آیین افتتاحیه جشنواره فیلم فجر تصویری از همدلی سینماگران برای شروع دورانی تازه در سینمای ایران بود.

سوره سینما- علی رضایی: مراسم افتتاحیه سی و دومین جشنواره فیلم فجر، حاوی نکاتی است که نمی‌توان به سادگی از کنارشان گذشت. آغازی گرم و پرشور برای این ضیافت سینمایی نوید دورانی تازه را برای سینمای ایران می‌دهد. اگر حافظه تاریخی مان خوب باشد به یاد می‌آوریم که در چند سال اخیر مراسم افتتاحیه و اختتامیه جشنواره فیلم فجر در غیبت بزرگان سینمای ایران برگزار شده و بسیاری از مدعوین همان هایی بوده اند که یا باید جایزه می گرفتند و یا برای اهدای جایزه روی سن می رفتند. برای تیم فرهنگی سینمایی دکتر علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این توجه و وفاق در بین سینماگران موتوری است برای حرکت، پویایی و رشد سینمای ایران.

سینماگران به شکلی خاموش و غیرمستقیم با حضور خود مهر تائیدی بر عملکرد سازمان سینمایی و در شکلی بزرگتر انتخاب رئیس جمهوری در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند. در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر، هم محمدمهدی عسگرپور مدیر عامل خانه سینما حضور داشت، هم سینماگران مستقل مثل رضا درمیشیان، هم کارگردان‌های باسابقه مثل مسعود کیمیایی، احمدرضا درویش و سیدرضا میرکریمی. چهره های بازیگری، تهیه کنندگی، سینماگران جوان و نمایندگان مطبوعات با حضور پرشور در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر به پیشواز یک جشنواره رویایی و گرم رفتند.

تیزرهای بخش بزرگداشت سی و دومین جشنواره فیلم فجر حال و هوایی متفاوت داشتند و متنوع بودند، تیزر هما روستا، شاعرانه ترین تیزر بود. در این تصاویر نوستالژیک محمدعلی سجادی کارگردان هم به گذشته و کودکی روستا سر زد، هم از دوران جوانی اش گفت و هم به خاطره زنده یاد حمید سمندریان ادای دین کرد. این فیلم با شخصیت آرام و باوقار این بازیگر ارتباطی مستقیم داشت و البته حس شاعرانگی اش دوست داشتنی بود.

تیزر مهدی هاشمی اگرچه کمتر اشاره ای به شخصیت هنری و ویژگی‌های حرفه‌ای کارنامه او داشت، اما مانند او سرخوش و طناز بود. یک فیلم کوتاه متفاوت که بریده بریده درباره یکی از بزرگترین بازیگران تاریخ سینمای ایران سخن می‌گفت. فیلم بزرگداشت جهانگیر میرشکاری به شیوه ای کلاسیک درباره این صدابردار باسابقه سخن می گفت، اما در همین ساختار ساده و سنتی می شد اطلاعات جالبی درباره این شخصیت به دست آورد.

یکی از نکات جالب مراسم افتتاحیه حضور عوامل یک فیلم در کنار هم بود، عوامل فیلم «عصبانی نیستم»، «انارهای نارس»، «رد کارپت»، «آرایش غلیظ»، «فرشته‌ها با هم می‌آیند»، «حق سکوت»، «فردا» و … با هم به تالار وحدت آمدند و در کنار هم مراسم اختتامیه را تماشا کردند.

فرزاد حسنی مجری مناسبی برای مراسم بزرگ و رسمی است. اطلاعات خوبی درباره سینماگران دارد، مسلط است و کمتر گاف می‌دهد. غرور ذاتی اش هم عادی شده و این که گاهی حد شوخی و طنازی را رعایت نمی‌کند نقطه ضعفی است که شاید با بالاتر رفتن سن کمتر شود. با این همه می توان اجرای او در افتتاحیه سی و دومین جشنواره فیلم فجر را قابل قبول ارزیابی کرد، با کمترین میزان اضافه گویی و اشتباه در بیان و کلام.

