سوره سینما – محمدعلی حیدری : جشنواره بین‌المللی فیلم فجر یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی ایران است که به صورت سالانه و هر سال در نیمه بهمن‌ماه برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که از سال ۱۳۶۱ و به یاد بهمن ماه ۱۳۵۷ (سالروز پیروزی انقلاب اسلامی) به صورت مستمر برگزار شده است.
در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به مرور برگزاری دوره بیست‌و‌یکم تا بیست‌و‌پنجم از این جشنواره.
نگاهی به بیست و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۱
دبیر جشنواره: محمدمهدی عسگرپور(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی).
هیئت انتخاب:
سینمای ایران: محمود اربابی، جعفر صانعی‌مقدم، محمدابراهیم صلواتی‌فرد، ناصرعنصری . کامران ملکی.
هیئت داوران:
سینمای ایران: گلاب آدینه، محمدرضا بزرگ‌نیا، کامبوزیا پرتوی، محمدرضا جعفری‌جلوه، سیدرسول صدرعاملی، مهرداد فخیمی و مهرداد فرید.
فیلمهای اول: حمید جبلی، کیانوش عیاری و بهمن قبادی.
فیلمهای مستند: محمدرضا اصلانی، مهوش شیخ‌الاسلامی و فرهاد مهران‌فر.
سینمای بین‌الملل: رولند جافه (انگلستان)، کریشتف زانوسی (لهستان)، تاد سولاندز(امریکا)، سدومیر کولار(کرواسی) و داریوش مهرجویی(ایران).
سینمای بین‌المذاهب: کمال العارفین(مالزی)، پیتر مالونه (استرالیا) و امیر اسفندیاری (ایران).
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۱ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره می‌توان به “اینجا چراغی روشن است” رضا میرکریمی،”خاموشی دریا” وحید موساییان، “دیوانه‌ای از قفس پرید” احمدرضا معتمدی، “شب‌های روشن” فرزاد موتمن، “صورتی” فریدون جیرانی، “فرش باد” و “گاهی به آسمان نگاه کن” کمال تبریزی، “نفس عمیق” پرویز شهبازی، “نامه‌هایی به باد” علیرضا امینی و “واکنش پنجم” تهمینه میلانی اشاره کرد.
امسال مجدداً بخش مسابقه فیلمهای اول، قسمت‌های کوتاه، بلند و مستند به جشنواره اضافه شده و مورد داوری قرار می‌گیرد. ۲۷ فیلم در این بخش حضور دارند که از فیلمهای مطرح می‌توان به “رقص در غبار” اصغر فرهادی، “گاگومان” محمد رسول‌اف، “خورشید مصر” بهروز یغماییان و شهرام خوارزمی اشاره کرد.
در بخش سینمای بین‌المللی نیز ۲۲ فیلم حضور دارند. در این بخش فیلمهای مطرحی چون “بولینگ برای کلمباین” مایکل مور، “بی‌خوابی” کریستوفر نولان، “پسر” برادران داردن، “پینوکیو” روبرتو بنینی، “دام مرگ” کاترین بیگلو، “مرد بدون گذشته” آکی کوریسماکی و “مشیت الهی” الیا سلیمان به همراه ۳ فیلم ایرانی “اینجا چراغی روشن است”، “خاموشی دریا” و “رقص در غبار” به رقابت می-پردازند.
بخش‌های دیگر جشنواره بیست و یکم:
- فیلمهای مهمان:
۱۱فیلم ایرانی از جمله “تهران ساعت ۷ صبح” امیر شهاب رضویان در این بخش قرار دارند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بین‌الملل:
۲۶ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۲۰ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون شهرام شاه‌حسینی و ابراهیم شیبانی در این بخش به رقابت می-پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند، چشم واقعیت:
۲۱ فیلم مستند ایرانی از فیلمسازانی چون سیف‌الله صمدیان، واروژ کریم‌مسیحی، رسول ملاقلی‌پور، ارد عطارپور، خسرو سینایی و… در این بخش حضور دارند.
- جشنواره جشنواره‌ها:
۱۴ فیلم بلند فیلمهای داستانی و مستند و انیمیشن نمایش داده شده در جشنواره‌های خارجی از جمله “شهر اشباح” هایائو میازاکی، “عروسک‌ها” تاکشی کیتانو، “قطعه زمستانی” فرهاد مهران‌فر فیلمهای نمایش داده شده در این بخش هستند.
- نمایش‌های ویژه:
فیلم‌هایی که به مناسبت رویدادهای خاصی در سینما برگزیده می‌شوند.
فیلمهای کوتاه و بلند، اعم از داستانی و یا مستند که به شناخت سینمای یک منطقه و یا سرزمین و روند تحولات فرهنگی و فنی بپردازد. فیلم‌هاس باارزشی که تولیدشان پیش از ۲۰۰۰ بوده و تولیدات جدیدی که در جشنواره‌ای شرکت نداشته‌اند و به مسابقه نیز راه نیافته‌اند.۳۰ فیلم امسال در این بخش حضور دارند.
- چارلی چاپلین، ماندگارترین چهره در سینمای کمدی:
نمایش سه فیلم مطرح چارلی چاپلین؛ جویندگان طلا، دیکتاتور بزرگ، روشنایی‌های شهر.
- یاسوجیرو اوزو، صد سالگی:
نمایش سه فیلم از یاسوجیرو اوزو؛ بعدازظهر پاییزی، داستان توکیو، صبح بخیر
- آکی کوریسماکی، مردی با گذشته:
نمایش سه فیلم از آکی کوریسماکی فنلاندی.
- بزرگداشت داریوش مهرجویی:
تجلیل از وی با نمایش دو فیلم “گاو” و “هامون”
مهرجویی به علت بیماری نتوانست در مراسم بزرگداشتش شرکت کند و لوح تقدیر خود را در مراسم اختتامیه دریافت کرد.
- ریشار دندو، معمار خاطره‌ها:
نمایش ۶ فیلم از مستندساز مطرح سوئیسی ریشار دندو.
- ژاک پرن: بازیگر، تهیه‌کننده و کارگردان
نمایش ۳ فیلم با حضور ژاک پرن فرانسوی.
- همراه باد با منوچهر طیاب:
نمایش ۱۳ فیلم کوتاه مستند از منوچهر طیاب مستندساز مطرح ایرانی.
- بزرگداشت مهرداد فخیمی:
تجلیل از وی با نمایش سه فیلم “کمیته مجازات”، “مسافران”، “نان و کوچه”.
- بزرگداشت حمیده خیرآبادی:
تجلیل از ایشان با نمایش دو فیلم “اجاره نشین‌ها” و “توکیو بدون توقف”
- بزرگداشت سعید پورصمیمی:
تجیل از وی با نمایش دو فیلم اینجا “چراغی روشن است” و “پرده آخر”
- ۱۰ فیلمساز بزرگ قرن:
نمایش ۱۰ فیلم از ۱۰ کارگردان بزرگ قرن همچون آلفرد هیچکاک، جان فورد، فدریکو فلینی، ژان لوک گدار و…
- زنگ سینما، فیلم های کودکان و نوجوانان:
نمایش ۱۹فیلم از جشنواره کودک و نوجوان
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفه‌ای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: دیوانه‌ای از قفس پرید(محمدرضا تخت‌کشیان)
* جایزه ویژه هیئت داوران: فرش باد(کمال تبریزی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: رضا میرکریمی(اینجا چراغی روشن است)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: حبیب رضایی(اینجا چراغی روشن است)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: نیکی کریمی(واکنش پنجم و دیوانه‌ای از قفس پرید)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: پرویز شهبازی(نفس عمیق)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: حمید خضویی‌ابیانه(اینجا چراغی روشن است)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: مجید انتظامی(دیوانه‌ای از قفس پرید)
* سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: فرش‌باد
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه: نامه‌های به باد(محمدرضا تخت‌کشیان)
این فیلم که در دوره گذشته به مشکل برخورده بود، در این دوره به نمایش درآمد.
فیلمهای اول و دوم:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: گاگومان(هوشنگ نورالهی)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: به طعم خاک(شهرام شاه‌حسینی)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: کشتی نوح(سودابه بابا گپ)
بخش مسابقه بین‌المللی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: پسر(برادران داردن، فرانسه)
* جایزه ویژه هیئت داوران: رقص در غبار(اصغر فرهادی، ایران)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: دام مرگ(امریکا/انگلستان/آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: الکسی مرادوف(بادبادک، روسیه)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: اولیویه گورمه(پسر، فرانسه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: آکی کوریسماکی(مرد بدون گذشته، فنلاند/فرانسه/آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین دست‌آوردهای فنی ویژه: برتران تاورنیه(مجوز عبور، فرانسه/آلمان/اسپانیا)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: در خفا(هانا هیلیورن، دیوید آرونوویچ، ماتس یوهانسن، سوئد)
بخش جایزه بین‌المذاهب:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: سیدرضا میرکریمی(اینجا چراغی روشن است، ایران)
این دوره را می‌توان دوره‌ی آرامی دانست. جز دو فیلم “شب‌های روشن” و “نفس عمیق” که اولی درام عاشقانه با برداشتی آزاد از داستان شب‌های سپید داستایوفسکی است، شاید به خاطر نوع و شکل روابط شخصیت‌ها است که دیده نمی‌شود. و دومی فیلمی است انتقادی-اجتماعی که تصویر تلخ جامعه و سرخوردگی جوانان را نمایان می‌کند.
در بخش بین‌المللی نیز سعی بر الگو قرار دادن فیلمهای مهم کن است فیلمهای “پسر” و “”مرد بدون گذشته فیلمهای موفق جشنواره کن هستند.
در این دوره به دلیل تطبیق با جشنواره‌های بین‌المللی دیگر در سطح دنیا، جوایز رشته‌های صداگذاری، صدابرداری، تدوین، فیلمبرداری، چهره‌پردازی و موسیقی حذف می‌شود و به جای آنها دو جایزه به عنوان دستاوردهای هنری جایگزین می‌شود. هر چند این روش می‌توانست موجب سرخوردگی عوامل این بخش‌ها شود. دو جایزه دستاورد هنری نگاهی به تاثیرگذاری رشته‌ها نمی‌کند.
