به گزارش سوره سینما، ضبط ده مجلس تعزیه ۴۵ دقیقهای برای پخش در محرم امسال، از کارهای بزرگی است که حوزه هنری با دعوت از مشهورترین تعزیه خوانان کشور انجام داده است، برای انجام این پروژه عظیم آئینی و هنری، مشهورترین تعزیه خوانان ایران از سراسر کشور دعوت شده و به اجرای برنامه پرداختند.
کورش زارعی ، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری درباره این اثر بزرگ که با همکاری مرکز رسانه سازمان تبلیغات اسلامی تهیه شده است میگوید: برای انجام این پروژه که جهت پخش از رسانه ملی آماده شده است، تعزیهخوانان مطرح از اراک، قم، تفرش، اصفهان، قزوین و تهران دعوت شدند و ده مجلس تعزیه در سالن «سوره» حوزه هنری ضبط شد.
وی درباره تعزیه های ضبط شده می گوید: تعزیههای حضرت قاسم (ع)، حضرت علیاکبر(ع)، طفلان مسلم، مسلم بنعقیل، غلام تُرک، وهب نصرانی، حضرت عباس (ع)، شهادت امام حسین (ع) و بازار شام؛۱۰تعزیهای هستند که ضبط شده اند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در ادامه از دشواری های انجام این کار بزرگ و کم نظیر می گوید:
آقای زارعی ، ۴۵۰ دقیقه برنامه تعزیه، یعنی ۱۰ مجلس ۴۵ دقیقه ای ، ضبط و برای پخش از رسانه ملی آماده شده است، آیا میتوان گفت که این پروژه، طولانی ترین برنامه تعزیه ضبط شده برای پخش از تلویزیون است یا اینکه قبلا هم چنین کار بزرگی انجام شده است؟
من در همین ابتدای صحبت عرض کنم که این کار بزرگ ، محصول همکاری مشترک «مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری» و «سپهر سوره هنر» است که مرشد محسن میرزا علی مجری طرح برنامه و معین البکا برنامه است.
در پاسخ به سئوالتان هم باید بگویم که قبل از این کار هم، هنرمندان تعزیه ، کارهای بزرگ زیادی انجام داده اند که بسیاری از آنها ضبط هم شده است اما آنچه که می توان درباره این کار به صورت خاص گفت این است که تا کنون برنامه ای با این گستردگی برای پخش از رسانه ملی ضبط و تدوین نشده است، یعنی اینکه ده مجلس تعزیه هر کدام با زمان ۴۰ دقیقه ای ، به صورت مستقل از تلویزیون پخش شود وجود نداشته یا لااقل ما از آن اطلاعی نداریم.
فکر می کنید چرا این کار قبلا انجام نشده بود و اگر مشکلاتی در این زمینه وجود داشته شما چه طوری این مشکلات را رفع کردید؟
برای آنکه تعزیه از رسانه ملی پخش شود مشکلاتی وجود داشت که از جمله مهمترین مشکلات، موضوع نشان دادن چهره اهل بیت و اولیاء الله بود، در مجالس تعزیه منعی در این مورد وجود ندارد و شبیه خوان ها ، چهره اشان مشخص است اما در تلویزیون ، نمی توان به این صورت کار کرد، مشکل بعدی مربوط می شد به اشکالاتی که در برخی از نسخ مورد استفاده تعزیه خوانان وجود داشت و در مورد برخی از آنها شک و شبهاتی وجود داشت، علاوه بر این ما با ممنوعیت های عرفی و شرعی در زمینه تعزیه مواجه بودیم که سعی کردیم با استفاده از نظرات کارشناسی و فقهی ، این مشکلات برطرف شود که هم در اجراء ، هم در نسخ و هم از جهت شرعی و عرفی مشکلی وجود نداشته باشد تا این کار از سوی دستگاه های فرهنگی کشور پذیرفته شود.
و شما برای رفع این مشکلات و تلویزیونی کردن کار، چه راهکارهایی را اندیشیدید؟
در تعزیه تلویزیونی ای که ما ضبط کردیم، چهره اهل بیت و اولیاء الله با روبنده پوشانده شده است تا مشکل نمایش چهره معصومین حل شود، تنها درزمان «پیش نوحه» – که به مانند پیش درآمد در نمایش است- بازیگران نقش های مختلف تعزیه بدون روبنده به روی صحنه می آیند و حتی شهادت خوانان و اولیاء خوان ها هم روبنده ندارند ، این کار به این خاطر است که بینندگان بدانند این ها بازیگران، نوحه سرایان و ذاکرینی هستند که واقعه بزرگ کربلا را روایت می کنند که به این کار در اصطلاح «فاصله گذاری» می گویند که هدفش آن است که بینندگان بدانند که بین نقش خوان ها وکسانی که نقش آنها را میخوانند فاصله ای وجود دارد و تماشاگر بداند که آنچه می بیند در حقیقت نمایشی است که از واقعه بزرگ کربلا اجرا می شود و بعد از نوحه خوانی است که روایت تعزیه آغاز می شود.
شما به مشکل نسخ اشاره کردید در این باره چه تدبیری به کار گرفتید که در پخش تلویزیونی با بینندگانی از طیف های مختلف مشکلی پیش نیاید؟
ما تلاش کردیم تا تنها به سراغ نسخ تایید شده و مورد اطمینان برویم و حتی اگر شک اندکی هم در نسخه ای وجود داشت آن را کنار گذاشتیم.
مشهورترین تعزیه خوان هایی که در این مجالس تعزیه حضور دارند و تعزیه خوانی آنها ضبط شده است چه کسانی هستند؟
آقای اسماعیل محمدی – مخالف خوان – از تهران ، استاد نرگس خانی از شهادت خوان های مشهور کشور از اصفهان، آقای عابدینی حر خوان – از اصفهان- ، میرزا ابوالفضل منبت کار- مخالف خوان- از قم، ابوالفضل صابری- شهادت خوان- از تفرش، امیر زینلی -شهادت خوان- از قم، مهدی صیادی و سید حسن گل ختمی از قم، امیر صفری از قزوین، گیوه کش از قزوین، شکر الله جعفری – شهادت خوان – از اصفهان ، ملا حسینی از اصفهان، تقی صابری از تفرش ، حسین برکتی مخالف خوان از تهران و …
با توجه به پیشینه ای که در زمینه هنرهای نمایشی و مخاطب شناسی آن دارید، فکر می کنید که این اثر تا چه حد بتواند بینندگان تلویزیونی را جذب کند؟
ما به سراغ نسخی رفته ایم که بتواند با همه افراد جامعه در هر سنی ارتباط برقرار کند و آنها را جذب این برنامه کند و امیدواریم که در این زمینه موفق شده باشیم.