سوره سینما – احسان زیورعالم :آخرین روزهای بهار در حال سپری است و گیشه فیلمها چندان قوتی ندارد؛ اما اعداد و ارقام موجود در سمفا نشان میدهد وضعیت اجتماعی مخاطب سینما به چه نحوی است. در حالی سامانه سمفا ارقام فروش ۱۰ فیلم را منتشر کرده است – منهای آثار هنر و تجربه – که شواهد حکایت از توفیق نسبی کمدیها دارد. «هفتهای یک بار آدم باش» با بازی پژمان جمشیدی با فروش ۱۰ میلیارد و ۲۳۵ میلیون و ۸۸۶ هزار ریالی پیشتاز جدول فروش است. این رقم از فروش ۷۵۵۱ سانس و ۴۷ هزار مخاطب حاصل شده است. در سوی دیگر کمدی «تکخال» با ۶هزار و ۵۰۸ سانس و ۳۶هزار و ۸۶۲ مخاطب به فروش ۷ میلیارد و ۲۰۴ میلیونی و ۶۶۶ هزار ریالی رسیده است.
دیگر فیلمهای جدول فروش حتی به نزدیکی این ارقام نمیرسند جز فیلم «خورشید» که در آستانه ۱۰ میلیارد ریالی شدنی است؛ اما فیلم مجید مجیدی ۴ ماه بیشتر از دو فیلم مذکور روی پرده سینماست و این خود حکایت از آن دارد که اکران «خورشید» به هیچ وجه موفق نبوده است و در فقدان رقیب انتخابی انحصاری است. نکته قابل توجه آن است که فروش دو فیلم کمدی مذکور در مجموع تنها یک میلیارد کمتر از هشت فیلم دیگر جدول فروش است. تا بدین لحظه مجموعه فروش بلیتهای هشت فیلم «خورشید»، «لاله»، «پیشیمیشی»، «دیدن این فیلم جرم نیست»، «آقای سانسور»، «شنای پروانه»، «خون شد» و «آن شب» برابر با ۱۸ میلیارد ریال است. این نشان میدهد کماکان ذائقه مخاطب ایرانی بر گیشه حکومت میکند و دولت در هشت سال گذشته نقشی در تغییر ذائقه نداشته است. چرا که در پایان دولت احمدینژاد نیز این کمدیهای دست چندم بودند که بر گیشه سینما فائق آمده بودند.
با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی کنونی ایران قابلپیشبینی است که دستگاه سینمایی کشور مجبور به خرج و برج در حوزه سینمای کمدی میشود. اگرچه نمیدانیم آقای رئیسی چه کسی را برای وزارت ارشاد در نظر گرفته است؛ اما تجربه نشان داده است موفقیت گیشه همواره یک امتیاز برای دستگاه ناظر فرهنگی به حساب آمده است.
برای حسنختام این ماجرا بد نیست نگاهی به فروش بخش تئاتر سمفا هم داشته باشیم. در حالیکه بخش زیادی از تئاترهای آزاد که از طریق سامانههای بلیتفروشی سینما اقدام به بلیتفروشی میکنند – به سبب اجرا در پردیسهای سینمایی – از ارائه فروش خود طفره میروند؛ اما یک نمایش در سمفا به شدت خودنمایی میکند: «فریاد زیر خاک». این نمایش کمدی در کمتر از دو ماه اجرا به رقم فروش ۶ میلیارد و ۶ میلیون و ۴۳۵ هزار ریال با حضور ۱۰ هزار و ۶۸۲ مخاطب رسیده است. نمیتوان از این رقم سرسری گذشت چرا که با وجود کرونا این نمایش شاید به فروش کل تئاتر ایران در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ دست یافته باشد.