سوره سینما – چهارمین روز از چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با پخش آثار، برپایی نشست‌های تخصصی و بازدید محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از جشنواره به کار خود پایان داد.

* داوران مسابقه سینمای ایران چهلمین جشنواره معرفی شدند

همزمان با چهارمین روز از برگزاری جشنواره، داوران بخش مسابقه سینمای ایران معرفی شدند.

بهرام ارک، حسین دارابی، زهره زمانی، بهروز شعیبی، سعید قطبی‌زاده، محمود کلاری و محمدحسین لطیفی مسئولیت داوری فیلم‌های کوتاه بخش مسابقه سینمای ایران چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران را برعهده دارند.

*واکنش جمعی از فیلمسازان حاضر در جشنواره به جنایت صهیونسیت‌ها در غزه

۵۲ نفر از فیلمسازان منتخب حاضر در چهلمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران با امضای بیانیه‌ای نسبت به قتل‌عام وحشیانه ساکنان غزه از سوی رژیم صهیونیستی واکنش نشان دادند. این فیلمسازان در این بیانیه با تأکید بر لزوم بی‌تفاوت نبودن اهالی هنر نسبت به «قتل عام وحشیانه و تلخِ بیش از هزار کودک بی‌گناه در غزه» اعلام کردند که در کنار «وجدان‌های بیدار» خواهند ماند.

*فریدون جیرانی: سینمای بلند از فیلم کوتاه تغذیه می‌شود

در حاشیه چهارمین روز از برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران، فریدون جیرانی؛ نویسنده و کارگردان پیشکسوت سینما و داور افتخاری شورای پیچینگ حرفه‌ای چهلمین دوره این جشنواره نیز هست، با اشاره به فیلمنامه‌هایی که در این دوره از پیچینگ خوانده است، گفت: من شش فیلم‌نامه را در این پیچینگ خواندم. فیلم‌نامه‌های بسیار خوبی بودند. مهم‌‌ترین چیزی که در این فیلمنامه‌ها به چشم من خورد، شعاری‌نبودن آن‌ها بود. بسیار مدرن و دارای نگاه‌های تازه بودند و ایده‌های درخشانی داشتند که برای من خیلی تازه بود و از خواندنشان لذت بردم. بسیار خوشحالم که فیلمسازان جوان ما مستقل فکر می‌کنند و امیدوارم در جریان ساخت فیلم‌هایشان هم بتوانند استقلال خود را حفظ کنند و قصه‌هایشان تغییر نکند.

وی درباره تجربه ساخت فیلم کوتاه و رسیدن به فیلم بلند توضیح داد: این مسیر، بسیار اتفاق خوبی است همانطور که می‌بینیم کارگردانان خوبی از فیلم کوتاه به سینمای بلند آمدند. سینمای بلند از فیلم کوتاه تغذیه می‌شود، البته این لزوما یک قاعده نیست و بستگی به خلاقیت‌های فیلمسازان دارد.

*همایون اسعدیان: چگونه می‌توان یک فیلم کوتاه ارزان را در کمترین زمان فیلم ساخت؟

دومین نشست در روز چهارم، نشست گفت‌وگو درباره فیلم‌های کوتاه ژانر (فانتزی، ملودرام و کمدی) مبتنی بر آموزه‌های اردوی فیلمسازی مشهد بود که با حضور کمال تبریزی، همایون اسعدیان، امیرشهاب رضویان و حسن حسینی برگزار شد.

همایون اسعدیان در این نشست با بیان اینکه اردوی فیلمسازی مشهد بیشتر برای خود او درس بوده گفت: تاکنون چنین تجربه‌ای نداشتم، هرچیزی قابلیت این را دارد که تامل‌برانگیز باشد؛ در این اردو از یک کلمه به‌ اسم «آلزایمر» شروع کردیم، درباره آن حرف زدیم و قصه را پیدا کردیم.

وی افزود: بعد از دو روز به فیلمنامه اولیه رسیدیم. افراد گروه، توانایی‌های یکسانی نداشتند لذا تقسیم‌کار را براساس توانی که از بچه‌ها دیدیم، دنبال کردیم و حاصل کار چیزی بود که خوب شد. صادقانه بگویم در اردوی فیلمسازی خیلی چیزها یاد گرفتم و به‌شدت علاقه‌مند به ادامه آن با جوانان دیگری هستم. اگر این اردو مجدد تکرار شود، حتمأ سعی خواهم کرد یاد بگیرم که چگونه می‌توان یک فیلم کوتاه ارزان را در کمترین زمان فیلم ساخت.

