سوره سینما – پس از روزها انتظار، درنهایت اسامی اعضای هیات انتخاب جشنواره چهل و یکم فیلم فجر اعلام شد. اسامی که در این هیات از آنها نام برده شده است، افرادی هستند که خلاف باورها کارنامه قابلتأملی در فرهنگ و هنر کشور دارند. این ادعایی است که با نگاهی گذرا به رزومه هر یک از اعضای هیات انتخاب، اثبات میشود. اما در مقابل سؤالی که در نگاه اول به ذهن خطور میکند، این است که چرا خانمها در این هیات انتخاب سهمی ندارند؟!
اعضای هیات انتخاب این دوره از جشنواره بینالمللی فیلم فجر، هرکدام در هر یک بخشهای فرهنگ و هنر (از ادبیات گرفته تا سینما؛) فعالیت داشتهاند و آثار بهیادماندنی را از خود بهجای گذاشتهاند.
بر همین اساس انتقاد به هیات انتخاب این دوره از جشنواره، انتقاد به جایگاه آنها در سینمای ایران و البته انتقاد به انتخابهای مجتبی امینی بهعنوان دبیر جشنواره، نقدهایی است که تنها قصد تخریب جشنواره فیلم فجر را دارند، آن هم جشنوارهای که دستاورد چهلویک ساله انقلاب اسلامی ایران محسوب میشود.
با تمام این تفاسیر نباید از این مهم نیز غافل شد که ماجرای تحریم جشنواره توسط هنرمندان در حال شکست خوردن است؛ چراکه با نگاهی به اسامی هیات انتخاب میتوان به این نتیجه رسید که افراد مهمی قرار است با جشنواره چهل و یکم همکاری کنند.
در این گزارش نگاهی به کارنامه هر یک اعضای هیات انتخاب چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر میاندازیم.
*حبیب احمدزاده
حبیب احمدزاده به عنوان یکی از چهرههای تأثیرگذار و پرسابقه سینمایی که سابقه تولید فیلمهای مستند زیادی را در کارنامه خود دارد، در چهل و یکمین دوره از جشنواره فیلم فجر نیز به عنوان یکی از اعضای هیات انتخاب حضور خواهد داشت.
احمدزاده دکتری پژوهش هنر خود را از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی و کارشناسی سینما دانشگاه هنر دریافت کرده است.
وی پیش از این، داور بخش مستند در سی و هفتمین و سی و یکمین جشنواره فیلم فجر، عضو هیات انتخاب بخش مستند در دوره سی و ششم و سی و پنجمین جشنواره فجر و در سی امین جشنواره فیلم فجر به عنوان هیات داوران بخش فیلمهای اول بوده است.
حبیب احمدزاده جدای از فعالیت سینمایی، در عرصه ادبیات نیز یکی از چهرههای شناخته شده است. «داستانهای شهر جنگی»، «شطرنج با ماشین قیامت» و «کد۲۴ یا بوف کور چگونه ساخته و پرداخته شد» از جمله آثاری است که به قلم او نوشته شده است.
وی برنده جایزه برترین کتب بیست سال داستاننویسی دفاع مقدس برای کتاب «داستانهای شهر جنگی» شده و جایزه شهید غنی پور را هم در بخش داستان و رمان دفاع مقدس برای کتاب «شطرنج با ماشین قیامت» دریافت کرده است.
این هنرمند که در حوزه مستندسازی نیز فعالیت کرده، مستندهای «آخرین تیر آرش»، «موج زنده»، «بهترین مجسمه دنیا» را تولید کرده است. احمدزاده در سال ۱۳۹۰ سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران بخش مستند جشنواره بین المللی فیلم فجر را برای مستند «بهترین مجسمه دنیا» دریافت کرد و در سال ۱۳۹۱ دیپلم افتخار جشنواره بین المللی سینما حقیقت را برای همین فیلم مستند از آن خود کرده بود.
حبیب احمدزاده در جایگاه فیلمنامهنویس نیز با سینماگران بزرگی همچون ابراهیم حاتمیکیا، پرویز شیخ طادی، عبدالحسین برزیده، آرش معیریان، خسرو سینایی و کیومرث پوراحمد همکاری داشته است. وی دو همکاری در فیلم های «پنجاه قدم آخر» و «اتوبوس شب» با کیومرث پوراحمد داشته که «اتوبوس شب» تندیس جشن خانه سینما به همراه جایزه بهترین فیلمنامه در جشن سینمای ایران را از آن خود کرد.
*روحالله سهرابی
روحالله سهرابی؛ یکی دیگر از اعضای هیات انتخاب است که در عرصه نویسندگی، تهیهکنندگی و کارگردانی در سینمای ایران فعالیت دارد. البته این روزها در سمت مدیرکل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی نیز فعالیت می کند. وی کارشناسی هنرهای نمایشی، کارشناس ارشد علوم سیاسی، دکتری علوم سیاسی دارد.
