سوره سینما – ماه گذشته، بلوار پر زرق و برق کروازت به عنوان مرکز اصلی جشنواره فیلم کن، در حال آمادهسازی برای آغاز این رویداد بود و به مکانی غیرقابل تردد بدل شد. حصارهای سیمی نازک تنها چیزهایی بودند که گردشگران و خریداران آفتابگرفته را از بلوار جدا میکردند. با نزدیک شدن به جشنواره فیلم کن، کارگران برای به پایان رساندن کار چند برابر کار کردند و مقامات شهری اطمینان دادند که کروازت به موقع برای عرضه فرش قرمز در ۱۶ می آماده خواهد شد.
اما مشکلات دیگری که کن در این دوره با آن مواجه است، به این راحتی برطرف نخواهد شد. با اعتصاب انجمن نویسندگان آمریکا، انتظار میرود که تولید فیلم و سریال کاهش یابد. اگر انجمن کارگردانان یا انجمن بازیگران از انجمن نویسندگان (WGA) پیروی کنند و قراردادشان تا ماه ژوئن منقضی شود، این کاهش سرعت؛ ممکن است منجر به تعطیلی شود.
کن نه تنها جدیدترین فیلمها را به دنیا معرفی میکند بلکه محفلی پررونق است که شرکتها، فیلمنامههای ارائهشده در بازار آن را برای تولید و فیلمهای آمادهشده را برای توزیع میخرند، اما این عدم قطعیت در راستای اعتصاب نویسندگان، چه تأثیری بر فروش خواهد گذاشت؟
گلن باسنر؛ تهیهکننده دراینباره میگوید: «هنوز مدت زیادی از اعتصاب نویسندگان نگذشته و نمیتوان در مورد تأثیر این اتفاق روی صنعت فیلمسازی به طور دقیق صحبت کرد اما سؤالی که برای فیلمهایی که در مرحله فیلمنامه به فروش میرسند مطرح میشود، این است که آیا یک فیلمنامه تمام شده است یا نیاز به کار بیشتری دارد؟ اگر نیاز به بازنویسی داشته باشد، مشکل بزرگی برای ساخته شدن آن به وجود میآید، زیرا هیچکس نمیتواند هیچ نوشتهای را در زمان اعتصاب کامل کند.»
*آیا شرکتها از سودشان در بازار کن دست خواهند کشید؟
برخی دیگر بر این باورند تا زمانی که مدیران استودیوها وارد فرانسه و بازار کن نشوند، تأثیر کامل اعتصابات دیده نخواهد نشد، چراکه بسیاری از شرکتها پروژههای خود را در این شرایط نگهداشتهاند تا در کن با مبلغ بیشتری بفروشند؛ اما در همین شرایط باز هم خریداران باور دارند که شرکتها فروش خواهند داشت. به عنوان مثال جان اسلوس؛ مدیرعامل سینتیک مدیا میگوید: «این امر خلاف واقعیت است و هیچ شرکتی نمیتواند از سودش دست بکشد. ازآنجاکه موضوع سرمایهگذاری و درآمدزایی است پس در شرایطی که لازم باشد مدیران میتوانند برای مشکلاتشان راهکاری پیدا کنند.»
برخی از سابقهداران در این صنعت، فکر میکنند که اعتصاب ممکن است قیمت فیلمهای تمامشده یا فیلمنامههای تکمیلشده را افزایش دهد، زیرا استودیوها و پخشکنندهها هنوز باید فیلم بسازند و منتشر کنند، حتی در شرایطی که نویسندگان همچنان برای دستمزد بیشتر تلاش میکنند!
جان فریدبرگ؛ رئیس شرکت بینالمللی خرس سیاه، میگوید: «کاهش سرعت تولید ممکن است شرکتها را تهاجمیتر کند و آنها را برای فیلمهایی که ما میسازیم تشنهتر! ازاینرو ممکن است در زمان برگزاری جشنواره شاهد بازاری بسیار پررونق برای فیلمنامههای موجود باشیم. از طرفی تعداد بالایی پروژه برای فروش هم وجود دارد.»
بنابراین، مدیران استودیویی که به کن میآیند، فقط در اولین نمایش فیلمها (اکران) شرکت نمیکنند بلکه آنها در آپارتمانها و سوئیتهای هتل جمع میشوند و فیلمنامهها را میخوانند و به فیلمها و پروژههای جدید نگاه میکنند. برخی فیلمها تجاری هستند مانند «صخرهنورد» (Cliffhanger) با بازگشت سیلوستر استالونه، درحالیکه برخی فیلمهای دیگر، مؤلف هستند مانند «می دسامبر» به کارگردانی تاد هاینز که یک درامی عاشقانه با بازی ناتالی پورتمن و جولیان مور است. با این حال، خریداران ادعا دارند که میدانند چه فیلمهایی در دنیایی پس از کرونا فروش میکند.
تام برنارد؛ رئیس Sony Pictures Classics با اشاره به اینکه شرایط فعلی از همیشه سختتر شده است، میگوید: «بالاخره سرمایهگذاران برای تولید فیلم از راهکارهایی استفاده کنند که مبتنی بر فناریهای نوین است و میتوانند داستان را با استفاده از یک ستاره هالیوودی فیلمبرداری کنند اما نباید فراموش کنیم که با این شرایط فیلم عالی نخواهیم داشت چرا که یک اثر نیاز به جذابیت فرهنگی هم دارد و تنها تصویر یا دیالوگ نیست.»
