سوره سینما – در سومین روز برگزاری جشنواره «سینماحقیقت»، نشست تخصصی آسیب‌شناسی جایزه شهید آوینی با حضور محسن یزدی؛ مدیر شبکه مستند، مرتضی شعبانی؛ مدیر مرکز مستند حقیقت و تهیه‌کننده، وحید چاووش؛ فیلم‌ساز و علیرضا مرادی؛ مجری کارشناس برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مرتضی شعبانی گفت: با اصل اینکه جشنواره‌ای با نام شهید آوینی و محصولاتی که رویکرد نگاه ایشان را داشته باشند، موافق هستم. اما شاید معیاری که باید براساس آن آثار سنجیده شوند و ویژگی های نگاه آوینی را داشته باشند، وجود ندارد.

وی افزود: در دوره اولی که جشنواره شهید آوینی به صورت مستقل برگزار میشد به فیلمی جایزه داد شد که کارگردان آن هم تعجب کرد! این نشان میداد که معیار انتخاب در خصوص اینکه آثار راه یافته به جشنواره آوینی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند، خط مشخصی نداشت.

این مستندساز ادامه داد: متاسفانه فیلم‌های امسال را ندیدم اما همین که تعداد آثار راه یافته به بخش شهید آوینی کاهش پیدا کرده نشان دهنده سختگیری صحیح هیات انتخاب جشنواره است. اما یکی از بزرگترین آسیب هایی که دیده‌ام این است که چرا سالنی که فیلم های بخش آوینی در آن پخش می شود خالی است؟!

شعبانی گفت: شهیدآوینی در نوشته‌هایی که از خود به جای گذاشته، سبک و سیاق فیلمسازی‌اش را توضیح داده و تعیین کرده است. می‌توان این نوشته‌ها را به شکل یک قانون تثبیت کرد تا سبک و سیاق فیلم‌هایی که در حوزه مقاومت و با اسم او ساخته می‌شوند، مشخص شود.

وی ادامه داد: حتما می توان کارهای بهتری برای برگزاری بخش شهید آوینی کرد که این بخش وجهه بهتری به خود بگیرد. یکی از کارها این است که آثار راه یافته در این بخش برجسته تر و ارزشمندتر باشند.

شعبانی در خصوص حذف جوایز بخش فنی در جشنواره سینما حقیقت گفت: این هم یک اشتباه دیگری است که خیلی از بخش‌های فنی قرار است در داوری حذف شوند. چرا نباید این بخش‌ها دیده نشوند و چرا آن ها را نادیده می‌گیرید؟ به نظر من بهترین جایزه در جشنواره سینما حقیقت باید به بخش شهید آوینی تعلق بگیرد. امیدوارم که همه چیز به این جلسه ختم نشود و به یک راهکار خوبی برسیم که دغدغه همه ما به ثمر بنیشیند و آنچه که در شان شهید آوینی است درست انجام شود.

*محسن یزدی: جداسازی بخش آوینی از جشنواره حقیقت به سینمای مقاومت لطمه می‌زند

محسن یزدی در ادامه این نشست گفت: تلقی ما از جشنواره شهید آوینی عمدتا فیلم هایی با محوریت مقاومت و انقلاب است و به صورت موضوعی فیلم ها در این حوزه قرار می گیرند. در همه جشنواره‌ها فیلم‌های مهم فیلم‌های بحران هستند مثل بحث داعش و یا جنگ هایی که در جهان وجود دارد. از این بابت انگار بعضی ها فکر میکنند فیلم مقاومت دم دستی است اما اینطور نیست و آن ژانر هم جذابیت های خود را دارد.

وی ادامه داد: اینکه جشنواره سینما حقیقت یک بخش به نام آوینی دارد به دیده شدن بعضی آثار کمک میکند اما من موافق جدا شدن این دو نیستم من باور دارم که باید از فیلمساز حمایت شود و تا آنها بتوانند رشد کنند اما واقعا باید در قضاوت و جایزه دادن بخصوص در جشنواره‌های دارای جایگاه سختگیری شود که همه کسانی که در این عرصه هستند بتوانند خودشان را برسانند. باور دارم که جشنواره حقیقت، جشنواره درجه یکی است. اما قاعدتا در جشنواره حقیقت هم در بخش آوینی باید سختگیری شود و جدا کردن این دو به خود سینمای مقاومت لطمه می زند.