امیرشهاب رضویان در ادامه این نشست، با بیان اینکه کارگردانی یک فرایند دموکراتیک نیست، گفت: معتقدم در کارگردانی باید یک‌نفر حرف آخر را بزند ما در این اردو سعی کردیم بگوییم فیلم کوتاه را چگونه می‌توان ساخت.

وی افزود: آنچه این اردوها به ما یاد داد این بود که بتوانیم تولید ارزان‌قیمت را در کمترین زمان انجام دهیم، منظورمان لزوما فیلم بی‌کیفیت نیست. معتقدم اگر یک قصه‌ خوب داشته باشیم با یک گروه کوچک حتمأ می‌توانیم فیلم ارزان و خوب بسازیم.

*اسماعیلی: جامعه هنری در کنار مردم مظلوم فلسطین است

محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در چهارمین روز از برگزاری جشنواره، به پردیس سینمایی ملت آمد و از این جشنواره بازدید کرد. در حاشیه این بازدید اسماعیلی درباره کیفیت برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران صحبت کرد و گفت: این کیفیت حاصل تلاش‌های انجمن سینمای جوانان در استان‌های مختلف است. باید از دوستان خودم تشکر کنم که زمینه برگزاری باشکوه این رویداد را فراهم کرده‌اند.

وی درباره تدارک وزارت ارشاد برای ترکیب فیلم‌های جشنواره فیلم فجر نیز توضیح داد: در برنامه هفتم پیش‌بینی شده است که سالی ۲۰ فیلم فاخر تولید شود. امسال هم شکر خدا مقدمات این امر فراهم است و تعدادی از این آثار در دست تولید قرار دارند؛ اما ان‌شالله در سال‌های آینده به این سقف در آمار تولیدات خواهیم رسید.

اسماعیلی افزود: در این سال‌ها تلاش کردیم تمرکزی را در حوزه پویانمایی ایجاد کنیم. به همین دلیل برای بنیاد ملی پویانمایی مصوبه شورای‌عالی سینما و شورای‌عالی هنر را برای این بنیاد دریافت کردیم. در برنامه هفتم هم مطابق برنامه‌ریزی انجام‌ شده تعهد بالایی را برای ما در نظر گرفته‌اند. این تعهدات جز با تشکیل نهاد تخصصی که بتواند سیاستگذاری و ریل‌گذاری کند و نقش حمایتی داشته باشد، محقق نمی‌شد. ان‌شالله در ماه‌های آینده این بنیاد را راه‌اندازی خواهیم کرد.

وی درخصوص جشنواره فیلم فجر نیز عنوان کرد: فراخوان جشنواره در موعد مقرر داده شد و کارها در حال انجام است.

اسماعیلی درباره واکنش هنرمندان به جنایت رخ داده در غزه نیز گفت: هنرمندان روز گذشته در موزه هنرهای معاصر جمع شدند و چندین جلسه پشت هم داشتند. فارغ از جنبه‌های انسانی و مسلمانی، مگر کسی می‌تواند وقایع غزه را ببیند و به عنوان یک انسان به یک موضوع حقوق بشری و قتل عام کودکان موضعی نداشته باشد؟! این موضوعی است که در دنیا، همگان با آن همدردی می‌کنند. جامعه هنری مثل همه بخش‌های دیگر کشور در کنار مردم مظلوم فلسطین هستند، مردم مظلوم فلسطین افرادی هستند که شب و روز زیر بمباران رژیم کودک‌کش اسرائیل هستند و اظهار همدردی با مردم فلسطین امروز جهانی شده است. هنرمندان ما همچنان پر قدرت در مسیر فضائل اخلاقی حرکت خواهند کرد.

*مهری شیرازی: بازیگرسالاری در شبکه نمایش خانگی گریم را به سمت آرایش برده است

در ادامه چهارمین روز، نشست تخصصی گفتگوی کارگردان با عوامل در پیش تولید، با حضور مهری شیرازی؛ طراح پیشکسوت چهره‌پردازی و کمال تبریزی برگزار شد.

وی در مورد دانش گریم در میان کارگردانان بیان کرد: متاسفانه کارگردانانی داریم که دانش گریم ندارند. من همیشه از این که سنگین، عجیب و نامتعارف بازیگران را گریم کنم، پرهیز می‌کنم؛ مگر اینکه لازم و ضروری باشد و یا اینکه کار به نوعی سورئال باشد. سعی می‌کنم خیلی چهره‌ها تغییر نکنند؛ به خصوص در فیلم‌های مستند. وقتی با کارگردان خوبی کار می‌کنم و او بازیگری را انتخاب کرده که بیشترین تناسب را با نقش دارد، پس نباید چهره بازیگر را تغییر داد.

