سیدرسول منفرد که تجربه همکاری با مرحوم نادر طالبزاده را در دوران کاری خود داشته است، در گفتگو با سوره سینما از این پژوهشگر و هنرمند انقلابی صحبت کرد و گفت: بخشی از ارتباط و یا بهتر است بگویم شناختم از نادر طالبزاده به این برمیگردد که بهواسطه شخصیت فعال، پیش رو و صاحب تحلیل در فضای رسانه، فرهنگ و سینما که او داشت و برای تلویزیون نیز برنامههایی در همین زمینه تولید میکرد و آثاری را در این راستا خلق میکرد، از دانش او بهرهمند شدهام اما این یک شناخت عمومی است.
* نادر طالبزاده تک بُعدی نبود
وی افزود: اما در سال ۱۳۹۲ بود که بهواسطه حضور در دبیرخانه جشنواره فیلم عمار این امکان را به دست آوردم که از این استاد توانمند، متفکر و متعهد در حوزه سینما بهرهٔ بیشتری ببرم و بیشتر از او یاد بگیرم. آنچه در این مدت ۶-۷ سال بر من پررنگ بود چند بُعد از شخصیت مرحوم بود. نادر طالبزاده تک بُعدی نبود و اگر بخواهیم در تراز با آن مرحوم صحبت کنیم، بهتر است از مکتب او در سینما و مدیریت فرهنگی بگوییم.
دبیر جشنواره فیلم عمار ادامه داد: باوجوداینکه او کارگردان، تهیهکننده و رسانه شناس بود اما بالاتر از همه اینها بخشی از فضای فرهنگ را هم مدیریت میکرد که حاصل صلاحیت او بود. یکی از این ویژگیهای ایشان این بود که از تولید کارهایی که تأثیرگذار نبودند پرهیز میکرد.
وی با اشاره به اینکه برنامههای «کنفرانس افق نو»ی نادر طالبزاده تحریم میشد، گفت: خود او و مهمانهایش در این برنامه بارها تحریم شدند اما او دست از تلاش برنداشت. مگر ما چند برنامه در حوزه فرهنگ و رسانه داریم که به این شکل دچار تحریم شوند؟ این نشاندهنده اثرگذاری او در رسانه بود.
منفرد اضافه کرد: فعالیتهای او که بخشی از آن در سال ۱۳۸۹ بود و منجر به شکلگیری جشنواره فیلم عمار شد، مربوط به فتنه ۸۸ و کمکاری دستگاههای فرهنگی بود، اما بخش دیگری از فعالیتهای ایشان معرفی هنرمندان و مستندسازان به جامعه هنری کشور بود که پای درسهای نادر طالبزاده نشسته و یاد گرفته بودند.
* نادر طالبزاده صریح و عدالتخواه بود
رئیس حوزه هنری استان گیلان در شمار ویژگیهای بعدی مرحوم طالبزاده عنوان کرد: ویژگی دوم مکتب فرهنگی نادر طالبزاده صراحت و عدالتخواهی او بود چراکه محافظهکار نبود. هنوز مستند «داد» که صدای عدالتخواهی و مبارزه با فساد بود از تلویزیون پخش نشده بود که این مستند را نادر طالبزاده در تلویزیون پشتیبانی کرد و یک برنامه بهعنوان «عصر» تولید کرد و عوامل مستند «داد» را در آن دعوت کرد و با آنها به گفتگو نشست.
وی افزود: در مورد مستندهای «زمستان یورت» و «دریانورد» نیز همین اتفاق افتاد، مستندهایی که با فاصله زمانی از تولید، از تلویزیون پخش میشد و دیگر آن اثرگذاری را در مفهوم نداشت اما پیش از پخش آن برای اثرگذاری بیشتر، نادر طالبزاده برنامههایی تولید میکرد که به مفهوم و چگونگی و چرایی ساخت آن مستندها مربوط میشد.
*حاج نادر پناه و پدر مستندسازان جوان بود
منفرد اضافه کرد: در موضوعات مختلف حق اعتراض را با تولید برنامههای برای تلویزیون، میسّر میکرد و جانانه از آنها دفاع میکرد. در هر جا بحث مبارزه با ظلم بود او پیشقدم میشد. او پناه و پدر مستندسازان جوان بود چراکه به کرّات و در گذر زمان یکی از دغدغههای او این موضوع شده بود که مستندسازان جوان تنها نمانند، کارهایشان دیده شود و پای آنها به تلویزیون باز شود. در جبهه انقلاب اسلامی کسی به جزء حاج نادر را نداریم که مستندسازان جوان خودشان را مدیون او بدانند.
*هیچگاه پیوند نادر طالبزاده با انقلاب متزلزل نشد
وی گفت: به عنوان نکته آخر باید بگویم، ایشان ضمن اینکه خودشان برخی جاها مورد بیمهری از سوی دستگاههای اجرایی قرار گرفته بودند اما هیچگاه پیوندشان با انقلاب متزلزل نشد و همیشه دیگران را هم به انقلاب پیوند میداد.
منفرد خاطرنشان کرد: یادگاریهای خوبی که از نادر طالبزاده باقی مانده ابتدا نسل جوانی است که راه او را ادامه میدهند و دوم مکتب فرهنگیای است که از او به جای مانده است.
وی افزود: در این چند روز شخصاً احساس یتیمی میکنم و این احساس مشترک خیلی از کسانی است که از او آموخته بودند اما درعینحال بهواسطه این مکتب فرهنگی که از ایشان برای ما به جای مانده است و البته بهواسطه نسل پرانرژی که راه او را ادامه میدهند این سوگ همراه با یاس نیست، بلکه همراه با امیدواری است که اگرچه از حضور حاج نادر محروم شدیم اما او آینده مستند و رسانه ایران را رقم زد و در آینده شکوفایی شاگردان ایشان را بیشتر خواهیم دید.