سوره سینما – دومین نشست خبری چهلمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران صبح امروز با حضور مهدی آذرپندار؛ دبیر جشنواره در سالن نشست‌های پردیس سینمایی ملت برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مهدی آذرپندار ضمن تاسف درخصوص واقعه رخ داده برای داریوش مهرجویی گفت: شاید شرایط مناسبی برای صحبت در مورد جشنواره نباشد اما امیدوارم این واقعه بررسی شود. همچنین ابراز تاسف میکنم برای واقعه‌ای که این روزها برای غزه رخ می‌دهد. امیدواریم با پیروزی فلسطین جشنواره ما هم رنگ شادی به خود بگیرد.

وی بیان کرد: جشنواره چهلم پنجشنبه ۲۷ مهر با یک افتتاحیه کوتاه آغاز خواهد شد. آثار رسیده به جشنواره در بخش‌های مختلف اعلام شده و در بخش ملی از بین ۱۷۸۷ فیلم ۹۵ اثر برگزیده شدند. این تعداد اثری که پذیرفته شده شاید از میانگین سال های گذشته کمتر باشد چراکه ما سختگیری خود را زیاد کرده‌ایم و از هیات انتخاب خواهش کردیم مساله کیفیت را مساله اصلی در انتخاب آثار قرار دهد.

آذرپندار ادامه داد: در بخش بین‌الملل هم ۵۸ اثر را از ۷۲۱۶ فیلم انتخاب کردیم که این رکورد چهل ساله جشنواره را جابه‌جا کرده است. ۵۸ اثر در این بخش به اضافه ۶ فیلم راه یافته از بخش ملی در این بخش قرار دارند که در حقیقت این بخش با ۶۴ فیلم نمایش خود را آغاز خواهد کرد. جشنواره ما یکی از سخت‌ترین ورودی‌ها را در بین تمامی جشنواره‌های دنیا دارد و این را با اعتماد به نفس کامل می گویم.

*«جشنواره فیلم کوتاه تهران آیینه‌ای برای تمام ایران» شعار جشنواره چهلم

وی با اشاره به شعار جشنواره امسال توضیح داد: شعار جشنواره امسال «جشنواره فیلم کوتاه تهران آیینه‌ای برای تمام ایران» است. تمام سعی خود را کردیم که با حفظ کیفیت از تمام ایران، اثر انتخاب کنیم و این باور را به فیلمساران بدهیم که این جشنواره قرار نیست تنها میزبان فیلم‌سازان تهرانی باشد. تعداد آثاری که از شهرهای دیگر ارسال شد بیشتر از آثاری بود که از فیلمسازان تهرانی برای ما ارسال شد. ۵۲ فیلم از شهرستان‌ها در جشنواره داریم که نسبت به سال گذشته بیش از ۲۰ درصد رشد داشته است. شاید مهمترین دستاورد ما این است فیلم‌های بیشتری در جشنواره داریم و این موضوع به این خاطر است که کیفیت آثار شهرستان بالا رفته و از سوی هیات انتخاب به آن‌ها توجه شده است.

آذرپندار ادامه داد: در پذیرش آثار ۷۹ درصد فیلمسازان آقا هستند چرا که در زمان ارسال ۸۹ درصد آثار رسیده از سوی آقایان بود! امیدوارم سهم خانم‌ها بیشتر شود و آثار بیشتری به جشنواره ارسال کنند.

وی به ژانر فیلم‌های ارسال شده و پذیرفته شده در جشنواره اشاره کرد و گفت: سال گذشته با تعداد زیادی درام اجتماعی رو به رو بودیم و شاید فیلم‌هایمان در ژانرهای دیگر به ۱۰ اثر هم نمیرسید اما امسال حضور ژانرهای دیگر هم قابل توجه است. ۸ اثر کمدی، ۱۰ اور ملودرام، ۱۳ اثر فانتزی، ۳ فیلم دفاع مقدس، ۳ فیلم معمایی، ۶ فیلم رازآلود، ۲ اثر علمی تخیلی، یک فیلم درام جنگی، یک اثر نئونوآر و ۱۹ فیلم درام در جشنواره داریم.

آذرپندار درخصوص بخش عکس نیز بیان کرد: سعی کردیم به بخش عکس که بخش جنبی است، بهای بیشتری بدهیم. بسیاری از فیلمسازان ما شرکت کنندگان سال های گذشته در بخش عکس هستند.