همچنین سیمرغ بازیگر نقش دوم مرد و زن هم حذف می‌شود.
در این دوره بخش‌های کوتاه و مستند به جشنواره اضافه می‌شوند و به هرکدام یک سیمرغ اختصاص می‌یابد.
پیش‌فروش بلیط‌های جشنواره به صورت مکانیزه انجام شده و مراسم افتتاحیه در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران با اجرای شادروان محمدعلی اینانلو و اختتامیه با اجرای حسین پاکدل در تالار وحدت برگزار می‌شود.
در آستانه شروع جشنواره محمدمهدی حیدریان با حکم احمد مسجد جامعی وزیر ارشاد، جایگزین محمدحسن پزشک می‌شود.
علاوه بر تهران تعدادی فیلم در اصفهان و شیراز به نمایش درآمدند. سینماهای ایران، سپیده، فلسطین، فرهنگ، صحرا، عصرجدید، کریستال، افریقا(خانه سینما)، سروش(نهادها)، استقلال(رسانه‌های جمعی) فیلمهای جشنواره را نمایش می‌دهند و فیلمهای زبان اصلی با زیرنویس فارسی نمایش داده می‌شوند.
در بیانیه هیئت داوران که توسط گلاب آدینه خوانده می‌شود ورود صنعت دیجیتال به سینمای ایران را گرچه امید بخش برای کاهش هزینه، دخالت کمتر دولت، ابزارسالاری و افزایش خلاقیت فیلمسازان می-دانند اما نگرانی از کاهش کیفیت فنی تصویر، ساده‌انگاری در تولید و سوتفاهم در معادلات صنعت سینما را به وجود آورده است.
پرکارها:
کارگردان: کمال تبریزی(گاهی به آسمان نگاه کن، فرش باد)
فیلمنامه‌نویس: فرهاد توحیدی(دنیا، بازنویسی گاهی به آسمان نگاه کن)
فیلمبردار: محمد آلادپوش(دیوانه‌ای از قفس پرید، صورتی، عشق فیلم)، محمدرضا سکوت(جوجه اردک من، خاموشی دریا، عروس خوش‌قدم)
تدوینگر: نازنین مفخم(خاموشی دریا، دنیا، صورتی)، حسین زندباف(شب‌های روشن، فرش باد، گاهی به آسمان نگاه کن)، حسن حسن‌دوست(بهشت جای دیگری است، عشق فیلم، قطار کودکی)
آهنگساز: محمدرضا علیقلی(اینجا چراغی روشن است، روز کارنامه، عشق فیلم)، پیمان یزدانیان(شب-های روشن، فرش باد، گاهی به آسمان نگاه کن)، مجید انتظامی(دیوانه‌ای از قفس پرید، نغمه، نورا)
چهره‌پرداز: مهرداد میرکیانی(دیوانه‌ای از قفس پرید، رقص در غبار، روز کارنامه، صورتی)
طراح صحنه: اصغر نژادایمانی(دوشیزه،عروس خوش قدم، قطار کودکی)
جلوه‌های ویژه: عباس شوقی(دوشیزه، رقص در غبار، شب‌های روشن، نغمه، زمانه، قطار کودکی)
صدابردار: پرویز آبنار(زیستن، شب‌های روشن، واکنش پنجم، دیوانه‌ای از قفس پرید)
صداگذار: مسعود بهنام(رقص در غبار، روز کارنامه، فرش باد، واکنش پنجم)، محمدرضا دلپاک(بهشت جای دیگری است، شب‌های روشن، صنوبر، نامه‌های باد)
تهیه‌کننده: سیما فیلم(بهشت جای دیگری است، دوشیزه، کولی)، محمدرضا تخت‌کشیان(دیوانه‌ای از قفس پرید، نامه‌های باد، گاهی به آسمان نگاه کن)
بازیگر مرد: رضا کیانیان(فرش باد، گاهی به آسمان نگاه کن، رومشکان، رای باز)
بازیگر زن:مریم بوبانی(صنوبر، فرش باد، اینجا چراغی روشن است)، فقیهه سلطانی(دوشیزه، صورتی، نغمه)
نگاهی به بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و دومین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۲
دبیر جشنواره: علیرضا رضاداد(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی).
هیئت انتخاب:
سینمای ایران: مجتبی اقدامی، جعفر صانعی‌مقدم، محمدابراهیم صلواتی‌فرد، یداله صمدی، جواد طوسی، مجتبی مشیری و هارون یشایایی.
هیئت داوران :
سینمای ایران: محمدرضا بزرگ‌نیا، ابوالحسن داودی، محمد داودی، مجتبی راعی، سیدمهدی شجاعی، مینو فرشچی و علی نصیریان.
فیلمهای اول و دوم: کمال تبریزی،فرهاد توحیدی، سعید حاجی‌میری، مسعود فراستی و احمدرضا معتمدی.
فیلمهای مستند: مصطفی رزاق‌کریمی، فرشاد فرشته‌حکمت و فرهاد مهران‌فر.
سینمای بین‌الملل: یان تروئل(سوئد)، شارل تسون(فرانسه)، عادل حسنی(مصر)، هلما ساندرز برامز(آلمان)، الیا سلیمان(فلسطین)، علیرضا شجاع‌نوری و مجید مجیدی(ایران)
سینمای بین‌المذاهب: پیتر مالونه(استرالیا)
در بخش مسابقه سینمای ایران ۳۱ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره می‌توان به “اشک سرما” عزیزاله حمیدنژاد، “برگ برنده” سیروس الوند، “دوئل” احمدرضا درویش، “رسم عاشق‌کشی” خسرو معصومی، “روایت سه‌گانه: ننه گیلانه” رخشان بنی‌اعتماد، “شوخی‌های خدا” عبدالحسین برزیده،”آرزوهای کوچک” پرویز شیخ‌طادی، “سربازهای جمعه” مسعود کیمیایی، “شمعی در باد” پوران درخشنده، “شهر زیبا” اصغر فرهادی، “گاوخونی” بهروز افخمی، “مارمولک” کمال تبریزی، “مزرعه پدری” رسول ملاقلی‌پور و”مهمان مامان” داریوش مهرجویی اشاره کرد.
در بخش فیلمهای اول و دوم، ۲۸ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح می‌توان به “بوتیک” حمید نعمت‌الله، “دانه‌های ریز برف” علیرضا امینی، “طوفان سنجاقک” شهرام مکری و “قدمگاه” محمدمهدی عسگرپور اشاره کرد.
در بخش سینمای بین‌المللی نیز ۲۴ فیلم حضور دارند. در این دوره فیلمهای مطرحی چون “اسامه” صدیق برمک، “بازگشت” آندره زویاگینستف، “قهرمان” ژانگ ییمو، به همراه ۳ فیلم ایرانی “دوئل”، “گاوخونی”، “عاشق مترسک” و “مزرعه پدری” با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
بخش‌های دیگر جشنواره بیست و دوم:
- فیلمهای مهمان:
۸ فیلم ایرانی از چند تار مو(ایرج کریمی) در این بخش قرار دارند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بین‌الملل:
۲۰ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۱۸ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون شهرام مکری، پناه‌برخدا رضایی و بیژن میرباقری در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند، چشم واقعیت:
۲۱ فیلم مستند ایرانی از فیلمسازانی چون ارد عطارپور، ابراهیم فروزش، امید بنکدار و کیوان علی-محمدی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- جشنواره جشنواره‌ها:
۲۸ فیلم بلند؛ فیلمهای داستانی و مستند و انیمیشن نمایش داده شده در جشنواره‌های خارجی از جمله “پنج تقدیم به ازو” عباس کیارستمی، “تطبیق” اسپایک جونز، “یکشنبه خونین” پل گرین‌گرس، در این بخش حضور دارند.
- نمایش‌های ویژه:
فیلم‌هایی که به مناسبت رویدادهای خاصی در سینما برگزیده می‌شوند.
فیلمهای کوتاه و بلند، اعم از داستانی و یا مستند که به شناخت سینمای یک منطقه و یا سرزمین و روند تحولات فرهنگی و فنی بپردازد. فیلم‌هاس باارزشی که تولیدشان پیش از ۲۰۰۰ بوده و تولیدات جدیدی که در جشنواره‌ای شرکت نداشته‌اند و به مسابقه نیز راه نیافته‌اند.
۱۷ فیلم امسال در این بخش حضور دارند.
- فیلمها مستند:
نمایش ۱۴ فیلم مستند ایرانی و خارجی.
- سینمای فلسطین:
نمایش ۱۲ فیلم درباره فلسطین.
- چشم‌انداز فیلمهای کوتاه مکزیک:
نمایش ۱۲ فیلم کوتاه سینمای مکزیک.
- سینمای حادثه:
نمایش ۱۳ فیلم خارجی ژانر اکشن(حادثه‌ای).
- سینمای علمی و تخیلی:
نمایش ۱۱ فیلم خارج ژانر فانتزی(علمی و تخیلی).
- زنگ سینما:
نمایش ۲۱ فیلم جشنواره کودک و نوجوان در این بخش.
- بزرگداشت :
مجید مجیدی، داریوش مهرجویی(پر سیمرغ‌ترین سینماگران)، عباس کیارستمی(پر افتخارترین کارگردان بین‌الملل)، بهرام بیضایی، شهرام اسدی، مرتضی شایسته (ساخت فیلم روز واقعه در حوزه سینمای دینی)، سیف‌الله داد، منوچهر محمدی (ساخت فیلم بازمانده در حوزه آرمان‌های انقلاب اسلامی)، ابراهیم حاتمی‌کیا (مجموعه آثارش در حوزه دفاع مقدس).
مرور آثار بزرگداشت‌ها حذف شده و به جای آن قبل از فیلمهای بخش مسابقه سکانسی از آثار این افراد به نمایش درمی‌آید. برنامه‌های بزرگداشت این دوره به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تدارک دیده شده است.
