سوره سینما – سیدمهدی ناظمی : جعفری در تجربهای شاید تکرارنشدنی، ۲۳نفری را ساخت که چون هیچ قهرمان اصلی در آن حضور نداشت، حتی برای یک فیلمساز باسابقه هم راهدست نبود. نبود، ولی جعفری از عهده آن برآمد، هرچند از بد ماجرا سالی آن را ساخت که چند اثر درخشان همزمان رقابت میکردند و بنابراین نه جایگاه خود را در جشنواره یافت و نه با کمهمتی شرکت تولیدکننده، در فروش جای مهمی یافت.
هر چه بود، ۲۳نفر برای جعفری تجربهای بیبدیل برای ادامه زندگی حرفهای او ایجاد کرد، به شرطها و شروطها.
یدو بهوضوح روی دوش ۲۳نفر ایستاده است. آیا این ایستادن، بالا رفتن است یا آویزان بودن؟
خوشبختانه برای سینمای ایران، جعفری در یدو ، خوب است و امیدوارکننده و شوربختانه برای خودش، رشدی در آن دیده نمیشود که هیچ، نگرانیهایی هم هست.
خوشبختانه یدو ، موفق میشود مردم شهرستانی جنگزده را محترم نشان دهد و آبرودار و عزیز و دوستداشتنی. رمز موفقیت جعفری در این مهم، فیلمنامه قوی است. وگرنه نشان دادن چند تن از هموطنان شهرستانی در وضع جنگی در سینمای ما معنایی معمولاً ندارد جز نگاه توریستی، اگزوتیک و دور.
جعفری، قطعاً بهترین فیلم این جشنواره را ساخته است و بهترین فیلمساز آن است، به خاطر فیلمنامهای قوی و مبتنی بر احترام بر مردم و دوری از شعار، از اغراق و از سردرگمی، همچنین به خاطر همت و حوصله در بهکارگیری همه جزییات جهت توصیف درست میدان.
بااینحال جعفری باید بداند فاصله کار خوب و کار بد، فاصله کارگردان شریف و ملی و با کارگردان رذل و توهینکننده، همیشه خیلی زیاد نیست.
جعفری در شخصیتپردازی ضعیف است و این دقیقاً به خاطر تجربه او در ۲۳نفر است. ۲۳نفر، جعفری را فریب میدهد و باعث میشود شخصیتهای او بیرمق و بسیط و سطحی باشند. در چنین وضعی، یک اشتباه کوچک، فیلم را مبدل به یک فیلم انتزاعی بدون شخصیت خواهد کرد، به سیرکی از اجراهای پلاستیکی و بیروح.
دومین خطر در بازی با دوربین است، همان اشتباهی که اکثر فیلمسازان امروز ما با آن درگیر هستند. جعفری با بازی با دوربین نهتنها چیزی بر فیلم خود اضافه نکرده است که دقایق آغاز فیلم را دشوار و پر مانع میکند. روایت آفرینیهای فرعی میتواند بهراحتی جبرانکننده سردی آغاز فیلم باشد. جعفری نیازی به دوربینبازی ندارد و امید که این را بداند و جدی بگیرد.
جعفری در این کمبود فیلمساز هم مستقل و هم درعینحال شریف و مردمدار، میتواند بهسرعت بدرخشد و جایگاه بزرگی در سینما بیابد. بهشرط آنکه دست از دامان قصههای پخته، شرافتمندانه و هم جهان خودش برندارد و بهشرط آنکه پایش در بازی با دوربین نلغزد، به سوژه نزدیک شود و از آن نترسد، شخصیت بسازد و تکنیک را جایگزین روایت نکند.