۷۷۶ عکس متقاضی حضور در جشنواره بودند که ۶۹۱ تک عکس و ۴۸ مجموعه عکس بودند که از بین این تعداد ۳۲ اثر که شامل ۱ مجموعه عکس و ۳۱ تک عکس هستند، وارد بخش رقابتی جشنواره شدند.

*بخش‌های جنبی تکمیل‌کننده بخش رقابتی

وی افزود: امسال بخش‌های جنبی مفصلی داریم که توسط آن‌ها سعی کردیم سختگیری در بخش رقابتی را تلطیف کنیم تا توسط این بخش‌های جنبی آثار بیشتری در جشنواره حضور داشته باشند. بخش «استعداد نو» را داریم که مختص به فیلم‌ اولی‌ها است. ۱۲ فیلم در این بخش انتخاب شدند که فیلم‌هایی هستند که رای بالایی داشتند اما از حضور در بخش اصلی جا ماندند.

بخش «کتاب و سینما» را داریم که مخصوص فیلم‌های اقتباسی است که البته تنها مختص به کتاب‌ها نیست بعضا از فیلم های قدیمی هم اقتباس شده اند که در این بخش ۱۶ فیلم حضور دارند. جایزه این بخش را هم خانه کتاب تقبل کرده است. ۳ جایزه دارد که در روز سوم جشنواره که روز کتاب و سینما است دو جایزه را تقدیم میکنیم و جایزه نهایی را در روز اختتامیه تقدیم خواهیم کرد.

وی افزود: بخش جنبی «ایران جوان» را داریم که شامل فیلم هایی با موضوع جوانی و‌ جمعیت و با محوریت فرزند آوری است که ۹ اثر در این بخش حضور دارند. این بخش هم با مشارکت بنیاد ۱۵ خرداد برگزار می‌شود که جایزه این بخش را تقبل کرده است.

بخش «بر بال خاطرات» را داریم که مروری بر آثاری است که در این چهل سال در جشنواره حضور داشته اند که اسامی جذابی در میان آن‌ها خواهید دید. ۵۹ فیلم در این بخش حضور دارد. بخش «شاخه زیتون» را با موضوع و محوریت فلسطین داریم که در این بخش نیز ۶ فیلم حضور دارند.

*بزرگداشت داریوش یاری و نکوداشت مرتضی پورصمدی

دبیر جشنواره در خصوص بزرگداشت و نکوداشت این دوره از جشنواره توضیح داد: بزرگداشت امسال جشنواره بزرگداشت داریوش یاری است که از قدیمی‌های فیلم کوتاه هستند. به پاس زحماتی که در این سال ها برای انجمن و جشنواره داشتند نکوداشتی برای ایشان برگزار خواهیم کرد.در بخش نکوداشت از مرتضی پورصمدی یادی خواهیم کرد. متاسفیم که برای ایشان باید نکوداشت برگزار کنیم. همچنین نکوداشتی برای مهدی امامی؛ مستندساز که امسال در بازگشت از سفر اربعین در یک سانحه رانندگی درگذشت، خواهیم داشت.

آذرپندار به جایزه آرای مردمی اشاره کرد و گفت: امسال همچنان جایزه بهترین فیلم در آرای مردمی را خواهیم داشت. کانون دانش آموختگان متولی این بخش است و ۴ نفر از اعضای کانون دانش آموختگان ناظر این رای‌گیری خواهند بود. در بخش مرور آثار نیز سعی کردیم به فیلمسازان و عوامل فنی که در استان‌ها ساکن هستند، توجه کنیم؛ یکی از آن‌ها مرور فیلم‌های آقای وحید بیوته فیلمبردار سینما است.

*برگزاری نشست‌های تخصصی در جشنواره چهلم

وی همچنین گفت: در بخش نشست‌ها هم سعی کردیم از بهترین‌ها دعوت کنیم، در بخش بین‌الملل نشستی با نیکیتا میخالکوف فیلمساز مطرح روسی به شکل آنلاین خواهیم داشت. یکی دیگر از موضوعات نشست‌ها کاربرد هوش مصنوعی در فیلمسازی است که یک هنرمند ایرانی و یک متخصص از ترکیه‌ این بخش را ارائه خواهند کرد. نوع دوم نشست‌های ما این است که ۱۰ نشست با دبیری کمال تبریزی خواهیم داشت؛ به این نحو که فیلمنامه‌ای که قبلاً نوشته شده بین حضار پخش می‌شود و آقای تبریزی در مقام کارگردان ۱۰ رکن اصلی کارگردانی را در گفت و‌گو با عوامل تولید یک فیلم پیش می‌برند. در حقیقت هنرجویان از بین گفتگوی کارگردان و مهمان آن نشست موضوعاتی را یاد می‌گیرند. بچه‌ها یاد می‌گیرند مثلا به عنوان یک کارگردان چگونه با یک آهنگساز تعامل کنند. بخش آخر هم درباره اردوهای فیلمسازی است که پیشتر پنج اردو برگزار کرده‌ایم. این اردوها تجربه‌های جذابی بودند و قرار است از تجربیات آن اردوها در جشنواره صحبت شود. این بخش با کارشناسی حسن حسینی و حضور سینماگران مطرح برگزار می‌شود.

