مریم نقیبی استقبال از فیلم سینمایی «یه حبه قند» محصول حوزه هنری در جشنوارههای بینالمللی را قابل قبول دانست.
سوره سینما- مهر نوشت: تولید آثار سینمایی و موفقیت آن در گیشه از اهمیت بالایی در اقتصاد سینمای ایران برخوردار است، اما در کنار آن معرفی و فروش این آثار در عرصه جهانی نیز بسیار حائز اهمیت است. در واقع با حضور سینمای ایران در بازارهای جهانی میتوان جایگاه این هنر را در سینمای جهان تثبیت کرده و کانالی جدید برای فروش مناسب فیلمهای ایرانی باز کرد.
سازمان توسعه سینمایی سوره وابسته به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی یکی از نهادهایی است که بخش بینالملل آن در زمینه معرفی و فروش آثار سینمای ایران موفق عمل کرده است، به همین منظور با مریم نقیبی مدیر امور بینالملل این سازمان به منظور تشریح برنامههای سوره در بخش معرفی و فروش آثار سینمایی در سطح بینالمللی به گفتگو نشستیم. نقیبی معتقد است که معرفی و فروش آثار سینمای ایران به کشورهای مختلف یک امر بسیار مهم در حوزه تجارت فیلم است و به همین منظور سازمان توسعه سینمایی سوره توجه ویژهای به این مسئله دارد. به گفته وی این برنامهها تنها برای معرفی آثار سینماگران شناخته شده نبوده و طی برنامهریزی این سازمان آثار فیلمسازان اول را نیز در جشنوارهها و بازارهای بین المللی معرفی و شرایط برای فروش آن را فراهم میکنند.
* به نظر میرسد سازمان توسعه سینمایی سوره به ویژه در یک سال اخیر در بخش بینالملل فعالتر شده است. حضور فیلمهای تولید حوزه هنری در بازارها و جشنوارههای خارجی پررنگتر شده است. در یک نگاه کلی در بخش بین الملل چه برنامههایی را در دستور کار خود قرار دادهاید؟
– مریم نقیبی: با توجه به اینکه سازمان توسعه سینمایی سوره خود تولیدکننده آثار سینمایی است لذا اکثر برنامههای اکران، فروش و حضور در جشنواره های خارجی هم حول محور تولیدات همین سازمان است. البته در این میان برای تعدادی از فیلمهایی که تنها برای اکران با آنها قرارداد میبندد نیز برنامههایی برای معرفی به جشنوارههای خارجی اجرا میکنیم.
به صورت کلی میتوان گفت سوره در بخش بینالملل سه دسته از تولیدات را پوشش می دهد: دسته اول شامل فیلمهای بلند تولید حوزه هنری است، دسته دوم فیلم های بلندی که توسط سازمان سوره تولید نشده اما اکران و توزیع آن را برعهده گرفته است و دسته سوم نیز ایجاد شرایط مناسب برای حضور و نمایش فیلمهای مستند، کوتاه و انیمیشن است. سازمان سینمایی سوره بعد از گذشت ۳۲ سال از فعالیت خود، تا امروز نزدیک به ۱۲۰ فیلم بلند تولید و توزیع کرده است همچنین در کنار آثار بلند سینمایی، تولیدات این سازمان در زمینه فیلم کوتاه و مستند نیز قابل توجه بوده که از آن جمله می توان به تولیدات کوتاه و مستند در دیگر استان های کشور اشاره کرد. نباید فراموش کرد که حوزه هنری علاوه بر تهران در استانهای مختلف شعبه دارد و آثار قابل توجهی در این شعبهها در زمینه فیلم های مستند و کوتاه تولید می شود. البته تولیدات انیمیشن نیز در این بخش با موفقیت های قابل توجهی همراه است.
*حضور در جشنوارههای بین المللی بر چه اساسی صورت میگیرد؟ و چه برنامه ای برای شناسایی این جشنواره ها در دستور کار سازمان سینمایی سوره قرار دارد؟
– از دیگر فعالیتهای بخش بین الملل سازمان توسعه سینمایی سوره میتوان به حضور و معرفی آثار سینمایی به جشنوارههای مختلف بین المللی اشاره کرد. این بخش وظیفه دارد جشنوارههای مختلف سینمایی در دنیا را شناسایی و براساس نوع برگزاری این جشنواره ها، آثار سینمای ایران را تقسیم بندی و سپس به این جشنواره ها معرفی کند.
