سوره سینما – دومین روز از برگزاری جشنواره «سینماحقیقت» با اکران فیلم‌ها، بازدید مدیران فرهنگی و برگزاری کارگاه‌های تخصصی به کار خود به اتمام رسید.

*پیام محمد خزاعی به جشنواره شانزدهم «سینماحقیقت»

رئیس سازمان سینمایی طی پیامی به جشنواره گفت: «اگر جهان امروز، جهان تصویرها و نمادهاست، بی‌شک سینمای مستند تجسم عینی و مصداق روشن چنین ادعایی است. امروزه برای شناخت تاریخ ملت‌ها و تمدن‌ها فقط به اسناد و منابع مکتوب مراجعه نمی‌کنند و جلوه‌ای از بازنمایی فرهنگ و تاریخ‌ ملت‌ها را در آیینه سینمای مستند آنها جستجو می‌کنند. سینمایی که ترجمان هنرمندانه مردم‌شناسی، نحوه زیست و سلوک ملت‌ها و پیروزی و شکست‌های‌ آنها در گذر تندباد حوادث زمانه است. زیرا بر بستر فیلم‌های مستند می‌توان به تحلیل محتوا پرداخت و روایت‌های مستندسازان را به عنوان برگ‌هایی زرین از تاریخ و گنجینه فرهنگی ملت‌ها بازخوانی نمود.»

وی در بخش دیگری از پیام خود بیان کرده است: «سینمای ایران در تاریخ ۱۲۰ ساله خود گنجینه عظیم و ارزشمندی از فیلم‌های مستند در اختیار دارد و هر ساله به مدد هوشمندی و ذوق سلیم مستندسازان بر غنای آن افزوده می‌شود. در رقابت‌های تمدنی و جنگ ادراکی موجود ارزش سینمای مستند به دلیل خصلت حقیقت‌جویانه و روشنگرانه آن دوچندان شده است و هر فیلم به تنهایی می‌تواند سبب کاشت بذر آگاهی و شناخت تازه از موضوعات گذشته و حال گردد.»

خزاعی جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» را به عنوان کارگاه بزرگ انتقال و اشتراک تجربه دانست و عنوان کرد: «این جشنواره در بستر چنین رسالتی توانسته است به مهمترین رخداد سینمای مستند ایران و منطقه تبدیل شود و منادی فرهنگ، اندیشه ورزی و نگرش محققانه شود. پس امیدوارم سینماحقیقت بازهم بر مدار مطالبات حقیقی، منافع ملی و تاریخی کشور و رشد و ارتقای سینمای مستند گام بردارد تا همزمان با برگزاری جشنواره در تهران، نمایش گزیده‌ای از فیلم‌های جشنواره در سراسر کشور هم بتواند شمیم خوش آگاهی و نشاط را منتشر سازد و ظرفیت‌های معنایی و زیبایی‌شناسانه این سینمای روشنگر را در معرض دید حقیقت‌جویان قرار دهد.»

*بازدید معاون توسعه فناوری و اطلاعات سازمان سینمایی در دومین روز جشنواره

قادر آشنا؛ معاون توسعه فناوری و اطلاعات سازمان سینمایی، در روز دوم جشنواره «سینماحقیقت» از خانه جشنواره بازدید کرد.

قادر آشنا در حاشیه بازدید از جشنواره، درباره رویکرد سازمان سینمایی نسبت به فیلمسازان خارج از تهران به‌خصوص مستندسازان گفت: سیاست دولت سیزدهم در راستای توجه به استان‌هاست پس سازمان سینمایی به طبع دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و باوری که شورای مدیران و ریاست سازمان به استان‌ها دارند، عزم‌شان را برای کمک به استان‌ها جذب می‌کنند، همچنین اکثر افرادی که در این سازمان حضور دارند، استانی هستند و ظرفیت و قابلیت استان‌ها را می‌دانند پس توجه به این مناطق بیشتر می‌شود.

