به گزارش سوره سینما، مراسم اختتامیه یازدهمین محفل سینما انقلاب و جایزه سینمایی ققنوس شامگاه ۲۹ بهمن‌ماه به‌صورت زنده از شبکه افق سیما پخش شد.

در این مراسم ضمن تقدیر از یک‌عمر فعالیت هنری جمال شورجه، ۳ فیلم برتر جشنواره فیلم فجر از منظر گفتمان سینما پیشرفت معرفی و تقدیر شدند.

سعید مظاهری دبیر این رویداد سینمایی در ابتدای مراسم گفت: ۱۱ سال از اولین روزهایی که محافل هم‌اندیشی سینما انقلاب آغاز شد، گذشت. در این دوران اتفاقات تلخ و شیرین زیادی داشتیم اما همواره سعی کردیم تا جمعی از نخبگان را با محوریت سینما دور هم جمع کنیم.

وی ادامه داد: امسال نیز محافل سینما انقلاب همزمان با جشنواره فیلم فجر آغاز شد. هرروز پس از اکران فیلم‌ها، ۳ محفل به‌صورت آنلاین برگزار شد و اساتید حاضر درباره گفتمان سینما پیشرفت به بحث و گفت‌وگو نشستند. روند کارمان این‌گونه بود که موضوع کلی فیلم‌ها احصا می‌شد و متناسب با آن اساتید دعوت می‌شدند. موضوع هر فیلم بستری برای ورود به گفتمان اصلی جشنواره یعنی «سینما پیشرفت» بود.

مظاهری با اشاره به انتخاب دوباره این گفتمان در جشنواره امسال گفت: سال گذشته نیز همین گفتمان را داشتیم و فعالیت‌هایی در این زمینه انجام شد اما باید دقت داشت که این عرصه خیلی جای کار دارد و تاکنون فعالیت چندانی روی آن صورت نگرفته است. مسئله گفتمان‌سازی در سینما موضوعی است که دغدغه‌مندان سینما، چه کسانی که هم‌نظر با سینما انقلاب هستند و چه مخالف، بدان علاقه و اهتمام دارند. در دولت جدید برخلاف دولت قبلی که سعی داشت گفتمان‌های اساسی را از سینما بگیرد، رویکرد خوبی در سینما شکل گرفته است و دیدید که حتی همزمان با برگزاری جشنواره فیلم فجر، محافل هم‌اندیشی برگزار می‌شد. این طرح اگرچه امسال برای اولین بار برگزار می‌شد، اما بسیار موفق بود.

* هدف سازمان سینمایی حمایت از گفتمان فرهنگی انقلاب است

مهمان دیگر این اختتامیه که به‌صورت زنده از شبکه افق سیما پخش می‌شد، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی بود. او بیان داشت: هدف سازمان سینمایی حمایت از گفتمان فرهنگی انقلاب و تقویت این جبهه است. اکنون انجمن سینمای جوانان به دنبال شناسایی جوانانی است که در سراسر کشور توانایی فیلم‌سازی دارند.

وی ادامه داد: جشنواره فجر امسال تنها ۲-۳ ماه بعد از شکل‌گیری سازمان سینمایی در دوران جدید برگزار می‌شد. طبیعتاً آثاری که در این دوره حضور داشتند از پیش‌تولید شده بودند؛ برخی از آنان ارزشمند بودند و برخی دیگر شبیه به تولیداتی بودند که در سال‌های گذشته نمونه‌هایشان را دیده‌ایم. به همین دلیل برای تقویت جریان گفتمان فرهنگی انقلاب روش اجرایی خود را انتخاب کردیم که نمونه آن برگزاری محافل هم‌اندیشی بود.  بدون شک از دل همین بحث‌ها و هم‌اندیشی‌هاست که خلأها مشخص شده و آینده‌نگری‌ها برای سینمای کشور طراحی می‌شود.

* سینما کلید پیشرفت کشور است، اما نه با سبک و سیاق غربی

رئیس سازمان سینمایی با اشاره به اهمیت سینما پیشرفت گفت: قطعاً سینما، کلید پیشرفت است، اما نه با سبک و سیاق غربی. شاید بتوان گفت که سبک و سیاق شرقی می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت در سینمای ما باشد. منظورم این است که سینما با در نظر گرفتن معیارهای دینی و انقلابی می‌تواند ما را به پیشرفت برساند و تا روزی که سبک زندگی غربی در سینمای ما حاکم باشد وضعیتمان همین است.

