سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۱۴ اسفند ۱۳۹۲ در ۱:۲۱ ب.ظ چاپ مطلب

جان بخشیدن به اسطوره‌های ملی/ قهرمانان دفاع مقدس به روایت خودشان

abbas-mostafa

مستندهای داستانی «مصطفی» و «عباس» به اسطوره‌هایی جان دادند که هنوز در قلب مردمشان زنده هستند.

مستندهای داستانی «مصطفی» و «عباس» به اسطوره‌هایی جان دادند که هنوز در قلب مردمشان زنده هستند.

سوره سینما- سیدرضا میرکریمی در دو تجربه تازه خود برای مخاطب کودک و نوجوان تصویری تازه، ملموس و صمیمی از سرداران بزرگ دفاع مقدس ارائه کرده است. دو فیلم کوتاه تاثیرگذار که به کمک گفتار متن اول غنی تر شده. مستند «مصطفی» با نمایی از پرواز مرغ دریایی شروع می‌شود که اشاره ای موجز به روح آسمانی شخصیت اصلی‌اش مصطفی دارد. برش‌هایی کوتاه از فرازهای مهم زندگی این قهرمان ملی در قاب‌هایی که مدام حرکت می‌کنند و فضای بصری پرتحرکی را به وجود می‌آورند به تصویر کشیده می‌شوند. روایت همراه با تصاویری است که ساده طراحی شده، بسیاری از آنها عکس‌هایی را به یاد می‌آورند که پیشتر آنها را دیده ایم. صدای پرویز پرستویی روی تصاویر حس و حالی خاص به «مصطفی» داده است. روایت قصه در یک خط ساده اتفاق نمی‌افتد، از زمان جدایی شهید چمران از همسرش شروع می‌شود و بخش های مهم را روایت می کند. گاه به دوره دانشگاه، گاه کودکی شهید، گاه زندگی مشترک و در نهایت در سکانس شهادت دوباره به نقطه آغازین برمی‌گردیم. جایی که مرغ دریایی رها شده و در آسمان پرواز می‌کند.

نقطه مشترک دو مستند جدا از بخش تکنیک، استفاده درست از نمادها و نشانه‌ها است. علاقه شهید چمران در کودکی به تختی، اشاره به داستان حضرت عباس و سیاوش در اپیزود «عباس» هوشمندانه موقعیت دو شخصیت این مستند داستانی را معرفی می‌کنند. توجه به بخش خصوصی زندگی این شخصیت‌ها، اشاره‌هایی لطیف به رابطه عاطفی شهید چمران و غاده همسرش و فضای عاطفی حاکم بر مستند عباس، این آثار را گرم و تاثیرگذار کرده است. اپیزود عباس به دلیل اشاره‌های بیشتر به رابطه شهید و همسرش مهناز و حتی همکاری امیر جعفری و ریما رامین فر به عنوان صداپیشه در این بخش، حال و هوایی ویژه دارد و کمتر بیننده ای است که آن را ببیند و تحت تاثیر قرار نگیرد. در مورد اپیزود عباس صراحتی که وجود دارد، مثال زدنی است توجه به بیکاری اجباری این شهید در مقطعی از زندگی‌اش و ماجرای پاره کردن سند پیشکش شده، روحیات و اعتقاد درونی و اصیل این شخصیت را بازتاب می‌دهد.

با وجودی که سازندگان این مستند تاکید دارند «نام‌ها» برای مخاطب نوجوان ساخته شده، اما تماشایش برای بسیاری از مخاطبان از هر قشر و سن تجربه لذت بخشی است. فرم بصری و محتوایی آن به گونه‌ای است که می توان با علاقه تا انتها هر بخش را دنبال کرد. میرکریمی توانسته مخاطبش را با اثر همراه کند و بدون شعارزدگی سیمای قهرمانانی را ترسیم کند که هنوز در قلب مردم زنده هستند. به نظر می‌رسد تکمیل این مجموعه دوست داشتنی، می تواند یادگاری برای نسلی باشد که از دوران دفاع مقدس فاصله دارند. نسلی که تشنه شنیدن روایت‌هایی تازه و غیرشعاری از روزگار خون و حماسه است. مستند داستانی «نام‌ها» بی ادعاتر از آنچه تصور کنیم اثری است درخور اعتنا و قابل بحث. با ساختاری مقبول و منسجم. اثری دریادماندنی با امضای میرکریمی برای مخاطبانی از نسل‌هایی مختلف که نام ایران آنها را بهم پیوند می‌دهد.