حوزه هنری در مقاطع مختلف در زمینه سینمای اجتماعی آثاری تولید کرده که با اقبال عمومی همراه بوده است.

سوره سینما – سینمای اجتماعی در ایران همیشه با فراز و نشیب بسیار مواجه بوده و تحت تاثیر سلیقه‌ها و تعاریفی قرار گرفته که هر یک به زعم مدافعانش قابل قبول و در واقع الگویی مناسب برای ادامه راه است. سینمایی که بی شک بن مایه‌ها و جهان درونی آن متاثر از فضای اجتماعی و همچنین مکانیزم سیاسی کشور است. طبیعی است که در دوره های گوناگون و تغییر مدیریت های کلان و دولت‌هایی که با تفکرات و خط ایدئولوژیک خود حرکت می کنند ، شکل و شمایل و لحن این سینما تغییر کرده و خروجی‌های آن در یک بی ثباتی آشکار قابل تشخیص است و این جریان لزوما دلیل بر خوب بودن یا بد بودن تمام این آثار نیست. اینکه سینمای اجتماعی باید به آینده بنگرد و یا مماس با زمان حال حرکت کند نیز نظراتی است که پیرامون کارکرد این ژانر مطرح می‌شود، اما یکی از بسترهای حساس و همچنین آگاهی بخش و جریان ساز در سینما محسوب می‌شود و با نگاهی به تولیدات سینمای کشور در دهه‌های گذشته به این جریان پی می بریم که سینمای اجتماعی همیشه مورد توجه فیلمسازان و هنرمندان دغدغه مند و متعهد به مخاطب بوده است.سینمایی که کماکان با وجود مشکلات پیش رو به راه خود ادامه می دهد تا نقش اثرگذار خود را بر جامعه ، تفکر و اندیشه انسان داشته باشد.

یکی از پایگاههایی که از ابتدای تاسیس و حضور خود در عرصه هنر به ارتقاء اندیشه و تفکر در جامعه تاکید داشت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی بود که بی شک یکی از حامیان سینمای اجتماعی بوده و نامهای بزرگ و فیلمهای شاخصی با لحن اجتماعی در آن تولید شده که مورد توجه قرار گرفته است که در این گزارش و در بخش ابتدایی ۵ فیلم مورد توجه را که در این سالها با حمایت سازمان سینمایی سوره تولید شده را مرور می‌کنیم.

۱۳۷۳ – آدم برفی – این فیلم به کارگردانی داوود میرباقری است و در واقع مساله اصلی آن مهاجرت به کشورهای دیگر است که عباس خاکپور که اکبر عبدی به زیبایی در این نقش ظاهر شده ، به هر در می زند قادر به مهاجرت نمی شود تا اینکه به پیشنهاد یک دلال خود را شبیه یک زن می کند و تا ترکیه پیش می رود ،اما در آنجا با زنی آشنا می شود و مسیرش تغییر می کند.میرباقری در این اثر به شدت تحت تاثیر نمایش تخته حوضی خودمان است و از المان ها و شاخصه های بسیاری که بر گرفته از این گونه نمایشی است بهره برده و یک کمدی اجتماعی قابل قبول را کارگردانی کرده که در سالهای اکرانش با حاشیه هایی نیز مواجه بود.

۱۳۷۶ –ساحره – این فیلم سینمایی هم در ادامه روند کارگردانی داوود میرباقری مضمونی اجتماعی داشت . این اثر نگاهی اجتماعی و روانکاوانه به روابط انسانها دارد و داستان مردی است که به بازیگر جوان یک گروه تئاتر علاقه مند شده و از او تقاضای ازدواج می کند. دختر موافقت خود را اعلام کرده و ازدواج سر می گیرد. مرد از همان ابتدا به طور غیرمستقیم ارتباط دختر با دوستان و کار سابقش را قطع می کند، اما از آن جا که سخت به او علاقه نشان می دهد دختر به این امر اهمیت زیادی نمی دهد. رفته رفته زن متوجه اوضاعی غیرعادی در خانه می شود و طی حوادث بعدی زن درمی یابد که مرد شخصیتی دوگانه دارد. او هنگامی که در خارج تحصیل می کرده مانکنی کنترل شونده که شباهت زیادی به یک زن داشت را خریده و به ایران می آورد و کسی که هر شب با او به صحبت می نشیند همان مانکن است. یک روز زن خود را به شکل مانکن درمی آورد و مرد در انباری، دو موجود با حرکاتی شبیه به هم می بیند. در شرایطی بحرانی مرد بر سر مانکن می کوبد و آن را نابود می کند. در انتها مرد و همسرش به همراه مادر پیر به محل تازه ای نقل مکان می کنند.ویشکا آسایش در این اثر به ایفای نقش پرداخته بود و بازی قابل قبولی را ارائه کرد.نکته دیگر اینکه عبدالله اسکندری سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی را از شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای این فیلم دریافت کرد.

