سوره سینما – شاید اگر بگوییم جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال می‌تواند پرچم‌دار آغاز یک موج نو در سینمای ما باشد توسط مخاطبی که آثار را ندیده و در فضای آن حضور نداشته متهم به اغراق شویم اما حتماً کسانی که به پردیس ملت آمدند حق را به این ادعا خواهند داد. ادعایی که البته نیاز به توضیح و ادله دارد؛

در شرایطی که سال‌هاست جشنواره فجر تبدیل به ویترین آثار تقریباً یک دستی از بدنه سینمای ایران شده، جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال سنت همیشگی خودش را در معرفی استعدادهای جدید هنر هفتم در کشور به‌جا آورد. مجموعه آثار نمایش داده شده نشان می‌دهد نسل جدید ما قدرت ریسک‌پذیری به‌مراتب بالاتری به نسبت نسل‌های قبل دارد. به‌طوری که هنرمندان آن بدون ترس از خراب شدن آثارشان سراغ تجربه قالب‌هایی این قدر نو رفته بودند که پیش‌تر کمتر در سینمای ایران دیده بودیم. شما به‌عنوان مخاطب فقط کافی بود در یک سانس حاضر شوید و با حجم قابل‌توجهی از ژانرهای گوناگون و قصه‌هایی روبه‌رو شوید که فکر نمی‌کردید بتوان آن‌ها را زیر ۳۰ دقیقه روایت کرد.

فیلم‌سازان آثار کوتاه جاه‌طلبی بالایی دارند که گاهی توسط سیاست‌های جشنواره‌ای مدیران از بین می‌رود. بگذارید این موضوع را با یک مثال به صورت شفاف‌تر بیان کنیم؛ نگاهی به کارنامه کاری کریستوفر نولان بیندازید. حجم قابل‌توجهی از آثار درجه‌یک اما بدون حتی یک مجسمه اسکار. اگر برادران وارنر به‌عنوان تهیه‌کننده آثار او، این فیلم‌ساز را مجبور می‌کرد تا هرسال برای اسکار رقابت کند نولان قطعاً باید سبک فیلم‌سازی خودش را تغییر می‌داد. درنتیجه نه‌تنها نمی‌توانست آثار درخشان خودش را بسازد بلکه شاید به‌عنوان یک کارگردان اسکاری حتی نمی‌توانست آثار خوبی تولید کند.

متأسفانه سال‌ها خواسته و ناخواسته فیلم‌سازان کشور ما به یک سبک خاص از فیلم‌سازی سوق داده شده‌اند. چه بسیار ذهن‌های فانتزی‌سازی که مجبور شده‌اند به خاطر رعایت حال صنعت و رقابت در این عرصه، آثار رئال بی‌کیفیت یا کم کیفیت تولید کنند. شاید اگر آن‌ها اجازه پیدا می‌کردند جاه‌طلبی روزهای نخستین فیلمسازیشان را با خود همراه داشته باشند ما امروز راحت‌تر می‌توانستیم در مورد تجربه موفق ژانر در سینمای ایران صحبت کنیم. اتفاقی که در جشنواره فیلم کوتاه امسال رخ داد شکستن سد فیلم‌های کوتاه فستیوال پسند بود. این موضوع کمک کرد تا آثار هنرمندانی دیده شود که شاید در آینده یک «موج نو» را در سینمای ما رهبری کنند. موجی که ویژگی مهم آن می‌تواند آوردن ژانر‌های جدید به سینمای ایران باشد. اگر مدیران و سیاست‌گذاران رسمی و غیر رسمی ما بگذارند… .

این‌که امروز ما از احتمال تولد یک «موج نو» در سینمای ایران صحبت می‌کنیم فقط به خاطر اکران تعدادی فیلم ژانر نیست. حاضرین در جشنواره می‌توانند تصدیق کنند که کیفیت فیلم‌ها هم به نسبت، قابل‌ملاحظه و توجه بود. به طوری که اگر در یک سانس حاضر می‌شدید احتمالاً با ضریب خوبی این شانس را داشتید که حداقل یک اثر شاخص و جذاب ببینید. حال آن که چند سالی هست در رویدادی مثل فجر، متأسفانه شانس دیدن آثار بد گوی سبقت را ربوده و چه بشود که مخاطب با یک اثر بدیع و جذاب روبه‌رو شود.

اگر بخواهیم ویژگی‌های مهم جشنواره فیلم کوتاه امسال را بازگو کنیم اول از همه باید به تعدد ژانر بی‌نظیر آن بپردازیم. آن هم در شرایطی که سال‌هاست آثاری به فجر راه پیدا می‌کنند که از چند ژانر خاص فراتر نمی‌روند. ویژگی دوم حجم بالای آثار باکیفیتی بود که در می‌توانستید در بخش‌های اصلی ببینید. و در نهایت مهم‌ترین ویژگی، حضور نسل جدید فیلم‌سازان دهه هفتاد و هشتادی بود که جاه طلبانه و بدون نگرانی از خراب شدن آثارشان حاضر به ریسک‌پذیری شده بودند. به امید آن که همه این هنرمندان در تجربه فیلم بلندشان هم بتوانند جاه طلبیشان را حفظ کنند. بدون ترس از رقابت برای سیمرغ، نخل طلا یا اسکار!

جشنواره فیلم کوتاه تهران با همه حرف و حدیث‌هایش هفته گذشته با موفقیت به پایان رسید. این «موفقیت»ی که از آن صحبت می‌کنیم اما بیش از آن که در کارنامه برگزار کنندگانش بنشیند خبر خوشی برای سینمای ایران بود. چرا که به وضوح تولد نسل جدیدی از کارگردان‌های صاحب‌ذوق و ایده را خبر داد که هر مخاطبی را به آینده امیدوار می‌کند.