سوره سینما – محمدعلی حیدری : جشنواره بینالمللی فیلم فجر یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی ایران است که به صورت سالانه و هر سال در نیمه بهمنماه برگزار میشود؛ جشنوارهای که از سال ۱۳۶۱ و به یاد بهمن ماه ۱۳۵۷ (سالروز پیروزی انقلاب اسلامی) به صورت مستمر برگزار شده است.
در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به مرور برگزاری دوره بیستوششم تا سیام از این جشنواره.
نگاهی به بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۶
دبیر جشنواره: مجید شاهحسینی(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی)
هیات انتخاب:
سینمای ایران: محمدرضا بزرگنیا، محمدرضا تختکشیان، پوران درخشنده، مجید رضابالا، جمال شورجه، محمدابراهیم صلواتیفرد، داریوش فرهنگ، مجتبی مشیری و محمدحسین نیرومند.
فیلمهای مستند: محمود زندهنام، بیژن میرباقری و مهدی همایونفر
سینمای بینالملل: جمال امید، امیر اسفندیاری، سیاوش صلواتیان، محمدسعید قائنینجفی و محمدرضا مختاری.
هیات داوران:
سینمای ایران: کیومرث پوراحمد، امین تارخ، مسعود جعفریجوزانی، منوچهر محمدی، احمد مرادپور، احمدرضا معتمدی و اکبر نبوی.
فیلمهای اول و دوم: محمدرضا شرفالدین، یداله صمدی، مسعود فراستی، محمدرضا مختاری و بیژن میرباقری.
فیلمهای مستند: محمد تهامینژاد، محمد شهبا، احمد ضابطیجهرمی، وحید موسائیان و محمدرضا دزفولی.
سینمای بینالملل: اکبر عالمی و محمدرضا بزرگنیا(ایران)، جیان پائولو کوگنو(امریکا)، بودادب داسکوپتا(هند)، نیکول گیومه(فرانسه)، ولادیمیر منشوف(آذربایجان) و لئون ویتالی(انگلستان).
مسابقه سینمای آسیا: آمابل تیکویاگولوز(فیلیپین)، عباس ارناوط(اردن)، رئیس چلیک(ترکیه)، پیتر هری-ریست(انگلستان) و حسن بلخاری(ایران).
مسابقه بینالمللی سینمای معناگرا: ماریو گرتر(ایتالیا)، احسان نوراله قابیل(ترکیه)، پیتر مالون(استرالیا)، مایکل پترونی(استرالیا) و نادر طالبزاده(ایران).
مسابقه سینمای بینالادیان: محمدباقر قهرمانی(ایران)، یوس هورمانس(بلژیک)، آندرو روچااسکارپتا(اسپانیا).
هیات انتخاب و داوری مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی سینمای ایران: ایرج تقیپور، علی سرتیپی، امیر عابدی، رضا عابدینی، مهدی کرمپور و امیرعباس گردان.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۳ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره میتوان به “آتش سبز” محمدرضا اصلانی، “آواز گنجشکها” مجید مجیدی، “استشهادی برای خدا” علیرضا امینی، گباد درعلفزار میپیچید” خسرو معصومی، “به همین سادگی” سیدرضا میرکریمی، “شب”رسول صدرعاملی، “فرزند خاک” محمدعلی باشه آهنگر، “کنعان” مانی حقیقی، “هامون و دریا” ابراهیم فروزش و “همیشه پای یک زن در میان است” کمال تبریزی اشاره کرد.
در بخش فیلمهای اول ۹ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح میتوان از “تنها دوبار زندگی میکنیم” بهنام بهزادی، “در میان ابرها” سیدروحاله حجازی و “ریسمان باز” مهرشاد کارخانی نام برد.
در بخش سینمای بینالمللی نیز ۱۹ فیلم حضور دارند. در این دوره فیلمهای مطرحی چون “آلکساندر” آلکساندر سوخوروف، “فاصله تا خوشبختی” مایکل جیمز رولند و سه فیلم ایرانی “آتش سبز”، “باد در علفزار میپیچد” و “کنعان” با یکدیگر به رقابت میپردازند. فیلم “آواز گنجشکها” به دلیل حضور در جشنواره فیلم برلین، از بخش مسابقه حذف شده و فیلم “باد درعلفزار میپیچد” جایگزین آن میشود.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای معناگرا ۱۲ فیلم حضور دارند که فیلم “۱۴۰۸” میکائیل هافستروم و فیلمهای ایرانی “در میان ابرها”، “شب” و “فرزند خاک” در این بخش قرار دارند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای آسیا (جلوهگاه شرق) ۱۲ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی”استشهادی برای خدا”، “به همین سادگی” و “هامون و دریا” در این بخش حضور دارند.
بخشهای دیگر جشنواره بیست و ششم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بینالملل:
۲۲ فیلم کوتاه خارجی در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۱۸ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون داریوش غریبپور، شیما منفرد، مریم کشکولینیا در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند بلند ایران:
۱۳ فیلم مستند بلند ایرانی از فیلمسازانی چون فرشاد فرشتهحکمت، مهوش شیخالاسلامی، رضا درمیشیان در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند کوتاه و نیمهبلند ایران:
۱۲ فیلم در این بخش به نمایش درمیآیند. از فیلمسازان مطرح این بخش میتوان از فرحناز شریفی، رخساره قائممقامی، پریوش نظریه نام برد.
- مرور سینمای ایران(غیر رقابتی):
فیلمهای این بخش شامل آثاری میشوند که: به لحاظ محدودیتهای مربوط به تعداد فیلمهای بخش مسابقه موفق به حضور در بخش رقابتی نشدهاند، به دلیل عضویت یکی از سازندگان فیلم در هیئت داوری، امکان نمایش در بخش مسابقه را نداشته باشند، سازنده فیلم خواستار نمایش اثرش در این بخش شده باشد و همچنین دبیرخانه جشنواره میتواند از بهترین فیلم و بهترین کارگردانی این بخش تقدیر کند.
- جشنواره جشنوارهها:
۱۳ فیلم بلند نمایش داده شده در جشنوارههای خارجی از جمله “چوپان خوب” رابرت دنیرو و”مردی از لندن” بلاتار” در این بخش حضور دارند.
- نمایشهای ویژه (فیلمهای سینمایی روز):
نمایش ۱۴ فیلم بلند سینمایی.از جمله “فرزندان بشر” آلفونسو کوارون و “کوکب سیاه” برایان دیپالما.
- نمایش ویژه (فیلمهای مستند):
نمایش ۱۲ فیلم مستند خارجی. همچون “سیکو” مایکل مور، “غبار جنگ” ارول موریس.
- سینمای فلسطین (جلوههای مقاومت):
نمایش ۲۴ فیلم درباره مقاومت در کشور فلسطین.
- اینگمار برگمان (شاعر تصاویر):
نمایش ۹ فیلم مطرح (جز پرسونا) از اینگمار برگمان سوئدی.
- نیکیتا میخالکف (بازتاب گذشتههای دور یک سرزمین):
نمایش ۸ فیلم از این فیلمساز برنده اسکار روسی.
- چشمانداز سینمای مستقل گرجستان:
نمایش ۹ فیلم از سینمای مستقل گرجستان.
- بزرگداشت
پروانه معصومی و مسعود جعفریجوزانی.
- نکوداشت
رسول ملاقلیپور و علی حاتمی.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفهای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: به همین سادگی(سیدرضا میرکریمی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: مجید مجیدی(آواز گنجشکها)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: امین حیایی(شب)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: هنگامه قاضیانی(به همین سادگی)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: محسن تنابنده(استشهادی برای خدا)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: مهتاب نصیرپور(فرزند خاک)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: سیدرضا میرکریمی و شادمهر راستین(به همین سادگی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: حسین جعفریان(دیوار)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: حسن حسندوست(آواز گنجشکها)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: ژیلا مهرجویی و شعله نوابتهرانی(آتش سبز)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صدا: ایرج شهزادی(آتش سبز)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه: حسین طلابیگی(پرچمهای قلعه کاوه)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: حسین علیزاده(آواز گنجشکها)
* سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی: سعید ملکان(آواز گنجشکها)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: همیشه پای یک زن در میان است(محسن علیاکبری)
* سیمرغ بلورین یک ویژه هیات داوران برای یک عمر دستآورد فنی و هنری: علیرضا زرین-دست
* سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی(شرقی، دینی، ایرانی): فرزند خاک(سیداحمد میرعلائی)
* لوح سپاس و پلاک طلایی سیمرغ: محمدرضا اصلانی و قاسم قلیپور(آتش سبز)
فیلمهای اول:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول: در میان ابرها(سعید سعدی)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: بومرنگ(داریوش غریبپور)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند: تینار(مهدی منیری)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند کوتاه و نیمهبلند: ترانه اندوهگین کوهستان(حامد خسروی)
* دیپلم افتخار نگارش گفتار متن: محمدعلی فارسی(روز حادثه)
* دیپلم افتخار پژوهش علمی و فرهنگی: محسن رمضانزاده(روشنان)
* دیپلم افتخار نوآوری و تجربه جدید و ترکیب خلاقانه مستند و پویانمایی: سیانوزه(رخساره قائممقامی)
مسابقه مواد تبلیغی فیلمها:
* سیمرغ بلورین بهترین پوستر: حیدر رضایی(اخراجیها)
* سیمرغ بلورین بهترین عکس: عبداله عبدینسب(جایی در دوردست)
* سیمرغ بلورین بهترین نمونه فیلم: امیرشیبان خاقانی(اتوبوس شب و سنگ، کاغذ، قیچی)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی بیلبورد: بهزاد خورشیدی(قاعده بازی)
بخش مسابقه بینالمللی(جام جهاننما):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: باد در علفزار میپیچید(فتحاله جعفریجوزانی، ایران)
جایزه ویژه هیات داوران: مارک روتهموند(آخرین روزهای سوفیشول، آلمان)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: ۱۴۰۸(لونزو دیبوناونتورا، امریکا)
دیپلم افتخار: کنعان(مصطفی شایسته، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: سمیح کاپلاناوغلو(تخممرغ، ترکیه/یونان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: فرانسیسکو وارگاس(ویولون، مکزیک)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا فنی: ازگور اکن(تخممرغ، ترکیه/یونان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: یان زابیل و کریستف کانهگیسر(الاچاو، آلمان)
بخش سینمای آسیا(جلوهگاه شرق):
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار میشود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: انتظار در تاریکی(دایسوکه تنگان، ژاپن)
پلاک طلایی سیمرغ دفتر مجالس آسیایی:چیون بویتاک(زندگی درترس، ویتنام)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: سیدرضا میرکریمی(به همین سادگی، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: سیدرضا میرکریمی و شادمهر راستین(به همین سادگی، ایران)
بخش سینمای معناگرا(در جستجوی حقیقت):
این بخش به منظور توجه به نقش سینما به عنوان ظرفیتی غنی برای بیان عوالم غیرمادی برگزار میشود. از این رو، هر اثری که بتواند مخاطب را به عوالم غیرمادی و نیز به تعالی خصلتهای انسانی از طریق دستیابی به مفاهیم ارزشمند متعالی رهنمون شود، میتواند در این بخش مسابقه شرکت نماید.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: پائول لونگین(جزیره، روسیه)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: تاکشی کوییزومی(پروفسور و معادله محبوبش، ژاپن)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: محمدعلی باشهآهنگر و محمدرضا گوهری(فرزند خاک، ایران)
* جایزهی ویژه مصطفی عقاد: پابرهنه در بهشت(بهرام توکلی، ایران)
بخش بینالادیان:
* لوح تقدیر بخش راه انبیا: فرزند خاک(محمدعلی باشهآهنگر، ایران)
* جایزه ویژه مسابقه راه انبیا: علیرضا امینی(استشهادی برای خدا، ایران)، فرزاد موتمن(جعبه موسیقی، ایران)
در این دوره باز انتخابات جشنواره به سیاق گذشته برمیگردد و فیلمسازان محبوب هردو جوایز اصلی را کسب میکنند.