*نمی‌توانیم مانع فیلمسازی کارمندان انجمن سینمای جوان شویم!

آذرپندار درباره حضور آثاری از عوامل و کارمندان انجمن سینمای جوانان ایران در جشنواره گفت: مطالبه‌ای که در انجمن وجود دارد این است که کسی را در بدنه انجمن انتخاب می‌کنیم که آن‌ها فعالیت کاری‌شان مرتبط با فیلمسازی باشد. این موضوع نیز از قدیم الایام‌ وجود داشته است و بدنه انجمن در بسیاری از بخش‌های حوزه فیلمسازی دانش آموخته‌اند و این برای ما مایه مباهات است. اگر سازمان شما بدنه‌ای دارد که همه دانش آموخته و متخصص هستند پس باید چه کرد؟ آیا باید مانع فیلمسازی آنها شویم؟! ضمن اینکه بین جشنواره و انجمن یک مرزبندی وجود دارد. سالی که من به انجمن آمدم، هیات انتخاب حذف شده بود و مشاوران انتخاب در جشنواره انتخاب شده بودند. من می‌توانستم آن مسیر را ادامه بدهم اما ما هیات انتخاب را احیا کردیم. ضمن اینکه افرادی در هیات انتخاب حضور دارند که سینماگران شناخته شده‌ای هستند و می‌توانید با آن‌ها تماس بگیرید و بپرسید آیا به آنها سفارشی شده است؟ سابق بر این نیز در برخی دوره‌ها معاون تولید انجمن، در جشنواره فیلم داشته است.

وی افزود: از سوی دیگر من این موضوع را با هیات انتخاب مطرح کردم و آنها به من گفتند چنین اتفاقی سابقه داشته است. بنابراین ما باید این را انتخاب کنیم که یا از افراد غیر مرتبط در بدنه انجمن استفاده کنیم یا اگر فیلم ساختند و به جشنواره ارسال کردند، این حق را برایشان قائل باشیم. ضمن اینکه تعداد افرادی که از انجمن فیلم ساختند، بیشتر از راه یافتگان فعلی بوده اما انتخاب نشده‌اند. متخصصان حق فیلم‌سازی و حق شرکت در رقابت را دارند. ما سعی کردیم تفکیکی بین انجمن سینمای جوانان ایران و جشنواره فیلم کوتاه تهران داشته باشیم. جشنواره هویتی مستقل از انجمن دارد. ضمن اینکه انجمن خودش یکی از تولیدکنندگان بزرگ فیلم است. خوشحالیم که امسال حتی یک فیلم در بخش داستانی نیست که به دلیل ممیزی حذف شده باشد و دقیقا همان لیست هیات انتخاب به بخش داستانی و سایر بخش‌ها راه پیدا کرده است.

* آرای مردمی بخاطر شائبه برانگیز بودن حتما باید توسط یک صنف برگزار شود

مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران درباره حضور بخش آرای مردمی در جشنواره فیلم کوتاه تهران و عدم برگزاری آن در جشنواره فیلم فجر عنوان کرد: اینکه در کنار انجمن ظرفیتی صنفی به نام کانون دانش آموختگان وجود دارد، برای ما مهم است. آرای مردمی به دلیل اینکه شائبه برانگیز است، حتما باید توسط یک صنف برگزار شود؛ اما مجادلات این بخش قابل مقایسه با جشنواره فیلم فجر نیست چون در جشنواره فیلم فجر بخشی به نام اکران مردمی هم وجود دارد و مجموعا شرایط ما با مجموع شرایط جشنواره فیلم فجر شبیه نیست. ما سعی کردیم بخش آرای مردمی را داشته باشیم چون دوست نداریم جای این جایزه خالی باشد.