* در گفتمان جدید سینما، عده‌ای باید تکلیف خود را مشخص کنند

خزاعی در بخش دیگری از سخنان خود درباره فیلم‌سازانی که علیه منافع ملی تولید اثر می‌کنند، گفت: متأسفانه برخی از فیلم‌سازان از منافع ملی استفاده کرده اما برخلاف جریان ملی کشورمان فیلم می‌سازند. در خارج از کشور بیانیه‌های سیاسی می‌دهند اما در داخل کشور به‌راحتی زندگی می‌کنند. درست است که در برخی موارد در برابر این بدنه سکوت می‌کنیم اما این بدین معنا نیست که حرف‌های آنان مورد تأیید ما باشد. آنان باید بدانند که در گفتمان جدیدی که در سینما حاکم می‌شود باید تکلیف خود را با سینما مشخص کنند.

وی ادامه داد: در نقطه مقابل، فیلم‌سازان خوبی از طیف‌های مختلف داریم که دلشان برای این مملکت و مردمش می‌تپد. باید از همین ظرفیت‌ها استفاده و آنان را تقویت کنیم. همین هنرمندان بودند که از ابتدای انقلاب کارهایی را برای این کشور و انقلاب اسلامی ساختند؛ بنابراین باید قدر هنرمندان و نیروی انسانی خود را بدانیم. همه کسانی که در مسیر انقلاب اسلامی فیلم می‌سازند محترم‌اند؛ چه آنهایی که جایزه گرفتند و چه جایزه نگرفتند. فیلم‌هایی مثل ضد، هناس، دسته دختران و … محترم‌اند.

* دفاعیه رئیس سازمان سینمایی درباره واکنش‌ها به اظهارنظر یک فیلم‌نامه‌نویس

رئیس سازمان سینمایی درباره حواشی پس از پایان جشنواره و اتفاقات روزهای اخیر گفت: خیلی خوش‌حالم که برخی از دوستان در کنار دغدغه‌هایی که دارند درباره مسئله‌ای که در جشنواره فیلم فجر امسال مطرح شده بود تذکراتی دادند، البته اطلاعاتشان ناقص بوده است. برای مثال آن خانم که درباره مسئله‌ای شرعی اظهارنظر کرده بود، داور جشنواره نبود. به‌ویژه امروز در سراسر کشور گفته شد که آن خانم داور جشنواره بوده که اشتباه است. بنده معتقدم که ما نباید وارد مسائل شرعی بشویم مگر آنکه اطلاعات کافی از آن موضوع داشته باشیم و به‌درستی آن را تبیین کنیم. بین ۲۲۰ گفت‌وگو در جشنواره آن خانم هم‌صحبت‌هایی را مطرح کرد که البته بعداً نیز عذرخواهی کرد.

وی در پایان گفت: تلاش می‌کنیم فضای فرهنگی خود را به فضای دینی نزدیک کنیم و درخواست داریم اگر مراجع و علما نظری دارند حتماً به ما منتقل کنند.

مجید اسماعیلی مهمان دیگر این مراسم اختتامیه بود و گفت: سینما و انقلاب اسلامی یکی از بحث‌های مهمی است که هنوز به‌خوبی نتوانستیم به بسترهای آن بپردازیم. در همه‌جای دنیا، به دلیل تأثیر عمیق سینما به مخاطب، هنر هفتم پیوند‌های عمیقی با نخبگان آن مرزوبوم دارد.

وی ادامه داد: به‌عبارت‌دیگر، سینمای امروز این‌قدر جدی و پیشرفته شده است که برای ارتقای آن باید پیوند عمیقی بین نخبگان، مدیران و سینماگران برقرار باشد. بااین‌حال می‌بینیم که چنین پیوندی در سینمای ایران برقرار نیست. برای مثال می‌بینیم که به یک موضوع اجتماعی و مفاسد پرداخته شده، اما زبان فیلم در پرداخت به آن الکن است؛ بنابراین اگر فکر کنیم که سینما می‌تواند در یک اتاق جمع شود، اشتباه کرده‌ایم.

اسماعیلی بیان داشت: اکنون امیدواریم که با نفس تازه‌ای وارد دوران جدیدی از سینما بشویم. اگر فکر می‌کنیم که انقلاب اسلامی فکر و گفتمان جدیدی را به مردم دنیا ارائه کرده، نیاز است تا سینما را جدی بگیریم. بدون شک هیچ ابزار قدرتمندتری از تصویر و سینمای دراماتیزه نداریم.

* تقدیر از یک‌عمر فعالیت هنری جمال شورجه

بخش مهمی از مراسم اختتامیه یازدهمین محفل سینما انقلاب اختصاص به تقدیر از یک‌عمر فعالیت هنری جمال شورجه داشت. شورجه با حضور در استودیوی این برنامه از تحت درمان بودن خود خبر داد و گفت: هنوز آثار بیماری و سکته با من است.