دو فیلم “کنعان” و “همیشه پای یک زن در میان است”، پتانسیل بیشتر دیده شدن را داشتند. امین حیایی بعد از سالها حضور در سینما بالاخره برنده سیمرغ بلورین میشود. دو فیلم “خاک آشنا” بهمن فرمانآرا و “صدسال به این سالها” سامان مقدم هر دو به دلیل ممیزی از حضور در جشنواره بازمیمانند و همچنین در بخش بینالملل فیلم “کنعان” به عنوان منتخب تماشاگران انتخاب شدهبود ولی به عنوان مهماننوازی به فیلم “۱۴۰۸” سیمرغ بلورین اهدا شده و به کنعان دیپلم افتخار میدهند!
در این دوره بخشهای مختلف جشنواره نامگذاری شده و جشنواره با شعار سینمای ملی، سینمای امید برگزار میشود.
جشنواره به دو بخش تقسیم میشود و در ۵ روز اول آثار بینالملل (برای اولین بار نشست فیلمها با حضور منتقدان ایرانی برگزار میشود) به نمایش درمیآیند و در ادامه آثار سینمای ایران نمایش داده میشود. جابجایی فیلمها انتقادهای زیادی را به دنبال دارد.
سینما آزادی پس از ده سال با نمایش فیلمهای ایرانی به بهرهبرداری میرسد و مراسم برگزیدگان جنبی نیز که با تقدیر از جمشید مشایخی همراه است در این سینما برگزار میشود. همچین سینماهای آستارا، استقلال، اریکه ایرانیان، بهمن، عصرجدید، فرهنگ، فلسطین، موزه سینما، جمهوری، سپیده(خانه سینما)، پایتخت و فردوسی(تهیهکنندگان)، صحرا(رسانههای جمعی) پذیرای تماشاگران جشنواره هستند.
آیین افتتاحیه با اجرای داریوش کاردان در تالار بزرگ کشور برگزار میشود. از تعدادی از فعالان بخش فنی و همچنین از علی سرتیبی به عنوان فعال حوزه پخش تقدیر به عمل میآید. بخش بینالملل مراسم اختتامیه با اجرای علیرضا شجاعنوری در مجتمع فرهنگی آسمان و مراسم اصلی جشنواره با اجرای محمدرضا شهیدیفر در تالار بزرگ کشور برگزار میشود. در بیانیه هیات داوران که توسط مسعود جعفریجوزانی قرائت شده، بر این نکته که صنعت سینمای ملی به عنوان شاخص فرهنگی باید آینه تمامنمای ملت بزرگ ایران باشد و تشخص ملی آن را به نمایش بگذارد، تاکید میشود.
و)پرکارها:
فیلمنامهنویس: شادمهر راستین(آن مرد آمد، به همین سادگی)، محمدرضا گوهری(در میان ابرها، فرزند خاک)
فیلمبردار: فرشاد محمدی(حس پنهان، در میان ابرها، ریسمان باز)، بایرام فضلی(همخانه، انتهای زمین، تنها دوبار زندگیمیکنیم)
تدوینگر: بهرام دهقانی(شب، هامون و دریا)، حسین زندباف(همیشه پای یک زن در میان است، دل-شکسته)، سعید حاجیمیری(استشهاد برای خدا، انعکاس)، مهدی حسینیوند(فرزند خاک، نشانی)
آهنگساز: محمدرضا علیقلی(به همین سادگی، پرچمهای قلعه کاوه، حس پنهان، شب)
چهرهپرداز: محمدرضا قومی(تولدی دیگر، جعبه موسیقی، حس پنهان، شب، نشانی)
طراح صحنه: بهزاد کزازی(استشهادی برای خدا، در میان ابرها)، فرهاد ویلیکجی(حس پنهان، قرنطینه)، سیدمحسن شاهابراهیمی(همیشه پای یک زن در میان است، دلشکسته)
جلوههای ویژه: عباس شوقی(به همین سادگی، خواب زمستانی، کنعان، قرنطینه)، محسن روزبهانی(در میان ابرها، هامون و دریا، حقیقت گمشده، نشانی)
صدابردار: اصغر شاهوردی(استشهادی برای خدا، انعکاس، چراغی در مه، حقیقت گمشده)
صداگذار: امیرحسین قاسمی(احضارشدگان، همیشه پای یک زن در میان است، تنها دوبار زندگی میکنیم)
تهیهکننده: بنیاد سینمای فارابی(آتش سبز، آن مرد آمد، جعبه موسیقی، نشانی)
بازیگر مرد: شهاب حسینی(محیا، دلشکسته، پرچمهای قلعه کاوه)
بازیگر زن: آزیتا حاجیان(خواب زمستانی، محیا، دلشکسته)
نگاهی به بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر
با ورود به دهه سوم انقلاب اسلامی، سینمای ایران نیز در این سالها مورد بررسی کارشناسان در جراید و وبسایتهای خبری و تحلیلی قرار میگیرد.
دوازدهمین دوره از جشن خانه سینما در شهریورماه، به دبیری امین تارخ برگزار شده و فیلم “فرزند خاک” ساخته محمدعلی باشهآهنگر به عنوان بهترین فیلم و بهمن فرمانآرا برای فیلم “خاک آشنا” به عنوان بهترین کارگردان برگزیده میشوند.
افتتاح پردیس سینمایی ملت در ماه آبان از مهمترین رویدادهای سینمایی این سال است. این مجموعه سینمایی در شب میلاد امام رضا (ع) با حضور رئیس سازمان تبلیغات، شهردار تهران، رئیس حوزه هنری، معاونت سینمایی وزیر ارشاد و… در بوستان ملت تهران افتتاح میشود. در ۲۰ روز اول آغاز به کار این مجموعه، بیش از ۱۰۰ هزار نفر مراجعه کرده و ۷۰ هزار نفر نیز از سینماهای آن استفاده میکنند.
سفر هیاتی متشکل از اعضای آکادمی اسکار به فاصله یک هفته پس از برگزاری هشتاد و یکمین مراسم اسکار نیز از رویدادهای منحصر بفرد این سال است. سید گنیس رئیس آکادمی علوم و هنرهای سینمایی و تهیهکننده، آنت بنینگ عضو هیات رئیسه آکادمی و بازیگر، ویلیام هوربرگ عضو هیات رئیسه آکادمی و تهیهکننده، فرانک پیرسن فیلمنامهنویس و جیمز لانگلی مستندساز از جمله این افرادند.
فیل رابینسن نویسنده و کارگردان، آلفره وودارد بازیگر، الن هرینگتن مدیر اجرایی نمایشگاهها و رویدادهای ویژه آکادمی و تام پولاک تهیهکننده و رئیس سابق کمپانی یونیورسال پیکچرز دیگر افراد حاضر در این هیات هستند که برای برگزاری سمینارهای تخصصی در رشتههای فیلمنامهنویسی، کارگردانی، بازیگری، تهیهکنندگی، بازاریابی، مستندسازی و … به ایران میآیند.
خبر فوت خسرو شکیبایی بازیگر سرشناس سینمای ایران در ۲۸ تیرماه سال ۱۳۷۸ از خبرهای بد این سال به شمار میرود.
* بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۸۷
دبیر جشنواره: مجید شاهحسینی(مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی)
هیات انتخاب:
سینمای ایران: سعید حاجیمیری، مرتضی رزاقکریمی، مجید رضابالا، سیامک شایقی، محمدابراهیم صلواتیفرد، مینو فرشچی، حسین کرمی و مجید مشیری.
فیلمهای ویدئویی: سیروس حسنپور، بهمن حبشی، سهیل جهانبیگلری، فرزاد موتمن و زهره یزدانپناه.
فیلمهای مستند: طهماسب صلحجو، فرید فرخندهکیش و محمدرضا مختاری.
سینمای بینالملل: جمال امید، امیر اسفندیاری، سیاوش صلواتیان، محمدسعید قائنینجفی و محمدرضا مختاری.
هیات داوران:
سینمای ایران: حسن بلخاری، ابراهیم حاتمیکیا، داود رشیدی، محمد سریر، منوچهر شاهسواری، سیدرسول صدرعاملی و مجید مجیدی.
فیلمهای اول و دوم: محمدعلی باشهآهنگر، ناصر غلامرضایی، قاسم قلیپور، سعید مستغاثی و مهدی مسعودشاهی.
فیلمهای بلند ویدئویی: عبدالله باکیده، بهمن حبشی، سیروس حسنپور، غلامرضا رمضانی و سهیلا نجم.
فیلمهای مستند: طهماسب صلحجو، فرید فرخندهکیش، محمدرضا عرب، منوچهر طیاب و محمدرضا مختاری.
سینمای بینالملل: محمدمهدی عسگرپور و مجید شیخانصاری(ایران)، مارک باشه(فرانسه)، پل کاکس(هلند)، میکل اولاسیرگویی(اسپانیا)، روبرتو استابیلهه(ایتالیا) و آندری زویاگینستف(روسیه).
مسابقه سینمای آسیا: لطیف احمدی(افغانستان)، محمدرضا اصلانی(ایران)، بختیار خدانظرف(تاجیکستان)، محمد ملص(سوریه) و سمیح کاپلاناوغلو(ترکیه).
مسابقه بینالمللی سینمای معناگرا: راک دمرس(کانادا)، محمدباقر قهرمانی(ایران)، جاوید جعفری(هند)، نیکلا مارجینیانو(رومانی) و هانس یوآخیم اشلگل(آلمان).
مسابقه سینمای بینالادیان: ابراهیم فیاض(ایران)، آگوستین لورتوسامی(مالزی)، آنتونیو اورتا(ایتالیا).