وی با اشاره به خاطره‌ای از همکاری با کیومرث پوراحمد گفت: من با زنده‌یاد کیومرث پور احمد خیلی کار کرده‌ام. او در کارهایش اصلا گریم نداشت، همیشه سعی می‌کرد بازیگرانی را انتخاب کند که به نقش بخورند و چهره‌شان بعد از گریم تغییرات عجیب و غریبی نداشته باشد.

شیرازی با بیان اینکه در حال حاضر در یک سری کارها به خصوص در نمایش خانگی، گریم به سمت آرایش رفته است، افزود: گویا بازیگر سالاری شده و بازیگران دوست دارند زیباتر به چشم بیایند؛ در صورتی که این برای مخاطب زننده است چون روال طبیعی زندگی این چنین نیست. وقتی میخواهیم طراحی برای نقشی را اتود بزنیم، باید پیشینه نقش را بدانیم. اینکه نقش برای کدام فرهنگ و جغرافیاست، برای چه دوره تاریخی است. گریم یک هنر و صنعت است و بر پایه زیبایی‌شناسی فرهنگی و جغرافیایی است.

این طراح چهره‌پردازی در بیان خاطرنشان کرد: برای فیلم کوتاه به فیلم‌سازان جوان پیشنهاد می‌کنم از همان زمانی که فیلم کوتاه کار می‌کنند کار را جدی بگیرند و برای کار ارزش قائل شوند. به دلیل اینکه بودجه‌شان برای فیلمسازی کم است می‌توانند از دستیاران گریم استفاده کنند.

*مهرداد اسکویی: فیلمسازی از راه دور یک استودیو تک نفره شخصی است

در روز چهارم همچنین، نشست تخصصی «مستندسازی از راه دور» با حضور مهرداد اسکویی و حمیدرضا فتوره‌چیان برگزار شد.

در ابتدای این نشست مهرداد اسکویی؛ فیلمساز گفت: مستندسازی شبیه به فیلم‌سازی نیست. من در مستندسازی یاد گرفتم که باید با کاراکتر‌ها ارتباط خوبی بگیرم. امروز کارگردانی خوب به این نیست که به یک ایده یا داستان خوب فکر کنید و آن را بسازید. یکی از دلایلی که به فیلمسازی از راه دور رسیدم نکاتی بود که از زنده‌یاد عباس کیارستمی یاد گرفتم.

وی افزود: من در جریان کار کاملا می‌دانم چه کار می‌خواهم بکنم؛ وقتی جایگاه خود را به عنوان کارگردان در اثر حفظ کنید امکانات بیشتری را به فیلم خود می‌دهید که باعث موفقیت‌تان می‌شود‌.

اسکویی ادامه داد: یک اتفاق ویژه در کارگردانی مستند وجود دارد که آن هم تکرار است؛ در ۱۵ سال و گام به گام در فیلم‌هایم سعی کردم کارگردان را حذف کنم یا تا آنجایی که می‌شود خود را کنار بکشم و کاراکتر فیلم خودش تصویر بگیرد و اطلاعات بدهد. فیلم‌سازی از راه دور یک استودیو تک نفره شخصی است. پیشنهاد می‌‌کنم در فیلم‌سازی از راه دور تا آنجا که ممکن است برداشت‌ها و زوایای بیشتری گرفته شود.

*اعلام اسامی ۱۰ فیلم برتر آرای مردمی در روز دوم و سوم

در چهارمین روز از برگزاری جشنواره، اسامی ۱۰ فیلم برتر آرامی مردمی مخاطبان در روز دوم و سوم جشنواره اعلام شد که به ترتیب حروف الفبا به شرح زیر بود:

«اذان صبح به افق یزد» به کارگردانی زهره صباغیان

«آپولو» به کارگردانی فرزاد رنجبر

«آخرین شیهه اسبی که خواب پروانه شدن دیده بود» به کارگردانی مهدیه محمدی

«بازسازی» به کارگردانی علی توکلی

«تاکسیدرمیست» به کارگردانی سوسن سلامت و بهزاد علوی

«خودکشی به سبک نیچه» به کارگردانی پیام کردستانی

«رویای نیمه جان» به کارگردانی آرمین اعتمادی

«شریف» به کارگردانی محمد علیزاده فرد

«مدیر مدرسه» به کارگردانی میکاییل دیانی

«مورچه» به کارگردانی فرهاد شنتیایی

گفتنی است؛ چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار تا ۲ آبان ۱۴۰۲ در حال برگزاری است.