البته کسانی که در بخش بین الملل فعالیت می کنند افرادی شناخته شده و ثابتی هستند، اما این به آن معنا نیست که برای حضور در یک جشنواره خارجی می توان از روابط دوستانه استفاده کرد. هر جشنواره سینمایی در سطح بین المللی معمولا به دنبال حضور آثار خوب و قابل توجه از کشورهای مختلف است. البته با توجه به حضور موفق سینمای ایران در جشنواره های مختلف بینالمللی، هرساله آثار جدید سینمای ایران مورد توجه مسئولان این جشنواره ها به منظور ارزیابی و انتخاب احتمالی جهت حضور در جشنواره های موردنظر بوده است. به عنوان مثال با نزدیک شدن به جشنواره فیلم برلین نماینده این جشنواره هرساله برای بازبینی و انتخاب تولیدات سینمایی به ایران سفر می کند.
*در کنار حضور در جشنوارههای بین المللی، بازاریابی و فروش آثار سینمایی در سطح جهانی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این بخش چه برنامه هایی را تا امروز به مرحله اجرا رسانده اید؟
– در این بخش برنامههای مختلفی در دستور کار ما قرار گرفته است که از آن جمله می توان به برگزاری هفتههای فیلم ایران در کشورهای مختلف اشاره کرد که در زمینه بازاریابی و فروش فیلم در کشورهای مختلف بی تاثیر نیست. البته معمولا هفته های فیلم ایران توسط رایزن های فرهنگی برگزار می شود و ما تامینکننده فیلم های این برنامه ها هستیم.
بخش فروش بخش پرکاری است که نیاز به برنامه ریزی مناسب و صبر بسیار دارد. در این زمینه نباید فراموش کرد که تولیدات سینمای ایران نسبت به دیگر تولیدات سینمای جهان از جمله سینمای هالیوود متفاوت است و چندان از آیتم های تجاری روز سینمای جهان استفاده نمیکند. البته این به آن معنا نیست که فیلم های سینمای ایران مخاطب ندارد بلکه این گروه از فیلم های سینمایی بازار خاص خود را دارد و برای مخاطبانی که به دنبال فیلمهای متفاوت، خاص و با داستانهای واقعی هستند، بهترین گزینه است.
به عنوان مثال سینمای فرهنگی ما با حضور در جشنواره های مختلف، توانسته در جذب مخاطب بسیار موفق عمل کرده و از فروش نسبتاً مناسبی نیز برخوردار باشد. در کنار آن کشورهایی که از لحاظ فرهنگی به ما نزدیک هستند، علاقه بسیاری به خرید آثار سینمای ایران دارند. همچنین در بخش فیلم های مستند و کوتاه که روایتگر داستان های قومی و قبیله ای ایران است، برای کشورهای مختلف از جمله اروپا و آمریکا جذاب است.
*هرچند نهادهای مختلف در حوزه سینما برنامه های مختلفی برای فروش آثار سینمای ایران در کشورهای مختلف دارند، اما برای فروش مناسب آثار سینمایی باید المانهای مختلفی را مورد توجه قرار داد، سوره سینما در این زمینه از چه روشهایی استفاده می کند؟
– متاسفانه مسئله فروش آثار سینمای ایران در دنیا، با مشکلات بسیاری روبرو است و گاه ممکن است که نهادهای دولتی و یا خصوصی برنامه های متفاوتی را در این زمینه اجرا کنند. این درحالی است که بهترین برنامه در این زمینه، برقراری ارتباط رودرور آن هم با حضور در جشنواره های مختلف فیلم در سراسر دنیا است. در چنین روشی فروشنده و خریدار رو در رو با هم به مذاکره پرداخته و نیازهای خود از محصولات فرهنگی و هنری را درک می کنند، چنین روشی سبب می شود که بین طرفین رفتارهای تجاری مثبتی ایجاد شود. به همین دلیل حضور در بازارهای بزرگ بین المللی فیلم برای فروش مناسب آثار سینمایی لازم است.البته نباید فراموش کرد که عملی کردن چنین روشی بسیار پرخرج است و باید با برنامه ریزی مناسب در این زمینه پیش رویم.