هیات انتخاب و داوری مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی سینمای ایران: ایرج تقیپور، بهرام جلالی، ابراهیم حقیقی، مجتبی مشیری و سیدرضا میرکریمی.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۹ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره میتوان به “بیست” عبدالرضا کاهانی، “درباره الی” اصغر فرهادی، “زادبوم” ابوالحسن داودی، “زمانی برای دوست داشتن” ابراهیم فروزش، “سوپراستار” تهمینه میلانی، “صداها” فرزاد موتمن، “عیار ۱۴″ پرویز شهبازی، “میزاک” حسینعلی لیالستانی و “وقتی همه خوابیم” بهرام بیضایی اشاره کرد. فیلم “ملکسلیمان” اثر شهریار بحرانی به جشنواره امسال نمیرسد.
در بخش فیلمهای اول و دوم ۲۳ فیلم در این بخش حضور دارد که از فیلمهای مطرح میتوان از “بیپولی” حمید نعمتالله، “پستچی سه بار در نمیزند” حسن فتحی، “پوسته” مصطفی آلاحمد، “تردید” واروژ کریممسیحی، “شبانه روز” کیوان علیمحمدی و امید بنکدار و “حیران” شالیزه عارفپور نام برد.
در بخش سینمای بینالمللی نیز ۱۷ فیلم حضور دارند. این دوره فیلمهای مطرحی چون “جعبه پاندورا” یشیم اوستااغلو، “کاتین” آندری وایدا، “بدرود سولو” رامین بحرانی و سه فیلم “زادبوم”، “عیار ۱۴ “و “وقتی همه خوابیم” به رقابت میپردازند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای معناگرا ۱۳ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی “سوپراستار” و “هرشب تنهایی” در این بخش قرار دارند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای آسیا(جلوهگاه شرق) ۱۴ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی “بیست” و “میزاک” در این بخش حضور دارند.
بخشهای دیگر جشنواره بیست و هفتم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بینالملل:
۲۲ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای ایران:
۱۶ فیلم ایرانی از کارگردانانی همچون کاوه سجادیحسینی، نقی نعمتی، فریدون نجفی و.. در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند بلند ایران:
۱۲ فیلم مستند بلند ایرانی از فیلمسازانی چون مصطفی رزاقکریمی، امید بنکدار و کیوان علیمحمدی، مهرداد غفارزاده و نادر طالبزاده در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند کوتاه و نیمهبلند ایران:
۲۱ فیلم در این بخش به نمایش درمیآیند. از فیلمسازان مطرح این بخش میتوان از مهدی اسدی و هادی آفریده نام برد.
- مسابقه آثار بلند ویدئویی:
۱۷ فیلم ویدئویی همچون “اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر” شهرام مکری، “راز مهتاب” سعید ابراهیمیفر، “یازده دقیقه و سی ثانیه” بهروز افخمی در این بخش به رقابت میپردازند.
این بخش با اختصاص دو سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی به جشنواره اضافه میشود.
- مرور سینمای ایران:
۶ فیلم در این دوره در این بخش حضور دارند.
- جشنواره جشنوارهها:
۱۶ فیلم بلند نمایش داده شده جشنوارهها در این بخش حضور دارند.
- نمایشهای ویژه، فیلمهای سینمایی روز:
نمایش ۱۰ فیلم بلند سینمایی .
- نمایش ویژه، فیلمهای مستند:
نمایش ۱۲ فیلم مستند ایرانی و خارجی.
- خاموش اما زنده، به یاد سینماگران در گذشته ۲۰۰۸:
نمایش ۱۰ فیلم از کارگردانان فقید سینما همچون کوبریک، پولاک، شاهین، فورد.
- کلاسیکهای ماندگار، جان فورد، آلفرد هیچکاک:
نمایش ۹ فیلم از دو کارگردان بزرگ تاریخ سینما.
- سینمای شرق، کره:
فیلمهای ساخته شده پس از سال ۲۰۰۰.
نمایش ۱۲ فیلم از سینمای کره جنوبی.
- سینمای غرب، آلمان:
فیلمهای ساخته شده پس از سال ۲۰۰۰
مایش ۱۰ فیلم از سینمای آلمان
- پل نیومن، آخرین سفر کرده نسل طلایی بازیگران:
نمایش ۷ فیلم از فیلمهایی که پل نیومن در آنها ایفای نقش کردهاست.
- مایک لی، سیاسی و منتقد، یکی مثل کن لوچ:
نمایش ۵ فیلم از فیلمهای این کارگردان انگلیسی.
- فرانسیس فورد کوپولا، یک خاطره:
نمایش ۵ فیلم از جمله سهگانه پدرخوانده از این کارگردان بزرگ.
- بزرگداشت:
ابراهیم حاتمیکیا، محمدرضا شرفالدین، رسول صدرعاملی و محمود کلاری.
- نکوداشت:
خسرو شکیبایی.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفهای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: تردید(سعید سعدی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: اصغر فرهادی(درباره الی)
جایزه ویژه هیات داوران: پرویز شهبازی(عیار ۱۴)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: شهاب حسینی(سوپراستار)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: لیلا حاتمی(بیپولی)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: علیرضا خمسه(بیست)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: مهتاب کرامتی(بیست)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: ابوالحسن داودی و فرید مصطفوی(زادبوم)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: مرتضی پورصمدی(شبانهروز)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: بهرام بیضایی و سپیده عبدالوهاب(وقتی همه خوابیم)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: آتوسا قلمفرسایی و ایرج رامینفر(وقتی همه خوابیم)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صدا: محمدرضا دلپاک و حسن زاهدی(درباره الی)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه: داود رسولیان(به کبودی یاس)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: کارن همایونفر(زادبوم)
* سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی: سعید ملکان(وقتی همه خوابیم)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: بیپولی(مصطفی شایسته)، درباره الی(اصغر فرهادی و سیدمحمود رضوی)
* سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی(شرقی، دینی، ایرانی): به کبودی یاس(ابراهیم اصغری)
* پلاک طلایی سیمرغ: زادبوم(ابوالحسن داودی)، کودک و فرشته(مسعود نقاشزاده)
نگاه نو(فیلمهای اول و دوم):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: دلخون(سیدحسین حقگو)
جایزه ویژه هیات داوران: اخراجیها ۲(مسعود دهنمکی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: واروژ کریممسیحی(تردید)
دیپلم افتخار بازیگری: حامد بهداد(دلخون)، مونا احمدی(کودک و فرشته)
دیپلم افتخار فیلمنامه: هادی مقدمدوست و حمید نعمتاله(بیپولی)
بهترین فیلم کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: خانه فاطمه کجاست؟(فریدون نجفی)
ویدئویی بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: علیرضا توانا(زینب)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: جمشید بهمنی(میکائیل)
بهترین فیلم مستند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند بلند: عکس ناتمام بهمن جلالی(عمید راشدی و تورج ربانی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند کوتاه و نیمهبلند: چه سرسبز بود دره ما(فرشته جغتابی)
* دیپلم افتخار نگارش گفتار متن: محمدعلی فارسی(روز حادثه)
مسابقه مواد تبلیغی فیلمها:
* دیپلم افتخار بهترین پوستر: علی زارع(زن دوم)
* سیمرغ بلورین بهترین عکس: علی باقری(پا برهنه در بهشت)، امیر عابدی( سه زن)
* دیپلم افتخار بهترین نمونه فیلم و تیزر: امیرشیبان خاقانی(آنونس- حس پنهان)، میثم مولایی(تیزر-دعوت)
* دیپلم افتخار بهترین گرافیک محیطی: امیرشیبان خاقانی(سه زن)
بخش مسابقه بینالمللی(جام جهاننما):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: برف(آیدا بگیج، بوسنی و هرزگوین/آلمان/ ایران/ فرانسه)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: وقتی همه خوابیم(بهرام بیضایی، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: برف(آیدا بگیج، بوسنی و هرزگوین/آلمان/ ایران/ فرانسه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: کنان گروگون و تیلان برمن(۹ میلیمتری، فرانسه/ بلژیک)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا فنی: یوجیم کیم(سلاحپران، کرهجنوبی)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: امین(داوید دوسا، فرانسه/آلمان/هلند) و چرا سگها از گربهها متنفرند؟(لیدا فضلی، ایران)
بخش سینمای آسیا(جلوهگاه شرق):
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار میشود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: آرزوی فردا(تاکاشی کوئیرزومی، ژاپن) و بچه کابلی(برمک اکرم، فرانسه/ افغانستان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: سوی ایل جئون(دختری از خاک تیره، فرانسه/ کرهجنوبی)
بخش سینمای معناگرا(در جستجوی حقیقت):
این بخش به منظور توجه به نقش سینما به عنوان ظرفیتی غنی برای بیان عوالم غیرمادی برگزار میشود. از این رو، هر اثری که بتواند مخاطب را به عوالم غیرمادی و نیز به تعالی خصلتهای انسانی از طریق دستیابی به مفاهیم ارزشمند متعالی رهنمون شود، میتواند در این بخش مسابقه شرکت نماید.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: گامهای زندگی(سائوشی ایساکا، ژاپن)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: خوان آنتونیو بایونا(یتیمخانه، مکزیک/اسپانیا)
* دیپلم افتخاری بهترین بازیگری: فتانه ملکمحدی(سوپراستار، ایران)
* جایزهی ویژه مصطفی عقاد؛ بیرق طلایی: جشن تولد لیلا(رشید مشاراوی، فلسطین/تونس/هلند)
جایزه بخش بینالادیان:
* زمانی برای دوست داشتن(ابراهیم فروزش، ایران)
جایزه ویژه همگرایی آسیایی:
* زادبوم(ابوالحسن داودی، ایران)
در این دوره از جشنواره ما شاهد حضور چند سال از فیلمسازان سینمای ایران هستیم. بهرام بیضایی از فیلمسازان قبل از انقلاب، علی ژکان، ابوالحسن داودی، تهمینه میلانی از فیلمسازان دهه ۶۰ و ۷۰ و اصغر فرهادی و پرویز شهبازی از فیلمسازان دهه ۸۰ در جشنواره حضور دارند. این دوره، آخرین دوره جشنواره فیلم فجر در دولت نهم است. تنوع فیلمها از لحاظ مضمون از پراکندگی خوبی برخوردار است. از فیلمهای اجتماعی، سیاسی تا کمدی و کودک در جشنواره حضور دارند.
