فضاهای مجازی عرصه‌ای برای تبلیغات و معرفی فیلم‌های سینمایی است و سینماگران این روزها از این امتیاز استفاده می‌کنند.

سوره سینما – سارا سپاسیان: در عصر ارتباطات و اطلاعات، نمی توان از اهمیت فضای سایبری در هیچ عرصه ای چشم پوشی کرد. کمتر خانه ای پیدا می شود که از وجود جوان و نوجوانی داشته باشد، اما امکانات مربوط به دسترسی به اینترنت در آن وجود نداشته باشد. در این میان، اگر تماشاگران غالب سینمای ایران را گروه سنی جوان جامعه به حساب بیاوریم، اهمیت سایت های خبری و تفریحی و … در زمینه جذب مخاطب و رونق گیشه مشخص می‌شود. در روزگار امروز ما، تبلیغات رسمی اکران، شامل پخش تیزر از تلویزیون، پخس آنونس در سینما و نصب بیلبوردهای تبلیغاتی به سبب گران بودن هزینه ها، بیشتر شامل حال فیلم های دولتی می شود، اما در چند سال اخیر، رواج استفاده از اینترنت بخش خصوصی و دولتی سینما را بر آن داشته که نسبت به صفحات مجازی فیلم های خود حساس باشند. صفحاتی که امکان تبلیغات غیررسمی را برای فیلم ایجاد می کنند، اما شاید خروجی بسیار بهتری نسبت به ابزار رسمی تبلیغات داشته باشند. در این گزارش تاثیر سایت های اختصاصی فیلم ها را در شبکه های اجتماعی و همینطور فیس بوک مورد بررسی قرار داده ایم. فیلم ها نیز از میان آثار موفق اکران شده در دو سال اخیر و همچنین آثار شاخصی که نام سینمای ایران را مطرح کرده‌اند، انتخاب شده اند.

 فیس‌بوک، غیر رسمی اما همه گیر

برخی فیلم ها به سبب یک ویژگی ممتاز به حدی محبوب می شوند که عده ای از تماشاگران آن به طور خودجوش تصمیم می‌گیرند در فضایی مثل فیس بوک برای آن صفحه ای ایجاد کنند. بارزترین مثال شاید دو فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی زنند» و «حوض نقاشی» باشد که هر دو از سوژه بکری بهره مند هستند. تا پیش از این کسی به موضوعی مثل آزار جنسی به کودکان یا به تصویر کشیدن وضع زندگی افراد کم توان ذهنی به شکلی که در فیلم میری دیدیم، نپرداخته بود. در اینکه این فیلم ها چقدر به مذاق مخاطب خوش آمد، شکی نیست، اما این پسندیده واقع شدن تنها به خرید بلیت یا تشویق اطرافیان برای سینما رفتن ختم نمی شود. در این مواقع، علاوه بر اینکه شرکت، نهاد یا ارگان تولید کننده فیلم به شکل رسمی سایت خبری مربوط به فیلم را تاسیس می کند، مردم نیز صفحاتی را در فیس بوک برای آنها ایجاد می کنند. در این میان، صفحاتی پربازدید تر می شوند که اعتماد کاربران نسبت به شخص مدیر صفحه (admin) جلب شده باشد. اگر یکی از عوامل فیلم مدیریت صفحه را بر عهده گرفته باشد، می توان مشاهده کرده که تا چه حد میزان فعالیت کاربران در این صفحات بیشتر است.

سایت فیلم سینمایی «حوض نقاشی»

شیوه برقراری اینگونه صفحات فیس بوکی به شیوه فن پیجی است. یعنی کاربر به اصطلاح با لایک کردن صفحه هواداری خود را از آن فیلم ثبت می کند. شمار لایک های فن پیج ها نشان دهنده میزان محبوبیت فیلم هاست و دو فیلمی که قبلا ذکر شد در حال حاضر از بیشترین محبوبیت در فضای فیسبوک برخوردار هستند. در این میان باید توجه داشت که اعتبار چنین صفحاتی تنها به میزان لایک آنها نیست. هر پست جدید (شامل عکس یا متن) که توسط مدیر صفحه آپلود می شود، باید حداقل از یک سوم هواداران صفحه لایک دریافت کند تا پویایی صفحه و همچنان در مرکز توجه بودن فیلم، اثبات شود. از آنجا که مردم اساسا اهل نوشتن و ارائه نظر نیستند، پست هایی که آنان را به نوشتن نظر وا بدارد، معیار خوبی برای جذابیت مطلب منتشر شده است. نکته قابل توجه در این مورد، این است که گاهی بحث هایی در قسمت نظرات پست های مربوط به فیلم در بین کاربران در می گیرد که چه مثبت باشد و چه منفی ، می تواند عده ای را برای تماشای فیلم ترغیب کند، چون کنجکاوی ها را بر می انگیزد. تنها مسئله ای که باید آسیب شناسی شود، ادبیات بعضا بی ادبانه و غیرکارشناسی برخی افراد است که به غیر حرفه ای ترین شکل در مورد یک فیلم به کار برده می شود که البته باید توسط مدیریت کنترل شود.
برخی از فیلم ها وجود دارند که صفحات فیسبوکی شان از تعداد قابل توجهی عضو برخوردار است، اما به علت کم کاری مدیریت و عکس ها و نوشته هایی که دیر به دیر منتشر می شوند، پویایی خود را از دست داده اند. چنین صفحاتی به مرور هواداران خود را از دست می دهند. نکته قابل توجه دیگر این است که گاهی صفحه فیسبوک بازیگر یک فیلم بیشتر از صفحه هواداری خود فیلم، عضو دارد و این موضوع نشان دهنده آن است که قصه اثر، مخاطب را جذب نکرده و آنچه مردم را به سینما برده، صرفا دیدن آن شخص است. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که فیلم های با محبوبیت بالا در فیسبوک نه به خاطر بازیگر یا کارگردان، بلکه تنها به سبب جذابیت و کشش داستان مورد قبول مردم واقع شده اند.