بزرگداشت‌ها به ربع قرن سینمای پس از انقلاب اسلامی اختصاص دارد و انتخاب‌ها براساس بیشترین جوایز داخلی و خارجی است. عباس کیارستمی در بزرگداشتش حاضر نیست و علیرضا شجاع‌نوری از جانب او یادداشتی را قرائت می‌کند.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفه‌ای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: مهمان مامان(داریوش مهرجویی و سیما فیلم)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: احمدرضا درویش(دوئل)
* جایزه ویژه هیئت داوران: رخشان بنی‌اعتماد(گیلانه)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: بهرام رادان(شمعی درباد)
* جایزه ویژه هیئت داوران: پرویز پرستویی(مارمولک)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: گوهر خیراندیش(رسم عاشق‌کشی)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: کامبیز دیرباز(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: مریلا زارعی(سربازهای جمعه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: پیمان قاسم‌خانی(مارمولک)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: بهرام بدخشانی(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: مصطفی خرقه‌پوش(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: امیر اثباتی(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: حسن زاهدی(شهر زیبا)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: مسعود بهنام و حمید نقیبی(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی(دوئل)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: محمدرضا علیقلی(قدمگاه)
* سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: مهرداد میرکیانی(روایت سه‌گانه، قدمگاه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: مارمولک(منوچهر محمدی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه: قدمگاه(محمدمهدی عسگرپور)
فیلمهای اول و دوم:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: بوتیک(حمید نعمت‌الله)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: سنجاقک(شهرام مکری)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: آقایان پرنده(رضا بهرامی‌نژاد)
بخش مسابقه بین‌المللی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: بازگشت(دیمیتری لسنفسکی، روسیه)
* جایزه ویژه هیئت داوران: گاوخونی(بهروز افخمی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: کوروساوا کی‌یوشی(آینده درخشان، ژاپن)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: عزت‌الله انتظامی(گاوخونی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: کریستوفر همپتن و رابرت شنکان(امریکایی آرام، آمریکا/آلمان/استرالیا)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: شیبانوشی تاکاهیده(آینده درخشان،ژاپن)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: سنجاقک(شهرام مکری، ایران)
بخش جایزه بین‌المذاهب:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: مارمولک(کمال تبریزی، ایران)
برگزیدگان گروه‌های دیگر شرکت‌کننده در جشنواره:
مرکز سیما فیلم:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم مهمان مامان (۱۳۸۲ )
دوره بیست و دوم جشنواره با حواشی و مسائل مختلفی همراه است. فیلم جنجالی مارمولک که نگاه متفاوتی به روحانیت دارد، با واکنش‌ها مختلفی روبرو می‌شود و حتی سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را دریافت می‌کند.. فیلم با اینکه سیمرغ بین‌المذاهب را دریافت می‌کند در دوران اکران خود پس از ۴ هفته نمایش توقیف می‌شود.
در ملاقاتهایی که بین کمال تبریزی و رهبر انقلاب در سالهای بعد از اکران این فیلم انجام شده، رهبر ایران به دفعات از این فیلم تعریف کرده و درک نشدن محتوای آن توسط مخاطبین را دلیل مخالفت‌هایی دانسته که در زمان اکران با آن صورت گرفت. محمدرضا زائری و ابراهیم حاتمی‌کیا از جمله مشوقان کمال تبریزی در ساخت این فیلم بوده‌اند.
دوئل به عنوان پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ دفاع مقدس به عنوان نماد سینمای دفاع مقدس ایران از آن نامبرده شده و سیمرغ‌های فنی را درو می‌کند.
فیلمهای “شهر زیبا”، “اشک سرما” و “برگ برنده” به رغم شایستگی دیده نمی‌شوند.
بهرام رادان که در این دوره چهار فیلم از چهار فیلمساز مهم(کیمیایی، بنی‌اعتماد، افخمی و درخشنده) در جشنواره دارد، برای فیلم “شمعی در باد” سیمرغ بلورین دریافت می‌کندُ.
گوهر خیراندیش برای نقشی که بدون گریم در آن بازی کرده بود سیمرغ گرفته و همچنین مریلا زارعی برای ۵ دقیقه بازی در فیلم “سربازهای جمعه” برنده سیمرغ می‌شود. فیلم “سربازهای جمعه” با آن همه حواشی تولید، جز نامزدی درسه بخش و دریافت یک سیمرغ افتخار دیگری کسب نمی‌کند.
در بخش بین‌الملل به سیاق سالهای گذشته جوایز نگاهی به برگزیدگان جشنواره‌های خارجی دارد و فیلم-های ایرانی نیز از کسب جایزه بی‌نصیب نمی‌مانند.
شهرام مکری با فیلم سنجاقک نامی برای خود دست و پا می‌کند.
دستیار سابق بیضایی و کیمیایی با فیلم اول خود در جشنواره می‌درخشد. فیلم “بوتیک” به عنوان یکی از بهترین فیلم اول‌های تاریخ سینما شناخته می‌شود.
محمدمهدی عسگرپور دبیر دو دوره گذشته با فیلم “قدمگاه” در جشنواره شرکت کرده و در بخش‌های فیلم، کارگردانی، فیلمنامه نامزد دریافت سیمرغ می‌شود.
خوشبختانه در این دوره جوایزه حذف شده، مجدداً بازمی‌گردند.
پیش‌فروش بلیطها در سینما فلسطین انجام شده و قیمت بلیط در سانس‌های صبح ۷۰۰ تومان و ۱۲۰۰ تومان سانس‌های سوم به بعد، به فروش می‌رسد.
افتتاحیه در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی با حضور حسن حبیبی (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام) و اجرای رامبد جوان برگزار می‌شود که در آن نمایشی با بازی مهتاب نصیرپور و علی عمرانی به کارگردانی محمد رحمانیان به نام “عاشقانه‌های ماه بهمن” همراه با نمایش فیلمهای مختلفی در طول تاریخ ۲۵ ساله سینمای بعد از انقلاب اجرا می‌شود.
مراسم اختتامیه نیز در تالار وحدت و با اجرای علیرضا خمسه برگزار می‌شود. در بیانیه هیئت داوران مسئله کمبود بودجه سینمای کشور مطرح می‌شود و تاکید می‌شود که در صورت عدم تجدیدنظر، در تمام زمینه‌های تولید، توزیع و نمایش سینمای ایران به مشکل برخواهد خورد.
هفتمین بازار بین‌المللی فیلم و برنامه‌های تلویزیونی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری حجاب برگزار شده و برای اولین بار عرضه‌کنندگان محصولات سینمایی، ویدئویی و برنامه‌های خارجی نیز در آن حضور پیدا می‌کنند.
برنامه‌های جشنواره در سینماهای فرهنگ، فلسطین، عصر جدید، پایتخت، سپیده، کریستال، تالار اندیشه، صحرا، سروش(مسئولان)، آستارا(تهیه‌کنندگان)، آفریقا(هنرمندان)، استقلال(رسانه‌های جمعی) نمایش داده می‌شود. همچنین هیئت وزیران سیصد میلیون تومان به نمایش جشنواره در شهرستان‌ها اختصاص می‌دهد که همزمان با تهران در استان‌های مازندران، فارس، هرمزگان، خراسان، خوزستان، کرمان و جزیره کیش جشنواره برگزار شده و با داوری مستقل در هر استان، به طور جداگانه مراسم اختتامیه برگزار می‌گردد.
پرکارها:
کارگردان: علیرضا امینی(دانه‌های ریز برف، کنار رودخانه)
فیلمنامه‌نویس: علیرضا امینی(دانه‌های ریز برف، کنار رودخانه)، محمدهادی کریمی(شمعی در باد، الهه زیگورات)
فیلمبردار: تورج اصلانی(او، کنار رودخانه، من و نگین دات کام، باد به دستان، دانه‌های ریز برف)
تدوینگر: بهرام دهقانی(باج‌خور، قدمگاه، کودکانه، مارمولک، معادله، هیام)
آهنگساز: محمدرضا علیقلی(شاه خاموش، قدمگاه، کودکانه، مارمولک، معادله، هیام)
چهره‌پرداز: جلال معیریان(به من نگاه کن، مزرعه پدری، الهه زیگورات، سیزده گربه روی شیروانی)
طراح صحنه: کیوان مقدم(باج‌خور، شهر زیبا، ملاقات با طوطی، جایی دیگر)
جلوه‌های ویژه: داود رسولیان(باج‌خور، پرده عشق، تارا و تب توت‌فرنگی، شکلات، صبحانه برای دو نفر، ملاقات با طوطی)، عباس شوقی(اشک سرما، به من نگاه کن، عاشق مترسک، هم‌نفس، سیزده گربه روی شیروانی، مهمان مامان)
صدابردار: روح‌اله جعفربگلو(او، ساکنین سرزمین سکوت، کنار رودخانه، باد به دستان)، جهانگیر میرشکاری(باج‌خور، برگ برنده، ملاقات با طوطی، مهمان مامان)، امین میرشکاری(باج‌خور، برگ برنده، ملاقات با طوطی، مهمان مامان)
صداگذار: محسن روشن(قدمگاه، مارمولک، معادله، هیام، شاه خاموش)
تهیه‌کننده: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران(قدمگاه، هیام، کودک شاعر، او)
بازیگر مرد: بهرام رادان(روایت سه‌گانه، سربازهای جمعه، شمعی در باد، گاو خونی)، شاهرخ فروتنیان(عاشق مترسک، چند تار مو، روایت سه‌گانه، مارمولک)، مجید مشیری(چند تار مو، پروانه‌ای در باد، آرزوهای کوچک، عاشق مترسک)
بازیگر زن: مریلا زارعی(سربازهای جمعه، معادله، هم‌نفس، سیزده گربه روی شیروانی)، آفرین عبیسی(شکلات، قدمگاه، ملاقات با طوطی، مهمان مامان).
نگاهی به بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر
در سال ۱۳۸۳ وقوع زلزله سهمگین در زرند کرمان، مهمترین خبر صفحات حوادث مطبوعات ایران در اسفندماه است. در این حادثه، بر اثر وقوع زلزله ای ۶.۴ ریشتری در زرند کرمان و روستاهای اطراف آن بیش از ۶۰۰ نفر از هموطنانمان جان خود را از دست می‌دهند.