۱۳۷۷ – شوکران – بهروز افخمی هم یکی دیگر از کارگردانانی است که سابقه کارهای اجتماعی او نشانگر توانمندی اش در این زمینه است .او اینبار براساس فیلمنامه به قلم مینو فرشچی «شوکران» را ساخت که در سال ۷۷ مورد توجه بسیاری از منتقدان و همچنین مخاطبان سینما قرار گرفت و فروش قابل قبولی را به خود اختصاص داد.فیلمی که فریبرز عرب نیا و هدیه تهرانی در آن ایفای نقش می کردند .شوکران هم از آن دسته آثاری بود که براساس شرایط اجتماعی دوران خود نگاه تازه ای به پیرامون داشت. در خلاصه داستان این فیلم آمده است که مهندس خاکپور مدیر عامل شرکت در پی بررسی ضرر و زیان کارخانه به تهران عزیمت می کند. او طی سانحه تصادف در جاده مصدوم و به بیمارستان منتقل می شود. محمود بصیرت معاون و دوست قدیمی خاکپور با شنیدن خبر تصادف به تهران مراجعه کرده و خاکپور را در تهران ملاقات می کند. او در پی مداوای خاکپور با پرستاری به نام سیما آشنا شد. با گذشت زمان رابطه سیما و محمود صمیمیت بیشتری پیدا کرد. سرانجام با پیشنهاد محمود، سیما بطور پنهانی به عقد موقت او درمی آید. پس از مدتی محمود که متوجه اطلاع خاکپور از جریان شده بود مهریه سیما را پرداخته و او را ترک می کند. سیما پس از یافتن محمود خبر باردار بودنش را به او می دهد و تقاضای خود را از محمود مبنی بر گرفتن شناسنامه برای فرزندش مطرح می کند، اما پس از شنیدن جواب منفی محمود با مراجعه به منزل محمود او را تهدید به مطلع ساختن همسر وی از موضوع می کند. در مقابل محمود نیز به منزل سیما رفته و پدر او را از ماجرا مطلع می کند. سیما نیز تصمیم به انتقام گرفته اما با صرفنظر از تصمیم خود در راه بازگشت از منزل محمود، در اثر سانحه تصادف جان خود را از دست می دهد.این محصول سازمان توسعه سینمایی سوره در جشنواره های مختلفی در کشورهای آمریکا ، فرانسه ، بنگلادش و مصر حضور داشت.

۱۳۷۷ – دختری با کفش‌های کتانی – این بار نوبت رسول صدر عاملی بود که با زاویه دیدی جدید پا به عرصه آسیب های اجتماعی بگذارد و فیلمی بسازد که به ذائقه بسیاری خوش آید.این اثر به نقش تربیتی خانواده برای تربیت فرزندان در برابر جامعه تاکید دارد و در خلال همین کنش ها ، آسیب ها و خطرات موجود را مورد بررسی قرار می دهد .در خلاصه این فیلم آمده است که آیدین و تدائی که در پارک با هم آشنا شده بودند در حین گردش در پارک توسط مأمورین نیروی انتظامی متوقف شده و به کلانتری برده می شوند. با تشکیل پرونده و تا برگشت آن از دادسرا آیدین در کلانتری مانده و تدائی نیز برای تحقیقات به پزشکی قانونی منتقل می شود او پس از بازگشت از پزشکی قانونی و نداشتن مورد و مسئله خاص توسط پدر و مادرش بازخواست شده و رفت و آمدهای وی کنترل می شود. تدائی از رفتن به مدرسه خودداری کرده و تصمیم به فرار می گیرد. تدائی که در ابتدا قصد بازگشت به خانه را نداشت با گردش در سطح شهر و مخاطرات و مشکلات فراوان پشیمان شده و با سفارش آیدین به خانه بازمی گردد. این اثر هم در میان مخاطبان و منتقدان با اقبال مواجه شد و جوایز بسیاری را بدنبال حضور در بیش از ۲۰ جشنواره داخلی و خارجی از آن خود کرد.پگاه آهنگرانی هم بعنوان نقش اول این کار خود را به سینمای ایران معرفی کرد.

۱۳۷۸ – مرد بارانی – ابولحسن داوودی در هفتمین تجربه کارگردانی خود باز هم با دغدغه انسان های جامعه و روابط موجود ، این اثر را روی پرده آورد.فیلم درباره دکتر بارانی است که به دلیل مشغله ها و دغدغه های کاری و بیماران بسیاری که دارد شکافی میان او و خانواده اش بوجود آمده است.دکتر بارانی که در صدد کشف دارویی برای بیماری سرطان است در این راه یکی از شاگردانش در دانشگاه را با خود همراه می کند که این همراهی ماجراهایی را در مسیر زندگی او به وجود می آورد.این فیلم در هجدهمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۷۸) موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین نقش اول مرد برای فرامرز قریبیان شد.هم چنین نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم، نقش دوم مرد (جمشید اسماعیل خانی)، بهترین نقش اول زن (مهتاب کرامتی)، بهترین نقش دوم زن (رویا تیموریان)، بهترین طراحی صحنه (پروین صفری)، بهترین چهره پردازی (رضا رادمنش)، بهترین فیلمبرداری (بهرام بدخشانی) بود.