این مدیر سینمایی تاکید کرد: مستند بخشی از ماموریت‌های سازمان سینمایی‌ست که هم مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و هم سیاست‌های مکتوب و غیرمکتوب وزارتخانه و سازمان سینمایی به مستندسازان استانی توجه دارند، به همین دلیل در سفرهای استانی مصوب شد که میانگین در هر استان سه مستند ساخته شود و سازمان سینمایی و مرکز گسترش بخشی از هزینه‌های آن‌ها را برعهده بگیرند، این مساله علاوه بر رویدادهایی‌ست که در طول سال برگزار می‌شوند.

*اکران ۳۶ مستند در روز دوم جشنواره

براساس جدول اکران در دومین روز از برگزاری دوره شانزدهم جشنواره مستند سینماحقیقت، ۳۶ مستند در بخش‌های مختلف، در سالن‌های نمایش پردیس ملت به نمایش درآمدند.

در روز دوم مستندهایی از جمله «بازمانده» به کارگردانی علیرضا کرمی، «واهک» به کارگردانی حدیث جان بزرگی، «دیافراگم» به کارگردانی جواد وطنی، «پاییز پنجاه سالگی» به کارگردانی محسن اسلام‌زاده، «خونه مامان شکوه» به کارگردانی مهدی بخشی‌مقدم، «اصیل» به کارگردانی سعید آلبوعبادی، «روایت فرهت» به کارگردانی امیراطهر سهیلی، «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» به کارگردانی مهدی باقری، «کشیم عاشق» اثر امیر آقاعبدالهی، «ققنوس» ساخته مونا شمس، «جاده استخوان» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور، «پناه به دریا» به کارگرانی کامران رحیمی، «آغازگر یک پایان» اثر امید حسن‌زاده، «آخرین عکس» اثر مهمت آکیف گولر، محصول کشور ترکیه، «خیلی راحت نباش» اثر شیما التمیمی، محصول کشور یمن، «کنسرت بالکنی» اثر دیانا کادلوبوسکا و کریستف کادلوبوفسکی، محصول کشور لهستان، «محمد ساتو، مسلمان ژاپنی» اثر آتسوشی کادو واکی، محصول کشور ژاپن، «جای جبران ندارد» اثر لاسلو هالاس، محصول کشور مجارستان، «تنها باد» اثر زوفیا کوالوسکا، محصول کشور لهستان،«جی ئی اس ۲» اثر ناستیا کورکیا، محصول مشترک کشورهای روسیه و ایتالیا، فیلم«شعله‌ور» اثر الک مورگان و تیریکی اونس، محصول استرالیا، «چهار سفر» اثر لویی خوثوثوت، محصول هلند در بخش‌های مستندهای بلند، نیمه باند، کوتاه، جایزه شهید آوینی و بخش بین‌اللمل به نمایش درآمدند.

*برگزاری کارگاه‌های تخصصی

در دومین روز از شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» کارگاه «توسعه طرح و متن مستند» توسط سوپریو سن (فیلمساز هندی) برگزار شد.

سوپریو سن در این کارگاه ضمن ابراز خوشحالی از حضور در ایران و این جشنواره بیان کرد: این اولین باری‌ست که به ایران آمدم و باید بگویم سینمای ایران برای فیلمسازان مستقلی مانند من همیشه الهام بخش بوده است و این دلیلی‌ست که امروز در این جشنواره و در ایران حضور دارم. در تمامی دنیا وقتی درباره سینمای هند صحبت می‌شود، بالیوود در ذهن همه افراد شکل می‌گیرد اما این سینما نیز مانند هالیوود شکل مستقل و کاراکترهای مخصوص خود را دارد و همیشه از من درباره این شکل از سینما سوال می‌شود.

وی درباره اهمیت طرح مستند عنوان کرد: فیلمنامه در سینمای مستند بسیار متفاوت است و شاید برای افراد این اهمیت شکه کننده باشد. این را باید بدانیم در سینمای مستند مهم این است که حقیقت ارائه داده شود و هرچه فیلم داستانی آن را پر زرق و برق و گاهی دور از واقعیت نشان می‌دهد، در فیلم مستند این کاملا برعکس است و به تصویر کشیدن حقیقت تنها کاری‌ست که باید انجام شود.