در واقع دوره حرفهای فعالیتهای این کارگردان از سال ۱۳۸۷ و با ساخت فیلم بلند «محدوده ابری» آغاز شد که مورد تحسین صاحب نظران سینمایی و جشنوارهها قرارگرفت. «خاکستر و برف» دومین فیلم سینمایی سهرابی است که با لحنی انتقادی در ژانر دفاع مقدس تولید شد و جوایزی کسب کرد. سریال ۵۰ قسمتی «آرام می گیریم» از دیگر آثار روح الله سهرابی است که در نظرسنجی صدا وسیما از مردم، پرمخاطبترین سریال سال ۱۳۹۵ تلویزیون ایران شد.
وی تحصیلات کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم سیاسی ادامه داد و از سال ۱۳۹۰ در عرصه مدیریت فرهنگی و هنری حضوری فعال داشته است. سهرابی از سال ۱۳۹۲ در رشته سینما و تلویزیون به تدریس پرداخته و در سال ۱۳۹۳ مفتخر به دریافت نشان درجه هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد شد. به علاوه سهرابی آثار زیادی را تالیف کرده که رمان سیاسی اجتماعی تراژدی «اسبی که ایستاد» از آخرین آثار تألیفی این هنرمند ایرانی بهشمار میرود.
سهرابی برای فیلم سینمایی «خاکستر و برف» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی فیلم در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر و برنده دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از بخش تجلی اراده ملی این دوره از جشنواره شد.
*محمدحسین نیرومند
محمدحسین نیرومند کارشناسی طراحی صنعتی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. فعالیت های بسیاری را در حوزه فرهنگ و هنر داشته و اگرچه خیلی ها او را بیشتر در حوزه تجسمی و به ویژه کاریکاتور می شناسند اما نیرومند در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت های گسترده تری را تجربه کرده است.
از جمله فعالیت های وی می توان به مدیر مسئول کیهان کاریکاتور، مدیریت گروه جوان طرح و برنامه شبکه دو سیما، مدیر سابق گروه طرح و برنامه شبکه دو سیما، سخنرانی در تعدادی از مجامع فرهنگی (با موضوع کاریکاتور)، تألیف ده ها مقاله در ارتباط با آموزش کاریکاتور در کیهان کاریکاتور، کتاب طنز مصور (مجموعه آثار)، تألیف مقالات در روزنامه کیهان (مطالب روز)، دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان و نویسندگان و شاعران کشور، سرپرست مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر گروه طرح و برنامه و نظارت و ارزشیابی شبکه دو سیما، مشاور هنری مدیر مرکز تولید انیمشن سازمان صدا و سیما (صبا)، عضو تحریریه (کمیک جهانی) نشریه بینالمللی کارتون که در آمریکا منتشر میشود، داور دو سالانه بینالمللی کارتون تهران، کتاب کلاه به سرهای ابو غریب و مشاور هنری ریاست حوزه هنری اشاره کرد.
همچنین محمدحسین نیرومند به عنوان مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت دارد.
نیرومند سال گذشته نیز عضو هیات انتخاب بخش سودای سیمرغ جشنواره بود و در بیست و پنجمین، بیست و ششمین و سی و یکمین دوره جشنواره نیز به عنوان عضو هیات انتخاب بخش سودای سیمرغ حضور داشته است. علاوه براین، محمدحسین نیرومند به عنوان هیات داوران بخش مسابقه مواد تبلیغاتی در سیامین جشنواره فجر نیز مسئولیت داشته است.
*پرویز شیخ طادی
پرویز شیخطادی؛ کارگردان و فیلمنامهنویسی که به عنوان یکی از انتخاب های هوشمند دبیر جشنواره در هیات انتخاب قرار گرفته است. شیخ طادی آثاری نظیر «امپراتور جهنم»، «آتش در گلستان»، «روزهای زندگی»، «بانوی سردار»، «سینه سرخ»، «شکارچی شنبه»، «دفتری از آسمان» و … را برعهده داشته و در سایر زمینهها از طراحی صحنه و لباس گرفته تا بازیگری، تدوین و فیلمنامهنویسی نیز فعالیتهایی داشته و در فیلم سینمایی «از کرخه تا راین» نیز ایفای نقش کرده است. وی تاکنون دو بار هیات انتخاب بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر بوده است.
پرویز شیخ طادی در سی امین جشنواره فیلم فجر برای فیلم سینمایی «روزهای زندگی»، سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی دریافت کرد.
شاید در نگاه اول به کارنامه این کارگردان تصور شود که او در حوزه دفاع مقدس فعالیت کرده اما با نگاهی عمیق می توان گفت، آثاری که شیخ طادی ساخته است بیشتر انتقادهایی به حوزه سیاست بوده است. او در اکثر فیلم هایش آل سعود و یا صهونیسم را مورد نقد قرار داده است.
