سوره سینما- فارس نوشت: علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در دومین جشنواره فیلم اشراق که در سالن همایشهای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: گرایش به هنر و زیبایی امری فطری است و ارتباطی به اعتقادات دینی انسان ندارد، انسان تابع هر اندیشه ای که باشد تحت تأثیر هنر به درک بهتری از مفاهیم و معانی میرسد و همین گرایش انسانی موجب خلق هنر میشود. هنر هفتم میتواند مخاطب تشنه معنویت را بر بال تصویر به پرواز درآورد و نردبان علو و کمال انسان باشد و جانهای دنیوی را قدم به قدم به آسمان حقیقت صعود دهد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: برای بهرهگیری از حس زیبایی شناختی به ویژه در هنر هفتم باید تصاویری از تاریخ اسلام و متون مذهبی باید در فیلم گنجاند تا ضمیر ناآگاه مخاطب را بر انگیزاند و صحنههایی از تاریخ را بدون پیشداوری و بر اساس صحنههای قبل و بعد بازسازی کند، وقایع دینی باید در دید تماشاگر زنده شود اما به میزانی که تخیل نگارنده بیش از حد لزوم به بزرگنمایی آن نپردازد. رسانه سینما بزرگترین ابزار نفوذ اندیشه در جهان و به تعبیری معجزه قرن بیستم است که به راحتی بر خیل مخاطبانش تسلط مییابد، نمیتوان در وادی فرهنگ و هنر گام برداشت و از ظرفیت کم بدیل این هنر به ویژه سرعت، قدرت و گستره نفوذ آن غافل ماند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: این سینما با اشاره به اصول انسانی و فطرت بشری قادر است احساس لذت بخش، بودن در محضر الهی را به مخاطب بچشاند، گونهای از سینما که از منظر توحیدی به انسان و هستی میپردازد و روح حقیقی دین و آموزههای آن را نمایانگر میکند.سینمای دینی سینمای هویت گرا، واقعنگر و امید بخش است، این سینما به امید یافتن حقیقت در جستوجوی واقعیت است و از واقعیت موجود به حقیقت موعود پی میبرد.موضوع سینمای معناگرا در طیف جهانی آن واقعیتهای نامحسوس و نا ملموس است که به گونهای رازآلود و رمز آمیز انسان را به تعالی و کمال دعوت میکند، پیدا است که کار چنین سینمایی گرهگشایی از رمز و رازهای حیات نیست، بلکه میتواند گزارشی از چنین دنیایی و زاویههای مغفول مانده از هستی ارائه دهد.
وی یادآور شد: روحانیت مسیحی که در چند دهه به جبههگیری در برابر سینمای غرب پرداخته و حکم به طرد فیلمهای با مضامین مذهبی داده بودند، سالها است که نحوه مواجهه با این رسانهها را تغییر داده و رابطه مسالمت آمیزی میان انسان متدین با هنر سینما تبیین کردهاند و از این منظر در راه تبلیغ دین از ما پیشی گرفتهاند. آنچه اکنون از سینما گران کلیسا در معرض دید همگان است تفاهم و همزیستی دین و سینما است، هم مضامین دینی توانسته است از منظر این رسانه تصویری مخاطبان بیشتری بیابد و هم سینما توانسته است با بهرهگیری از مضامین دینی و استفاده از داستانهای کتب مقدس به اقتصاد خود سر و سامان دهد.
جنتی ادامه داد: سینمای امروز باید جزیی از بدنه فرهنگی هنری جامعه باشد تا بشر غرق در مادیات و لذتهای دنیوی را لحظهای از خود بیرون بکشد و در لذات معنویت غوطهور کند. قصص قرآنی و منابع روایی منظومههای عرفانی و اسلامی سرشار از مضامینی هستند که میتواند دستمایه سینمای دینی قرار بگیرد سینمایی که انسان دور شده از اصل خویش را به عقاید معنوی رهنمون سازد و رویکردی نو به او میدهد. هنر دینی محصور در زمان و مکان نیست، دین و به ویژه مکتب تشیع زنده و پویا است و هر روز حرفی نو دارد ، از آنجا که دین در تمام وجوه زندگی از تولد تا مرگ خود مینمایاند هنر دینی نیز میتواند نشان دهنده رابطه خالق با مخلوق باشد و برای بیدار کردن روح بشر گام بردارد؛ زبان سینما نیز میتواند به آیینه وجود بشر تبدیل شود و از این آیینه انسان را به خودش بنمایاند. این سینما تبلیغ و دینورزی را از کسالت و دلزدگی دور میکند و با لطافت هنری به آن تازگی و نشاط میبخشد، وقتی فیلمساز نگاه زیبا پسند به جهان، آفریدگان و مهمتر از همه به آفریدگار آن داشته باشد به یقین فیلمش نیز در دلهای جویای حقیقت و فطرتها نفوذ خواهد کرد.