در ادامه روز دوم کارگاه «مستندسازی تک‌نفره» نیز توسط محمدصادق اسماعیلی برگزار شد. وی در بخشی از این کارگاه بیان کرد: شاید پیش بیاید که از خود بپرسید چه موضوعاتی مناسب فیلمسازی تک‌نفره است؟ واقعیت امر این است که جواب دقیقی برای این سوال وجود ندارد. می دانید که در تعریف مستندسازی تک نفره می‌گویند نوعی از مستندسازی ا‌ست که فیلمساز تلاش می‌کند تا پروسه تولید را به صورت انفرادی پیش ببرد و می توان این گونه بیان کرد که برخی مضامین و موقعیت ها برای این نوع از مستندسازی بهتر است. به عنوان مثال در جایی که بحران وجود دارد، بسیار مناسب است. شاید مصادیق این چنینی وجود داشته باشد اما تعریف مشخصی وجود ندارد.

* نشست صمیمانه مستندسازان استانی با دبیر «سینماحقیقت»

در روز دوم، نشست صمیمانه مستندسازهای استان‌های سراسر کشور با محمد حمیدی مقدم؛ دبیر جشنواره «سینماحقیقت» و مدیرعامل مرکز گسترش سینمایی، مستند و تجربی با حضور جمعی دیگر از مدیران مرکز گسترش برگزار شد. عبدالحسین بدرلو معاون مستند و هومن مرادی کرمانی مدیر مستند مرکز نیز در این جلسه حضور داشتند.

دبیر جشنواره در بخشی از صحبت‌هایش در این نشست گفت: برای فیلمسازهای ما این بحث تهران و شهرستان موضوعیت ندارد. چه بسا که اکثر فیلمسازان مطرح ما اهل استان‌ها هستند. برای ما تفاوتی بین این دو وجود ندارد و بحثمان عدالت در تخصیص منابع بوده که خوشبختانه پس از دو سال به نتایج خوبی رسیدیم. در واقع با بحثی که آقای خزاعی در موضوع تفاهم‌نامه‌های استانی داشت، تقریبا این موضوع قطعی شده است.

وی در ادامه بیان کرد: با وجود همه حواشی که در جشنواره حقیقت پیش آمده و شخصا علاقمند به صحبت درباره آنها نیستم، یکی از متنوع‌ترین رویدادهای ماست که به لحاظ اقلیم، زیست و تنوع رنگی جغرافیایی را به مخاطب ارائه می‌دهد و این باید گسترش پیدا کند. چون وقتی این رنگ‌آمیزی کامل باشد برای یک جامعه‌شناس یا مهمان بین‌المللی ما جذاب است.

* نخستین نشست «میز حقیقت» درباره جنگ رسانه‌ای در روز دوم جشنواره

اولین نشست میز حقیقت با حضور عماد حمرونی و  لئونید ساوین با موضوع «مستندسازی و استراتژی‌های رسانه‌ای با نگاهی به نبرد هیبریدی» برگزار شد.

در این نشست ساوین  گفت: پلتفرم‌هایی مثل یاهو و گوگل ابزاری برای اشاعه دروغ شده‌اند.

برای مثال اگر بخواهید درباره وضعیت ایران و روسیه اطلاعات کسب کنید، تنها اطلاعات منفی دریافت می‌کنید. آن‌ها اطلاعات را با تفسیرهای منفعت‌طلبانه خود منتشر کرده و دسترسی به اطلاعات درست را محدود می‌کنند. حتی چند سال پیش درباره خبرگزاری «فارس» نیز چنین اتفاقی رخ داد و برای مدتی از دسترس خارج شد.

وی بیان کرد: از آن‌جا که در رسانه‌های آمریکایی مشکلاتی در زمینه سانسور، تحریم اطلاعاتی، و…. دارند. بهتر است کشورهایی که مورد این تحریم‌ها هستند شروع به ایجاد شبکه‌های اطلاع‌رسانی و اجتماعی خود کنند. صحبت فیدل کاسترو را نباید فراموش کرد که می‌گوید تاریخ را نباید فراموش کرد. مستندسازی هم مقوله‌ای است که تاریخ را ثبت می‌کند.

