سوره سینما – آلبرتو باربرا؛ مدیر جشنواره فیلم ونیز در گفتگویی با سایت اسکرین دیلی از مناسبات و تحولات دوره هفتاد و نهم جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز صحبت کرده است.

در ادامه متن مصاحبه اسکرین را با مدیر جشنواره فیلم ونیز می‌خوانید:

*با نگاهی به ترکیب آثار راه‌یافته در این دوره از جشنواره، چه موضوعاتی مشخصه ونیز امسال هستند؟

زندگی روزمره، روال‌های خانوادگی و روابط بین والدین و فرزندانی که در طول بیماری همه‌گیر آسیب‌دیده‌اند، در بسیاری از فیلم‌ها نمایان است. فیلم‌های سیاسی نیز حضور دارند که موقعیت‌های تنش در برخی کشورها و مناطق جغرافیایی را برجسته می‌کنند. هر دو نشان‌دهنده تمرکز بر پیچیدگی موجودات، با لحن‌های انعکاسی و نمایشی هستند. ما در این دوره ابتکارات جدیدی را معرفی خواهیم کرد، هم به جنگ اوکراین و هم به حمایت از کارگردانان ایرانی خواهیم پرداخت.

*کمی درباره ابتکاراتتان در مورد ایران و اوکراین به ما بگویید؟

ما در ۳ سپتامبر با همکاری کمیته بین‌المللی فیلم‌سازان در معرض خطر که دو سال پیش برای حمایت از فیلم‌سازان مشکل‌دار ایجاد شد، مراسمی را برگزار می‌کنیم. این مراسم در قالب پنلی است که پیش‌ازاین نیز چند نبرد مهم را انجام داده و به نتایج بزرگی دست یافته است. این پنل مروری بر وقایع ۱۲ ماه گذشته از نظر فیلم‌سازانی که در مضیقه هستند (که برخی از آن‌ها دستگیر و محکوم شده‌اند)، خواهد داشت.

در ۹ سپتامبر رویدادی را روی فرش قرمز اکران فیلم جعفر پناهی (بدون خرس) برگزار می‌کنیم که چون به همراه دو تن از همکارانش در زندان به سر می‌برد، در این مراسم حضور نخواهد داشت. ما از همه فیلم‌سازان و سایر شخصیت‌ها می‌خواهیم که به آن بپیوندند و تابلوهایی را برای آزادی آن‌ها در دست بگیرند. هدف از این کار این است که یک پیام سیاسی قدرتمند باشد که توجه رسانه‌ها را به این موضوع جلب کند.

و با همکاری سفارت اوکراین، روزی را در ۸ سپتامبر به فیلم‌سازان اوکراینی حاضر در ونیز و دیگر فیلم‌سازانی که سعی خواهیم کرد آن‌ها را به ونیز بیاوریم، ترتیب می‌دهیم.

رویدادها شامل پنل‌ها، بحث‌ها و رویدادهای دیگر خواهد بود و شاید نتیجه آن درخواست رسمی برای یافتن راه‌حلی برای وضعیتی باشد که به نظر می‌رسد تا رسیدن به آن بسیار دور است.

*پیامی که امیدوارید مردم امسال از ونیز بگیرند چیست؟

سینما نمرده است، زنده است و شکوفا می‌شود، تغییر می‌کند و تغییر خواهد کرد. کارگردانان جوان بااستعداد زیادی در سراسر جهان، ازجمله از کشورهایی که هیچ سنت سینمایی ندارند، وجود دارند. این امید زیادی به سینما می‌دهد، برای اینکه رابطه با مردم پس از دو سال قرنطینه بازسازی شود. این از تجدیدنظر در زبان، مضامین، مدل‌ها و روایت، از تمایل به تغییر صحبت می‌کند. این امر مشکلاتی را در این صنعت در حال تغییر، ازجمله چالش‌های جدید و غیرمنتظره پیش رو نشان می‌دهد.

*چشم‌انداز شما در زمان انتصاب در سال ۲۰۱۲ چه بود و آیا به آن دست یافتید؟

در آن زمان من [برای پیوستن] تردید داشتم. اما پائولو باراتا؛ رئیس وقت جشنواره ونیز، مرا متقاعد کرد. به او گفتم که این کار را مشروط به توافق بر سر چشم‌انداز آینده جشنواره می‌کنم. او در پاییز ۲۰۱۱ مرا به شام در خانه‌اش در رم دعوت کرد و ما طرح را ترسیم کردیم و به طور طولانی درباره مسائل بحث کردیم. نکته کلیدی کیفیت، انتخاب بیشتر فیلم و در عین حال باز بودن برای عموم مردم بود، در عین حال پذیرای پروژه‌های نوآورانه‌ای مانند کالج بینال و جایزه VR بود که قبلاً وجود نداشت.

ونیز در سال‌های گذشته جایگاه ممتازی را ایجاد کرده است. زمانی که من در سال ۲۰۱۲ مسئولیت را بر عهده گرفتم، جشنواره رقابتی از تورنتو، تلیوراید و نیویورک بود.