*سوره سینما در بخش بینالملل تنها به فروش آثار سینماگران مطرح میپردازد و یا برنامهای برای معرفی سینماگران جوان هم به سینمای جهان دارد؟
– با توجه به اینکه حوزه هنری، علاوه بر سرمایه گذاری برای ساخت فیلم های سینمایی توسط سینماگران مطرح سینمای ایران دست به تولید فیلم های اول نیز می زند، ما نیز در بخش بینالملل از کارگردانان جوانی که فیلم های اول خود را با همکاری حوزه هنری جلوی دوربین برده اند، حمایت کرده و برای معرفی آثار آنها به سینمای جهان تلاش می کنیم. به همین منظور معمولا در هر بازار بین المللی که در خارج از کشور شرکت می کنیم، براساس نوع جشنواره آثار کارگردانان جوان را نیز معرفی کرده و شرایط برای شناساندن آنها به سینمای جهان را فراهم می کنیم. البته نباید فراموش کرد که این گروه از سینماگران معمولا آثار قابل توجهی را تولید کرده اند. از جمله این آثار می توان به فیلم های سینمایی “تاج محل” به کارگردانی دانش اقباشاوی، “خسته نباشید” به کارگردانی محسن قرایی، سر به مهر به کارگردانی هادی مقدم دوست و “بزرگمرد کوچک” به کارگردانی صادق دقیقی اشاره کرد.
*تا چه اندازه بخش بینالملل سوره سینما در بخش فروش آثار سینمایی موفق عمل کرده است؟
– در مجموع میتوان گفت موفقیتهای قابل توجهی را به دست آوردهایم. به عنوان مثال فیلم سینمایی “یک حبه قند” به کارگردانی رضا میرکریمی در جشنوارههای مختلف با توفیق خوبی همراه بود. همچنین این فیلم سینمایی را به چند شبکه مهم خارجی فروختهایم که با استقبال بالایی همراه بوده است. همچنین می توان به فیلم سینمایی «حوض نقاشی» آخرین ساخته مازیار میری که به زودی در جشنواره فیلم کودک اجیال دوحه قطر به نمایش درخواهد آمد، اشاره کرد. پیش تر این فیلم در جشنواره بوسان کره جنوبی به نمایش درآمد که با استقبال تماشاگران مواجه شد.
علاوه بر فیلم های بلند سینمایی، پخش آثار مستند و کوتاه را نیز در دستور کار خود قرار داده ایم. از بین ۸۵ فیلم تولید شده در بخش مستند، ۲۵ عنوان فیلم مستند در جشنواره های مختلف خارجی شرکت کرده اند. به عنوان مثال فیلم مستند “موکان” در یکی از همین جشنوارهها فروخته شد، همچنین فیلم مستند “خروج اضطراری” تاکنون مهمان بسیاری از جشنوارههای مهم بوده و بزودی در بخش رقابتی هفدهمین جشنواره وینتر تور کشور سوئیس حضور خواهد داشت.
*در بخشی از صحبت های خود به تولید و پخش انیمیشن اشاره کردید. فعالیتهای سوره سینما در این زمینه تا چه اندازه پیشرفت کرده است؟
– نزدیک به ۳ سال است که در حوزه انیمیشن، به صورت جدی فعالیت می کنیم و تولیدات ایران را در جشنواره های بین المللی معرفی می کنیم. جالب این جاست که بسیاری از کشورهای خارجی فکر می کردند که ایران در حوزه انیمیشن هیچگونه فعالیتی ندارد. این در حالی است که با معرفی مجموعه انیمیشن “شکرستان” در جشنواره های مختلف، استقبال قابل توجهی از این انیمیشن صورت گرفت و ما توانستیم “شکرستان” را به کشورهایی چون تایوان، ترکیه و عربستان بفروشیم، همچنین به تازگی کشور مالزی نیز اعلام آمادگی برای خرید این مجموعه را کرده است.
در کنار انیمیشن هایی که در مرکز تولید می شود، آثار قابل توجهی نیز توسط نمایندگی حوزه هنری در استان ها تولید می شود که آنها نیز مورد استقبال در جشنواره های خارجی قرار می گیرد.همچنین این واحد فعالیت هایی در راستای تولید مشترک با کشورهای خارجی از جمله مصر و تونس … داشته است. که از این بین می توان به مستند بیداری و مستند بیداری سینما و یک مجموعه انیمیشن اشاره کرد.