وی ادامه داد: ایام وفات حضرت زینب سلام‌الله‌علیها را پشت سر گذاشتیم. ایشان یک عاشورای کامل است و ای‌کاش می‌توانستیم زندگی ایشان را به فیلم سینمایی تبدیل کنیم.

شورجه درباره فعالیت این روزهای خود گفت: این روزها با آقای حاتمی‌کیا کار می‌کنم. او سینماگر با اخلاق و کارآزموده‌ای است که فن سینما را به‌خوبی می‌شناسد. به نظرم او یکی از افرادی است که می‌توان به‌عنوان سینماگر سال تقدیرش کرد.

محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی که برای تقدیر از شورجه حاضر شده بود گفت: سال‌ها پیش سابقه دستیاری آقای شورجه را داشتم. او نمونه کاملی از انسان متدین است.

* داور سینما انقلاب: نگران وضعیت فعلی سینمای ایران هستیم

سیدمهدی ناظمی، نماینده هیئت‌داوران یازدهمین محفل سینما انقلاب در مراسم اختتامیه این رویداد سینمایی گفت: امسال قرار شد که داوری‌ها به شکل جمعی باشد. برهمین اساس، ۸۰ نفر از نخبگان و پژوهشگران در حوزه علوم انسانی و سینما فیلم‌ها را دیدند و به‌صورت کتبی یا شفاهی از آنان نظرسنجی شد. این نظرات جمع‌آوری شد و در اختیار هیئت ۷ نفره داوران قرار گرفت و آنان نظر نهایی خود را با معرفی ۳ فیلم برتر امسال اعلام کردند.

وی اضافه کرد: جایزه سینمایی ققنوس از ابتدا هم نگاه پیشتازانه‌ای نسبت به سینما داشته و دارد، بااین‌حال باید اذعان کرد که هنوز هم مشکلات بسیاری در سینمای کشور داریم. در بیانیه هیئت‌داوران جشنواره امسال که فردا در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد  بیان شده است که نگران این سینما هستیم. این سینما همچنان برای پیشرفت ایران مجهز نشده است.

ناظمی در پایان گفت: امسال فیلم‌های خوبی در جشنواره داشتیم و کارگردان‌های کار اولی خوب بودند اما معتقدم که هنوز تا سینما پیشرفت فاصله زیادی داریم. برهمین اساس، برای رسیدن به سینمای جدی نیازمند تغییر در ساختار سینما هستیم. جشنواره چهلم قطعاً امیدوارکننده بود اما هنوز با آن چیزی که باید باشد فاصله زیادی دارد. برخی از فیلم‌ها آدرس غلط می‌دادند که اینها موردنظر ما نیست.

تقدیر از ۳ فیلم برتر یازدهمین محفل سینما انقلاب بخش پایانی این مراسم اختتامیه بود. فیلم سینمایی هناس به کارگردانی حسین دارابی و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه رتبه سوم را کسب کرد.

حسین دارابی کارگردان این فیلم در اختتامیه سینما انقلاب گفت: ساخت این فیلم کار سختی برای ما بود، چرا که قصه مدونی وجود نداشت و باید خودمان داستان را بر اساس واقعیت‌هایی که وجود داشت پیش می‌بردیم.

محمدرضا شفاه نیز در سخنانی کوتاه گفت: داستان فیلم سینمایی «هناس» از یک دغدغه آغاز شد. می‌خواستیم داستانی را روایت کنیم که برخلاف جنس همیشگی سینما باشد و زمانی که مردم عادی آن را می‌بینند به‌خوبی بتوانند با آن اثر و دغدغه‌های شخصیت‌ها ارتباط بگیرند. به نظرم هناس فیلم موفقی بود و واکنش‌های خوبی از سوی مخاطبان داشتیم.

* ۴ فیلم در جشنواره فجر داشتم، فقط یکی از آنها دیده شد

شفاه ضمن انتقاد از بی‌توجهی جشنواره فیلم فجر به فیلم‌هایش گفت: هناس، چهارمین تجربه من در جشنواره فیلم فجر بود. تاکنون ۴ فیلم در جشنواره داشتم که تنها یکی از آنها دیده شد. برای مثال فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است» در هیچ بخشی کاندید نشد و اکران آن نیز سختی‌های زیادی را به همراه داشت اما حالا که اکران شده است به شما می‌گویم که این فیلم جریان‌ساز و ماندگار شد. برخی از فیلم‌ها را می‌بینید که پس از اکران دیگر حیاتی ندارند اما دیدن این فیلم جرم است، این‌گونه نشد. هناس نیز فیلمی است که حیات دارد و حتماً جریان ایجاد می‌کند.

فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی رتبه دوم سینما انقلاب را کسب کرد. محمود بابایی و مهدی تراب‌بیگی فیلم‌نامه‌نویس مهمان شبکه افق بودند.

