اکران نوروزی و تعیین فیلم برای نمایش در نخستین روزهای سال تازه مانند سال‌های پیش منشا اختلاف نظر است.

سوره سینما- هنوز از پایان سی و دومین جشنواره فیلم فجر زمان زیادی نگذشته که زمزمه ها درباره اکران نوروزی شنیده می‌شود و تهیه کنندگان و پخش کنندگان برای نمایش فیلم هایشان در نوروز ۹۳ خبرسازی می‌کنند. آخر این ماجرا را می توان حدس زد با توجه به ظرفیت محدود سینمای ایران تنها چند فیلم راه به اکران نوروزی پیدا می کنند و بقیه معترض و منتقد نسبت به شرایط موجود از بی عدالتی در اکران می گویند. اما این همه ماجرا نیست. عملا در سال های اخیر و با نگاهی به جدول فروش فیلم های نوروزی دریافته ایم که از میان ۵ فیلمی که آغاز سال چراغ سینما را روشن می کنند تنها ۲ فیلم قدرت جذب مخاطب را دارند و سه فیلم بعدی فروشی کاملا معمولی یا ضعیف دارند.

بر این اساس فصل نوروز مانند اکران عید فطر یا اول تابستان لزوما نمی تواند به پرفروش شدن یک فیلم کمک کند. این شرط لازم است، اما کافی نیست و اگر فیلم کشش نداشته باشد مخاطبان حتی در نوروز که چنته تلویزیون مملو از برنامه است و بازار سفرهای نوروزی به راه است، پای این فیلم ها نمی نشیند. با توجه به آنچه در جشنواره فیلم فجر دیدیم تعداد فیلم های پرفروش سال ۹۳ محدود است. آثاری که بالقوه بتوانند تماشاگر را به سالن سینما بیاورند اندک هستند و دیگر آثار باارزش سینمای ایران تنها از طریق تبلیغات و حمایت رسانه ها می توانند به این مهم دست یابند. پخش کنندگان و تهیه کنندگان اگر منفعت فردی و مصالح کوتاه مدت را در نظر نگیرند و به فکر کلیت سینمای ایران باشند باید این را بدانند که اکران نوروزی نباید عرصه ای برای رقابت فیلم ها باشد و آنچه در توان سینما است در آن هزینه شود.

تقسیم درست فیلم ها در طول سال هم به نفع پخش کنندگان و سالن داران است، هم پیوند مخاطبان را با سینما قطع نمی کند. آنچه این روزها شنیده می شود قرار است «معراجی‌ها» ساخته مسعود ده نمکی یکی از فیلم های نوروزی باشد. سابقه این فیلمساز نشان می دهد که آثارش همیشه در نوروز روی پرده رفته و با استقبال همراه بوده. تلویزیون با دست و دلبازی برای فیلم ده نمکی تیزر پخش کرده و زمانی که «اخراجی‌ها ۲» و «اخراجی‌ها ۳» روی پرده بوده قسمت‌های قبلی این سه گانه را پخش کرده تا مردم را مستقیم و غیرمستقیم به تماشای این فیلم دعوت کند. البته داستان «معراجی‌ها» متفاوت است و فیلم در نمایش جشنواره ای مانند تجربه های قبلی این کارگردان مورد توجه نبوده. جالب تر این که مجموعه «معراجی‌ها» قرار است اواخر بهار روی آنتن برود. فیلم نسخه ای به اصطلاح سینمایی از یک مجموعه است و حالا باید در بهترین فصل سال اکران شود در حالی که آنچه در جشنواره روی پرده رفت بیشتر به تکه هایی پراکنده از یک سریال می مانست. شاید با عدالت در اکران اصلا نیازی به نمایش «معراجی ها» در نوروز نباشد. وقتی قرار است فیلم در قالب اصلی‌اش که مجموعه است دیده شود چرا باید فرصت محدود اکران را از یک فیلم دیگر دریغ کرد؟

از سویی دیگر اکران همزمان چند فیلم پرفروش در نوروز باعث می شود این آثار مخاطبان یکدیگر را جذب کنند و کمکی به ورود مخاطب تازه به چرخه اکران نکنند. آنچه مهم است بازبینی دقیق فیلم ها و سنجیدن شرایط موجود است. از میان فیلم هایی که در جشنواره فیلم فجر روی پرده رفتند آثاری عظیم مانند «چ» و «رستاخیز» با همه امتیازهایشان گزینه هایی مناسب برای اکران عید نیستند و می توان آنها در مقاطعی دیگر و در شرایطی بهتر اکران کرد. اگر قرار است در نوروز خانواده ها به سینما بروند باید آثاری را اکران کرد که فضایی آرام، شاد و خانوادگی دارند. نمایش بزرگترین پروژه های سینمای ایران در نوروز قربانی کردن این آثار است.

اگر در دولت قبلی عملکرد غیرحرفه ای و اشتباههای شورای صنفی نمایش به ایجاد فضایی ناآرام و جوی ملتهب در سینمای ایران شد، باید این حلقه از مسیر اکران در دولت تدبیر و امید ترمیم شود. اگرچه سینماگران خود باید وزنه عقلانیت و حرفه ای بودن را سنگین کنند اما راهکارهای قانونی می تواند مانع از شکل گیری جریان های نادرست در دل سینما بشود. بضاعت سینمای ایران، میزان مخاطبانش و تعداد افرادی که دوست دارند تولیدات سینمایی را در سالن‌ها ببینند معلوم و مشخص است. وضعیت اقتصادی اغلب مردم جامعه هم روشن است و نمی توان انتظار داشت در این تورم و فشار اقتصادی سینما تفریحی دائمی باشد. در اکران نوروزی اگر انتخاب نادرستی در چینش جدول اکران داشته باشیم بضاعتی که در طول سال می تواند به شکلی بطئی و آرام رونق سالن ها را حفظ کند از بین می رود و باید برای روزهای بعدی سال منتظر معجزه باشیم. حل بحران اکران نوروزی عزمی جدی و همتی بزرگ می‌خواهد.