وی درباره میزان اعتبار مدارک اعطا شده در نشست‌های تخصصی جشنواره به هنرجویان توضیح داد: مدارک انجمن سینمای جوانان ایران معتبر است، با وجود اینهمه آموزشگاه همچنان نسبت به مدارک انجمن اقبال جدی وجود دارد. حتی سال گذشته تلاش‌هایی صنفی شد تا آلترناتیوهایی در بحث آموزش پدیدار شود البته انجمن یک نهاد استخوان‌دار و قدیمی است‌. در بخش فیلم اولی‌ها مدرک تحصیلی همیشه مهم بوده است. از این جهت توافقی با سازمان سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی انجام شد تا مدرک انجمن هم ارزشی برابر با مدرک کارشناسی ارشد سینما را داشته باشد.

*بودجه جشنواره فیلم کوتاه ۱۰ میلیارد تومان است

وی درباره هزینه جشنواره چهلم هم گفت: در برنامه سازمان سینمایی ۱۰ میلیارد تومان بودجه برای این دوره از جشنواره در نظر گرفته شده است که با توجه به مهمانان خارجی و مهمانان داخلی، تبلیغات و… این هزینه معقول است. ما از کمک‌های شهرداری، خانه کتاب و … نیز استفاده می‌کنیم اما عمده هزینه‌هایمان همان مبلغی است که سازمان سینمایی در نظر گرفته است.

مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران درباره حمایت از «سینمای مقاومت» در چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بیان کرد: امسال کشورهای ترکیه چهار فیلم، عراق یک فیلم، افغانستان یک فیلم و… در این باره در جشنواره دارند. حضور فیلم‌های مقاومت به میزان آثار ارسال شده بستگی دارد. مثلا از مجموع کشورهای عربی فیلم‌های قابل ملاحظه‌ای ارسال نمی‌شود با اینکه ما امسال از فلسطین ۶ فیلم داشتیم اما باید دید چه تعداد از آن به جریان مقاومت مربوط است؟ تعدد فیلم‌ها کم است اما این به معنای این نیست که درها را باز کنیم تا فیلم‌هایی که کیفیت خوبی در این حوزه ندارند صرفا به دلیل دربرگیری موضوع مقاومت به جشنواره راه پیدا کنند. ما هیچ تسهیلاتی ایجاد نکردیم که چون برخی آثار از عراق با افغانستان هستند به جشنواره راه پیدا کنند زیرا کیفیت برای ما مهم است. بنابراین اولا ما فیلم‌هایی منتخب از آنچه به دبیرخانه رسیده بود داریم. دوم اینکه همه فیلم‌های بخش مقاومت مربوط به کشورهای همسایه و‌منطقه نیستند مثلا ما فیلم‌هایی با موضوع مقاومت از کشورهای اروپایی هم داریم.

وی درباره بلیت‌فروشی جشنواره چهلم نیز گفت: امسال بلیت‌فروشی برای جشنواره از طریق سایت آی‌تیکت صورت می‌گیرد و تخفیفاتی هم برای دانشجویان و هنرجویان سینما و برخی گروه‌ها در نظر گرفته‌ایم. قیمت بلیت هر باکس هم ۳۰ هزار تومان است که البته مشمول تخفیف هم می‌شود.

* سال گذشته محمود کلاری تمام قد پای جشنواره ایستاد

آذر پندار در پاسخ به این سوال که چرا در نشست‌های تخصصی از حضور استادان و مدرسان انقلابی در جشنواره استفاده نمی‌شود، گفت: البته این نظر شماست؛ چراکه سینماگر بزرگی مثل آقای کلاری سال گذشته با وجود اینهمه فشار پای جشنواره تمام قد ایستاد. در شرایطی که حتی برخی داوران بین‌المللی ما نگران بودند که در آن جو ملتهب برایشان مسایلی پیش بیاید آقای کلاری آن‌ها را خیلی حرفه‌ای توجیه کردند. بنابراین من فراموش نمی‌کنم که ایشان چگونه پای جشنواره ایستادند و باید درباره معیار اساتید انقلابی و غیر انقلابی صحبت کنیم. شاید تعریف ما متفاوت باشد. همچنین شاید کسی که ما فکرش را هم نمی‌کنیم در عمل مردانه پای جشنواره و فیلم کوتاه ایستادند و من شرمنده ایشان شدم که از برخی افراد جاهل توهین شنیدند. لازم است باید خاطرات سال گذشته را مرور کنیم و آنگاه تعریف‌ها مشخص می‌شود. این تعریف من از استادی است که می‌شود به او اتکا کرد و از دانش او بهره برد. در ارتباط با دیگر سینماگران حاضر در نشست‌های تخصصی نیز باید همین تعریف‌ها را گفت.