*بیست و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر:
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۳
دبیر جشنواره: علیرضا رضاداد(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی)
هیئت انتخاب:
سینمای ایران: مجتبی اقدامی، جعفر صانعی‌مقدم، محمدابراهیم صلواتی‌فرد، عزیزاله حاجی‌مشهدی، سعید حاجی‌میری، پوران درخشنده و داریوش فرهنگ.
فیلمهای مستند: محمود اربابی، مصطفی رزاق‌کریمی و حسین مختاری.
سینمای بین‌الملل: امیر اسفندیاری، جمال امید، محمدعلی حسین‌نژاد، منوچهر شاهسواری و ناصر عنصری.
هیئت داوران:
سینمای ایران: حمید دهقان‌پور، عزیز ساعتی، فرامرز قریبیان، حسین کرمی، منوچهر محمدی، داریوش مهرجویی و محمدعلی نجفی.
فیلمهای اول و دوم: علیرضا رئیسیان، سیدعلیرضا سجادپور و محمدرضا هنرمند.
فیلمهای مستند: محمد تهامی‌نژاد، منوچهر طیاب و مجتبی مشیری.
سینمای بین‌الملل: احمدرضا درویش و علیرضا شجاع‌نوری(ایران)، آتیلا درسای(ترکیه)، کارن شاه-نظرف(روسیه)، جمشید عثمانف(تاجیکستان)، تام لودی(امریکا) و کولت نوفال(لبنان).
مسابقه سینمای آسیا: محمد آل‌احمد(سوریه)، شهریار بحرانی(ایران)، یوسف رازقف(ازبکستان)، فیلیپ ژالادو(فرانسه)، کمارل عارفین(مالزی).
مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا: عبداله اسفندیاری(ایران)، کریستف زانوسی(لهستان)، تادائو ساتو(ژاپن)، پیتر مالونه(استرالیا)، احمد مجتبی جمال(بنگلادش).
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۴ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره می‌توان به “باغ‌های کندلوس” ایرج کریمی، “به رنگ ارغوان” ابراهیم حاتمی‌کیا، “بید مجنون” پرویز پرستویی، “بیدار شو آرزو” کیانوش عیاری، “جایی برای زندگی” محمد بزرگ‌نیا، “خیلی دور، خیلی نزدیک” سیدرضا میرکریمی، “دیشب باباتو دیدم آیدا” رسول صدرعاملی، “رستگاری در هشت و بیست دقیقه” سیروس الوند، “سالاد فصل” فریدون جیرانی، “شکوفه‌های سنگی” عزیزالله حمیدنژاد، “کافه ترانزیت” کامبوزیا پرتوی و “یک تکه نان” کمال تبریزی اشاره کرد.
در بخش فیلمهای اول و دوم، ۲۸ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح می‌توان به “خواب تلخ” محسن امیریوسفی، “صحنه‌های خارجی” علیرضا رسولی‌نژاد،”مرثیه برف”جمیل رستمی، “ما همه خوبیم” بیژن میرباقری و “ماهی‌ها هم عاشق می‌شوند” علی رفیعی اشاره کرد.
در بخش سینمای بین‌المللی نیز ۲۰ فیلم حضور دارند. این دوره فیلمهای مطرحی چون “تاجر ونیزی” مایکل رادفورد، “خانه خنجر‌های پران” ژانگ ییمو، “یادداشت‌های موتورسیکلت” والتر سالس و سه فیلم ایرانی “بید مجنون”، “بیدار شو آرزو” و “شکوفه‌های سنگی” به رقابت می‌پردازند.
در این دوره دو بخش رقابتی دیگر به جشنواره اضافه شده است: ۱. مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا ۲. مسابقه بین‌المللی سینمای آسیا.
در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا ۱۴ فیلم حضور دارند که فیلمهای “بابا عزیز” ناصر خمیر، “دشت گریان” تئوآنجلو پلوس و دو فیلم ایرانی “خیلی دور، خیلی نزدیک” و “یک تکه نان” در این بخش قرار دارند و همچنین در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای آسیا ۱۷ فیلم حضور دارند که سه فیلم از ایران به نام‌های “دیشب باباتو دیدم آیدا”، “مرثیه برف” و “رستگاری در بیست و هشت دقیقه” در این بخش حضور دارند. ابتدا فیلم “به رنگ ارغوان” نیز در این بخش حضور داشت که به درخواست حاتمی‌کیا از جدول نمایش حذف شده و به جای آن “رستگاری در بیست و هشت دقیقه” جایگزین می‌شود.
همچنین یک هیئت انتخاب مستقل گزینش فیلمهای مستند و کوتاه داستانی را برعهده دارد.
بخش‌های دیگر جشنواره بیست و سوم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه: سینمای بین‌الملل:
۲۵ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه: سینمای ایران:
۱۴ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون شهرام مکری، پناه‌برخدا رضایی و بیژن میرباقری در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند، چشم واقعیت:
۲۱ فیلم مستند ایرانی از فیلمسازانی چون مهرداد اسکویی، محمدعلی فارسی، ساسمین ملک‌نصر،مسعود امینی تیرانی به رقابت می‌پردازند. همچنین فیلم “تمرین آخر” ناصر تقوایی در بخش خارج از مسابقه در سینما صحرا به نمایش درمی‌آید و بعد از آن نشست نمایش‌های آئینی و اسطوره‌ای برگزار می‌شود.
- فیلمهای مهمان:
۱۰ فیلم ایرانی در این بخش حضور دارند.
- جشنواره جشنواره‌ها:
۲۸ فیلم بلند فیلمهای داستانی و مستند و انیمیشن نمایش داده شده در جشنواره‌های خارجی از جمله “بیل را بکش” کوئینتین تارانتینو، “خواب تلخ” محسن امیریوسفی، “تصویری از آرژانتین” کریستوفر همپتن در این بخش حضور دارند.
- نمایش‌های ویژه، فیلمهای روز:
فیلم‌هایی که به مناسبت رویدادهای خاصی در سینما برگزیده می‌شوند.
فیلمهای کوتاه و بلند، اعم از داستانی و یا مستند که به شناخت سینمای یک منطقه و یا سرزمین و روند تحولات فرهنگی و فنی بپردازد. فیلمهای باارزشی که تولیدشان پیش از ۲۰۰۰ بوده و تولیدات جدیدی که در جشنواره‌ای شرکت نداشته‌اند و به مسابقه نیز راه نیافته‌اند. ۱۵ فیلم امسال در این بخش حضور دارند.
- نمایش ویژه، فیلمهای مستند:
نمایش ۱۴ فیلم مستند ایرانی و خارجی.
- سیاست در آئینه سینما:
نمایش ۱۳ فیلم سیاسی از جمله “همه مردان رئیس جمهور”(آلن جی. پاکولا)، “به نام پدر”(جیم شریدان)، “جی.اف.کی” (الیور استون).
- جلوه‌های ویژه بصری:
نمایش ۲۶ فیلم از جمله “جنگ‌های ستاره‌ای” (جرج لوکاس)، “ماتریکس” (واچوفسکی‌ها)، “پارک ژوراسیک” و “برخورد نزدیک از نوع سوم” استیون اسپیلبرگ.
- زنگ سینما:
نمایش ۱۵ فیلم جشنواره کودک و نوجوانان در این بخش که در دو سانس اول روز برای دانش‌آموزان نمایش داده می‌شود.
- شب‌های سینمای صامت:
نمایش ۱۰ فیلم صامت مهم تاریخ سینما از جمله “اتاق دکتر کالیگاری”(روبرت وینه)، “رزمناو پوتمکین” (سرگئی آیزنشتانین)، “متروپلیس”(فریتس لانگ).
- بزرگداشت :
عبداله اسکندری و فرامرز قریبیان.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفه‌ای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: خیلی دور، خیلی نزدیک(سیدرضا میرکریمی و حوزه هنری)
o جایزه ویژه هیئت داوران: کمال تبریزی(یک تکه نان) و محمد بزرگ‌نیا(جایی برای زندگی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: مجید مجیدی(بید مجنون)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: پرویز پرستویی(بید مجنون)
o با تقدیر از جهانگیر الماسی برای بازی در فیلم پشت پرده مه
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: فرشته صدرعرفایی(کافه ترانزیت)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: خسرو شکیبیایی(سالاد فصل)
o با تقدیر از اسماعیل خلج برای بازی در فیلم یک تکه نان
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: لیلا زارع(ما همه خوبیم)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی(کافه ترانزیت)
o با تقدیر از مژگان فرح‌آورمقدم(ما همه خوبیم)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: حمید خضوئی‌ابیانه(خیلی دور، خیلی نزدیک)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: سعید شاهسواری(ما همه خوبیم)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: امیر اثباتی(خیلی دور، خیلی نزدیک)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: یداله نجفی(بید مجنون)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: بهمن اردلان(خیلی دور، خیلی نزدیک)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: نجف فتاحی(جایی برای زندگی)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: محمدرضا علیقلی(خیلی دور، خیلی نزدیک)
* سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: محمدرضا قومی(خیلی دور، خیلی نزدیک)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: بید مجنون(مجید مجیدی و حوزه هنری)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه: کیانوش عیاری(بیدار شو آرزو)
فیلمهای اول و دوم:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: مرزی برای زندگی(رضا اعظمیان)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: تنها صداست(آرمین حشمتی)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: مردم زنگ‌زده(ماجد نیسی)
بخش مسابقه بین‌المللی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: روز نهم(یورگن هادسه، آلمان/لوکزامبورگ)
* سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران: بیدار شو آرزو(کیانوش عیاری، ایران)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: دشت گریان (نیکس سکریس، یونان/فرانسه/ایتالیا)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: فولکر اشلوندروف(روز نهم، آلمان/لوکزامبورگ)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: اولریش ماتیس(روز نهم، آلمان/لوکزامبورگ)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: دنیس گانسل و مگی پرن(ناپولا، آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا فنی: کیانوش عیاری(بیدار شو آرزو، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: کورالی فارگی(تلگراف، فرانسه)
بخش سینمای آسیا:
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار می‌شود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: خاک و خاکستر(دیمیتری دوکلارک، افغانستان/فرانسه)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: جمیل رستمی(مرثیه برف، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: س.پ. رامش، انورعلی و راجیو ویجایا راگهاوان(جاده، هند)
بخش سینمای معناگرا:
این بخش به منظور توجه به نقش سینما به عنوان ظرفیتی غنی برای بیان عوالم غیرمادی برگزار می-شود. از این رو، هر اثری که بتواند مخاطب را به عوالم غیرمادی و نیز به تعالی خصلت‌های انسانی از طریق دستیابی به مفاهیم ارزشمند متعالی رهنمون شود، می‌تواند در این بخش مسابقه شرکت نماید.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: بابا عزیز(علیرضا شجاع‌نوری و سیریال اوریول، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: کمال تبریزی(یک تکه نان، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: اسماعیلی فروخی(سفری بزرگ، مراکش)
* سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران: تئو آنجلوپولوس(دشت گریان، یونان/فرانسه/ایتالیا)
بخش جایزه بین‌المذاهب:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: کافه ترانزیت(کاموزیا پرتوی، ایران).