واروژ کریممسیحی برای اولین بار پس از “پرده آخر” با فیلمی که برداشت آزاد از هملت شکسپیر است در جشنواره حضور دارد. اصغر فرهادی که با دو فیلم قبلیاش “شهر زیبا” و “چهارشنبه سوری” در جشنواره-های بینالمللی درخشید امسال نیز با “درباره الی” در جشنواره حضور دارد. این فیلم به دلیل حضور -گلشیفته فراهانی از سوی هیات انتخاب کنار گذاشته میشود. در پی نامه جواد شمقدری مشاور رئیس جمهور در امور هنری به دکتر احمدینژاد درباره غیرمنطقی بودن دلایل عدم نمایش فیلم “درباره الی” در جشنواره، رئیس جمهور به صفار هرندی دستور میدهد در اسرع وقت به این مسئله رسیدگی کرده و اقدامات لازم برای رفع مشکل این فیلم و حضورش در جشنواره را به عمل آورد.
در بخش سودای سیمرغ ما اینبار هم با تقسیم جوایز مواجه هستیم. انتخاب بهترین فیلم با انتقادهای مختلفی همراه میشود.
فیلم درخشان “درباره الی” که بعد از این جشنواره در جشنواره برلین جایزه خرس نقرهای بهترین کارگردانی را دریافت میکند و همچنین در بخش بهترین فیلم نامزد خرس طلایی میشود. با سه سیمرغ که یکی از آنها به صورت مشترک با فیلم بیپولی در بخش فیلم منتخب تماشاگران است کار خود را در جشنواره پایان میدهد.
سیمرغ گرفتن بهرام بیضایی برای بهترین فیلم بخش بینالملل و بهترین تدوین دارای نکته جالبی است. در دوره وزارت مهاجرانی و دولت خاتمی به خاطر یک جایزه برای فیلمنامه یک فیلم دینی نوشته بیضایی، وزیر را به مجلس میکشانند، اما فیلم همین فیلمساز در این دولت با ۶ نامزدی و دریافت دو سیمرغ به کارش پایان میدهد.
شهاب حسینی سوپراستار آینده سینمای ایران با دریافت سیمرغ برای فیلم “سوپراستار” بیشتر مورد توجه قرار میگیرد.
“زادبوم” نیز با توجه به دریافت سیمرغ پلاک طلایی و بهترین فیلمنامه، برای نمایش ۷ سال در محاق می-ماند.
در کل فیلمهای مهم جشنواره همگی دست پر از جشنواره خارج میشوند.
برای اولین بار پردیسهای سینمایی رازی، ملت و زندگی به مجموعه سینماهای جشنواره اضافه میشوند و همچنین سینماهای فرهنگ، آزادی، سپیده، آفریقا، اریکه ایرانیان، موزه سینما، جوان، ماندانا، فردوسی(تهیهکنندگان) و فلسطین(رسانههای جمعی) بخشهای مختلف جشنواره را نمایش میدهند.
مراسم افتتاحیه با اجرای محمدرضا فروتن در برج میلاد برگزار میشود. پیام رئیس جمهور توسط وزیر ارشاد قرائت شده و همچنین در این مراسم لوح یادبود به پاس یک عمر تلاش در صنعت لابراتوار فیلمسازی به امیر بدیع اهدا میشود.
روزهای اول به آثار بخش بینالملل اختصاص داشته و بازار فیلم در پردیس ملت برگزار میشود.
مراسم اختتامیه بخش بینالمللی با اجرای اکبر عالمی در تالار وحدت و همچنین مراسم اختتامیه سینمای ایران در تالار بزرگ کشور با اجرای محمدرضا شهیدیفر برگزار میشود. غلامعلی حدادعادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در مراسم حضور دارند. همچنین محمود فرشچیان برای اهدای جایزه تماشاگران به روی سن میآید.
پرکارها:
فیلمبردار: علیرضا زریندست(سوپراستار، موج سوم، بیپولی)، مسعود سلامی(بیست، آنسوی رودخانه، مانا)، فرجاله حیدری(زادبوم، سایه وحشت، هر شب تنهایی)
تدوینگر: بهرام دهقانی(مانا، زادبوم، زمانی برای دوست داشتن، هر شب تنهایی، یک وجب از آسمان)
آهنگساز: ناصر چشمآذر(سوپراستار، شکار روباه، موش)، علیرضا کهندیری(حیران، هفت و پنج دقیقه، پوسته)، فردین خلعتبری(پستچی سهبار در نمیزند، کلبه، وقتی لیموها زرد شد)
چهرهپرداز: مهرداد میرکیانی(حیران، درباره الی، موج سوم، میزاک، به هدف شلیک کن، کلبه، یک وجب از آسمان)
طراح صحنه: آتوسا قلمفرسایی(صداها، وقتی همه خوابیم، هر شب تنهایی)، امیر اثباتی(میزاک، تردید، حیران)
جلوههای ویژه: عباس شوقی(پستچی سهبار در نمیزند، درباره الی، وقتی همه خوابیم، آنسوی رودخانه، خروس جنگی، کلبه، یک وجب از آسمان)
صدابردار: عباس رستگارپور(به کبودی یاس، بیست، زادبوم، کودک و فرشته، هفت و پنج دقیقه)
صداگذار: حسین ابوالصدق(پستچی سهبار در نمیزند، سوپراستار، موش، وقتی همه خوابیم، یک وجب از آسمان)
تهیهکننده: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی(پستچی سهبار در نمیزند، حیران، دوزخ برزخ بهشت، شبانهروز، صندلی خالی، آنسوی رودخانه، اخراجیها ۲، پوسته، کلبه، مانا)
بازیگر مرد: محمدرضا فروتن(پای پیاده، پستچی سهبار در نمیزند، شبانهروز، عیار ۱۴، میزاک)
بازیگر زن: مهتاب کرامتی(بیست، تردید، دوزخ برزخ بهشت، شبانهروز)، باران کوثری(موج سوم، میزاک، پستچی سهبار در نمیزند، حیران)
نگاهی به بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۵-۱۵ بهمن ۱۳۸۸
دبیر جشنواره: مهدی مسعودشاهی(رئیس سازمان جشنواره)
هیات انتخاب:
سینمای ایران: حبیب کاوش، بهمن حبشی، مجید رضابالا، حجتاله سیفی، انسیه شاهحسینی، محسن علیاکبری و سیدعلیرضا سجادپور.
فیلمهای بلند ویدئویی: مهناز مظاهری، شهاب ملتخواه و سعید رجبیفروتن.
آثار پویانمایی: سیدعباس پوریا، محمدعلی صفورا و رضا تقدسی.
سینمای بینالملل: امیر اسفندیاری، حسن عباسی، جهانگیر الماسی، مجید شاهحسینی و محمدرضا اسلاملو.
هیات داوران:
سینمای ایران: ابوالقاسم طالبی، مسعود جعفریجوزانی، اسفندیار شهیدی، ابراهیم فیاض، محسن علی-اکبری و سیدناصر هاشمزاده
فیلمهای اول و دوم: شهریار بحرانی، حمید بهمنی، جمیل رستمی، علیاکبر قاضینظام و بهمن حبشی.
فیلمهای بلند ویدئویی: قاسم قلیپور، جهانگیر الماسی، محمدرضا اعلامی، مهناز مظاهری و حبیباله بهمنی.
آثار پویانمایی: رضا تقدسی، سعید توکلیان و امیرمحمد دهستانی.
سینمای بینالملل: کارلوس پادرونمونتویا(کوبا)، هولیا اوجانسو(ترکیه)، میمو کالوپرستی(ایتالیا)، مورالی نائیر(هند)، اولیویا استورات(انگلستان)، نادر طالبزاده و تهمینه میلانی(ایران)
مسابقه سینمای آسیا: علی معلم(ایران)، برمک اکرم(افغانستان)، خمیس مرادوف(آذربایجان)، رامش سیپی(هند) و ریری رضا(اندونزی).
مسابقه بینالمللی سینمای در جستجوی حقیقت و عدالت: نوراله کابیل(ترکیه)، ایزابل پیسانو(اروگوئه)، نائوم کلیمان(روسیه)، احمدرضا معتمدی(ایران) و رشید مشاراوی(فلسطین).
مسابقه سینمای بینالادیان: جیمز مکدانل(انگلستان)، ماگالی وانریت(فرانسه) و جلیل عرفان-منش(ایران).
هیات انتخاب و داوری مسابقه فیلمهای مستند: رضا برجی، سعید صادقی، حبیب احمدزاده، مهدی همایونفر و حبیب والینژاد.
هیات انتخاب و داوری مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی سینمای ایران: احمد ناطقی، سیدمسعود شجاعی طباطبایی، ساعد نیکذات، حسین زندباف، مرتضی حیدری و سعیدالهی.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۲۸ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره میتوان به “به رنگ ارغوان” ابراهیم حاتمیکیا، “بیداری رویاها” محمدعلی باشهآهنگر، “تسویه حساب” تهمینه میلانی، “چهل-سالگی” علیرضا رئیسیان، “سنگ اول” ابراهیم فروزش، “طلا و مس” همایون اسعدیان، “طهران تهران” داریوش مهرجویی، مهدی کرمپور، “ملکسلیمان” شهریار بحرانی و “هفت دقیقه تا پاییز” علیرضا امینی اشاره کرد.
در بخش نگاه نو(فیلمهای اول و دوم) ۲۶ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح میتوان از “آل” بهرام بهرامیان، “بدرود بغداد” مهدی نادری، “پرسه در مه” بهرام توکلی، “دموکراسی تو روز روشن” علی عطشانی و “فصل بارانهای موسمی” مجید برزگر نام برد.
دو فیلم “هیچ” عبدالرضا کاهانی و “زمهریر” علی روئینتن که در بخش مسابقه انتخاب نشدهاند در سانسهای ویژه برای اهالی رسانه به نمایش درمیآیند. نشست “زمهریر” یکی از پرحاشیهترین نشست-های جشنواره شده و فیلم همچنان در توقیف است.
در بخش سینمای بینالمللی نیز ۱۵ فیلم حضور دارند. این دوره فیلمهای چون “رنج” جمال سان، “خوش آمدید” فیلیپ لیوره و سه فیلم ایرانی “به رنگ ارغوان”، “ملکسلیمان” و “طهران تهران” به رقابت می-پردازند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای معناگرا (در جستجوی حقیقت و عدالت) ۱۲ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی “بیداری رویاها” و “یوسف پیامبر” فرجاله سلحشور در این بخش قرار دارند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای آسیا (جلوهگاه شرق) ۱۳ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی “آناهیتا” عزیزالله حمیدنژاد و “کیمیا وخاک” عباس رافعی در این بخش حضور دارند.
بخشهای دیگر جشنواره بیست و هفتم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بینالملل:
۱۳ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت میپردازند. انیمیشن کوتاه “صندلیها” فاطیما یثربی، تنها فیلم ایرانی این بخش است.
- مسابقه فیلمهای مستند بلند ایران:
۱۴ فیلم مستند بلند ایرانی از فیلمسازانی چون محمد شیروانی، فیما امامی و رضا دریانوش، فرشاد اکتسابی در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه فیلمهای مستند کوتاه و نیمهبلند ایران:
۲۱ فیلم در این بخش به نمایش درمیآیند. از فیلمسازان مطرح این بخش میتوان از آزاده بیزارگیتی، نرگس آبیار، مهدی باقری و لقمان خالدی نام برد.