*رونمایی از چند کتاب در جشنواره امسال

آذرپندار درباره بخش انتشارات جشنواره و رونمایی از کتاب‌های تخصصی جدید در این دوره گفت: ما در خلال جشنواره از چند کتاب سینمایی جدید رونمایی می‌کنیم؛ برخی از کتاب‌ها عرضه قطعی و برخی فقط رونمایی می‌شوند، همچون سال گذشته یک نمایشگاه و فروشگاه «کتاب و سینما» نیز برگزار خواهیم کرد. امیدواریم این توجه به حوزه کتاب، در سال‌های آینده خروجی داشته باشد.

آذرپندار درباره حضور برخی فیلم‌ها در جشنواره‌های منطقه‌ای و چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران گفت: جشنواره‌های منطقه‌ای یک فرصت مجدد ایجاد می‌کند. برخی فیلم‌ اولی‌ها به دلیل یک رای از جشنواره بازماندند و جشنواره‌های منطقه‌ای هم با نمایش برخی فیلم‌های بیرون مانده از بخش مسابقه جشنواره تهران و فیلم‌هایی جدید برگزار می‌شود؛ بنابراین اگر عناوین برخی فیلم‌ها تکرار شده است به این دلیل است که آن‌ها به عنوان برگزیدگان جشنواره‌های منطقه‌ای به طور مستقیم به جشنواره فیلم کوتاه تهران راه پیدا کرده اند.

*در جشنواره امسال فیلمی با مضمون حوادث سال گذشته داریم

وی درباره آثار حاضر در جشنواره درباره حوادث سیاسی و اجتماعی سال گذشته گفت: امسال فیلم‌هایی اینچنینی داریم و خواهید دید. من سعی کردم به وعده‌هایم پایبند باشم؛ یکی همین حضور فیلم‌های سیاسی بود، دیگری حضور پررنگ استان‌ها و سومی حضور فیلم‌های ژانر. ساخت فیلم سیاسی تابو نیست و می‌خواستیم روی این موضوع ثابت قدم باشیم.

وی در پاسخ به سوالی درباره میزان مشارکت ایسفا در جشنواره عنوان کرد: ما به احترام برای خیلی از اعضای ایسفا، کارت دعوت فرستادیم. زیرا در آستانه برگزاری چهلمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران هستیم، دوست داریم این دوره با اجماع برگزار شود کما اینکه پیش از این هم ممانعتی نداشتیم و اعضای ایسفا خودشان تصمیم گرفتند نباشند.

* احتمال برگزاری نکوداشت برای داریوش مهرجویی

آذرپندار درباره برگزاری نکوداشتی برای زنده‌یاد داریوش مهرجویی و وحیده محمدی فر گفت: باید گفت‌وگو کنیم تا ببینم کدام بخش در سازمان سینمایی این نکوداشت را برگزار ‌می‌کند، اگر به ما محول شود با افتخار انجام می‌دهیم تا یادی از ایشان و همسرشان صورت گیرد.

دبیر این رویداد در پاسخ به این سوال که آیا فیلمسازی بوده است که به دلیل مواضعش در سال گذشته فیلمش امسال پذیرفته نشود، گفت: واقعا این نگاه را نداشتیم. به شما اطمینان می‌دهم این نگاه نه در این جشنواره و نه دیگر جشنواره‌ها وجود ندارد. بروید ببینید جوایز سال گذشته به چه کسانی رسید و فیلمسازانشان چه موضعی داشتند. من البته هم‌چنان معتقدم بخشی از واکنش‌های فیلمسازان، محصول فشارها بود. کسانی بودند که سال گذشته فیلم داشتند و جشنواره را تحریم کردند، همان ها امسال هم فیلم داشته‌اند اما برای ما نفرستادند و این یک تصمیم شخصی است. باز هم تاکید می‌کنم هیچکس به این علت حذف نشده است چون فیلم‌ها دیده شده‌اند عمدتا فیلم‌ها خودشان موضوع گفتگو بودند.

وی گفت: ما یک پیچینگ تولید در طول جشنواره داریم که استقبال خوبی از آن شده است. آثار در اواخر جشنواره داوری می‌شود و ساخت چند فیلم تصویب می‌شود.

گفتنی است در انتهای این نشست از پوستر چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران رونمایی شد.