وی ادامه میدهد: «نباید نادیده بگیریم که خریداران مستقل نیز در تعیین سرنوشت معاملهها سهیم هستند. بررسیها نشان میدهد که روند تقاضای خرید از سوی اینگونه بازیگران عرصه سینما سیر نزولی داشته است به عنوان مثال در جشنواره برلین اینگونه شرکتها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ اثر خریداری میکردند اما اکنون این تقاضا به نصف کاهشیافته است.»
همچنین گلن باسنر؛ تهیهکننده نیز در رابطه با همین موضوع و با اشاره به تغییر شرایط شرکتهایی مانند آمازون، اپل و نتفلیکس میافزاید: «این شرکتها برای فیلمهای فعلی جشنواره دهها میلیون دلار هزینه کردهاند اما اکنون با درنظر گرفتن برخی نوسانها در ارزش سهام این شرکتها احتمالاً تقاضای بالایی برای خرید فیلمنامه ندارند تا دوباره شرایط اقتصادی بهتر شود. آنچه مسلم است این است که شرکتها و خریداران استراتژیهای خرید آثارشان را تغییر دادهاند و این اتفاق میتواند آنها را به ادامه روند فعلی مصممتر کند و شاید باید منتظر تغییرات در آینده بلند مدتتری باشیم.»
در شرایطی که نویسندگان با بحران اعتصاب دستوپنجه نرم میکنند، شرکتهای تولیدکننده برنامههای سرگرمی و سریال در حال حسابوکتاب هستند که با چه روندی میتوانند سود بیشتری را در این وانفسای اعتراضات به دست آورند. به عنوان مثال نتفلیکس آثار خود را قبل از انتشار، به طور اختصاصی روی پرده سینماها نمایش نمیدهد. با اینکه بسیاری از عوامل تولید بر این باورند که انتشار فیلمها روی پرده کیفیت اثر را بهتر نشان میدهد اما شرکتهای پخش به فکر درآمدزایی بیشتر هستند و میدانند که انتشار آثار در شبکههای سرگرمی خانگی و تلویزیونی سود بیشتری را برای آنها به دنبال دارد.
اسکات شومن؛ سرپرست IFC Films، در این باره میگوید: «شرایط فعلی بدون تردید میتواند شرایط اقتصادی را در زمینه صنعت فیلمسازی بهبود بخشد و انگیزه و ارزش بیشتری را در این بخش ایجاد خواهد کرد، چراکه هر چه به برگزاری جشنواره نزدیکتر میشویم، احتمال شکلگیری بازارهای فرعی بیشتر میشود.»
او ادامه میدهد: « بعد از دوره همهگیری کرونا که تمامی صنایع را تحت تأثیر خود قرار داد، شاهد این روند هستیم که در صنعت سینما هم خریداران کاملاً با دقت و براساس محاسباتی مشخص وارد بازار میشوند و دیگر خبری از خریدهای عمده نیست. امروز شرکتها درباره استفاده از بودجههایشان دقت بسیاری دارند و هرگز اجازه نمیدهند بودجه هدر رود چراکه یک دوره تجربه شرایط سخت کرونا و بدون درآمد با صورتحسابهای سررسید شده عوامل تولید فیلمهای قبلی را در کارنامه خود دارند و ضررهای ناشی از آن دوره، باعث شده تا امروز خیلی سختتر پول خرج کنند.»
با کاهش کووید۱۹، هزینهها ممکن است کاهش یابد. بااینحال، تورم کار را سختتر میکند. باسنر میگوید: «هزینههای خدمه، هزینه مواد، هزینه سود مالی فیلمهای مستقل وجود دارد. قطعاً در زمانی نیستیم که بتوانیم بودجهها را کاهش دهیم.»
*تأثیر ناآرامیهای کارگری در فرانسه بر جشنواره کن
این فقط اعتصاب نیست، پیامدهای بعدی کووید و تورم است که ممکن است جشنها را تحتالشعاع قرار دهد. از طرفی فرانسه درگیر ناآرامیهای کارگری است زیرا کارگران فرانسوی به تظاهرات علیه سیاستهای اقتصادی نامطلوب که شامل افزایش سن بازنشستگی کشور میشود، ادامه میدهند.
دنیس گراویل، یکی از مقامات اتحادیه کارگری CGT که نماینده کارگران بخش انرژی است و همچنین در هیات مدیره جشنواره فیلم کن نیز حضور دارد، میگوید: «طیف گستردهای از اقدامات اجتماعی در طول این جشنواره برگزار خواهد شد، از جمله اعتراضی گسترده در تاریخ ۲۱ می که به طور آزمایشی برنامهریزی شده است.»
گراویل انتظار دارد که برخی از استعدادها و فیلمسازان فعال سیاسی، مانند کن لوچ نیز به این جنبش بپیوندند. وی همچنین خاطرنشان میکند که بیش از ۳۰۰ نفر در صنعت فیلم فرانسه از جمله ژولیت بینوش و لوری کالامی اخیراً نامه سرگشاده اعتراضی را علیه اصلاحات کارگری امضا کردهاند.
همچنین انتظار میرود که کارگران در طول جشنواره اعتراض کنند. اگرچه کن از زمان حمله تروریستی ۲۰۱۶ در نزدیکی نیس، تظاهرات در امتداد «کروازت» را ممنوع کرده است، گراویل میگوید CGT به دنبال راههای دیگری برای انجام اقدامات اجتماعی تأثیرگذار است. علاوه بر تظاهرات کارگران، اتحادیه تهدید کرده است که برق جشنواره و دیگر رویدادهای مهم ماه می در فرانسه را قطع خواهد کرد.