- مسابقه آثار ویدئویی(بلند):
۲۲ فیلم ویدئویی همچون “افسانه ۹۸″ احسان عبدیپور، “خواب بد” منوچهر هادی، “دویدن در میان ابرها” امین فرجپور در این بخش به رقابت میپردازند.
- مسابقه آثار ویدئویی(کوتاه):
۱۹ فیلم کوتاه ویدئویی در این بخش قرار دارند.
- مسابقه آثار پویانمایی(نقش خیال):
این بخش از این دوره به جشنواره اضافه شدهاست. ۳۱ فیلم نیز در این دوره باهم به رقابت میپردازند.
- خارج از مسابقه:
۹ فیلم در این بخش حضور دارند.
- سینمای سلطهگری:
نمایش ۱۴ فیلم همچون “غیرقابل انتشار” برایان دیپالما، “غبار جنگ” ارول موریس و….
- نمایش فیلمهای داستانی روز:
۱۰ فیلم در این بخش به نمایش درمیآیند.
- نمایش فیلمهای مستند روز:
نمایش ۱۴ فیلم مستند.
- جشنواره جشنوارهها:
۹ فیلم بلند و ۱۲ فیلم کوتاه نمایش داده شده جشنوارههای خارجی در این بخش حضور دارند.
- سینمای کشورهای اکو:
نمایش ۱۶ فیلم از کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو.
- بزرگداشت:
داریوش ارجمند، اسحاق خانزادی، محمدتقی پاکسیما و رضا برجی.
- نکوداشت:
امیر قویدل.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفهای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: به رنگ ارغوان(سیدجمال ساداتیان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: ابراهیم حاتمیکیا(به رنگ ارغوان)
* جایزه ویژه هیات داوران: علیرضا رئیسیان(چهلسالگی)، همایون اسعدیان(طلا و مس)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: محسن تنابنده(سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: نگار جواهریان(طلا و مس)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: مهدی فقیه(ملکسلیمان)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: شیرین یزدانبخش(لطفاً مزاحم نشوید)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: همایون شهنواز و شهرام اسدی(شب واقعه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: حسن کریمی(به رنگ ارغوان)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: حسین غضنفری(شب واقعه)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: عباس بلوندی(شب واقعه)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: وحید مقدسی(بیداری رویاها)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: سیدعلیرضا علویان(آناهیتا)، کیسون چانگ(ملک سلیمان)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه میدانی: محسن روزبهانی(شب واقعه)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه رایانهای: لئولو(ملک سلیمان) و هدیش بیگدلی-شاملو(هفت دقیقه تا پاییز)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: بهزاد عبدی(آل)، چان کونگ وینگ(ملک سلیمان)
* سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی: سعید ملکان(ملک سلیمان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: به رنگ ارغوان(سیدجمال ساداتیان)
* سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی(شرقی، دینی، ایرانی): عصر روز دهم(مجتبی راعی)
* پلاک زرین: ملک سلیمان(شهریار بحرانی)
* جایزه حقوق بشر اسلامی: علی نصیریان(شکارچی دوشنبه)
نگاه نو(فیلمهای اول و دوم):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: نفوذی(جمال شورجه و حسن علیمردانی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: بهرام توکلی(پرسه در مه)
فیلمهای ویدئویی بلند:
* دیپلم افتخار بهترین کارگردانی: احسان عبدیپور(افسانه ۹۸)
* دیپلم افتخار فیلمنامه: امین فرجپور(دویدن در میان ابرها)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم ویدئویی از نگاه مردم: سایه بر خورشید(محمدتقی انصاری)
فیلمهای ویدئویی کوتاه:
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: فرشید اخلاقیپور(تالار عروسی بوف کور)
* دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه: طوفان نهانقدرتی(ترانهای برای لوبا)
بهترین فیلم مستند(چشم واقعیت):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند بلند: جای خالی آقا و خانوم ب(فیما امامی و رضا دریانوش)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند کوتاه و نیمهبلند: اتاق صعود(رضا فرهمند)
* دیپلم افتخار بهترین فیلم مستند کوتاه و نیمهبلند: زندگی در کسوف(فتحاله امیری)، فقط کمی نور(سید حامد نوبری)
پویانمایی:
* سیمرغ بلورین: شهر خاموش(امیر مهران)
* دیپلم افتخار: نوازنده(کیانوش عابدی)
مسابقه مواد تبلیغی فیلمها:
* سیمرغ بلورین بهترین پوستر: سحر صبا(در میان ابرها)
* سیمرغ بلورین بهترین عکس: محمد فوقانی(پستچی سهبار در نمیزند)
* سیمرغ بلورین بهترین نمونه فیلم(آنونس): آرش معیریان(احضارشدگان)
* سیمرغ بلورین بهترین تیزر: مسعود آقابابائیان(آخرین ملکه زمین)
* سیمرغ بلورین بهترین گرافیک محیطی: امیرشیبان خاقانی(نیش زنبور)
بخش مسابقه بینالمللی(جام جهاننما):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: اتاق شماره ۶(کارن شاخنازاروف، روسیه)
* سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران: جهان گسترده در رستگاری در خم کوچه است(استپان کوماندارف، بلغارستان/آلمان/اسلوونی/مجارستان)
* سیمرغ بلورین فیلم برگزیده تماشاگران: عصر روز دهم(منوچهر محمدی)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: آدریان بینییس(غول، اروگوئه/آلمان/آرژانتین/اسپانیا)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: ابراهیم حاتمیکیا(به رنگ ارغوان، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری: ولادیمیر ایلین(اتاق شماره ۶، روسیه)
* سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا فنی: جمال سان(رنج، ترکیه)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه: باغ احمد(آرون ویلسن، استرالیا)
جایزه بهترین انیمیشن کوتاه: مرد جوان و خیاط حیلهگر(راشین خیریه، ایران)، گرگ و میش(محمدعلی سلیمانزاده، ایران)
بخش سینمای آسیا(جلوهگاه شرق):
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار میشود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: نیمروز راستین(رستمی جونی، تاجیکستان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: نصیر سعیدف(نیمروز راستین، تاجیکستان)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: کائو بائوپینک(معادله عشق و مرگ، چین)
* جایزه ویژه هیات داوران: بدرود گلساری(امیر کولوف، قزاقستان)
بخش سینمای معناگرا(در جستجوی حقیقت و عدالت):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: نامههایی به پدر یعقوب(کلاس هارو، فنلاند)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: مارگارت فونتروتا(بینش، آلمان)
* سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران: لی لی هی جون(تبعیدی در ماه، کرهجنوبی)
* جایزه بهترین فیلمنامه برای گسترش درخشان پیرنگ داستانی به شیوه مینیمال: میکا سوینی(توماس، فنلاند)
* جایزهی ویژه مصطفی عقاد: ملک سلیمان(شهریار بحرانی، ایران)
جایزه راه فیروزه:
* تسبیح اشتباهی(محمدفاضل کاسکن، ترکیه)
* نیمروز راستین(نصیر سعیدف، تاجیکستان)
* بدرود گلساری(آرداک امیرکولوف، قزاقستان)
جایزه راه انبیا:
* طلا و مس(همایون اسعدیان، ایران)
برگزیدگان گروههای دیگر شرکتکننده در جشنواره:
بشرا فیلم:
سیمرغ بلورین نقش اول مرد برای فیلم هفت دقیقه تا پاییز (۱۳۸۸ )
فیلمهای “طلا و مس” و “چهلسالگی” آنطور که باید دیده نشده و فیلم “ملک سلیمان” که سال گذشته در جشنواره نتوانست شرکت کند، بیشتر جوایز بخش فنی را دریافت میکند.
به علت اربعین حسینی این دوره یک هفته زودتر برگزار میشود. پیشفروش بلیطها به صورت اینترنتی بوده و علاقمندان پس از ثبتنام باید برای گرفتن بلیطها به پردیس سینمایی ملت مراجعه میکردند. سینماهای اریکه ایرانیان، آزادی، استقلال، افریقا، بهمن، جوان، زندگی، سپیده، فرهنگ، فلسطین، ماندانا، موزه سینما، کارون، صحرا، آستارا و فردوسی(تهیهکنندگان)، پایتخت و پردیس ملت(خانه سینما)، ناهید(مردم و انجمن سینماداران)، رازی(مردم و شهرداری)، کانون(صداو سیما)، ارشاد(مقامات کشوری و لشکری)، برج میلاد(رسانههای جمعی و داوران جنبی) بخشهای مختلف جشنواره را به تماشاگران نشان میدهند.
علاوه بر تهران در ۱۰ استان کشور از جمله خراسان رضوی، فارس، اصفهان، همدان، مازندران و… جشنواره برگزار میشود.
سید محمد حسینی، جانشین صفارهرندی در وزارت ارشاد شده است. در این دوره دبیر جشنواره توسط حکم معاونت سینمایی منصوب میشود. تا قبل از این دوره خود معاونت سینمایی و یا رئیس بنیاد سینمایی فارابی عهدهدار دبیری جشنواره بودهاند.
مراسم افتتاحیه در برج میلاد با اجرای مهدی سلوکی برگزار میشود. مرکز همایشهای برج میلاد به عنوان مقر اصلی جشنواره در نظر گرفته شده است.
اختتامیه بخش بینالملل نیز در سالن برج میلاد با اجرای سودابه آقاجانیان برگزار میشود. همچنین مراسم اختتامیه جشنواره نیز در همان سالن میلاد با اجرای علی معلم برگزار میشود ولی بسیاری از خبرنگاران به دلیل عدم اختصاص جای مناسبی برای آنها از پوشش مراسم خودداری میکنند و پس از پایان دبیر جشنواره و مدیر روابط عمومی(حبیب ایلبیگی) در نامهای از آنها دلجویی میکنند. اسامی داوران سینمای ایران نیز در همان مراسم اعلام میشود. در بین داوران اعلام شده نام فاطمه گودرزی نیز به چشم میخورد که بنا به گفته دبیر جشنواره به دلیل غیبت در جلسات داوری از جمع هیات داوران حذف میشود.
در کاتالوگ جشنواره آثار بخش مواد تبلیغی ذکر نمیشود، همچنین در مراسمی که در فرهنگسرای نیاوران برگزار شده، برترینهای رسانه در جشنواره توسط هیات داوران انتخاب میشوند و به آنها لوح افتخار اهدا میشود.
