محمدعلی طالبی با تامین شرایط مالی مناسب فیلم تازه‌اش را کلید می‌زند.

سوره سینما- مدتی پیش محمدعلی طالبی به بهانه قرار گرفتن سه فیلم «کیسه برنج»، «چکمه» و «بید و باد» در فهرست ۱۷ فیلم شاخص سینمای کودک جهان به بریتانیا سفر کرد، در این سفر علاوه بر نمایش این فیلم ها و برگزاری جلسات نقد و بررسی آثار، فیلمسازان کارگاههای آموزشی هم داشتند و تجربیاتشان را به دوستداران سینمای کودک منتقل کردند. محمدعلی طالبی این روزها در تدارک فیلم تازه اش «قول» است، البته اگر شرایط مالی مانع فعالیت او در سینما نشود.

مدتی پیش سفری به بریتانیا داشتید و شاهد نمایش فیلم‌هایتان همراه دانشجویان، منتقدان و مردم بودید. استقبال از این برنامه چطور بود؟

محمدعلی طالبی: در این برنامه علاوه بر نمایش فیلم های شاخص سینمای کودک جهان در سینماهای شهرهای مهم انگلستان، در چند دانشگاه حضور داشتم و در جلسات پرسش و پاسخ با تماشاگران فیلم ها شرکت کردم. اشتیاق مخاطبان به این آثار قابل توجه بود. به نظر می رسید آنها دوباره این فیلم ها را کشف کرده اند و کشف اثر هنری برای آنها همراه با لذت بود. در خلال این نمایش‌ها و جلسات با مردم و تماشاگران صحبت کردم و نظرها و واکنش‌هایشان را درباره فیلم‌هایم شنیدم. در این برنامه که حدود ۲۰ روز طول کشید فیلم هایی از سینمای کودک روی پرده رفت که بعضی از آنها بیش از ۲۰ سال پیش تولید شده بودند، بعضی ۵۰ سال پیش و تعدادی ۷۰ سال پیش، اما همه این آثار مخاطبانی داشتند.

جالب است منتقدان خارجی چند ستاره به سینمای شما دادند. گویا فیلمساز محبوب منتقدان گاردین و سایت اند ساوند شده‌اید.

یکی از منتقدان سرشناس بریتانیا به «بید و باد» ۵ ستاره داد و در گاردین مطلبی درباره فیلم نوشت. در هفته نامه تایمز منتقدان به این فیلم ۴ ستاره دادند و در مجله سایت اند ساوند درباره فیلم هایم مقاله نوشته شد. البته در کنار توجه منتقدان مردم و تماشاگران این برنامه نمایش فیلم، واکنش‌های مثبتی داشتند که باارزش بود.

این استقبال و قرار گرفتن سه فیلم از شما و چهار فیلم از سینمای کودک ایران در این فهرست نشان می دهد با وجود بعضی تحلیل ها درباره پایان دوران طلایی سینمای کودک در ایران، این سینما هنوز زنده است.

قابلیت ها از بین نمی روند، اما شرایط در تولید یک اثر ماندگار دخیل است. فیلم ها هم از بین نمی روند، حتی اگر یک دوره به آنها بی مهری شود یا آن طور که شایسته است دیده و تحلیل نشوند. سنت خوبی که غربی ها دارند این است که آرشیو فیلم های سینماگران شاخص را دوباره بازبینی کرده، نسخه ها را اصلاح و دیجیتال می کنند و نمی گذارند فیلم ها از بین بروند. ما هم با احیای دوباره فیلم ها می توانیم ارزش های بعضی از آثارمان را که ممکن است در هیاهوی جریان های روز گم شده اند دوباره کشف کنیم.

من به عنوان فیلمسازی که بیشتر آثارش درباره کودکان بوده، علاقمندم همچنان در آن مسیر قدم بردارم، اما شرایط فیلمسازی واقعن سخت است. فشار اقتصادی و تحریم به سینمای کودک ضربه زده.

یعنی از نظر تولید، هزینه ساخت فیلم بالا رفته؟

بله و ما در فقر کامل باید فیلم بسازیم و این دشوار است. وضعیت اقتصادی به چرخه تولید و اکران ضربه می‌زند.

فیلم‌های شما در ادوار مختلف در جشنواره های خارجی دیده و تحسین شدند. به دنبال تولید فیلم مشترک نیستید؟ از این طریق مشکل بودجه هم حل می‌شود.

من این شکل از کار را دوست ندارم، بهترین شکل به نظرم من این است که بشود سرمایه خارجی جذب کرد اما در ایران، برای مخاطب ایرانی و طبق سلایق خودم فیلم بسازم. اتفاقی که در «کیسه برنج» افتاد و ژاپنی‌ها سرمایه‌گذاری کردند. علاقه ندارم خارج از ایران فیلم بسازم. در سال‌های اخیر از سوی خارجی‌ها تمایلی برای سرمایه گذاری در سینمای ایران نبوده.

انتخاب سه فیلم از شما در فهرست ۱۷ فیلمی سینمای کودک جهان و دیدن واکنش‌های مثبت منتقدان و فیلمسازان باعث نشده انرژی تازه برای فیلمسازی به دست بیاورید؟

قطعا این اتفاق در من انگیزه به وجود آورده اما شرایط برای فیلمسازی ساده نیست. در تدارک ساخت فیلم «قول» هستم اما از نظر مالی وضعیت مناسب نیست و اگر هزینه فراهم نشود نمی توانم این فیلم را شروع کنم. امیدوارم کارها طوری پیش برود که بتوانم این پروژه را کلید بزنم.

فیلم‌های شما هنوز به شبکه نمایش خانگی نیامده، به این فکر کرده‌اید که یک مجموعه از آثار شما عرضه شود؟

در آینده و احتمالا در روزگاری که در این دنیا نیستم این اتفاق خواهد افتاد. مهم نیست. آن موقع دیگر دوستان این فرصت را دارند تا در کنار انبوهی فیلم که تولید و اکران می‌شود فضایی را فراهم کنند تا مجموعه ای از فیلم‌های من هم دیده شود.