جشنواره از لحاظ بخش‌های مسابقه تا این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
برگزیدگان گروه‌های دیگر شرکت‌کننده در جشنواره:
سازمان توسعه سینمایی سوره:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم مرزی برای زندگی (۱۳۸۳ )
در بخش سینمای ایران فیلمهای دو کارگردان محبوب جشنواره مجیدی مجیدی و سیدرضا میرکریمی جوایز اصلی را از آن خود می‌کنند. “بید مجنون” با ۴ سیمرغ و “خیلی دور، خیلی نزدیک” با ۶ سیمرغ یکه‌تازان جشنواره می‌شوند.
کیانوش عیاری در بخش هنر و تجربه در سینمای ایران با فیلم خاص” بیدار شو آرزو” دو سیمرغ بلورین در بخش بین‌المللی کسب می‌کند.
همچنین کامبوزیا پرتوی نیز سه سیمرغ یکی در بخش بین‌المذاهب و دو سیمرغ دیگر در بخش سینمای ایران کسب می‌کند.
“یه تکه نان” در بخش سینمای معناگرا سیمرغ بهترین کارگردانی و یک جایزه ویژه هیئت داوران در بخش سینمای ایران را دریافت می‌کند ولی فیلم “جایی برای زندگی” جز یک سیمرغ در بخش جلوه‌های ویژه و یک جایزه ویژه هیئت داوران به همراه کمال تبریزی جایزه دیگری دریافت نمی‌کند.
در بخش فیلمهای اول و دوم، فیلم موفق “خواب تلخ” دیده نمی‌شود و به همراه فیلم “نقاب” سالهای توقیف می‌شوند.
داستان فیلم “به رنگ ارغوان” ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در نوع خود جالب توجه است؛ این فیلم که مراحل ساخت خود را در سکوت کامل خبری طی می‌کند،در جشنواره بیست و سوم فیلم فجر به دستور وزیر اطلاعات از نمایش آن جلوگیری می‌شود.
افتتاحیه با اجرای داریوش کاردان در تالار بزرگ کشور و مراسم اختتامیه با اجرای حسین پاکدل در تالار وحدت برگزار می‌شود. بخش بین‌الملل(بازار فیلم + بخش‌های مسابقه) با اختتامیه مجزا و با حضور مهمانان خارجی و اجرای علیرضا شجاع‌نوری برگزار می‌شود. در بیانیه هیئت داوران آمده است که سینماگران ایرانی در در مسیر رشد در مفاهیم اخلاقی، دینی و انسانی قرار دارند.
سینماهای آفریقا، بهمن، جمهوری، سپیده، پایتخت، فرهنگ، سروش، عصر جدید، فلسطین، کریستال، آستارا، موزه سینما، فرهنگسرای ارسباران و صحرا(رسانه‌های جمعی) آثار جشنواره را به نمایش درمی‌آورند. تعداد سانس‌های روزانه سینماها به هفت سانس می‌رسد. سینمای دست‌اندرکاران حذف شده و اعضای خانه سینما از سالن‌های مردمی برای تماشای آثار استفاده می‌کنند. جهت جلوگیری از تصویربرداری غیرمجاز، سینماها به دوربین مدار بسته مجهز می‌شوند.
محمدمهدی حیدریان همچون دو سال گذشته پست معاونت سینمایی وزارت ارشاد را برعهده دارد. عزیزالله مشهدی نیز به عنوان مجری ثابت، اکثر نشست‌های پرسش و پاسخ فیلمها را اجرا می‌کند.
در این دوره در بخش جوایز جنبی، برای نخستین بار جوایزی به بهترین سینما، مدیر سینما، متصدی نمایش، مسئول کنترل بلیط، متصدی گیشه و متصدی خدمات سینمای کشور اهدا می‌شود.
پرکارها:
فیلمنامه‌نویس: محمدرضا گوهری(خیلی دور، خیلی نزدیک)، کامبوزیا پرتوی(کافه ترانزیت، دیشب باباتو دیدم، آیدا)، مجتبی خشک‌دامن(پیک‌نیک در میدان جنگ، حیات)
فیلمبردار: محمدرضا سکوت(باغ‌های کندلوس، رازها، کافه ترانزیت، من بن‌لادن نیستم)
تدوینگر: حسن ایوبی(تنهایی باد، رستگاری در هشت و بیست دقیقه، مرثیه برف)، سعید شاهسواری(ما همه خوبیم، حیات، آلبوم)
آهنگساز: محمدرضا علیقلی(خیلی دور خیلی نزدیک، غروب شد بیا، گیلانه، مرزی برای زندگی)
چهره‌پرداز: مهرداد میرکیانی(جایی برای زندگی، سالاد فصل، گیلانه)، عبداله اسکندری(غروب شد بیا، یک تکه نان، نقاب)، مهین نویدی(رازها، دربه‌درها، باغ‌های کندلوس)، بابک شعاعی(باغ‌های کندلوس، پشت پرده مه، رازها)
طراح صحنه: محمدرضا شجاعی(مرزی برای زندگی، پیک‌نیک در میدان جنگ)، امیر اثباتی(خیلی دور خیلی نزدیک، دیشب باباتو دیدم آیدا)
جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی(خیلی دور خیلی نزدیک، سالاد فصل، گیلانه، بید مجنون)، حسین طلابیگی(پشت پرده مه، مرثیه برف، پیک‌نیک در میدان جنگ، مرزی برای زندگی)
صدابردار: محمد امامی(مرثیه برف، پیک‌نیک در میدان جنگ، پشت پرده مه)، یداله نجفی(یک تکه نان، بید مجنون، گیلانه)
صداگذار: محمدرضا دلپاک(بید مجنون، گیلانه، یک تکه نان، خواب تلخ، مرزی برای زندگی
تهیه‌کننده: حوزه هنری(بید مجنون، غروب شد بیا، مرزی برای زندگی، خیلی دور خیلی نزدیک)، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی(خواب تلخ، کوچه‌های باریک، تنهایی باد، شکوفه‌های سنگی)
بازیگر مرد: شاهرخ فروتنیان(باغ‌های کندلوس، دیشب باباتو دیدم آیدا، گیلانه)، رضا کیانیان(جایی برای زندگی، ماهی‌ها عاشق می‌شوند، یک تکه نان)، محسن قاضی‌مرادی(دربه‌درها، باباعزیز، ما همه خوبیم)
بازیگر زن: رویا نونهالی(ماهی‌ها هم عاشق می‌شوند، یک تکه نان)، گلشیفته فراهانی(ماهی‌ها هم عاشق می‌شوند، باباعزیز)، مریم سعادت(دربه‌درها، ماهی‌ها هم عاشق می‌شوند)، گوهر خیراندیش(نقاب، گل یخ)، بهناز جعفری(باغ‌های کندلوس، بیدار شو آرزو)، آفرین عبیسی(بید مجنون، رستگاری در هشت و بیست دقیقه)، مریم بوبانی(جایی برای زندگی، یک تکه نان)
نگاهی به بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۳۰ دی- ۱۰ بهمن ۱۳۸۴
دبیر جشنواره: علیرضا رضاداد(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی)
هیئت انتخاب:
سینمای ایران: همایون اسعدیان، سیروس الوند، مجید رضابالا، حسین زندباف، ابراهیم صلواتی‌فرد، مجید قاری‌زاده، حسین کرمی، مجید مشیری و محمد حسین نیرومند.
فیلمهای مستند: مجتبی اقدامی، محمدرضا اسلاملو و رامین حیدری فاروقی.
فیلمهای کوتاه: جمیل رستمی، رهبر قنبری و بیژن میرباقری.
سینمای بین‌الملل: جمال امید، امیر اسفندیاری، مجید شاه‌حسینی، منوچهر شاهسواری، جعفر صانعی‌مقدم و سیدمحسن هاشمی.
هیئت داوران:
سینمای ایران: پرویز پورحسینی، احمدرضا درویش، سیدمهدی شجاعی، فرهاد صبا، سیدرسول صدرعاملی، مجید مجیدی و اکبر نبوی.
فیلمهای اول و دوم: عزیزاله حمیدنژاد، کیانوش عیاری و محمود گبرلو.
فیلمهای مستند: محمدرضا اصلانی، سیدعلیرضا سجادپور و نادر طالب‌زاده.
سینمای بین‌الملل: عبدالطیف عبدالحمید(سوریه)، شهریار بحرانی(ایرانی)، شوزو ایچی‌‌مایا(ژاپن)، آوا پاتاکی(مجارستان)، فولکر اشلندورف(آلمان)، کمال تبریزی(ایران)، فردریک تور فردریکسون(ایسلند).
مسابقه سینمای آسیا: رخشان بنی‌اعتماد(ایران)، مریلو دیازآبایا(فیلیپین)، دونگتیان ژنگ(چین)، آرونا واسودوف(هند)، عثمان ساپارف(ترکمنستان).
مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا: احمدرضا معتمدی(ایران)، دون گابریله نانی(ایتالیا)، امیلی یانگ(انگلستان).