پرکارها:
کارگردان: عباس رافعی(کیمیا و خاک، بیگانگان)
فیلمنامهنویس: سعید شاهسواری(ترانه کوچک من، یک گزارش واقعی)
فیلمبردار: محمود کلاری(چهلسالگی، شکلات داغ، آدمکش، صدسال به این سالها)
تدوینگر: بهرام دهقانی(آل، پرسه در مه، خوابهای دنبالهدار، سنگ اول، طلا و مس، خاطره)
آهنگساز: فردین خلعتبری(به رنگ ارغوان، پرواز مرغابیها، ترانه کوچک من، کیفر، لطفا مزاحم نشوید، یک گزارش واقعی، نخودی)
چهرهپرداز: مهرداد میرکیانی(برخورد خیلی نزدیک، نخودی، همبازی، پسر آدم دختر حوا، طلا و مس، لطفا مزاحم نشوید)
طراح صحنه: عباس بلوندی(بیداری رویاها، شب واقعه، همبازی)، آتوسا قلمفرسایی(کیفر، کارناوال مرگ، پسر آدم دختر حوا)، فاضل ژیان(ترانه کوچک من، طبقه سوم، یک گزارش واقعی)
جلوههای ویژه: عباس شوقی(آناهیتا، بیداری رویاها، پرسه در مه، چهلسالگی، طهران تهران، خاطره، خانواده ارنست، کارناوال مرگ، مقلد شیطان، صدسال به این سالها، فاصله)
صدابردار: مهران ملکوتی(به رنگ ارغوان، عصر روز دهم، برخورد خیلی نزدیک، چراغ قرمز، فصل بارانهای موسمی، نخودی)
صداگذار: حسین ابوالصدق(آل، پرسه در مه، تسویهحساب، شکلات داغ، کیفر، سفر مرگ)
تهیهکننده: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی(آناهیتا، پرسه در مه، لطفا مزاحم نشوید، باغ قرمز، بدرود بغداد، برخورد خیلی نزدیک، بیخوابی، خاطره، خاله سوسکه، خانواده ارنست، دیگری، سفر مرگ، فصل بارانهای موسمی، نزدیکتر از آشنا)
بازیگر مرد: حمید فرخنژاد(به رنگ ارغوان، بیداری رویاها، شب واقعه، دموکراسی تو روز روشن، همبازی)، حامد بهداد(تسویهحساب، کیمیا و خاک، لطفا مزاحم نشوید، هفت دقیقه تا پاییز، آدمکش)
بازیگر زن: مهناز افشار(پسر آدم دختر حوا، تسویه حساب، طبقه سوم، خاطره)، الناز شاکردوست(ناسپاس، چراغ قرمز، کارناوال مرگ، فاصله)
نگاهی به بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر
* بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۶-۲۶ بهمن ۱۳۸۹
دبیر جشنواره: مهدی مسعودشاهی(رئیس سازمان جشنواره).
هیات انتخاب:
سینمای ایران: جهانگیر الماسی، بهمن حبشی، پوران درخشنده، پژمان لشگریپور، حسن نجاریان و سیدعلیرضا سجادپور
فیلمهای بلند ویدئویی: منوچهر اکبرلو، شهاب ملتخواه و سعید رجبیفروتن.
سینمای بینالملل: پرویز شیخطادی، رقیه محمدزاده، ابراهیم فیاض و عباس اکبری.
هیات داوران:
سینمای ایران: ابوالقاسم طالبی، جهانگیر الماسی، مجید انتظامی، جابر قاسمعلی و حسن عباسی.
فیلمهای اول: سعید سهیلی، پروانه معصومی، وحید جلیلی و فریدون جیرانی.
فیلمهای بلند ویدئویی: طهماسب صلحجو، عباس رافعی، محمدرضا عباسیان، محمدعلی نجفی و شهاب ملتخواه.
سینمای بینالملل: رستم ابراهیمبکف(آذربایجان)، نیکولای بورلیائف(روسیه)، آندمی ژورئه(استرالیا)، پوران درخشنده(ایران) و دانلد رانوو(ایتالیا).
مسابقه سینمای آسیا: محمد الدراجی(عراق)، سلما مصری(سوریه)، جبار پاتل(هند)، ناصر سعیداف(تاجیکستان) و علیرضا شجاعنوری(ایران).
مسابقه سینمای بینالادیان: پیتر مالونه(استرالیا)، جلیل عرفانمنش(ایران) و چونگ کیت آئون(مالزی).
هیات انتخاب و داوری مسابقه مواد تبلیغی و اطلاعرسانی سینمای ایران: حافظ احمدی، اکبر عالمی، حسین زندباف، احمد ناطقی و علی وزیریان.
از این دوره به بعد برگزاری مراسم جشنواره بینالمللی فیلم فجر پس از بیست و نه دوره از بنیاد سینمایی فارابی گرفته شده و به سازمان جشنوارهها انتقال مییابد، چنانکه برای اولین بار دبیر جشنواره رئیس بنیاد سینمایی فارابی نبوده و به رئیس سازمان جشنوارهها سپرده میشود.
در بخش مسابقه سینمای ایران ۳۳ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مهم این دوره میتوان به” ۳۳ روز” جمال شورجه، “آسمان محبوب” داریوش مهرجویی، “آقا یوسف” علی رفیعی، “آلزایمر” احمدرضا معتمدی، “اینجا بدون من” بهرام توکلی”، “باد و مه” محمدعلی طالبی، “جدایی نادر از سیمین” اصغر فرهادی، “جرم” مسعود کیمیایی، “خیابانهای آرام” کمال تبریزی، “راه آبی ابریشم” محمد متوسلانی، “سعادتآباد” مازیار میری، “فرزند صبح” بهروز افخمی، “گزارش یک جشن” ابراهیم حاتمیکیا، “ورود آقایان ممنوع” رامبد جوان و “یه حبه قند” سیدرضا میرکریمی اشاره کرد.
در بخش نگاه نو(فیلمهای اول) ۲۴ فیلم حضور دارند که از فیلمهای مطرح میتوان از “آینههای روبرو” نگار آذربایجانی، “چیزهایی هست که نمیدانی” فردین صاحبالزمانی، “سفر سرخ” حمید فرخنژاد و “مرگ کسب و کار من است” امیر ثقفی نام برد.
در بخش سینمای بینالمللی نیز ۱۵ فیلم حضور دارند. در این دوره فیلمهای چون “عسل” سمیح کاپلان-اوغلو، “مسافرت هارو” ماساهیرو کوبایاشی و دو فیلم ایرانی” ۳۳ روز” و “آسمان محبوب” به رقابت میپردازند.
در بخش مسابقه بینالمللی سینمای آسیا(جلوهگاه شرق) ۱۴ فیلم حضور دارند که فیلمهای ایرانی” آلزایمر” و “راه آبی ابریشم” در این بخش حضور دارند.
بخشهای دیگر جشنواره بیست و نهم:
- مسابقه فیلمهای کوتاه، سینمای بینالملل:
۱۳ فیلم کوتاه ایرانی و خارجی در این بخش به رقابت میپردازند. انیمیشن کوتاه “صندلیهای” (فاطیما یثربی) تنها فیلم ایرانی این بخش است.
- مسابقه آثار ویدئویی(ویدئو سینما):
۲۵ فیلم ویدئویی همچون”آفریقا” هومن سیدی، “داشتن و نداشتن” رهبر قنبری، “پل” شاهپور شهبازی و”سربازان اعدام” پرویز شیخطادی در این بخش به رقابت میپردازند.
- مرور سینمای ایران(خارج از مسابقه):
۹ فیلم در این دوره در این بخش حضور دارند. فیلمهایی همچون “چمدان” مانی حقیقی، “دوستی از جنس آتش” امیر قویدل و “قفس طلایی” محمد زریندست در این بخش قرار دارند.
- نوعی نگاه:
۱۲ فیلم از جمله “اسب حیوان نجیبی است” عبدالرضا کاهانی، “پرتقال خونی” سیروس الوند، “مرهم” علیرضا داودنژاد و “یکی از ما دو نفر” تهمینه میلانی در این بخش حضور دارند.
به گزارش ایسنا، پیش از این برخی فیلمسازان نسبت به حضور فیلمشان در این بخش گلایه کرده و خواستار حذف فیلمهایشان از این بخش شده بودند که اکنون با قرار گرفتن اسامی این آثار در لیست به نظر میرسد که رضایت آنها برای حضور فیلمهایشان جلب شده است.
محمد نشاط تهیهکننده فیلم سینمایی “پرتقال خونی” درباره حذف این اثر از بخش مسابقه سینمای ایران و حضور آن در بخش جدید “نوعی نگاه” به خبرنگار سینمایی برنا میگوید: «ما هنوز نمیدانیم منظور از ایجاد بخش “نوعی نگاه” چیست. از این رو من به عنوان تهیهکننده فیلم اکنون نمیتوانم درباره حضور فیلم در این بخش از جشنواره اظهار نظر کنم. تنها چیزی که میتوانم بگویم این است که از دیدن ترکیب آثار بخش مسابقه و بخش جدید “نوعی نگاه” بسیار تعجب کردم .»
- جشنواره جشنوارهها:
نمایش ۱۱ فیلم خارجی در این بخش.
- نمایشهای ویژه:
نمایش ۱۳ فیلم خارجی.
- بزرگداشت:
شهریار بحرانی، پوران درخشنده، داود رسولیان، مهدی فقیه، مسعود کیمیایی، بیژن محتشم و جمشید هاشمپور.
- نکوداشت:
محمدرضا اعلامی و منوچهر حقانیپرست.
