۵ میلیون نفر در کره به سالن سینما رفته اند، یعنی بطور میانگین هر کره ای حدود سه و نیم بار در سال.

در این میان، هرچند اقدامات جدی و هوشمندانه ای از سوی یکی از موسسات سازمان سینمایی حوزه هنری _ بهمن سبز _ درحال انجام است و جریان امیدبخشی را در زمینه احداث و توسعه زیرساخت های سینمایی در سطح کشور بویژه شهرهای محروم بوجود آورده است ولی قطعا، نیاز سینمای ایران بیش از این هاست.

به نظرم اکران آنلاین را نباید به دوره محدود «کرونا» محدود کنیم.  به طور تقریبی سالانه ۴۰ فیلم سینمایی تولید شده رنگ پرده را نمی بینند.  از همین رهگذر، گروه هنر و تجربه شکل گرفته است. با توسعه پخش و نمایش های اینترنتی و آنلاین ای بسا حتی، نیازی به گروه هنر و تجربه هم نداشته باشیم و با حمایت های سازمان سینمایی، اغلب این آثار می توانند از طریق آنلاین اکران شوند و مخاطبان خاص خود را هم داشته باشند.

دسترسی آسان و ارزان تر مخاطب و خانواده ها به این آثار، فراگیری جفرافیایی آن ها، ایجاد فضای رقابت و فرصت های جدید برای سینماگران، گشایش ظرفیت های تازه اقتصادی و سرمایه گذاری برای فیلم ها و فیلمسازان، کمک به  آرامش فضای اکران فیلم ها، وجود شرایط عرضه عادلانه و مساوی آثار در اکران آنلاین و … از جمله دستاوردهای اکران آنلاین فیلم هاست. بدیهی است که اکران آنلاین فیلم های روز سینما به کمک و حمایت های بیش تر بویژه از سوی صدا و سیما نیاز دارد.