حمرونی نیز عنوان کرد: غرب با بهره بردن از جنگ اطلاعات موفق شده تا ادراک ما را درباره مسائلی چون حقوق بشر، دموکراسی، برابری و مسائلی از این دست تغییر دهد. بنابراین همه این مسایل اطلاع رسانی، محصول ادراک ما هستند. باید قبول کنیم که غرب جنگ اطلاع رسانی رو برنده شده و در ایجاد واقعیت با اخبار، موفق عمل کرده است.

وی با اشاره به موفقیت پرس تی‌وی در ادامه صحبت‌هایش گفت: مشکل ایران و روسیه این است که چطور ادراکی را برای غربی‌ها ایجاد کنند و باید در این راستا تلاش کرد. قبل از این برنامه در مراسم نادر طالب زاده بودم که یک رهبر در جنگ اطلاعاتی بود. او تنها ایرانی بود که اهمیت اطلاعات را درک کرده بود و ساختار آمریکا را می‌شناخت و می‌خواست در آمریکا یک ادراک ایجاد کند و به همین دلیل در نگاه غرب خطرناک شد. چون در غرب اطلاع رسانی سلاح خطرناکی است. جنگ امروز در حوزه اطلاع رسانی است اما آیا قادر هستیم اطلاعاتی ایجاد کنیم که به ادراک منجر شوند؟ البته کار به غایت سختی است ولی باید برای آن تلاش کرد.

*آئین نکوداشت زنده‌یاد نادر طالب‌زاده

مراسم نکوداشت زنده‌یاد نادر طالب‌زاده، در دومین روز از جشنواره شانزدهم «سینماحقیقت» برگزار شد.

در این مراسم دبیر جشنواره، محمد خزاعی؛ رئیس سازمان سینمایی، محمدحسین نیرومند، محمدرضا عباسیان، محسن اسلامزاده، مجید شاه حسینی، رضا برجی و جمعی از مدیران و هنرمندان سینمایی حضور داشتند.

در آئین نکوداشت مرحوم طالب زاده از مریم طالب زاده؛ دختر مرحوم تقدیر و نشان فیروزه جشنواره به او اهدا شد.

مریم طالب‌زاده دختر این هنرمند فقید پس از دریافت نشان فیروزه جشنواره خاطرنشان کرد: از پدرم تشکر می‌کنم به دلیل چشم‌اندازی که از زندگی به من نشان داد، او هیچگاه به من دیکته نکرد که چه کنم و چه کسی باشم، اجازه داد مسیرم را خودم کشف و انتخاب کنم، همیشه با دقت به حرف من جوان گوش می‌کرد، اگر برخلاف نظرش صحبت می‌کردم، به من اجازه انتقاد کردن می‌داد گاهی با گفتگو و گاهی با سکوت، بالاخره طی زمان آگاه و روشنم می‌کرد.

وی افزود: نادر طالب‌زاده پدر و استاد شریفی بود. بیشتر اوقات به جای مدرسه رفتن، ترجیح می‌داد کنار خودش تاریخ، انگلیسی، دینی و… را طور دیگری با جان و استخوانم تجربه کنم، روی صحبتم به هم‌شاگردانی‌هایم است که از پدرم یاد گرفتیم، لطفا بذرهایی که او با دقت در قلب و روح‌مان کاشت، با دقت بیشتری آب و بها دهیم که مبادا علف‌های هرز اطرافش رشد کنند.

* فروشگاه کتاب «سینماحقیقت» در پردیس ملت

فروشگاه کتاب جشنواره «سینماحقیقت» با همراهی نشر ساقی در پردیس سینمایی ملت برپا شد.

در این فروشگاه کتاب، آثار منتشر شده در حوزه سینمای مستند از سوی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و همچنین نشر ساقی به فروش می‌رسد. فروشگاه کتاب جشنواره «سینماحقیقت» در طبقه منفی دو پردیس «ملت» دایر شده است.

گفتنی است؛ شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی مقدم از ۲۰ تا ۲۵ آذرماه در حال برگزاری است.