ه-۱) جوایز بخش مسابقه حرفهای فیلمهای بلند:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: جرم(مسعود کیمیایی)
* سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران: داریوش مهرجویی(آسمان محبوب)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: اصغر فرهادی(جدایی نادر از سیمین)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول مرد: مهدی هاشمی(آقا یوسف و آلزایمر)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش اول زن: ویشکا آسایش(ورود آقایان ممنوع)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم مرد: حامد بهداد(جرم)
* سیمرغ بلورین بهترین بازیگری نقش دوم زن: مهناز افشار(سعادتآباد)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: اصغر فرهادی(جدایی نادر از سیمین)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری: محمود کلاری(جدایی نادر از سیمین)
* سیمرغ بلورین بهترین تدوین: واروژ کریممسیحی(ندارها)
* سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس: ایرج رامینفر(جرم)
* سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: محمود سماکباشی(جدایی نادر از سیمین)
* سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری: اسحاق خانزادی و علی ابوالصدق(جرم)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه میدانی: محسن روزبهانی(۳۳ روز)
* سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه رایانهای: امیررضا معتمدی(راه آبی ابریشم)
* سیمرغ بلورین بهترین موسیقی: کارن همایونفر(جرم)
* سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی: سعید ملکان(فرزند صبح و آلزایمر)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: جدایی نادر از سیمین
* سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی(شرقی، دینی، ایرانی): راه آبی ابریشم(محمدرضا بزرگ-نیا)
* سیمرغ بلورین ویژه جشنواره: جمال شورجه(۳۳ روز)
* سیمرغ بلورین نمایش ارزشهای دفاع مقدس: حمید بهمنی(گلوگاه شیطان)
* دیپلم افتخار ویژه جشنواره: محمدرضا اسلاملو(جعبه سیاه ۱۱ سپتامبر)
* دیپلم افتخار: شاپور قریب(ملاقات)
نگاه نو(فیلمهای اول):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: سفر سرخ(حمید فرخنژاد)
* دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه: حمید فرخنژاد(سفر سرخ)
* دیپلم افتخار بهترین دستاورد فنی و هنری: قلب سیمرغ(وحید نصیریان)
* دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه: نگار آذربایجانی و فرشته طائرپور(آینههای روبرو)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد: پژمان بازغی(مرگ کسب و کار من است)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن: غزل شاکری(آینههای روبرو)
فیلمهای ویدئویی:
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: همسنگار(مهدی کبیری و صدا و سیما مرکز بوشهر)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: هومن سیدی(آفریقا)
* دیپلم افتخار بهترین دستاوردهای فنی و هنری: اشکان اشکانی(برای تصویربرداری سربازان اعدام)، حمید سلیمانی(برای جلوههای ویژه اشلو)
* دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه: احمد حامد(فقط بیست)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد: حمید باغکی(همسنگار)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن: آزاده صمدی(افریقا)
مسابقه مواد تبلیغی فیلمها:
* سیمرغ بلورین بهترین پوستر: حیدر رضایی(بیداری رویاها)
* سیمرغ بلورین بهترین عکس صحنه: محمد فوقانی(دموکراسی تو روز روشن)
* سیمرغ بلورین بهترین عکس پشت صحنه: بهرنگ دزفولیزاده(هفت دقیقه تا پاییز)
* سیمرغ بلورین بهترین نمونه فیلم(آنونس): محسن امیریوسفی(آتشکار)
* سیمرغ بلورین بهترین تیزر: بهروز داودی(دیگری)
* سیمرغ بلورین بهترین گرافیک محیطی: علی فرآورده(ملک سلیمان)
بخش مسابقه بینالمللی(جام جهاننما):
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: لولا(برلیانت مندوزا، فرانسه/فیلیپین)
* جایزه ویژه هیات داوران: فرشته طائرپور و نگار آذربایجانی(آینههای روبرو، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: داریوش مهرجویی(آسمان محبوب، ایران)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: سمیح کاپلاناوغلو(عسل، ترکیه)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگری: گروه بازیگران فیلم لولا(فرانسه/فیلیپین)
* دیپلم افتخار بهترین دستاورد هنری یا فنی: پاول کوستوماروف(فیلمبردار-چگونه تابستان را گذراندم، روسیه)
سیمرغ بخش سینمای آسیا(جلوهگاه شرق):
این بخش به منظور توجه به اعتلا و ارتقای تولیدات سینمای آسیا، برگزار میشود.
* سیمرغ بلورین بهترین فیلم: مادر مغولی من(نینگ کای، چین)
جایزه ویژه هیات داوران: دهکده یک نفره(سیون الحابه، لبنان)
* سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: لیو جیه(در اعماق ابرها، چین)
* سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه: لوجیان فان و نینگ کای(مادر مغولی من، چین)
* دیپلم افتخار بهترین دستاورد هنری: پروین صفری(راه آبی ابریشم، ایران)
* دیپلم افتخار بهترین بازیگری: مهدی هاشمی، مهتاب کرامتی، مهران احمدی و فرامرز قریبیان(آلزایمر، ایران)
* جایزه ویژه مصطفی عقاد؛ بیرق طلایی: آلزایمر(احمدرضا معتمدی، ایران)
* جایزه حقوق بشر اسلامی: ۳۳روز(جمال شورجه، ایران)
* جایزه ویژه بینالادیان: گلچهره(وحید موسائیان)
برگزیدگان گروههای دیگر شرکتکننده در جشنواره:
بشرا فیلم:
دیپلم افتخار بهترین نمونه فیلم (آنونس) برای فیلم “به رنگ ارغوان” (۱۳۸۳)
بنیاد سینمایی فارابی:
جایزه بینالادیان بهترین فیلم برای فیلم “گل چهره” (۱۳۸۹)
سازمان توسعه سینمایی سوره:
دیپلم افتخار پوستر (اعلان دیواری) برای فیلم “بیداری رویاها” (۱۳۸۸)
سیما فیلم:
دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد برای فیلم “آسمان محبوب” (۱۳۸۸)
مرکز گسترش سینمایی مستند و تجربی:
دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد برای فیلم “مرگ کسب و کار من است” (۱۳۸۹)
در این دوره که پس از فروکش کردن اعتراضات بر سر انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشود، جشنواره در اقدامی جالب و شاید تبلیغاتی برای اولین بار مسعود کیمیایی را مورد لطف خود قرار میدهد. کیمیایی که تا آن لحظه فقط برای فیلم “اعتراض” نامزد بخشهای بهترین فیلم و کارگردانی شده بود به یکباره در همه بخشهای مهم نامزد میشود و سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره را نیز به دست میآورد.
فیلم “جدایی نادر از سیمین” که چند روز پس از این جشنواره جایزه هیات داوران و جایزه خرس طلایی از جشنواره فیلم برلین را دریافت میکند. سیمرغ بهترین کارگردانی، فیلم منتخب تماشاگران و بهترین فیلمنامه را نیز دریافت میکند.
در این دوره تعدد فیلمهای مطرح از خیلی از دورهها بیشتر است و فیلمساز قبل از انقلاب مورد توجه قرار میگیرد.
قضیه جالبتر میشود وقتی فیلم “یه حبه قند” به دلیل یک مصاحبه از رضا میرکریمی با این تیتر که “دوست دارم جایزه بگیرم، ولی نه از این داوران و این جشنواره ” داوری نمیشود. هرچند مهدی مسعودشاهی میگوید : دلیلی برای داوری نشدن فیلم “یه حبه قند” وجود ندارد. جهانگیر الماسی و علی معلم دو تن از داوران جشنواره در این باره در مصاحبههای خود حرفهای ضد و نقیضی مطرح میکنند. این اتفاقات در حالی رخ میدهد که میرکریمی فیلمساز محبوب این چند دوره جشنواره فیلم فجر است.
از طرفی عبدالرضا کاهانی که در مرحله اولیه انتخاب آثار، فیلمش دچار مشکل شده و از حضور در بخش مسابقه بازمانده و راهی بخش نوعی نگاه میشود، در مورد ترکیب اعضای داوری و انتخاب این دوره از جشنواره به تهران امروز میگوید: «به نظر من حضور جشنواره فیلم فجر برای سینمای ایران لازم و واجب است چون اساسا سینما به رقابت احتیاج دارد تا کیفیت کارها محک خورده شود اما مشکلی که من در جشنواره فجر احساس کردم این است که مدیرانش خیلی حسی تصمیم میگیرند و این تصمیمات بر اساس قاعده خاصی نیست. در واقع تخمین زدن یک فیلم توسط هیات داوران فاقد یک نوع عدالت است.»
همچنین فیلم “سفر سرخ” ساخته حمید فرخنژاد پس از ۱۰ سال از ساختش در بخش فیلمهای اول حضور دارد و سیمرغ اصلی این بخش را نیز دریافت میکند. همچنین محسن امیریوسفی که در مراسم افتتاحیه خبر اهدای سیمرغ بلورین بهترین آنونس را به حمید فرخنژاد داده بود طی مراسمی در جلسه نشست فیلم “سفر سرخ” آن را اهدا میکند.
به علت مصادف شدن تقویم همیشگی جشنواره با عزاداریهای اواخر ماه صفر این دوره در تاریخ ۱۶ بهمن مصادف با اول ربیعالاول که مصادف بود با هجرت حضرت رسول اکرم افتتاح میشود.
برای اولین بار تعداد اعضای انتخاب سینمای ایران، داوران سینمای ایران و فیلمهای اول زوج است. دلیل زوج بودن داوران بخش سینمای ایران انصراف اسدالله نیکنژاد به دلیل حواشی به وجود آمده پیرامون خودش، از داوری در جشنواره میباشد.
آیین افتتاحیه با اجرای محمدرضا حسینیان در برج میلاد برگزار میشود. در افتتاحیه جشنواره ۲۹ از سیمرغ حجمی با روکش طلایی رونمایی شده و اعلام میکنند که از دوره آینده این سیمرغ به عنوان جایزه اصلی جشنواره مورد استفاده قرار خواهد گرفت که عمر این مدل سیمرغ تنها به همان مراسم افتتاحیه ختم میشود.
نشست فیلمهای “فرزند صبح” و “پایاننامه” یکی از پر سر و صداترین جلسات این دوره است. “پایان-نامه” فیلمی به تهیهکنندگی برادر معاونت سینمایی ارشاد، درباره وقایع ۸۸ ساخته شده است.
برنامه ۷، ویژه جشنواره فجر نیز از محل کاخ جشنواره با اجرای فریدون جیرانی از شبکه سه سیما بخش میشود.
پردیس سینمایی راگا در شهرری با فیلمهای جشنواره افتتاح میشود. همچنین سینماهای استقلال، آزادی، افریقا، جوان، زندگی، تماشا، اریکه ایرانیان، فلسطین، فرهنگ، بهمن، ماندانا، بهاران، موزه سینما، ناهید، سپیده(ارگانها و نهادهای دولتی)، صحرا، ایوان شمس(اعضای خانه سینما)، ملت(تهیهکنندگان) و برج میلاد(رسانههای جمعی) پذیرای علاقمندان به جشنواره هستند.
اختتامیه بخش بینالملل با اجرای ایرج نوذری در سالن برج میلاد برگزار میشود. این موضوع باعث میشود که دو روز نمایش فیلمها تعطیل شوند و همچنین برای اولین بار اختتامیه اصلی یک روز پس از پایان جشنواره برگزار میشود. ژیلا صادقی به عنوان اولین مجری زن مراسم اختتامیه را اجرا میکند. اسفندیار رحیممشایی رئیس دفتر محمود احمدینژاد مهمان ویژه بخش اختتامیه است. همچنین سیمرغ رونمایی شده در افتتاحیه، به بهترین فیلم از نگاه ملی اهدا میشود.
اصغر فرهادی به علت حضور در جشنواره برلین به صورت تلفنی با حاضران صحبت میکند. مسعود کیمیایی نیز هنگام دریافت جایزه از قوه قضاییه خواست در حکم جعفر پناهی (که به علت ماجراهای ۸۸ ممنوعالکار و ممنوعالخروج شده بود) تخفیفی قائل شود.