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۵ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره می‌توان به “به نام پدر” ابراهیم حاتمی‌کیا، “تقاطع” ابوالحسن داودی، “چهارشنبه‌سوری” اصغر فرهادی، “زمستان است” رفیع پیتز، “ستاره می‌شود” فریدون جیرانی، “شهرآشوب” یداله صمدی، “کافه ستاره” سامان مقدم، “جایی در دوردست” خسرو معصومی و “وقتی همه خواب بودند” فریدون حسن‌پور اشاره کرد.
در بخش فیلمهای اول و دوم، ۱۷ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح می‌توان از “به آهستگی” مازیار میری، “چند کیلو خرما برای مراسم تدفین” سامان سالور، “چند می‌گیری گریه کنی؟” شاهد احمدلو، “فرمانده” انسیه شاه‌حسینی، “شبانه” امید بنکدار و کیوان علی‌محمدی و “کارگران مشغول کارند” مانی حقیقی نام برد.
در بخش سینمای بین‌المللی نیز ۲۲ فیلم حضور دارند. این دوره فیلمهای مطرحی چون “پنهان” میشائیل هانکه، “سقوط” الیور هریرشبیگل، “شب‌بخیر و خوش باشید” جورج کلونی و سه فیلم ایرانی “به آهستگی”، “کارگران مشغول کارند”، “جایی در دور دست” به رقابت می‌پردازند.
در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا ۱۶ فیلم حضور دارند که فیلم “قول” چن کایگه و دو فیلم ایرانی “سفر به هیدالو” و “وقتی همه خواب بودند” در این بخش قرار دارند.
در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای آسیا ۱۳ فیلم حضور دارند که فیلم “شهر آشوب” از ایران در این بخش حضور دارد.
بخش‌های دیگر جشنواره بیست و چهارم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بین‌الملل:
۱۲ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۱۵ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون آیدا پناهنده، نقی نعمتی و بهرام توکلی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند، چشم واقعیت:
۴۰ فیلم مستند ایرانی از فیلمسازانی چون سامان سالور، هوشنگ میرزایی، ارد زند، کیومرث درم‌بخش، ناصر صفاریان و مازیار بهاری در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- فیلمهای مهمان:
۱۷ فیلم ایرانی در این بخش حضور دارند. فیلم “آفساید” جعفر پناهی نیز از آثار این بخش است.
- جشنواره جشنواره‌ها:
۲۵ فیلم بلند از جمله فیلمهای داستانی و مستند و انیمیشن نمایش داده شده در جشنواره‌های خارجی از جمله “اولیور توئیست” رومون پولانسکی، “مرگ آقای لازاراسکو” کریستی پویو، “سگ‌کشی” مایکل کاتن‌جونز، “گل‌های پژمرده” جیم جارموش و “مندرلی” لاس فون‌تریه در این بخش حضور دارند.
- مروری بر آثار بازمانده نسلی فاخر، یوجی یامادا:
۱۰ فیلم از یوجی یامادا فیلمساز ژاپنی.
- مروری بر آثار سینماگر همیشه معترض، سیدنی لومت:
فیلم برگزیده از سیدنی لومت همچون “بعدازظهر سگی”، “سرپیکو”، “قتل در سریع‌السیر شرق”
- نمایش‌های ویژه، فیلمهای سینمایی:
نمایش ۱۵ فیلم سینمایی همچون خانه خنجر‌های پران(ژانگ ییمو).
- نمایش ویژه، فیلمهای مستند:
نمایش ۱۶ فیلم مستند خارجی.
- فیلمهای کوتاه از سینمای گرجستان:
نمایش ۸ فیلم کوتاه سینمای گرجستان
- به مناسبت یک‌‌صد سالگی سینمای چین:
۱۲ فیلم از سینمای معاصر سینمای چین.
- سینمای سوم، چشم‌انداز سینمای امریکای لاتین:
مرور ۱۶ فیلم مستند و ۱۵ فیلم داستانی از سینمای آمریکای لاتین.
- زنگ سینما:
نمایش ۱۵ فیلم جشنواره کودک و نوجوانان در این بخش که در دو سانس اول روز برای دانش-آموزان نمایش داده می‌شود.
- بزرگداشت :
خسرو سینایی، گلاب آدینه و مجید انتظامی
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفه‌ای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: به نام پدر(محمد پیرهادی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: اصغر فرهادی(چهارشنبه سوری)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: پرویز پرستویی(به نام پدر)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: هدیه تهرانی(چهارشنبه سوری)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: حمید لولایی(چند می‌گیری گریه کنی؟)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: مهتاب نصیرپور(به نام پدر)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: اهدا نشد!
دیپلم افتخار: پرویز شهبازی(به آهستگی) و ابراهیم حاتمی‌کیا(به نام پدر)
دیپلم افتخار فیلمنامه اقتباسی: محمد نوری‌زاد(شاهزاده ایرانی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: محمد داودی(زمستان است)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: هایده صفی‌یاری(چهارشنبه سوری)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: ایرج رامین‌فر(شاهزاده ایرانی)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: یداله نجفی و ناصر شکوهی‌نیا(زمستان است)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: محمدرضا دلپاک(زمان می‌ایستد)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی و علاالدین پژهان(شهرآشوب)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: محمدرضا درویشی(شهرآشوب)
* سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: مهرداد میرکیانی(به نام پدر)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: چهارشنبه سوری(سیدجمال ساداتیان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه: سفر به هیدالو(مجتبی راعی)
فیلمهای اول و دوم:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: عصر جمعه(مونا زندی‌حقیقی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم: شاهزاده ایرانی(محمد نوری‌زاد)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: با او(نقی نعمتی)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: سودابه مجاوری(اینانا)
* سیمرغ بلورین تحقیق و پژوهش: امید بنکدار و کیوان علی‌محمدی(ام‌دی‌ام‌ای)
بخش مسابقه بین‌المللی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: به آهستگی(جهانگیر کوثری، ایران)
* سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران: آزرده(ماساهیرو کوبایاشی، ژاپن)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: پنهان (میشائیل کاتز، مارگرت مگنوز، اتریش/آلمان/فرانسه/ایتالیا)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: جانی آمه‌لیو(کلیدهای خانه، ایتالیا/ فرانسه/ آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: محمدرضا فروتن(به آهستگی، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: مانی حقیقی(کارگران مشغول کارند، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری: الیور هرشبیگل(سقوط، آلمان/ ایتالیا/ اتریش)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: هولگر ارنست(باران می‌بارد، آلمان)
بخش سینمای آسیا:
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار می‌شود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: به نام پدر(محمد پیرهادی، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: مالیون(تو و من، چین)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: میتسوهیرو میهارا(آلبوم دهکده، ژاپن)
بخش سینمای معناگرا:
این بخش به منظور توجه به نقش سینما به عنوان ظرفیتی غنی برای بیان عوالم غیرمادی برگزار می-شود. از این رو، هر اثری که بتواند مخاطب را به عوالم غیرمادی و نیز به تعالی خصلت‌های انسانی از طریق دستیابی به مفاهیم ارزشمند متعالی رهنمون شود، می‌تواند در این بخش مسابقه شرکت نماید.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: فرشته طائرپور(وقتی همه خواب بودند، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: تائه‌هی یونگ ایم(برادر کوچک، کره)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: یوسف فارس(زوزو، سوئد/ دانمارک/ انگلستان)
در این دوره دولت نهم بر سرکار آمده است. محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد می‌شود. وی محمدرضا جعفری‌جلوه را به سمت معاونت سینمایی برمی‌گزیند. محمدرضا جعفری‌جلوه در سالهای اخیر عهده‌دار مسئولیت‌هایی چون معاونت فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی، مدیرکل پخش شبکه‌های رادیو، مدیریت شبکه سراسری صدا، شبکه‌هایی دوم، چهارم و اول سیما بوده است. محمدمهدی حیدریان نیز مشاور وزیر می‌شود. انتخاب جعفری‌جلوه و انتصابات دیگر صفارهرندی با استقبال نسبی اهالی سینما می‌شود. دولت در ابتدای راه خود سعی می‌کند تا رضایت طرفداران جناح رقیب را به دست آورد.
در این دوره چون اکثر فیلمها پروانه ساخت خود را در دولت قبل گرفته‌بودند، هنوز با سیاست‌های دولت در روند جشنواره و حوزه سینما آشنا نشده‌ایم.
در بخش بهترین فیلم، همان فیلمساز محبوب جشنواره سیمرغ را دریافت می‌کند. حاتمی‌کیا پس از حواشی سه فیلم آخرش: (موج مرده، ارتفاع پست، به رنگ ارغوان)، “به نام پدر” (عنوان فیلم ما را یاد فیلم سیاسی به نام پدر جیم شرایدان می‌اندازد) روایت‌گر مجروح شدن دختر، از مین‌گذاری پدر در دوره جنگ است. برای دومین بار(یا به عبارتی سومین بار پیاپی؛ (اگر جایزه ویژه هیئت داوران حساب شود) پرویز پرستویی سیمرغ بلورین را دریافت می‌کند.
فیلم “تقاطع” ابوالحسن داودی نیز در این دوره موفقیتی کسب نمی‌کند. فیلم “چهارشنبه‌سوری” یک فیلم اجتماعی که مضمون خیانت را دنبال می‌کند سیمرغ کارگردانی را از آن خود می‌کند و به زعم بعضی منتقدین فیلم لایق دریافت سیمرغ بهترین فیلم نیز هست ولی گویا برای جشنواره یک فیلم جنگی هرچند انتقادی نسبت به یک فیلم اجتماعی با مضمون خیانت الویت دارد.
فیلم خوب “به‌آهستگی” هم در بخش بین‌الملل بالاتر از فیلم “پنهان” هانکه می‌درخشد.
در این دوره به دلیل تقارن با دهه اول محرم تاریخ برگزاری تغییر می‌کند. افتتاحیه با حضور محمدباقر قالیباف شهردار تهران و اجرای ژاله صادقیان در تالار وزارت کشور برگزار می‌شود و از حسین کیانی و علی مزین‌فر، دو سینمادار قدیمی تقدیر به عمل می‌آید.
در دوره بیست و چهارم، سیمرغ بهترین فیلمنامه اقتباسی به جشنواره اضافه می‌شود و در بخش مستند سیمرغ تحقیق و پژوهش نیز اهدا می‌شود.