متاسفانه هنوز بخش مهمی از آیین های رسمی در ایران، به سخنرانی می گذرد. پیش از این عنوان شده بود در افتتاحیه قرار نیست مقامی سخنرانی داشته باشد، اما دکتر ایوبی یک سخنرانی کامل و تمام داشت. اگرچه پیام ها و متن‌های رییس سازمان سینمایی فصیح و بلیغ و دوست داشتنی است اما حیف است که زمان یک جشن دو ساعته به دلیل سخنرانی های متعدد طولانی شده و ماجرا از ریتم بیفتد!

کارگردانی مراسم را محمد حیدری برعهده داشت که سبقه تئاتری اش پررنگ است. قطعاتی که بین برنامه افتتاحیه اجرا شد به شدت تئاتری بود، حرکاتی نمایشی که اگر اجرا نمی شد مخاطب برنامه چیزی از دست نمی داد. پخش دقایقی از تصاویر دوست داشتنی بهمن ماه ۱۳۵۷ و مبارزه علیه رژیم شاه به اندازه کافی جذاب و دوست داشتنی هست و نیازی نیست تعدادی بازیگر در حرکاتی نه چندان یکدست روی سن خاطرات انقلاب اسلامی و جشنواره فجر را یادآوری کنند. در افتتاحیه ای که یک ترانه از گروه خوب «چارتار» شنیده شده و رضا یزدانی سه اجرا دارد، نیازی به چنین حرکات کلیشه ای و البته ابتدایی نیست.

در جشن سینمایی شامگاه جمعه ۱۱ بهمن ماه درگذشتگان حضوری پررنگ داشتند. اختصاص بخشی ویژه به جواد شریفی راد تازه درگذشته و نمایش تصاویری از آرامگاه احمد آقالو، جمیله شیخی، خسرو شکیبایی، سیف الله داد و تعدادی دیگر از درگذشتگان سینما و تئاتر یادبودی از رفتگانی بود که سینما و تئاتر ایران مدیون آنها است.

یکی از مشکلات و حاشیه‌ها در آیین‌ها و جشن‌ها اظهار نظرهایی است که نباید در تریبون‌های رسمی شنیده شود، اظهار نظرهایی که با عرف حاکم بر این جلسات همخوانی ندارد و تنها به غبارآلود کردن فضا می‌انجامد. بحث‌هایی حاشیه‌ای که نه تنها گره ای از مشکلات سینمای ایران باز نمی‌کند، بلکه با ایجاد فضایی منفی علیه یک جریان یا نهاد جشن سینمای انقلاب اسلامی را تبدیل به عرصه‌ای برای تسویه حساب‌های شخصی می‌کند. به نظر می رسد در مراسم بعدی جشنواره فیلم فجر برای گزینش مهمانان و سینماگرانی که روی سن می‌روند باید حساسیت بیشتری وجود داشته باشد تا جشنواره فیلم فجر که ویترین فرهنگی نظام جمهوری اسلامی است، به فضایی برای اتهام زنی و خط و نشان کشیدن بعضی فیلمسازها برای نهادهایی مانند حوزه هنری تبدیل نشود.

یکی از ویژگی‌های رییس سازمان سینمایی در دوره قبل، این بود که با وجود تلاش‌های جواد شمقدری و تیم همراهش برای ایجاد وفاق در سینماگران عملا آنچه اتفاق می‌افتاد چیز دیگری بود. بسته شدن خانه سینما و اختصاص بودجه‌های میلیاردی به بعضی سینماگران و هزینه کردن در بخش‌هایی غیرضروری کارنامه شمقدری را تیره و تار و دل سینماگران را پر از اندوه و یاس کرد. منش، شخصیت، ادبیات و نوع بیان و رفتار دکتر حجت الله ایوبی در ماههای گذشته یخ روابط بین سینماگران و سازمان سینمایی را آب کرده است، حضور رییس سازمان سینمایی در کنار هنرمندان، جامعه سینما را نسبت به دوران تازه ای که دولت تدبیر و امید نوید آن را می‌دهد امیدوار کرده است. این را می شود به راحتی از برخورد گرم و صمیمی سینماگران با رییس سازمان سینمایی در محافل مختلف تشخیص داد.