پرکارها:
کارگردان: محمدعلی طالبی(باد و مه، علفزار)
فیلمبردار: تورج منصوری(آینههای روبرو، جرم، ۳۳روز)، حسن کریمی(برف روی شیروانی داغ، سیب و سلما، ملاقات)، محمود کلاری(جدایی نادر از سیمین، پرتقال خونی، پایان دوم)، هومن بهمنش(گلچهره، چیزهایی هست که نمیدانی، صدای پای من)
تدوینگر: حسن حسندوست(آسمان محبوب، باد و مه،یه حبه قند، آقا یوسف)، مصطفی خرقهپوش(سفر سرخ، ورود آقایان ممنوع، راه آبی ابریشم، جرم)
آهنگساز: کارن همایونفر(جرم، اسب حیوان نجیبی است، یکی از ما دو نفر، گزارش یک جشن، خیابان بیست و چهارم، سوت پایان، نفرین)
چهرهپرداز: ایمان امیدواری(اخلاقتو خوب کن، آینههای روبرو، برف روی شیروانی داغ، پایاننامه، اخراجیها ۳، اینجا تاریک نیست، پرتقال خونی، قبرستان غیرانتفاعی، کوچه ملی)
طراح صحنه:حسن روحپروری(اخراجیها ۳، آلزایمر، پایان دوم، زنها شگفتانگیزند، سیزده ۵۹)
جلوههای ویژه: حمید رسولیان(آقا یوسف، آلزایمر، برف روی شیروانی داغ، بدون اجازه، پرتقال خونی، جرم)
صدابردار: بهمن اردلان(آسمان محبوب، یه حبه قند، توطئه)، محمد مختاری(آسمان هشتم).
نگاهی به سیامین دوره جشنواره فیلم فجر
* سیامین جشنواره فیلم فجر
زمان برگزاری ۱۲-۲۲ بهمن ۱۳۹۰
دبیر جشنواره: محمد خزاعی
اعضای هیات انتخاب مسابقه سینمای بین الملل جشنواره فجر: محمد بزرگ نیا، ژولیان پلیسیه، رسول صدرعاملی، مهدی همایونفر و شهرام اسدی.
هیات داوران: یدالله صمدی، مجید انتظامی، داوود میرباقری، ابوالقاسم طالبی، احمدرضا معتمدی، داوود رشیدی، علیرضا رئیسیان، اسفندیار شهیدی و جمال شورجه.
داوری مسابقه فیلمهای بینالملل (جام جهان نما)
سرجیو ماچادو از برزیل، بوشیدارمانف از بلغارستان، وادیم عبدالرشیدف از روسیه، کریستین حکیم از اندونزی، داریوش فرهنگ از ایران، فریدون جیرانی از ایران و کلیر دوبین از استرالیا.
دورهی سیام جشنوارهی بینالمللی فیلم فجر. در بهمن ۱۳۹۰ به دبیری محمد خزاعی، توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار گردید.
این دوره همانند جشنوارههای نخست، چهارم و دوازدهم که داوران بهترین فیلم را معرفی نکردند، برگزیدهای در این بخش نداشت. برف روی کاجها مهمترین ناکام این دوره بود که اصلا در هیچ رشتهای نامزد نشد در حالی که بهترین فیلم از نگاه مردمی را از آن خود کرد. فیلم روزهای زندگی (پرویز شیخطادی) یکی از موفقترین فیلمهای این دوره از نگاه هیات داوران بود و در رشتههای بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمبرداری، بهترین چهرهپردازی و بهترین جلوههای ویژهی میدانی سیمرغ بلورین گرفت. ضدگلوله، ملکه و بوسیدن روی ماه از جمله رقبای مهم فیلم روزهای زندگی بودند که مورد بیمهری زیاد هیات داوران قرار گرفتند. در جشن سیام برای توجه به سه مضمون اخلاق، امید و آگاهی جایزهی ویژهی دبیر جشنواره (سیمین زرین) به رسول صدرعاملی برای کارگردانی فیلم سینمایی در انتظار معجزه اهدا شد؛ به ناصر گیتیجاه برای بازی در فیلم خوابم میآد لوح تقدیر و به روانبخش صادقی برای فیلم فیلادلفی لوح تقدیر بهترین دستاورد فنی داده شد.
محمد خزاعی دبیر سیامین جشنواره بینالمللی فیلم فجر در مراسم اختتامیه گفت: میخواستم ابتدا گزارشی از کارهای جشنواره بدهم اما احساس کردم که باید در برابر عظمت و شکوه دفاع مقدس که در این کلیپ به نمایش درآمد، سکوت کنم.
وی ادامه داد: دوستی دارم که گفت؛ به سینماگران بگو جای ما و مردم روی پرده سینماها کجاست؟! بگو فقط ۲۰ درصد مردم و خواستههایشان مسائلی است که روی پرده سینما میبینیم و آنها خواستههای بسیار وسیعتری دارند.
خزاعی افزود: در پاسخ به آن دوستم گفتم آیا هنرمندان مقصرند،گفت نه، اینها همان هنرمندانی هستند که انقلاب کرده، در انتخابات شرکت میکنند و …، گفتم پس مسوولین مقصرند، گفت نه، آنها هم چهرههایی انقلابی هستند، گفتم پس مقصر کیست، گفت ما یاد نگرفتهایم با هم گفتوگو کنیم؛ زبان مشترک بین هنرمندان و مسوولین.
دبیر جشنوارهی فیلم فجر در پایان سخنانش از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان سینمایی و تمام کسانی که برای برگزاری جشنواره به او اعتماد کردند، تشکر کرد.
شمقدری: نمیخواهیم سینمای ایران به هیچوجه تک صدایی باشد
در ادامهی مراسم، جواد شمقدری ـ رییس سازمان سینمایی ـ نیز در سخنانی رقابت در اکران را آغازی بر پایان رقابت جشنواره فیلم فجر دانست و اظهار کرد: ما رقابت فشرده ۱۰ روزهای بین فیلمسازان داشتیم اما رقابت جدیتر برای اکران فیلمهاست و همچنین رقابت جدیتر برای تولید فیلمهای سینمایی در سال آینده است.
وی در این راستا خاطرنشان کرد: لازم است در حوزه اکران آسیبشناسی شود تا سال آینده اکران بهتری را داشته باشیم.
شمقدری در ادامه با پیشنهاد اینکه، به فیلمهای برگزیده سیامین جشنواره بینالمللی فیلم فجر در اکران عنایت بیشتری شود، بیان کرد: ما در سینمای ایران تنوع نگاههای بسیاری داریم اما تنوعی که در جامعه ایرانی وجود دارد بسیار بیش از این است که در سینما شاهد آن هستیم.
وی ادامه داد: بعضا دیده میشود که چون برخی به بعضی از نگاهها نقد دارند، اصل سینما را نقد میکنند. فکر میکنم اکنون عدم هماهنگی بین درصد فراوانی گفتمانهایی که در جامعه وجود دارد، در سینمای ایران دیده میشود که میتواند مورد نقد قرار بگیرد.
شمقدری خاطرنشان کرد: به عنوان مثال این خیل عظیم مردم قهرمان ایران که دیروز در راهپیمایی ۲۲ بهمن حضور یافتند چه سهمی در سینمای ایران دارد؟! به نظرم آنچه میتواند امروز مورد نقد قرار گیرد، سهم بخشهای مختلف در سینمای ایران است وگرنه ما نمیخواهیم سینمای ایران به هیچ وجه تکصدایی باشد.
شمقدری در ادامه سخنانش تصریح کرد: ما برای آرمانهایی انقلاب کردهایم که سی و سه سال است پای آن ایستادهایم اما این آرمانها، کمی در فضای سینمای ایران کمرنگ است و باید رونق یابد. همهی افرادی که امروز سینما را نقد میکنند خوب است اما وظیفه سنگینتر آنها، شکل دادن فرآیندها و راهکارهایی است که حرکت انقلاب اسلامی در سینما بیشتر دیده شود.
معاون سینمایی وزارت ارشاد با اشاره به برخی از فیلمهای سیامین جشنواره بینالمللی فیلم فجر، ادامه داد: مرثیهسرایی درباره فیلمهایی که شاید ما خیلی با رویکرد آنها موافق نباشیم، فایدهای ندارد. البته حدود اخلاقی جامعه باید رعایت شود. امسال تعدادی از فیلمها این حدود را رعایت نکرده بودند و من از شورای پروانه نمایش میخواهم که با این افراد گفتوگو کرده تا بخشی از ادب و نزاکتی که لازمه سینمای ماست، رعایت شود.
شمقدری در پایان ضمن تشکر از فیلمسازان، مسوولان، اصحاب رسانه و منتقدین تاکید کرد: باید بگویم ما در سیامین جشنواره بینالمللی فیلم فجر در رفع مظلومیتهایی که از آنها صحبت کردیم، گام برداشته و خدا را شاکرم که امسال بهترین و شاخصترین فیلمهای جشنواره، فیلمهایی هستند که در مسیر گفتمان انقلاب قدم برداشتهاند. [ایسنا. ۲۳ بهمن ۱۳۹۰]
جوایز:
دیپلم افتخار بهترین فیلم به رضا رخشانی تهیه کننده فیلم «ضدگلوله»
دیپلم افتخار بهترین فیلم به سعید سعدی تهیهکننده فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به پرویز شیخ طادی برای کارگردانی فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به مصطفی کیایی برای فیلمنامه فیلم «ضد گلوله»
دیپلم افتخار بهترین موسیقی به ناصر چشم آذر برای موسیقی فیلم «گشت ارشاد»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی به حسین علیزاده برای موسیقی فیلم «ملکه»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن به بهناز جعفری برای بازی در فیلم «تلفن همراه رئیس جمهور»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن به هنگامه قاضیانی برای بازی در فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به فرهاد اصلانی برای مجموعه کارهایش در جشنواره سیام
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به یکتا ناصر برای بازی در فیلم «یکی میخواد باهات حرف بزنه»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به اکبر عبدی برای بازی در فیلم «خوابم میاد»
دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری به حسن پویا برای فیلمبردای فیلم «راه بهشت»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به امیر کریمی برای فیلمبرداری فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به هایده صفییاری برای فیلم «نارنجی پوش»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری ساسان نخعی برای فیلم «بوسیدن روی ماه»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به محمد رضا دلپاک برای فیلم «خرس»
دیپلم افتخار بهترین صداگذاری به فرامرز ابوالصدق برای فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین صحنه و لباس عباس بلوندی برای فیلم «ملکه»
سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی عباس صالحی برای فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه میدانی به محسن روزبهانی برای فیلم «روزهای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه بصری به کامران سحرخیز، امیر سحرخیز و سید هادی اسلامی برای فیلم «سلام بر فرشتگان»
دیپلم افتخار بهترین جلوههای ویژه بصری به حسین ایزدی برای فیلم «ملکه»
همچنین جایزه ویژه هیات داوران سی امین جشنواره بینالمللی فیلم فجر به داریوش مهرجویی برای کارگردانی فیلم «نارنجی پوش» و جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی به فیلم «پله آخر» به نویسندگی علی مصفا اهدا شد.