علاوه برتهران درمشهد و شیراز نیز جشنواره برگزار می‌شود. ۱۹۲ مهمان خارجی از ۴۲ کشور در جشنواره حضور دارند. همچین سینماهای بهمن، سپیده، پایتخت، فرهنگ، عصرجدید، فلسطین، آستارا، موزه سینما، استقلال، فردوسی(تهیه‌کنندگان)، صحرا(رسانه‌های جمعی) بخش‌های مختلف جشنواره را به نمایش درمی‌آورند.
اجرای جلسات فیلمها را علی شیدفر برعهده دارد. همچنین جدول نمایش فیلمها ۸ روز قبل از جشنواره منتشر شده و کاتالوگی جدا از کاتالوگ اصلی جشنواره در سینماهای نمایش دهنده مردمی عرضه می‌شود.
اختتامیه بخش بین‌الملل با اجرای احمد نجفی و سینمای ایران با اجرای حسین پاکدل در فاصله چند ساعت در تالار وحدت برگزار می‌شود. با رایزنی هیئت داوران جشنواره با وزیر صنایع برای اولین بار به برگزیدگان، سمند و پراید اهدا می‌شود.
پرکارها:
کارگردان: فریدون جیرانی(ستاره می‌شود، ستاره بود)
فیلمنامه‌نویس: مانی حقیقی(چهارشنبه سوری، کارگران مشغول کارند)، پیمان معادی(کافه ستاره، شام عروسی)، شادمهر راستین(زاگرس، آفساید)، فرهاد توحیدی(راه طی شده، پرونده هاوانا)، فریدون جیرانی(ستاره می‌شود، ستاره بود)، فرید مصطفوی(تقاطع، عصرجمعه)
فیلمبردار: محمد آلادپوش(ستاره می‌شود، خانه روشن، ستاره بود)، نادر معصومی(جایی در دوردست، شب‌بخیر فرمانده، وقتی همه خواب بودند)
تدوینگر: بهرام دهقانی(تقاطع، قتل‌آنلاین، از دور دست، پروانه‌ای در مه، رویای خیس)
آهنگساز: سعید شهرام(باغ فردوس ۵ بعد از ظهر، شوریده، وقتی همه خواب بودند، مواجهه)
چهره‌پرداز: مهرداد میرکیانی(به نام پدر، چهارشنبه سوری، ستاره می‌شود، عصر جمعه، خانه روشن، ستاره بود)
طراح صحنه: ایرج رامین‌فر(پرونده هاوانا، شاهزاده ایرانی، از دور درست، آفساید)
جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی(به آهستگی، تقاطع، ستاره می‌شود، سفر به هیدالو، شاهزاده ایرانی، شب‌بخیر فرمانده، شهرآشوب، کافه ستاره، شبانه، ستاره بود)
صدابردار: امین میرشکاری(کارگران مشغول کارند، کافه ستاره، هوو، از دور دست)
صداگذار: پرویز آبنار(پرونده هاوانا، زاگرس، کافه ستاره، هوو، شام عروسی)
تهیه‌کننده: حمید اعتباریان(ستاره بود، شام عروسی، ستاره می‌شود)
بازیگر مرد: حمیدرضا پگاه(پرونده هاوانا، جای او دیگر خالی نیست، شبانه، صحنه جرم ورود ممنوع، مواجهه)
بازیگر زن: نیکو خردمند(پرونده هاوانا، کافه ستاره، چند می‌گیری گریه کنی؟)، هانیه توسلی(زمان می-ایستد، عصر جمعه، کافه ستاره)
نگاهی به بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۵
دبیر جشنواره: علیرضا رضاداد(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی)
هیئت انتخاب:
سینمای ایران: احمد امینی، عبدالحسین برزیده، عزیزاله حاجی‌مشهدی، مجید رضابالا، جمال شورجه، یداله صمدی، حسین کرمی، مجتبی مشیری و محمدحسین نیرومند.
فیلمهای مستند و کوتاه: محمود زنده‌نام، مهدی کرم‌پور، فرشاد فرشته‌حکمت، مهناز مظاهری و مهدی همایون‌فر.
سینمای بین‌الملل: جمال امید، امیر اسفندیاری، مجید شاه‌حسینی، محمدرضا بزرگ‌نیا و مجید شیخ-انصاری.
هیئت داوران:
سینمای ایران: شهریار بحرانی، محمد داودی، جواد طوسی، عبدالحمید قدیریان، محمدعلی نجفی، علی نصیریان و محمدرضا هنرمند.
فیلمهای اول: محمدرضا بزرگ‌نیا، کمال تبریزی و احمدرضا گرشاسبی.
فیلمهای مستند: محمد درمنش، محمد رجبی، ابراهیم فروزش و ابراهیم مختاری
سینمای بین‌الملل: بیجایا جنا(هند)، مجید مجیدی(ایران)، توفیق اسماعیلوف(آذربایجان)، تسی‌تسی دانگارمبا(زیمباوه) و ووتر بارندرخت(هلند).
مسابقه سینمای آسیا: اسد فولادکار(لبنان)، مالتی ساهای(هند)، مجتبی راعی(ایران)، یاسمین احمد(مالزی) و ایو توراوال(فرانسه).
مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا: آنیژکا هولاند(لهستان)، آن‌دمی ژروئه(استرالیا)، دیوید گوک(فرانسه)، خیریه البشلاوی(مصر) و نادر طالب‌زاده(ایران).
در این دوره مجدداً بخش مواد تبلیغی و اطلاعرسانی به جشنواره اضافه می‌شود.
هیئت انتخاب و داوری مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی سینمای ایران: امیر اثباتی، محمد احمدی، بهرام دهقانی، سیف‌اله صمدیان، امیر عابدی، مجید مسچی، علی نیک‌رفتار و علی وزیریان.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۹ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره می‌توان به “اتوبوس شب” کیومرث پوراحمد، “پاداش سکوت” مازیار میری، “خونبازی” رخشان بنی‌اعتماد و محسن عبدالوهاب، “دست‌های خالی”ابوالقاسم طالبی، “روز سوم” محمدحسین لطیفی، “سنتوری” داریوش مهرجویی، “قاعده بازی” احمدرضا معتمدی و “مثل یک قصه” خسرو سینایی اشاره کرد.
در بخش فیلمهای اول ۱۷ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح می‌توان از “اخراجی‌ها” مسعود ده-نمکی، “بازم سیب داری؟” بایرام فضلی، “پابرهنه در بهشت” بهرام توکلی و “آدم” عبدالرضا کاهانی نام برد.
در بخش سینمای بین‌المللی نیز ۲۰ فیلم حضور دارند. این دوره فیلمهای مطرحی چون “زندگی دیگران” فلوریان هنکل فون دونرسمارک، “هرطور که دوست داشته باشی” کنت برانا، “شعبده‌باز” نیل برگر و سه فیلم ایرانی “خونبازی”، “مثل یک قصه” و “قاعده بازی” به رقابت می‌پردازند.
در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای معناگرا ۱۶ فیلم حضور دارند که فیلم “پدر و پسر” آلکساندر سوخورف، “مرد حصیری” نیل لابیوت و دو فیلم ایرانی “پابرهنه در بهشت” و “دست‌های خالی” در این بخش قرار دارند.
در بخش مسابقه بین‌المللی سینمای آسیا (جلوه‌گاه شرق) ۱۴ فیلم حضور دارند که فیلم “اتوبوس شب” از ایران در این بخش حضور دارد.
بخش‌های دیگر جشنواره بیست و پنجم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بین‌الملل:
۱۷ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۲۰ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون شاهپورشهبازی، شهرام مکری، کیارش اسدی‌زاده و… در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند بلند ایران:
۱۳ فیلم مستند بلند ایرانی از فیلمسازانی چون امیر قادری، عزیز ساعتی، محمدرضا اصلانی، مسعود بخشی، کیومرث درم‌بخش در این بخش به رقابت می‌پردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند کوتاه و نیمه‌بلند ایران:
۲۴ فیلم در این بخش به نمایش درمی‌آیند از فیلمسازان مطرح این بخش می‌توان از روبرت صفاریان، مصطفی رزاق‌کریمی، لقمان خالدی، مهرداد اسکویی و … نام برد.
- فرش ایرانی، ۱۳۸۵:
فرش ایرانی مجموعه ۱۵ فیلم کوتاه از کارگردانان مختلف است. هر یک از این کارگردان‌ها قالی ایرانی را از دیدگاه خود بیان کرده‌است. کارگردانانی همچون بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی، عباس کیارستمی، بهمن فرمان‌آرا، رخشان بنی‌اعتماد، مجید مجیدی.
- فیلمهای مهمان:
۲۱ فیلم ایرانی در این بخش حضور دارند.
- جشنواره جشنواره‌ها:
۱۴ فیلم بلند نمایش داده شده در جشنواره‌های خارجی از جمله “وندی عزیز” توماس وینتربرگ، “خون-بازی”، “الهه هزار توی جنگل” گیلرمو دل‌تورو در این بخش حضور دارند.
- سینمای پایداری:
۱۸ فیلم با موضوع جنگ و دفاع از سینمای ایران و جهان.
- ماریو مونیچلی:
۱۳ فیلم از ساخته‌های ماریو مونیچلی کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایتالیایی.
- نمایش‌های ویژه(فیلمهای سینمایی روز):
نمایش ۱۳ فیلم بلند سینمایی.
- نمایش ویژه، فیلمهای مستند:
نمایش ۱۳ فیلم مستند خارجی.
- سینما و هنرهای دیگر:
نمایش ۱۵ فیلم درباره شخصیت‌های هنرهای دیگر.
- فیلمسازان نام‌آور و صد سالگی:
۱۰ فیلم از فیلمسازانی چون روسلینی، برسون، کلوزو، رید، بیلی وایلدر و…
- داد و ستد کلام و تصویر، اقتباس ادبی:
نمایش ۱۰ فیلم اقتباسی همچون “زندگی کولی‌وار” آکی کوریسماکی، “گاو” داریوش مهرجویی، “توتسی” گاوین هودو….