وی گفت: سینمایی که قرار است مبلغ دین باشد نباید شعاری باشد بلکه باید جامعه را به سوی تعالی فکر رهنمون سازد و با بیانی غیر مستقیم مفاهیم ارزشی را به بشر یادآور شود. فیلم دینی باید برای کشف حقیقت تولید شود نه این که به بایدها و نبایدهای دین و فرایض دینی بپردازد، تبلیغ مستقیم دین باعث دلزدگی میشود و مخاطب را طرد میکند، القای تفکر دین و مفاهیم قرانی در قالب سینما به سرمایهگذاریهای کلان فکری و مالی نیازمند است تا آثار تبلیغی بتواند در بستر دینی جلوی دوربین برود.
جنتی تأکید کرد: وقتی دشمنان دین برای جذب جوانان کشور ما از طریق سینما برنامه ریزی میکنند باید با بهرهگیری از همان جذابیتهای مردم پسند به مقابله با برنامههای ضد دینی و ضد فرهنگی پرداخت به ویژه آن که بیشترین تحرکاتی که باعث دینگریزی جوانان میشود با ابزارهای هنری صورت میگیرد. در این میان هنر هفتم به دلیل آن که همه هنرها را در خود نهفته و محبوبیت بیشتری دارد میتواند بزرگترین و بهترین شیوه برای تبلیغ دارد به ویژه هنگامی که سوژهها و ساختارهای این هنر به وسیله عناصر دینشناس فراهم شود. برگزاری جشنواره فیلم اشراق یکی از نمونههای این درک تعالی یافته و آگاهی خردمندانه است، در این میان نکته قابل تأملی که باید بیش از پیش به آن تأکید کرد این که سینما به طور عام و سینمای دینی به طور خاص از فقر سوژه رنج میبرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: و این نکته رسالت روحانیت را در استخراج و بازآفرینی سوژه های قرآنی و روایی دوچندان میکند، نکته ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی به آن اشاره داشته و فرمودند باید دید آیا دستگاههای ذیربط زمینه انتقال مفاهیم خوب، صحیح و متعالی را به کارگردانان سینما فراهم کردهاند که از فیلم آنان انتظار انعکاس این مفاهیم را داشته باشند، که باید گفت متأسفانه در این زمینه کمکاری شده است. به نظر میرسد جبران بخشی از این کمکاری بر دوش حوزه های علمیه و طلاب علاقهمند و آگاه برای سوژه آفرینی در عرصه سینمای دینی است، اهداف ارزشمند این جشنواره بیانگر آن است که این رویداد هنری پشتوانه قوی کارشناسی دارد و اهل نظر و معرفت در تداوم آن نقش دارند.
در ابتدای این همایش حجتالاسلام احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گفت: هنرمندان حوزوی در گام نخست نیازمند این هستند که خود را تعریف کنند که در وادی هنر چه رویکردی دارند. طبیعی است که هنرمندان حوزوی خود را در مقوله هنر دینی تعریف میکنند، هنر دینی مؤلفههایی دارد، معناگرا، معنویتگرا، واقعگرا، حرکت آفرین و متعهد است؛ این هنر هنرمند دینی است که بتواند یک همزیستی بین این مؤلفههای به ظاهر ناهمساز ایجاد کند.هنر دینی باید بتواند در عین آسمانی، آرمانی و معنویت گرا بودن، زمینیو واقعگرا باشد، دردها، رنجها و ضعفها را ببیند.
وی ادامه داد: نباید کار هنری هنرمند دینی آنقدر از عطر معنا و معنویت پر باشد که مشام را بیازارد و از بعد تکنیک و عرضه قابل فهم، خالی باشد؛ ایجاد کردن توازن بین جنبه معناگرایانه و مشتمل بودن بر تأملات فلسفی، جنبه آسمانی و جهت دهی داشتن و دیدن رنجها، دردها و واقعگرایی و تکنیکها؛ هنر هنرمند دینی است.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به برگزاری دومین دوره جشنواره فیلم اشراق گفت: تا حوزه و حوزویان میدان نبینند و وارد میدان عمل نشوند و تا ضعفها و کاستیهای خود را در معرض نقد ناقدان و داوران قرار ندهند رشد مورد نظر محقق نخواهد شد.
وی گفت: ما به خوبی واقفیم که در ابتدای یک راه طولانی هستیم، و واقفیم محصولاتی که امروز از سوی حوزویان و علاقهمندان به هنر دینی در حد ایدهآل و مطلوب نیست، ما باید بیاموزیم که چگونه محتوای غنی دینی و معانی بلند آن را به زبان هنر عرضه کنیم.
همچنین حجت الاسلام علی کمساری؛ مدیر مرکز هنری و فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی: جشنواره فیلم اشراق در سال جاری با دبیرخانه دائمی پذیرای ۳۹۰ اثر از سراسر کشور است که از این بین ۹۵ اثر به جشنواره راه یافتند. وی افزود: با وجود خاص بودن این جشنواره میزان استقبال از آن بسیار خوب بود و امیدواریم استمرار حمایتهای مدیریت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه موجب تقویت این عرصه شود.
وی با بیان اینکه مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی در چهاربخش اصلی فعالیت میکند، تصریح کرد: بخش آموزشی اولین بخش است که شامل فعالیت های آموزشی طلاب درزمینه های هنری و ادبی است و از جمله وظایف این بخش برگزاری جشنوارهها و همایشها است که جشنواره فیلم اشراق نمونهای از این فعالیتها است.