*محمدرضا شرفالدین
محمدرضا شرفالدین از سینماگران و تهیهکنندگان ایرانی و تا اوایل سال ۱۳۹۴رئیس انجمن سینمای دفاع مقدس بوده است. وی کارشناسی عکاسی خود را از دانشکده هنرهای زیبا گرفته است.
وی پروژههای سنگینی چون مزرعه پدری (رسول ملاقلیپور ـ ۱۳۸۱) را در کارنامه خود دارد که همه جلوهنمایی فیلم به کار محمدرضا شرف الدین بهعنوان مسئول جلوههای ویژه بستگی داشت. وی در حوزه تهیه و تولید فیلم فعالیت کرده است.
بنیان تفکر او این است که سینمای جنگ در دهه هفتاد لطمه اساسی خورده بهگونهای که هنوز اثرات آن از بین نرفته است. از این رو میکوشد از فیلمهایی که با خردگرایی و با فاصله از جنگ، فرصت اندیشیدن به پدیده جنگ را به تماشاگرش میدهد حمایت کرده و به تولید برساند. شرفالدین، این روزها به کار تدریس سینما هم میپردازد و سعی دارد تجربههایش را در حیطه مدیریتی، به صورت راه و روشی مطمئن در اختیار فیلمسازان علاقهمند قرار دهد.
وی در بخش جلوه های ویژه دستاوردهای بی نظیری را داشته، او برای فیلمهایی چون «مزرعه پدری»، «کانی مانگا»، «انسان و اسلحه»، «هور در آتش»، «کیمیا»، «پرواز خاموش» و «قارچ سمی» سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه جشنواره فیلم فجر را گرفته است.
شرفالدین، تهیهکنندگی آثاری نظیر «فرزند صبح»، «چوب خط»، «سه و نیم»، «بالای شهر، پایین شهر» را برعهده داشته و رئیس اسبق انجمن سینمای دفاع مقدس نیز بوده است.
علاوه براین، شرفالدین در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر به عنوان هیات داوران فیلمهای اول و کوتاه حضور داشته و تجربه داوری بخش مسابقه مواد تبلیغاتی در سیامین جشنواره را نیز برعهده داشته است.
*محمدرضا عباسیان
عباسیان که کارشناسی ارشد فیلمسازی است، مستندساز و تهیهکننده ای است که برنده تندیس بهترین فیلم مستند برای فیلم «قانا» از دهمین جشن سینمای ایران شد. او همچنین برای ساخت فیلم مستند «مدرسه» برنده شمشیر نقرهای جشنواره فیلم های تاریخی لهستان شد. دبیر سی و یکمین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۱ بخش مهمی از کارنامه کاری محمدرضا عباسیان است.
اگرچه محمدرضا عباسیان بیشتر به عنوان مستندساز شناخته میشود و در این عرصه جوایز متعددی را دریافت کرده، اما تهیهکنندگی دو فیلم سینمایی «تنهایی» و «کمین» را نیز در کارنامه هنری خود دارد.
علاوه بر مسئولیت دبیری جشنواره فجر، حضور به عنوان هیات انتخاب بخش مستند در چهلمین و سیامین جشنواره فجر و هیات داوران فیلمهای بلند ویدئویی در بیست و نهمین دوره این رویداد سینمایی، بخش دیگری از مسئولیتهای عباسیان در جشنواره فیلم فجر بوده است.
مدیرکل رسانه بینالمللی سیما، مدیرعامل موسسه رسانههای تصویری، دبیر اولین جشنواره بینالمللی یاس تهران، عضو هیات داوران جشنوارههای فیلم فجر، سینما حقیقت، کوتاه تهران نیز از دیگر فعالیت های وی در سینما به شمار می رود.
*رضا پورحسین
رضا پورحسین دکتری تخصصی روانشناسی خود را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرده است. وی را باید یکی از چهرههای علمی دانشگاهی حاضر در هیات انتخاب جشنواره بدانیم که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، داور بخش سودای سیمرغ بود.
از فعالیت های این استاد دانشگاه می توان به مدیر شبکههای تلویزیونی (شبکه چهار سیما، شبکه دو سیما، مستند و آموزش)، قائممقام سیما، مدیر شبکه سراسری رادیو، عضو شورای سیاستگذاری حوزه هنری، عضو هیات امنای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، عضو هیات مدیره انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، رئیس ستاد چهرههای ماندگار، عضو شورای فرهنگ عمومی کشور، عضو شورای پروانه نمایش فیلمهای سینمایی، عضو هیات امنای موسسه پیشکسوتان هنر، عضو شورای عالی فیلم، رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران و مدرس روانشناسی در دانشگاه تهران و روان درمانگر اشاره کرد.
پورحسین تاکنون مولف کتابهای «تصور کودک از خود»، «روانشناسی خود»، «کاهش علائم افسردگی با روش شناختی مرور خویشتن»، «تصور کودکان ایرانی از خدا» (به زبان انگلیسی)، «نشستنی بر نگاه دیگری» و «همپای کودک» نیز بوده است.