سایت فیلم سینمایی «دهلیز»

کاربران فیس بوکی اغلب به شکل دائم و حتی چند نوبت در روز به صفحات خود سر می زنند. به همین دلیل مهم ترین ملاک مورد پسند واقع شدن یک مطلب فیسبوکی، به روز بودن آن است. وقتی فیلمی مثل «اینجا بدون من» که مدت ها از اکران و پخش آن در شبکه نمایش خانگی می گذرد، اما در فیس بوک هوادارانی دارد که هر روز به صفحه مربوطه اش سر می زنند، نشان دهنده عمق ارتباطی است که اثر با مردم برقرار کرده است. در مورد چهره های شاخصی مثل اصغر فرهادی شاید اینطور تصور شود که آثار او در هر شرایطی در صفحات مجازی طرفدار دارند که کم و بیش همینگونه هم هست، اما جالب است بدانیم محبوب ترین فیلم های او یعنی «چهارشنبه سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» هر کدام چندین صفحه هواداری در فیس بوک دارند، اما آخرین اثر او «گذشته» که به دلایل مختلف از جمله غیرفارسی بودن زبانش به اندازه آثار قبلی مورد استقبال گیشه قرار نگرفت، در فیس بوک تنها یکی دو صفحه هواداری دارد. ایجاد صفحه فیسبوکی برای فیلم هایی که هنوز اکران عمومی نشده‌اند، (مثل فیلم های «چ» یا «خسته نباشید») به خاطر آپلود کردن اخبار و عکس های فیلم می تواند ابزار تبلیغاتی خوبی به حساب بیاید.

سایت‌های رسمی، برای مخاطبان پیگیر

باید پذیرفت صفحات غیررسمی مثل فیس بوک یا گوگل پلاس که برای یک فیلم ساخته می شود، نسبت به پایگاه های اینترنتی رسمی آنها از بازدیدکنندگان بیشتری برخوردار است. شاید تنها مزیت سایت رسمی یک فیلم دستیابی کاربر علاقمند به تمام عکس های صحنه و پشت صحنه یک فیلم به صورت یکجا باشد. در این میان سایت هایی که به کاربر خود بهای بیشتری می دهند، محبوب تر هم واقع می شوند. برای مثال سایت خبری «پایان نامه» مقاله های تماشاگران عادی در مورد فیلم را مانند یک خبر رسمی به نمایش می گذارد و همین اتفاق تاثیر زیادی در جذب مخاطب دارد. هر چه امکان دسترسی کاربر به نظرات کاربران دیگر در مورد فیلم ساده تر باشد ، سایت از بازدید بیشتری برخوردار می شود. همان بحث هایی که در بخش کامنت های فیسبوکی به وجود می آمد در سایت های رسمی هم می تواند وجود داشته باشد. اغلب سایت ها این امکان را برقرار کرده اند که کاربر به عضویت در این صفحات در بیاید تا بتواند از طریق ای.میل خود از واکنش های شکل گرفته درباره اظهار نظر خود با خبر شود.

سایت فیلم سینمایی «هیس! دخترها فریاد نمی زنند»

شاید مفید ترین امکان موجود در سایت خبری یک فیلم ، خرید اینترنتی بلیت آن باشد که آن هم در کشور ما هنوز به قدر کافی جا نیفتاده است. یعنی بسیاری از مردم هنوز با شیوه های خرید اینترنتی با استفاده از اینترنت بانک خود آشنا نیستند. نکته مهم در مورد سایت های خبری یک فیلم این است که آن دسته از صفحاتی که شبیه یک آلبوم عکس شده اند، طرفداران کمتری دارند نسبت به سایت هایی که درست شبیه یک خبرگزاری اینترنتی ، اخبار مربوط به فیلم ها را از قبیل برگزاری نشست ها و … منتشر می کنند. مهم ترین آسیب سایت های خبری فیلم ها در ایران نیز سنگین بودن حجم آنهاست که منجر به دیر باز شدن شان می شود و کاربر را دلزده می کند. به همین دلیل طراحی سایت های فیلم از اهمیت بالایی برخوردار است.

سایت فیلم سینمایی «خسته نباشید!»

تبلیغات در فضای مجازی راهی برای بهتر دیده شدن

فیلم سینمایی «برف» ساخته مهدی رحمانی که در سی و دومین جشنواره فیلم فجر روی پرده می‌رود هم سایت دارد، هم صفحه فیس بوک، فیلم سینمایی «خسته نباشید!» ساخته محسن قرایی و افشین هاشمی که به زودی اکران می‌شود از مدت‌ها پیش سایت دارد، فیلم سینمایی «هیچ کجا، هیچ کس» ساخته ابراهیم شیبانی هم سایت دارد، هم صفحه فیس بوک. رقابت میان سینماگران برای رسیدن به شیوه‌های نوین تبلیغاتی این روزها شایع است. به نظر می رسد در کنار تلویزیون، بیلبوردهای تبلیغاتی و آنونس سینمایی می توان به نسلی فکر کرد که دنیا را با یک کلیک طی می‌کند و ترجیح می دهد پیش از انتخاب فیلم برای دیدن، جستی در دنیای مجازی بزند و از لابلای انبوه صفحه‌ها و اطلاعات فیلم محبوبش را پیدا کند.