سوره سینما – محمدعلی حیدری : بحران، مفهومی است که در تمام ابعاد جامعه و تاریخ بشر، جایگاه خود را داشته و شاهد آثار و پیامدهای آن بودهایم. در این سفر سینمایی، به هر فیلم به عنوان یک روایت مستقل، درون داستانی فراتر از خودِ فیلم پرداختهایم و تلاش کردهایم به تبیین و درک عمیقتر آنها کمک کنیم تا با تصاویر و زبان سینما، تاثیرگذاریها و انگیزههای انسانی را به نمایش بگذاریم. از آغاز تا پایان این سفر، هر فیلم موضوعاتی را به تصویر میکشد که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم با بحرانهای امنیت ملی مرتبط است. قسمت چهارم به «ماجرای نیمروز» محمدحسین مهدویان اختصاص دارد.
«ماجرای نیمروز»
ماجرای نیمروز دومین تجربه فیلمسازی محمدحسین مهدویان بود که فیلمنامهاش توسط خودش و ابراهیم امینی نوشته شد و تهیهکنندگی آن بر عهده سید محمود رضوی بود. موضوع این فیلم به ترورهای سازمان منافقین در سال ۱۳۶۰ و اتفاقات بعد از عزل ابوالحسن بنی صدر میپردازد.
این فیلم در سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد. همچنین بهزاد جعفری طادی برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس شد.
فیلم به ترورهای سال ۱۳۶۰ به دست گروه منافقین میپردازد. این درگیریها پس از برکناری ابوالحسن بنیصدر از ریاست جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی شدت میگیرند. پس از برکناری ابوالحسن بنی صدر، گروههای ضد حکومت مانند گروه سازمان منافقین دست به ترورهای مقامات ارشد حکومت میزنند. از سوی دیگر، سازمان وزارت اطلاعات کشور و اطلاعات سپاه با همکاری هم درصدد دستگیری اعضای گروه سازمان منافقین هستند. در این میان، این فیلم رابطه بین یکی از اعضای سپاه و زنی از اعضای گروه سازمان منافقین را که در گذشته در دانشگاه همکلاسی بودند، نشان میدهد.
[گزیدهای از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار عوامل فیلم ماجرای نیمروز[۱]
«فیلمتان عالی بود. … خیلی خوب بود. نشستیم استفاده کردیم و لذت بردیم. کار شما روی آن سکوی جشنواره هم بسیار بسیار خوب بود. اولاً کارگردانی عالی بود، بازیها عالی بود، قصه عالی بود، فیلم خوشُساخت بود، خیلی خوب بود. آن روزی که این قضیه اتفاق افتاد من دفتر امام بودم، همان ظهر. این بچهها از جمله این آقای سیفاللّهی و اینها که بودند در قضیه، (محاصرهی منزل موسی خیابانی) آمدند گفتند که قضیه تمام شد. آمده بودند به امام گزارش بدهند. حالا انشاءاللّه یک کاری برای آقای لاجوردی بکنید. لاجوردی از آن شخصیتهایی است که شایسته است برایش کار بشود. لاجوردی کسی است که ما قبل از انقلاب توی دوستان مبارزی که عدهای از بازاریها هم در میان آنها بودند. به مرحوم لاجوردی میگفتیم “مرد پولادین”؛ آن روز، یعنی سالهای ۵۲ و ۵۳. یعنی واقعاً یک عنصر پولادین بود. گریمها خیلی خوب بود. شهید بهشتی را خیلی خوب از آب درآوردید.»]
بیشک «ماجرای نیمروز» مهمترین فیلم تاریخ سینمای ایران در موضوع ترور و به تصویر کشیدن سازمان منافقین بود.
مهرداد صدیقیان، احمد مهرانفر، هادی حجازی فر، مهدی زمین پرداز، لیندا کیانی، حسین مهری، جواد عزتی، مهدی پاکدل و… از جمله بازیگران فیلم بودند.
شخصیتهای فیلم:
مسعود: دو شخصیت با نام مسعود در فیلم ایفا شدهاند که یکی مسعود کشمیری با بازی مهدی پاکدل است و دیگری مسعود از نیروهای اطلاعات با بازی مهدی زمین پرداز.
پاکدل در خصوص ایفای نقش کشمیری میگوید: «من به شدت دوست داشتم این نقش را بازی کنم اگرچه کوتاه بود. البته از نظر ظاهری هم به آقای کشمیری شباهت دارم و نه اخلاقی.» [کد خبر: ۴۵۵۴۹۶ . ۱۶ بهمن ۱۳۹۵. خبرگزاری ایلنا]
مهدی زمین پرداز نیز در توصیف شخصیت مسعود گفت:
«من نیز چون دو تجربه مشترک با محمدحسین مهدویان داشتم از سوی وی دوباره دعوت به کار شده و به عنوان ایفاگر نقش مسعود حضور پیدا کردم. روزی هم که با او برای بازی نقش صحبت کردیم به این نتیجه رسیدیم که اجازه ندهیم شخصیت مسعود دچار کلیشههای رایج این گونه شخصیتها در سینمای ایران شود. این بازجو نه داد میزند و نه شخصیت عصبی دارد. او صدای سنگین و با طمانینهای دارد.» [خبرگزاری مهر. کد خبر ۳۸۹۷۵۴۴. ۱۸ بهمن ۱۳۹۵]
مهدویان نیز در خصوص مابازای واقعی شخصیتهای فیلم توضیحاتی داد. او گفت:
«ما در این فیلم با کاراکترهایی روبرو بودیم که شخصیتهای این داستان از آنها الهام گرفته بود و مابازای هر کدام از آنها یک شخصیت واقعی داشتیم که در فیلم دراماتیک تر شده بود. از آنجا که هنوز هم خیلیها از این افراد خوششان نمیآید که نامشان مطرح شود، اگر این افراد را معرفی کنیم ممکن است امنیت این افراد به خطر بیفتد و مشکلی برای آنان ایجاد شود.» [کد خبر: ۴۵۵۴۹۶ . ۱۶ بهمن ۱۳۹۵. خبرگزاری ایلنا]
[۱] https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=37608