مدیر شبکه مستند ادامه داد: به درست یا غلط، همه ما آوینی را بیشتر به وجه مقاومت او می‌شناسیم اگر درست و عمیق به بحث مقاومت نگاه کنیم مهم است. البته که آوینی تنها وجه مقاومت و جنگی ندارد و بحث اجتماعی هم دارد. بالاخره در اینجا فیلمساز مقاومت و کسی که در این حوزه کار میکند (که متاسفانه عمدتا بچه های جبهه انقلاب هستند و این خوب نیست)، باید در کنار هم رقابت کنند. این رقابت در یک شرایط و میدان مسابقه جدی که در آن فرم مهم است، می تواند به یک بالندگی برسد اگرچه من معتقدم ما فیلمسازان درجه یکی در این حوزه داریم. در کل یک بستری وجود دارد که به غلط آوینی را به وجه مقاومتش معروف کرده است.

وی عنوان کرد: در این شرایط بروکراتیک که سال بعد مشخص نیست چه کسی مسوولیت دارد و پایداری ها ضعیف است، جدا کردن این بخش از جشنواره حقیقت چیزی نیست که روی آن سفت ایستاد و از نظر من جداسازی این بخش از جشنواره حقیقت، این بخش را به طور کل از بین می برد.

یزدی در خصوص حمایت در حوزه پخش و تولید توضیح داد: یک مستندساز برای پخش اثر خود اگر استاندارد مناسبی داشته باشد با هیچ مشکلی رو به رو نمی‌‌شود.

سه مدل پخش مستند در شبکه وجود دارد. گاهی اوقات رایت آن‌را میخریم، گاهی رایگان پخش می کنیم و گاهی از ابتدا مالکیت فیلم برای خود شبکه است. برای کپی رایت ۲۰ میلیون پرداخت میکنیم. من معتقدم اگر یک کار درست پخش شود می‌ارزد.

*وحید چاووش: شهید آوینی پیش از مستندسازی مقاومت، یک مستندساز اجتماعی بود

وحید چاووش نیز در این نشست عنوان کرد: اینکه خود مرتضی آوینی را چطور تعریف کنیم خیلی موضوع مهمی است. اما من با نظر آقای شعبانی زاویه دارم. فهم من از شهید آوینی با آن چیزی که امروز در جشنواره های این چنینی بازنمایی می شود فرق دارد آقای آوینی فیلم های اجتماعی مستحکمی دارد و خیلی هاشون از فیلم‌های حوزه مقاومت او قوی تر هستند. حتی پیش از اینکه فیلم های روایت فتح را بسازد، در حوزه اجتماعی کار می‌کرد.

وی ادامه داد: چیزی که از شهید آوینی تعریف شده است یک بخشی از او است در حالی که اگر آوینی به سمت سینمای جنگ آمد اول آدم اجتماعی و مستندساز اجتماعی بود و بنا بر وظیفه اجتماعی خود به سمت مستند مقاومت آمد. این اشتباه و خلط مبحثی است که در مورد بسیج شده است، من معتقدم آوینی یک بسیجی بود اما نه به تعریف امروزی! آوینی یک آدم دغدغه مند اجتماع بوده که به مقتضای دوره‌ای که زیست می‌کرده، فیلم ساخته است.

این فیلمساز افزود: باید ابتدا مرتضی آوینی را تعریف کنیم بعد ببینیم که فیلمی که جایزه میگیرد متناسب با نگاه آوینی بوده یا نه؟! نباید آوینی را تنها به جریان مقاومت تقلیل دهیم. من صد در صد مخالف این هستم که این جشنواره در دل جشنواره حقیقت باشد چرا که این کاستن در شان شهید آوینی نیست. آوینی اسم و جریانی است که این شایستگی را دارد که جشنواره ای به نام و مستقل برای او تاسیس شود.

چاووش اضافه کرد: اینکه من میگویم جشنواره شهید آوینی از این جشنواره جدا شود بخاطر احترام به فیلم‌های حوزه مقاومت است. این مکانیزم از شان جشنواره آوینی کاسته شده است. چرا آوینی را به جشنواره مقاومت کاستیم و از ارزش های بی بدیل آوینی کم می کنیم؟

من معتقدم اگر امروز آوینی بود از همین شرایط امروزی هم فیلم می ساخت چرا باید او را به حوزه مقاومت محدود کنیم.