سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۲۴ خرداد ۱۳۹۳ در ۲:۱۴ ب.ظ چاپ مطلب

فقر درام و قهرمان در «متروپل» کیمیایی/خاطره‌بازی با جهانی متروک

metropole1

«متروپل» در ادامه روند چند اثر پیشین فیلمساز، اثری فاقد جذابیت‌های دراماتیک و ویژگی‌های مثبت سینمای مسعود کیمیایی است.

«متروپل» در ادامه روند چند اثر پیشین فیلمساز، اثری فاقد جذابیت‌های دراماتیک و ویژگی‌های مثبت سینمای مسعود کیمیایی است.

سوره سینما – میثم محمدی : فیلم تازه مسعود کیمیایی این روزها روی پرده رفته، فیلمی که نمایش جشنواره‌ای‌اش در زمستان ۹۲ همراه با حاشیه‌های فراوان بود. ماجراهایی که برای «اشباح» ساخته داریوش مهرجویی به شکلی دیگر اتفاق افتاد. حالا هر دو فیلم کارگردان‌های باسابقه سینمای ایران اکران عمومی شده است. فیلم‌هایی با نقاط ضعف و امتیازهایی که موافقان و مخالفان این آثار را رو در روی هم قرار داده است.

داستان فیلم: «متروپل» درباره زنی به نام خاتون با بازی مهناز افشار است که پس از ازدواج با شخصی به نام ماندگاری مورد غضب فخرالنساء همسر سابق ماندگاری با بازی شقایق فراهانی قرار گرفته و پس از مجروح شدن توسط آدمهای وابسته به فخرالنساء فرار کرده و به سینما «متروپل» پناه می‌برد و مورد حمایت امیر (محمدرضا فروتن) و کاوه (پولاد کیمیایی) قرار می گیرد.

نکاتی درباره «متروپل»: کیمیایی بی شک طرفداران بسیاری دارد که همیشه انتظار دارند استاد آنها در سینما مانند برخی آثارش که منجر به تثبیت او در میان مخاطبان شد ، دوباره بدرخشد. این جایگاه است که انتظار را از او بالا می‌برد تا حرف بزرگی بزند. حرفی به اقتضای شرایط جامعه و انسان هایی که هم عصر او هستند. به این نکته اشاره کردم تا از ضرورت طرح مساله متروپل سخن بگویم. فیلمی که در این شرایط اجتماعی ضرورت که ندارد هیچ ، بلکه فقط از یک خاطره بازی با مکانی متروکه و گوشزد کردن چندین باره مفاهیم مردانگی و لوطی گری و رفاقت که مسائلی نخ نما و مستعمل و در مواجهه با ویژگی های زیستی عصر حاضر ، دم دستی و آشکار هستند، صحبت می کند.

از اینها که بگذریم و اثر کیمیایی را بدون سابقه گذشته اش و فارغ از نام او در سینمای ببینیم ،انگار که هیچ چیز در برابرمان نیست.این شاید نمونه بارزی باشد برای اثبات جا ماندن فیلمسازانی چون کیمیایی که در آثارشان نشان می دهند که توان برقراری ارتباط عمیق با دغدغه های مخاطب امروز را ندارند و در همان کوچه پس کوچه های لاله زار خاطره بازی می کنند. قصه گویی و خلق قهرمان های جذاب و دیالوگ های مرتبط و نافذ در بسیاری از آثار این فیلمساز و همچنین بهره گیری مناسب از موسیقی متن ، عواملی در جهت توفیق او در گذشته بودند ، البته این عوامل هیچ ارتباطی با عیار بالای جهان داستانی او ندارد.

metropole2

اما حالا ما در «متروپل» با دنیایی فارغ از درام منطقی و شخصیت های ریشه دار و همچنین دیالوگ های دقیق روبرو هستیم. قرار است که این اثر ادای دینی باشد به سینمای کلاسیک ، اما اصلی ترین قاعده های ساختار کلاسیک را فراموش کرده است. چه از لحاظ برخورداری از یک قهرمان استوار و هدفمند و چه از جهت منطق روایی و ایجاد موقعیت های منطقی برای پیشبرد قهرمان به سوی هدفی قابل قبول.متن «متروپل» به شدت خالی از موقعیت است و همین عامل باعث ایجاد کسالت می شود و حتی دیالوگ‌های استعاری و خاص کیمیایی هم به کار نمی آید و این فضای رخوت‌آور با بازی تصنعی بازیگرانی که درسرتاسر اثر شخصیت هایی کاریکاتوری بودند و همراهی بیش از حد موسیقی که بر فضا غلبه می‌کند ، شدت می‌گیرد.

با تمام این تفاسیر «متروپل» جهان ذهنی مورد علاقه فیلمساز و هم نسلان اوست که تا حدود زیادی به زندگی شخصی و روحیات او نزدیک هستند و این روند قابل تغییر نخواهد بود و غیرمنطقی است که پس از گذشت نزدیک به ۵ دهه از فعالیت کیمیایی در عرصه سینما به تغییر رویه و جهان ذهنی او امیدوار بود ، اما طرفداران او می توانند فارغ از تمام مسائل فرامتنی و ایدئولوژیک در انتظار روزی باشند که کیمیایی دوباره با قاعده های معمول ، قصه ای سر راست و قاعده‌مند و منطقی را برای آنها روایت کند.

کوتاه از بازی های «متروپل»: از آنجا که کیمیایی در مقوله بازیگری نیز علایق و سبک مورد دلخواه خود را دنبال می‌کند، در این اثر هم ما با بازی های غلوآمیز و بیرونی بازیگران روبرو هستیم که هیچ نقطه تلاقی و در واقع قلاب مناسبی برای گیر انداختن مخاطب ندارند و در مواقع بسیاری به دلیل عدم مطابقت و ناهمخوانی با فضای متن، شرایط متناقضی را فراهم کرده و منجر به عدم ارتباط باورپذیر با شخصیت ها می‌شود. نکته مهمتر اینکه در بسیاری از آثار موفق کیمیایی ، بازیگران نقش‌های فرعی فیلم نیز قابل باور و دوست داشتنی بودند که در این اثر خبری از آنها نیست.

آمار فروش: «متروپل» که تهیه‌کنندگی آن را نیز مسعود کیمیایی بر عهده دارد و پخش آن بر عهده موسس فیلمیران است، توانسته در مدت ۳۰ روز نمایش در ۲۰ سینمای پایتخت به فروشی حدود ۳۱۰ میلیون تومان برسد و یکی از فیلم‌هایی باشد که در میان آثار روی پرده از فروش کمتری برخوردار است. به نظر می‌رسد حاشیه های پیش آمده برای فیلمساز حتی روی فروش فیلمش هم تاثیر گذاشته است.