استودیوهای هالیوود و شرکت‌های بزرگ تولید آمریکایی از ونیز به نفع جشنواره آمریکای شمالی چشم‌پوشی می‌کردند. من باافتخار می‌گویم که ونیز بیش از سایر جشنواره‌ها توانست خود را احیا کند. ما چالش‌ها را پذیرفتیم، ریسک کردیم و نوآور بودیم.

تورنتو در آن زمان جشنواره اصلی پاییز بود، قرار ملاقات کلیدی برای خریداران و نمایندگان فروش داشت. اما ونیز برای به دست آوردن فیلم‌های پرفروش آمریکایی تلاش کرد. چراکه یک جشنواره بین‌المللی بزرگ بدون استودیوهای هالیوود و شرکت‌های تولید مستقل ایالات‌متحده کار نخواهد کرد و ما باید فوراً روی بازسازی روابط و متقاعد کردن مردم ایالات‌متحده برای بازگشت کار می‌کردیم. کار طولانی و پیچیده‌ای بود.

بنابراین سالی دو بار به لس‌آنجلس سفر می‌کردم تا درباره ونیز، تغییر موقعیتمان و کارهای بزرگی که در بازسازی انجام می‌دادیم، توضیح دهم. من در مورد همه این‌ها با استودیوهای بزرگ و تهیه‌کنندگان صحبت کردم.

ما یک جشنواره خاص فقط برای نخبگان نمی‌خواستیم که فقط از فیلم‌های هنری رادیکال و حاشیه‌ای حمایت می‌کند. ما جشنواره‌ای می‌خواستیم که بازتاب سینمای معاصر باشد، با کیفیتی که در سال‌های گذشته همیشه تضمین نشده بود. جشنواره‌ای که بتواند مخاطب عام را هدف قرار دهد.

*عواقب نمایش بیشتر فیلم‌های نامزد اسکار و برنده اسکار نسبت به هر جشنواره دیگری چیست؟

بازسازی روابط با استودیوها یک کار طولانی و دشوار بود. فیلم‌هایی که ما انتخاب کردیم و به اسکار رسیدند، ازجمله فیلم «جاذبه» (Gravity)در اوایل سال ۲۰۱۳. شاید برادران وارنر تصور نمی‌کردند که چنین تأثیری بر ونیز بگذارند.

ونیز همیشه برای فیلم‌های آمریکایی که مشتاق جوایز اسکار هستند شانس آورده است. به‌عنوان‌مثال فیلم «بردمن» (Birdman) در سال ۲۰۱۴ افتتاحیه ونیز بود و برنده چهار جایزه اسکار ازجمله بهترین فیلم شد یا فیلم‌های «اسپات‌لایت» (Spotlight)، «شکل آب» (The Shape Of Water)، « سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها» (Nomadland) و «لا لا لند» (La La Land) که همه برنده شدند. هرسال ونیز یک یا چند فیلم را به اسکار معرفی می‌کند.

*استراتژی شما در دو سال باقیمانده از مأموریتتان چه خواهد بود؟

من قصد دارم این چشم‌انداز را با پذیرش نوآوری در بخش سمعی و بصری دنبال کنم. در مقایسه با جشنواره‌های محافظه‌کارانه‌تر که به گذشته سینما گره‌خورده‌اند و نه به حال و آینده آن!این شامل رقابت VR ما نیز می‌شود.

*سیاست کووید-۱۹ ونیز در سال جاری چگونه خواهد بود؟

وضعیت عادی خواهد بود. ما از مردم می‌خواهیم که احتیاط کنند، اما هیچ تعهد اجباری وجود ندارد. خیلی‌ها واکسینه شده‌اند. خود من ۴ نوبت واکسن زده‌ام و هرگز کووید نداشته‌ام. هدف من این است که پنجمین تقویت‌کننده را بزنم که انواع مختلف از ویروس را که در پایان سال ۲۰۲۲ منتشر می‌شود، پوشش می‌دهد.

*آیا دیدگاه شما نسبت به صنعت بین‌المللی فیلم مثبت است؟

ما در یک محیط به‌سرعت در حال تغییر هستیم. سردرگمی زیادی وجود دارد؛ وضعیت مشخص نیست. پلتفرم‌های استریم گیم در این زمینه نباید به عنوان دشمن دیده شوند. ما باید مصالحه کنیم. اصلاحات مجددی وجود خواهد داشت که طی آن قوانین جدیدی پدیدار خواهد شد. سینماها ناپدید نخواهند شد – برعکس اتفاق خواهد افتاد. یک سیستم دو لایه توسعه خواهد یافت و عموم مردم به لطف پیشنهاد‌های با کیفیت بالاتر و انتخاب گسترده‌تر از آن بهره‌مند خواهند شد.

منبع: اسکرین دیلی

مترجم: هدیه حدادی‌اصل