به گزارش سوره سینما؛ «کشیک سلامت» به تهیه‌کنندگی سهیل سلیمانی شب گذشته در سومین برنامه با اجرای دکتر مهدی جعفری با موضوع  بررسی مدیریت هوشمند کرونا میزبان دکتر امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات و دکتر حمید سوری استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود.

حمید سوری؛ استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:

 قطعا نمی‌توانیم کنکور را کنترل کنیم

ادغام رشته‌ها ضرورتی است که باید به آن پرداخت و نیازمند تعامل بیشتر هستیم. ما به لحاظ فناوری اطلاعات در منطقه توسعه پیدا کردیم اما به درستی از آن استفاده نشد. شاخه‌ای از اپیدمی‌شناسی به نام دیجیتال اپیدمیولوژی وجود دارد که دیگر به شیوه سنتی عمل نمی‌کند. داده در دنیای امروز بسیار گران است پس به دست آوردن داده‌های کلان هزینه‌بر خواهد بود اگر از ابزارهای جایگزین استفاده نکنیم. در دیجیتال اپیدمیولوژی با استفاده از ابزارهای دیجیتال وضع موجود را بررسی کرده و عوامل موثر را اولویت‌بندی و اصلاح می‌کنیم. مداخلات موثر به این معنی نیست که مثلا بگوییم همه ماسک بزنند و مشکل حل بشود، همه مساله این نیست. در گام بعدی باید برنامه‌ای متناسب هر شهر و استان را با استفاده از داده‌های به دست آمده، مشخص سپس بعد از اجرا آن را ارزیابی کنیم. داده‌هایی که در این روش به دست می‌آید پویا است و به ما کمک می‌کند تا ارزش روند اپیدمی را بفهمیم. اپیدمی کووید۱۹ پیش‌رونده و چند منبعی است پس بررسی رفتارهای اجتماعی مهم است. مهم‌ترین نکته تحلیل مکانی و فضایی است. باید منبع گسترش و سرعت را بفهمیم. ما دچار خوش‌خیالی کاذب شدیم و شرایط را زود به حالت عادی برگرداندیم. اگر تصمیم‌گیری بر پایه اطلاعات روز باشد درست‌تر است. نیاز است که در رویکرد کنترل اپیدمی تغییر اساسی به وجود بیاوریم‌ و روی روش‌های سنتی اصرار نکنیم. ما مدیریت هوشمند نکردیم.

اینکه ما در روز برگزاری کنکور اعلام کنیم که چه میزان شرایط را کنترل کردیم، تصوری شخصی است. تصورات شخصی هم در پایین‌ترین سطح شواهد علمی قرار دارد. هر اجتماعی می‌تواند پرخطر باشد. امیدوارم کنکور سراسری برگزار نشود. روی مواردی مثل کنکور و هیات‌های مذهبی اگر نظارت کافی نباشد، اتفاق خوبی نمی‌افتد. ما طبق تجربه نتوانسته‌ایم نظارت کنیم و ابزار، تجهیزات و امکانات آن را نداریم. ما قطعا نمی‌توانیم کنکور را کنترل کنیم. مگر ما سه سال در انقلاب فرهنگی دانشگاه‌ها را تعطیل نکردیم امروز هم تعطیلی به معنی قفل زدن بر در دانشگاه نیست بلکه تا رسیدن به ثبات حداقل یک یا دو ترم به تعویق بیاندازیم. از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به جای آموزش در کمک به حل مساله کمک بگیریم. بضاعت علمی جامعه ما این نیست که شاهد مرگ روزانه ۲۰۰ نفر باشیم. یک بضاعت تکنولوژی‌های جدید است که درست استفاده نمی‌شود. بضاعت دیگر نیروی انسانی است. ما ۷۰۰ مرکز تحقیقاتی داریم کدام یک درگیر میدانی اپیدمی هستند و برایشان تعیین تکلیف کنند. من به خودم قول داده‌ام تا پایان اپیدمی سراغ مقاله‌نویسی نروم اولویت امروز ما جوابگویی به مشکلات مردم است. از این بضاعت نباید فقط برای بالابردن رتبه علمی مقالاتمان استفاده کنیم. اگر بیراهه رفتیم باید تجدیدنظر کنیم. ما نیاز به نقشه سیاست‌گذاری داریم.

به این دلیل که برای نظام سلامت از بیت‌المال هزینه می‌شود فردی که متخلف است و هشدارها را رعایت نکرده هم باید قرامت اجتماعی بپردازد. ما باید رویکردمان را از درمان به پیشگیری ببریم و از تکنولوژی‌های جدید استفاده کنیم.

امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات:

 هوشمندی باید اول در چهارچوب ذهنی مدیران اتفاق بیفتد

مدیریت هوشمند شامل کمک به کنترل ومدیریت اپیدمی و انجام اقداماتی برای کاهش اثرات منفی آن می‌شود. کنترل اپیدمی هم شامل استفاده از کلان داده‌ها برای کمک به مدیریت اپیدمی و کمک به فرد در تضمین سلامتی خودش است. اولین موردی که از هوشمندی برای مدیریت اپیدمی استفاده می‌شود ردیابی بیمار برای اینکه ببینیم به کجا رفته و بیماری را در کجا منتشر کرده برای تعیین نقشه شیوع است. کاربردهای مدیریت هوشمند شامل تعیین نقاط پرتردد، مقایسه نقاط با ریسک شیوع، محاسبه وضع اقتصادی مبتلایان که سیاست برخورد با آن‌ها را مشخص می‌کند، تحلیل ارتباط مبتلایان و انبار داده ریسک ابتلایان می‌شود.

اسفندماه همه این کارها در کشور انجام شده است. ما با استفاده از کد ملی و شماره موبایل اولین مبتلایان و با حفظ حریم خصوصی، مسیر‌های حرکت آن‌ها را در بیست روز گذشته مشخص کردیم و بر این اساس اولین نقشه از شیوع در ایران ساخته شد. نقشه توزیع بیماری هم به دقت هر محله با استفاده از موبایل افراد مبتلا به دست آمد. همچنین مدل‌سازی از جابه جایی‌ها با استفاده از داده‌های بیماران تولید شد. اپلیکیشن‌هایی نظیر ماسک و AC19 به همین منظور طراحی شد.

همچنین وضعیت اقتصادی و اینکه مبتلایان از کدام دهک هستند را مشخص کردیم. می‌گوییم این بیماری دموکرات است به این جهت که افراد با درآمد و وضعیت اقتصادی مختلف، ریسک ابتلای یکسان دارند. در مقایسه ترددها مشخص شد که خرداد سفرها سه و نیم برابر بود.

در مدیریت هوشمند باید ابزار و فناوری هوشمند را در کنار بهره‌برداران هوشمند داشته باشیم. در اسفند ماه از این ابزار استفاده شد. شروع فرایند به این شکل بود که وزارت بهداشت باید کد ملی افراد مبتلا و فوت شده را برای ما می‌فرستاد که بر آن اساس بررسی می‌کردیم. اما به ناگاه این رابطه قطع شد و وزارت بهداشت تمایلی برای ارسال این اطلاعات نداشت. هوشمندی باید اول در چهارچوب ذهنی مدیران اتفاق بیافتد. نباید به روش سنتی پایبند باشیم و برای مشکلات حوزه بهداشت فقط دنبال پاسخ از حوزه بهداشت باشیم. زمانی که با مساله چند ضابطه‌ای مانند اپیدمی مواجهیم پاسخ فقط از جنس درمان نیست. باید حوزه‌های مختلف کمک کنند. متاسفانه ما شاهد این نگاه نیستیم.

استارتاپ یعنی نوآوری و خلاقیت. اگر نظام حکمرانی پذیرای این خلاقیت نباشد خودش را محروم کرده است. ما نه تنها پذیرا نیستیم بلکه مانع هم به وجود می‌آوریم. ما آزمایش گرفتن در خانه را ممنوع می‌کنیم درحالی که مشابهاتی در دنیا دارد. راه حل آن بستن نیست و باید پروتکل داشته باشیم. مثلا می‌شد بگوییم برای هر کد ملی ماسک بدهیم و به صورت دیجیتال ثبت نام و ارسال شود اما در برابر این راه حل ساده مقاومت می‌کنند و بر اساس آن خبر جعلی احتکار ماسک اعلام می‌شود. وقتی حداقل‌های پذیرایی از ایده‌های نو را نداریم چه انتظاری می‌توان از رشد ایده‌ها داشت؟!

عوامل «کشیک سلامت» عبارتند از: طراح، تهیه‌کننده و کارگردان: سهیل سلیمانی؛ مجریان: دکتر حسین قناعتی، دکتر مهدی جعفری؛ مدیر تولید: امیرحسین باقرپور؛ تدوین: سپهر میرزایی؛ گرافیک: رضا وارسته؛ عکاس: دانیال منتظری؛ تصویربردار آیتم‌ها: سپهر میرزایی، امیرحسین باقرپور؛ صدابردار: فرناز فرهنگ؛ دستیار تصویر: زهرا پناهی؛ فضای مجازی: آتنا شکیبا؛ مشاور رسانه‌: لیلا سلمانی.

«کشیک سلامت» به تهیه‌کنندگی سهیل سلیمانی کاری از گروه سلامت اجتماعی شبکه سلامت هر هفته جمعه ساعت ۱۹ الی ۲۰:۳۰ روی آنتن می‌رود. بازپخش این برنامه جمعه ساعت ۲۳ و شنبه ساعت ۱۱ است.

مخاطبان «کشیک سلامت» می‌توانند از طریق صفحه رسمی برنامه در اینستاگرام به آدرس keshikesalamat@ مطالبات، عکس‌ها، ویدیوها، نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را با سازندگان این برنامه در میان بگذارند.