به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر، محمودرضا رحیمی، کارگردان و مدرس تئاتر در پاسخ به اینکه برای زنده نگه داشتن تئاتر و ادامه حیات این حوزه در دوران کرونا چه اقدامات و راهکارهایی را می‌توان مدنظر داشت؟ گفت: با ظهور مدیوم‌های تازه در عرصه رسانه و مصادیق هنری، تا آنجایی که ما آگاه هستیم و از گزارش‌ها و برآیندهای آن بر می‌آید، همواره هنرمندان تئاتر به عنوان ویژه‌ترین هنر زندگی انسانی با مخاطره از بین رفتن این هنر رو در رو بوده‌اند و تاریخ به ما می‌گوید که این تهدیدها نه در کم و کیف مسئله تئاتر توانسته نقصی را به وجود بیاورد و از پیشرفت آن جلوگیری کند و نه اینکه با نگاهی بدبینانه منجر به فراموشی تئاتر شود.

وی افزود: مصداق بارز این مسایل جنگ‌های بسیار خونین و هولناکی است که در قرن‌های اخیر به وجود آمده و حتی برای برچیده شدن برخی از تمدن‌ها اتفاق افتاده است، وقتی یک تمدن بخواهد از بین برود، ریشه‌های ثبات زیستی آن مدت‌ها قبل نابود شده و قطعا هنر تئاتر که بازخوردی از کهن الگوی زیستن است با این مخاطره رو در رو بوده است. کرونا اولین خطر عالم گیری نیست که انسان را تهدید کرده باشد، چون هرچه انسان را تهدید کند، قاعدتا تئاتر را هم تهدید خواهد کرد. ظرافت و نتایج عالی تئاتر در نتایج ثبات زیست انسان‌ها قابل مشاهده است.

این هنرمند تاکید کرد: این بیماری در دورانی عالم‌گیر شده است که ما شاهد توسعه جهان به سمت دو قطب اقلیت ثروتمند و اکثریت محروم هستیم و طبقه متوسط به عنوان اهرم‌های اصلی که اساسا تئاتر برای آن‌ها به وجود آمد، در حال نابودی است. این یکی از مهم‌ترین خطراتی است که جامعه هنری را تهدید می‌کند و به عقیده من خطر بیشتری نسبت به بیماری دارد. از طرفی گرایش انسان به سمت سرمایه، باعث بی‌تفاوتی بارز اندیشکانی رسانه‌ها نسبت به توسعه اقلیت‌های ثروتمند و اکثریت‌های فقیر خواهد شد. رسانه‌ها وقتی لطف و توجه‌شان نسبت به کشورهای در حال توسعه به سمت اقلیت ثروتمند برود ما را با مهلکه غیرقابل جبرانی از تکثیر اکثریت فقیر طرف خواهند کرد.

رحیمی خاطر نشان کرد: در این مرحله چه باید کرد؟ آیا باید فعالیت های اندیشکانی را متوقف و فقط به نان بسنده کرد؟ یا باید معتقد باشیم زندگی مانند آب روان راه خود را به سمت زنده بودن پیدا خواهد کرد؟به نظرم در این نقطه است که جوامع می‌توانند شکوفا باشند و اندیشه‌های درستی را به عنوان راهکار به هموطنان خود ارائه کنند و اگر نتوانند چنین کنند تمام سدها مربوط به حرمت، شرافت و کرامت انسانی فرو خواهد ریخت و دیگر جامعه تبدیل به یک جنگل خواهد شد. پس طبیعتا باید کار اندیشکانی کرد تا این مشکلات جلوی اندیشه ورزی را نگیرد.

باید بین حرکت و بی حرکتی انتخابی داشته باشیم

او درباره اینکه تا چه اندازه بستر فضای مجازی و تله تئاتر در شرایط امروز می‌تواندیاری دهنده تئاتر صحنه‌ای باشد و چراغ این حوزه را روشن نگه دارد؟ پاسخ داد: هر روش تازه‌ای فرصت‌ها و تهدیدهایی را به همراه دارد، مانند استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی برای گسترش و زنده نگه داشتن نام تئاتر که البته تئاتر به معنای ظهور است و هیچکس نمی‌تواند این تعریف را نقض کند. اما به خاطر داشته باشیم فعالیت‌های مجازی در عرصه تئاتر در کمپانی‌های بسیار بزرگ دنیا اصلا به پاندومی کرونا باز نمی‌گردد و پیش‌تر آغاز شده بود و در شرایط فعلی گسترش چشمگیری داشته است. دنیا از توانمندی‌های فضای مجازی به قصد پیشبرد اهدافش که مسئله زنده نگه داشتن تئاتر است، استفاده می‌کند ولی باید قبول کنیم که در کشور ما فقر فرهنگی منجر می‌شود از فعالیت‌هایی که آزمون و خطا در آن وجود دارد سر باز بزنیم اما نه بدان معنا که خطایی نمی‌کنیم بلکه خطاهای بزرگتری را هم مرتکب می‌شویم.

او ادامه داد: ما باید بین حرکت و بی حرکتی انتخابی داشته باشیم، اگر ما فضای مجازی را قبول نکنیم باید بی حرکت باشیم اما یادمان باشد که ما تئاتری هستیم و ارسطو می‌گوید حرکت ذات اشیا را فاش می‌کند. ما اگر حرکت را از خود بگیریم دچار مشکل بزرگی خواهیم شد و آن هم بی‌حرکتی است که منجر به تولید هیچ می‌شود اما حرکت آزمون و خطا حتما خواهد داشت و اگر فرآیند به سمت تعامل پیش برود مشکلات خود را در سیستم حل خواهد کرد. همچنین تعطیلی جشنواره های تئاتری ممکن است به هنرمندان استان ها که امیدشان برای تداوم فعالیت هنری به چنین رویدادهایی است، آسیب جدی می‌رساند.

سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر به دبیری حسین مسافر آستانه ۱۱ تا ۲۱ بهمن ۹۹ برگزار می شود. آدرس سایت جشنواره www.fitf.ir است.