- بزرگداشت:
علی نصیریان و یدالله صمدی.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفه‌ای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: روز سوم(علیرضا جلالی و حمید آخوندی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: اهدا نشد!
سیمرغ بلورین هیئت داوران: محمدحسین لطیفی(روز سوم) و امیرشهاب رضویان(مینای شهرخاموش)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: بهرام رادان(سنتوری)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: باران کوثری(خونبازی و روز سوم)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: افشین هاشمی(پا برهنه در بهشت)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: پانته‌آ بهرام(بچه‌های ابدی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: رخشان بنی‌اعتماد، فرید مصطفوی، محسن عبدالوهاب و نغمه ثمینی(خونبازی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: حمید خضوئی‌ابیانه(پا برهنه در بهشت)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: سپیده عبدالوهاب(خونبازی)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: محسن نوروزی(روز سوم)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: حسن زاهدی و داریوش صادق‌پور(پا برهنه دربهشت)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: محمدرضا دلپاک(قاعده بازی)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی و علاالدین پژهان(قاعده بازی)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: اهدا نشد!
دیپلم افتخار به کامبیز روشن‌روان برای فیلم بچه‌های ابدی
* سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: مهرداد میرکیانی(خونبازی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: سنتوری(فرامرز فرازمند) و اخراجی-ها(حبیب‌اله کاسه‌ساز)
* سیمرغ بلورین بهترین اثر و تجربه: محمود کلاری(خونبازی)
* سیمرغ بلورین ویژه: عزت‌اله انتظامی(مینای شهر خاموش)
* جایزه ویژه سال پیامبر اعظم: بهرام توکلی(پا برهنه در بهشت)
* سیمرغ طلایی سینمای ایران برای نگاه ملی: فرش ایرانی به تهیه‌کنندگی سیدرضا میرکریمی (سیمرغ طلایی به وزن ۵۵۰ گرم)
فیلمهای اول:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: پا برهنه در بهشت(حبیب‌اله کاسه‌ساز)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: وزن بودن(حمید بهرامی)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: سرزمین گمشده(وحید موسائیان)
* سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران: خاطرات یک هفتاد و پنج ساله(محمدرضا اصلانی)
* دیپلم افتخار ویژه هیئت داوران: زیستن(محمود کیانی فلاورجانی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم پژوهشی: تهران چند درجه ریشتر(پیروز کلانتری)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: تهران انار ندارد(مسعود بخشی)
مسابقه مواد تبلیغی فیلمها:
* سیمرغ بلورین بهترین پوستر: اهدا نشد!
* سیمرغ بلورین بهترین عکس: علی زارع(وقتی همه خواب بودند)
* سیمرغ بلورین بهترین نمونه فیلم: آرش معیریان(تقاطع)
بخش مسابقه بین‌المللی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: زندگی دیگران(کورین برگ و مکس وایدمن، آلمان)
* سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران: مارک روته‌موند(آخرین روزهای سوفی‌شول، آلمان)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: آخرین روزهای سوفی‌شول(فرد برینرسدروفر، آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: رخشان بنی‌اعتماد و محسن عبدالوهاب(خونبازی، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: اولریش موهه(زندگی دیگران، آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: فلورین هنکل و فون دونر سمارک(زندگی دیگران، آلمان)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا فنی: وینسنت وارد(ملکه رودخانه، نیوزلند/انگلستان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: شهرام مکری(محدوده دایره، ایران)
بخش سینمای آسیا:
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار می‌شود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: روزهای آتش(بانمی تاکاهاشی، ژاپن)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: کیومرث پوراحمد(اتوبوس شب، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: یونگ چانگ چان(پرستوی آبی، کره)
بخش سینمای معناگرا:
این بخش به منظور توجه به نقش سینما به عنوان ظرفیتی غنی برای بیان عوالم غیرمادی برگزار می-شود. از این رو، هر اثری که بتواند مخاطب را به عوالم غیرمادی و نیز به تعالی خصلت‌های انسانی از طریق دستیابی به مفاهیم ارزشمند متعالی رهنمون شود، می‌تواند در این بخش مسابقه شرکت نماید.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: پا برهنه در بهشت(حبیب‌اله کاسه‌ساز، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: سینگیوس سوگماکانان(دبیرستان شبانه‌روزی، تایلند)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: گزر گزر لوشفسکی(زور گیر، لهستان)
* جایزه بین‌المذاهب: پرویز شیخ‌طادی(سینه سرخ، ایران)
* جایز‌ه‌ی ویژه مصطفی عقاد: پابرهنه در بهشت(بهرام توکلی، ایران)
در دوره بیست و پنجم یک فیلم ملودرام جنگی سیمرغ اصلی را می‌برد. رخشان بنی‌اعتماد با فیلم خوب “خونبازی” دو سیمرغ اصلی را می‌گیرد. البته بنا به درخواست بنی‌اعتماد این فیلم به دلیل شرکت در جشنواره رشد که قبل از جشنواره فجر برگزار شده بود، در بخش بهترین فیلم و بهترین کارگردانی قضاوت نمی‌شود.
به عبارتی این اولین دوره‌ای است که دولت جدید روی فیلمها و جشنواره اشراف کامل دارد. دولت جدید می‌تواند رضایت فیلمسازان این دوره را جلب کند. در این دوره با وجود فیلمهای مهمی در زمینه سینمای دفاع مقدس دو فیلم “اتوبوس شب” و “پاداش سکوت” دیده نمی‌شود. فیلم جنجالی “سنتوری” که پس از جشنواره هیچگاه به اکران عمومی در نمی‌آید دو سیمرغ بلورین را از آن خود می‌کند.
فیلم “اخراجی‌ها” ساخته مسعود ده‌نمکی روزنامه‌نگار تندروی سابق، یک سیمرغ مشترک دریافت می-کند. همچنین فیلم “رئیس” ساخته مسعود کیمیایی نیز به جشنواره نمی‌رسد.
مصادف با این دوره ساخت سینما آزادی توسط شهرداری آغاز شده و قالیباف قول می‌دهد که سینما آزادی برای جشنواره سال آینده آماده باشد. سینماهای آستارا، استقلال، افریقا، سپیده، بهمن، جمهوری، سروش، عصرجدید، فرهنگ، اریکه ایرانیان، موزه سینما، مجموعه فرهنگی آسمان، فردوسی، پذیرای تماشاگران جشنواره هستند.
حبیب ایل‌بیگی برای دومین سال پیاپی مدیریت روابط‌عمومی جشنواره را عهده‌دار است که برای اولین بارنمایش آثار خارجی، مستند و تکرار برخی فیلمها را در ۲ سالن دیگر سینما فلسطین برای اهالی رسانه تدارک می‌بیند. همچنین فیلم “جاده‌ها” عباس کیارستمی در این سینما به نمایش درآمده و در پایان نشست فیلم برگزار می‌شود.
پس از سال‌ها بخش مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی برگزار می‌شود.
افتتاحیه با اجرای سیدمصطفی موسوی در تالار وحدت برگزار می‌شود و به دلیل همزمانی این مراسم با سیزدهمین روز محرم، مراسم دیگری برای بزرگداشت‌ها و معرفی برگزیدگان مواد تبلیغی برپا می‌گردد که اجرای آن را ژاله صادقیان برعهده دارد. اختتامیه بخش بین‌الملل و بخش سینمای ایران نیز در همان مکان برگزار می‌شود که حسین پاکدل اجرای هر دو مراسم را برعهده دارد. در بیانیه هیئت داوران سینمای ایران نکاتی از جمله نبود توجه جدی به تحقیق، ظرفیت‌های اندک فیلمنامه بلند سینمایی، بهره-وری ناکافی از گستره فرهنگ و هویت ملی و بومی، کم توجهی به استانداردهای حرفه‌ای سینما و جذب مخاطب در آثار دیده می‌شود.
پرکارها:
فیلمنامه‌نویس: حبیب احمدزاده(آنکه دریا می‌رود، اتوبوس شب)، هوشنگ مرادی‌کرمانی(تک‌درخت‌ها، گوشواره)
فیلمبردار: حسن کریمی(آفتاب بر همه یکسان می‌تابد، آنکه دریا می‌رود، مصائب دوشیزه)
تدوینگر: بهرام دهقانی(اتوبوس شب، اقلیما، پا برهنه در بهشت، پاداش سکوت، پارک‌وی، رامی)
آهنگساز: کارن همایون‌فر(آفتاب بر همه یکسان می‌تابد، پاپیتال، پایان راه)، علیرضا کهن‌دیری(روز سوم، سینه سرخ، آخرین ملکه زمین)
چهره‌پرداز: مهری شیرازی(آنکه دریا می‌رود، اتوبوس شب، بچه‌های ابدی، دست‌های خالی، مثل یک قصه)
طراح صحنه: ژیلا مهرجویی(پارک‌وی، خونبازی، گوشواره)
جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی(اتوبوس شب، اقلیما، روز سوم، سنگ کاغذ قیچی، مثل یک قصه، قاعده بازی، خدا نزدیک است)
صدابردار: یداله نجفی(بچه‌های ابدی، خونبازی، قاعده بازی، مینای شهر خاموش)، مهران ملکوتی(سیبیل مردونه، خدا نزدیک است، اخراجی‌ها، پاداش سکوت)
صداگذار: مسعود بهنام(اتوبوس شب، اقلیما، پارک‌وی، روز برمی‌آید، مخمصه)
تهیه‌کننده: بنیاد سینمای فارابی(اقلیما، پا برهنه در بهشت، تک درخت‌ها، دست‌های خالی، سیبیل مردونه، قفل‌ساز، گوشواره، مثل یک قصه)
بازیگر مرد: مسعود رایگان(خونبازی، دست‌های خالی، سنتوری، گوشواره، مخمصه، پاپیتال)
بازیگر زن: مریلا زارعی(آفتاب بر همه یکسان می‌تابد، اخراجی‌ها، دست‌های خالی)، فاطمه گودرزی(دست‌های خالی، پایان راه، نیما یوشیج)
میدان ولیعصر(عج)، خیابان شهیدان سازش، سازمان سینمایی سوره
۰۲۱۹۱۰۷۹۸۰۴
info@sourehcinema.ir