بابایی درباره ایده ساخت این فیلم گفت: من و آقای شعیبی دوست قدیمی هستیم و همیشه در جلساتی که با هم داشتیم درباره چنین کاری با دغدغه مشترک صحبت می‌کردیم. در نهایت یکی از داستان‌های کوتاه آقای مصطفی مستور نظرمان را جلب کرد و این فیلم براساس اقتباسی از آن ساخته شد.

* پگاه آهنگرانی بدون اعتقاد وارد پروژه‌ای نمی‌شود

وی درباره اظهارنظر پگاه آهنگرانی درباره این فیلم گفت: همه شما می‌دانید که خانم آهنگرانی خیلی اهل مصاحبه نیست اما در گفت‌وگویی که اخیراً داشته است گفت که اگر به نقشی اعتقاد نداشته باشد، وارد آن پروژه نمی‌شود. او به همراه تیم بازیگری و تیم تولید زحمات زیادی کشیدند، انتظار داشتیم این زحمات دیده شود اما دیده نشد.

مهدی‌ تراب‌بیگی نیز درباره این فیلم سینمایی گفت: نوشتن فیلم‌های قصه‌گو بسیار سخت و چالش‌دار است. در چنین شرایطی مهم است که مخاطب چگونه با داستان بدون اوج و فرود همراه شود. من این چالش را دوست داشتم.

* «موقعیت مهدی» ققنوس را هم مانند سیمرغ به خانه برد!

فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی‌ حجازی‌فر و تهیه‌کنندگی حبیب والی‌نژاد همانند جشنواره فجر، بهترین فیلم جایزه سینمایی ققنوس شد. هادی حجازی‌فر، حبیب والی‌نژاد، وحید حجازی‌فر و طراح صحنه این فیلم سینمایی مهمان مراسم اختتامیه سینما انقلاب بودند.

حجازی‌فر درباره این فیلم سینمایی گفت: قهرمانان ابدی ما چنین مردان منحصربه‌فردی نظیر مهدی باکری هستند که توفیق داشتیم زندگی‌اش را تبدیل به فیلم کنیم. تلاش کردیم اثری بسازیم که همه آدم‌ها با هر رویکرد و دیدگاهی با این فیلم ارتباط برقرار کنند. ساخت این اثر سینمایی کار سخت و پیچیده‌ای از نظر اجرا بود اما سعی کردیم به ساده‌ترین وجه آن را بسازیم.

* بازیگران «موقعیت مهدی» با یک‌دهم دستمزد معمولشان بازی کردند

کارگردان فیلم سینمایی موقعیت مهدی بیان داشت: از آنجا که این فیلم سینمایی با پول بیت‌المال ساخته می‌شد از همان روز ابتدا همه با هم عهد کردیم که خط قرمز ما توجه به پول بیت‌المال و جلوگیری از اسراف بیهوده باشد. تلاش کردیم سکانس‌ها به‌گونه‌ای طراحی شود که هزینه کمتری ایجاد شود. علاوه براین، تمام بازیگران فیلم با یک‌دهم دستمزد معمول خود در این فیلم بازی کردند. در برخی ایام در دمای منفی ۲۰ درجه کار می‌کردیم اما همه بچه‌ها این شرایط سخت را تحمل می‌کردند. البته صحنه‌هایی هم بود که باید برای ثبت در تاریخ می‌ساختیم.

بازیگر نقش شهید مهدی باکری بیان داشت: بزرگ‌ترین رمان‌ها و اثرها بعد از جنگ‌ها به وجود می‌آیند چرا که جنگ تأثیرات عجیبی را با خود به همراه دارد. در دل جنگ قصه‌ها و قهرمانانی وجود دارند که نمونه‌اش را در هیچ جای دیگری نمی‌توانید ببیند.

وی در پایان با اشاره به همکاری خود با محمدحسین مهدویان در این اثر سینمایی گفت: یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای بازی در فیلم «ایستاده در غبار» این بود که اگر یک قهرمان به مردم معرفی شود می‌تواند باعث وحدت همه توده‌های مردم بشود. فیلم سینمایی موقعیت مهدی برای همه مردم ایران است.

وحید حجازی‌فر که نقش حمید باکری را در این فیلم سینمایی بازی کرده است، گفت: نقش حمید باکری نقش پیچیده‌ای برایم بود، چرا که بیشتر اطلاعات درباره مهدی باکری یافت می‌شد و اطلاعات کمی از شهید حمید باکری داشتیم. بااین‌حال در تحقیق و پژوهشی که صورت گرفت اطلاعات خوبی یافت شد. سعی کردم مظلومیت و مهربانی حمید باکری را نشان بدهم و از سوی دیگر، چریک بودن زمانی که وارد جنگ می‌شود، در بازی‌ام دیده شود.