یک تهیهکننده شرایط فعلی سینمای ایران را خطرناک و فرسوده میداند و معتقد است آمار فروشهای نسبتا خوب در واقع نگران کننده است.
علی معلم سردبیر ماهنامه «دنیای تصویر» در رابطه با فروش فیلمهای سینمایی از شروع سال ۹۳ تا کنون به سوره سینما گفت: کلیت سینمای ایران فرسوده است. ۷۵ درصد فیلم های سینمایی در کشور ما فاقد عنصر جذب مخاطب هستند . این پنج، شش فیلمی که از ابتدای سال فروش ظاهرا خوبی دارند باید دید هزینه ساختشان چقدر بوده است. در کل معدل سینمای ایران نگران کننده است، اینکه فیلمی در این زمان به فروش میلیاردی میرسد خبر خیلی خوبی نیست چون هزینه های تولید بیش از دو برابر سالهای گذشته است و در مورد اغلب فیلمها باید گفت توان فروش فیلمها در حدی نیست که بتوانند جوابگوی هزینههای ساخت باشد.
وی گفت: مساله مهم این است که که اکثر تولیدات ما محلی است، به همین خاطر قابلیت اکران جهانی ندارد. فیلمها چه دولتی چه شهری هزینههای بالایی دارند اما سخت وارد بازار جهانی میشوند. نمونههایی از جنس فیلم اصغر فرهادی در کشور ما خیلی کم هستند که توجیه بینالمللی داشته باشند و هزینه و فروششان برابر باشد. نتیجه اینکه تولیدات بخش خصوصی بسیار کمتر شده و بدون اسپانسر تولید فیلم امکان پذیر نیست. در ایران سرمایه گذاری دیگر توجیه ندارد چون امنیت نیست. بازار در اختیار طیفی خاص است و همه چیز کنترل شده پیش میرود.
علی معلم که با ساخت پروژه سینمایی «کوروش» خبرساز شده است افزود: پروژه «کوروش» فیلم فاخر نیست، من به شدت با این نام مخالم به نظرم فاخر معنی ندارد این فیلمها big production یا پروژه های بزرگ هستند. در چارچوب سینمای ما این هزینه به شکل مرسوم در این حد و مقیاس نمیگنجد. فروش داخلی و حتی سرمایه های داخل کشور توجیه درستی برای ساخت این پروژه نخواهد بود بلکه چنین فیلم هایی باید در حد و اندازه سینمای بین المللی ساخته شود. با ۲۵۰ سالن سینما در کشور پروژههای بزرگ هیچ حرفی برای گفتن ندارند. قطعا با این تعداد سالن و کیفیت نمایش، برای بازگشت درآمد روی فروش فیلم ها نمیتوان حساب کرد.
وی ادامه داد: به همین خاطر فیلم هایی از این دست در سینمای ما شکست خوردند. مثلا فیلم سینمایی «چ» یکی از فیلم های قابل توجه بود که با این سطح و مقیاس سینما و مخاطب حتی یک دهم هزینه های تولید را هم برنگرداند. وقتی شرایط بازگشت هزینه برای یک فیلم خوب فراهم نشود، دولتی سازی بی فایده است و پول بیت المال در راه درست هزینه نمیشود. ساخت این پروژه وقتی معنی میدهد که بین المللی باشد و بتوان در بازار جهانی برایش جایی پیدا کرد. تولید مشترک با سرمایه گذار خارجی میتواند یکی از راه های خروج از این مهلکه باشد.
این کارشناس سینمایی افزود: دستگاههای دیگر مثل تلویزیون هیچ کمکی به سینما نمیکنند. در کشورهای دیگر رسانه های داخلی یکی از راههای سودرساندن به سینماها هستند. اما در ایران تلویزیون یک دستگاه خودمختار است که خرید فیلم توسط شبکه داخلی هیچ معنایی ندارد و نهایت از طریق آشنابازی این کار انجام میشود. هرچند که این تلویزیون یک دستگاه ورشکسته است که موقعیت اقتصادی خود را از دست داده. ما نیازمند کوره راه هایی هستیم که بتوانیم به هر ترتیب به سینما کمک کنیم.
وی افزود: ما بدون هیچ کمکی سال ها تلاش کردیم سینمای خوب داشته باشیم. «کوروش» هم باید راهی باز کند که قطعا همکاری دولت در این راه بیتاثیر نیست، اما این همکاری فقط نباید اقتصادی باشد. وظیفه مهمتر دولت فراهم کردن بستر زیربنایی برای سینما است. افزایش سالنها، ساخت شهرکهای سینمایی و … تنها با مساعدت دولت ممکن است. بودجه فرهنگی دولت نسبت به سالهای پیش بسیار پایین است در این شرایط تنها راه ممکن جلوگیری از صرف هزینههای بیهوده است.
این منتقد و تهیهکننده سینما ادامه داد: فیلمهای بسیاری ساخته میشوند که نام ارزشی به خود میگیرند، اما هیچوقت رنگ پرده را نمیبینند. در سالن سینما به روی این فیلم ها همیشه بسته است، چون توجیه اقتصادی ندارند و صرفا برای رضایت برخی مسئولان ساخته میشوند. این فیلمها از همان روز اول فقط ضرر هستند و حتی اگر شرایط اکران برایشان فراهم شود، به ضرر بیشتر میانجامند. متاسفانه واضح است که هیچ جایی هم در بازار جهانی ندارند. امیدوارم شرایطی پیش بیاید که هر اتفاقی به بهبود سینمای ایران کمک کند.
علی معلم درباره روند تولید پروژه عظیم «کوروش» گفت: «کوروش» فیلم آپارتمانی نیست که امروز تصمیم بگیریم و فردا جلوی دوربین برود. با توجه به شرایط موجود هنوز چیزی قطعی نیست. ما الان در یک موقعیت گذر هستیم که دستگاهها هر کدام نظری متفاوت با هم دارند تا زمانی که تصمیمات فرهنگی یک کاسه نشود و همه از یک مسیر حرکت نکنند شروع این پروژه امکان پذیر نیست.