سیزدهمین جلسه «سینما روایت» عصر روز گذشته به نمایش و نقد فیلم سینمایی «فرشتهها با هم میآیند» ساخته حامد محمدی اختصاص یافت.
سوره سینما- فارس نوشت: در ابتدای این نشست که بعد از ظهر یکشنبه ۲۰ مردادماه برگزار شد، محمدتقی فهیم درباره نمایش این فیلم در سالن سینمایی اسوه گفت: نباید از چنین نمایشهایی توقع استقبال زیادی داشت یعنی اگر فیلم «ردکارپت» را اینجا نمایش میدادند قطعاً سالن پر میشد چون ما با یک فیلم فرهنگی طرف هستیم و به همین علت جلسات نقد و بررسی این فیلمها با مخاطب زیادی روبهرو نمیشوند چون بحث، بحث خاصی است. در سینمای ما دو یا سه تهیهکننده هستند که جدای بحث سرمایهگذاری دغدغههای دیگری هم دارند و فیلمهایی میسازند که روحانیت واقعی دغدغه آنها است. آقای منوچهر محمدی در چند اثر خود با هوشمندی خاص ثابت کرد که میتوان به روحانیت پرداخت.
فهیم ادامه داد: این فیلم یک فیلم خانواده محور است و به همین دلیل این فیلم را دوست دارم و بیشتر نقدم به این فیلم نقد مثبت است. «فرشتهها با هم میآیند» یک فیلم جمع و جور است و نشان میدهد که کارگردان سینما را میشناسد که البته حامد محمدی در فیلمنامههای دیگر خود این مورد را نشان داده است. مشکل این فیلم قصه آن است چرا که قصه پرمایهای ندارد و باید یک سکانس نچسب فیلم پایان پیدا میکند که نشاندهنده کمبود قصه است. البته این فیلم متناسب با شعار روز و سفارشدهنده است که این بحث در جامعه امروز ما نیز دیده میشود.
در ادامه این نشست حامد محمدی در پاسخ به سؤال محسن یزدی مجری این برنامه که مطرح کرد، بعضی از کارگردانها میگویند که نمیخواهیم کلیشهای بازی کنیم اما با این حال روحانی فیلم شما کلیشهای است، گفت: این مدل فیلم ها باب این را باز کرد که روحانی میتواند کارگری هم انجام دهد و اینکه چرا روحانیها در این قصهها به صورت کامل پرداخته نمیشوند توضحیش را همه میدانند.
وی افزود: طبیعتاً نمیتوان به خیلی از روحانیون که در مناصب و درجات بالا هستند نزدیک شد مثلاً زندگی یک روحانی که در مسند قضا قرار دارند را نمیتوان به سینما نزدیک کرد چون قطعاً فیلم را دچار ممیزی خواهد کرد. در این قصه من تمام تلاشم را کردم که از نگاه خودم به شدت حرفهایی تند و گفته نشده را بیان کنم و سعی کردم فیلمم را با زبانی روایت کنم که دچار گرفتاری و حاشیه نشود چون نمیخواستم در اولین تجربه فیلمسازیام درگیر حواشی شوم. اولین درسی که در سینما یاد گرفتهام این بود که مخاطبم را در اندازه خودم داشته باشم.
کارگردان فیلم «فرشتهها با هم میآیند» در باره ممیزی در سینما گفت: در جایی نوشته نشده این موضوعات ممنوعه هستند و مدیری هم نمیگوید که نمیگذارند در این حوزهها کار کنید اما طبیعتاً نسل من در این دوره رشد کرده و ممیزی را درک کرده است. خیلیها میدانند که نباید به سمت برخی قصهها رفت ولی همچنان میتوان در مورد سوژهای اینچنینی فیلم ساخت و این فیلمسازی به هوشمندی نیاز دارد که فضای قصه فیلم را درک کند.
محمدتقی فهیم در خصوص پرداخت به موضوع روحانیت در سینما خاطرنشان کرد: به حامد محمدی تبریک میگویم که به عنوان فیلمساز اول فیلم قصهگو را انتخاب کرده است. ممیزی در کشور ما یک رویکرد بیمارگونه دارد که ناشی از عدم شناخت سینما است فیلمهایی که این سالها سینما از روحانی ارائه داده حتی کلیشه هم نیست و فکر میکنم اغلب اینها رویکردی به نفع روحانیت دارند چون ما دنبال این بودیم که سیاست وارد سیاست شود و مسئولین هیچ وقت نقدی به پرداخت عملکرد آنها نداشتهاند.
فهیم تأکید کرد: دوستان فیلمهایی میسازند که اساساً نشان میدهد که روحانی نباید وارد سیاست شود. اگر فیلمسازی مثل حامد محمدی به بعد کلان روحانیت ورود پیدا کند و روحانیت را مورد نقد قرار دهد ممکن است با ممیزی روبهرو شود. همه فیلمهایی که ما در این سالها دیدیم نگاه عوامانهای القا میکنند که صرفاً روحانی از دید آنها باید شیر بدوشد و روحانی امام خمینی و شهید باهنر نباشد.
فهیم با اشاره به نقش وزارت ارشاد و مدیران در خصوص فیلمسازی درباره روحانیت تأکید کرد: آقایان ارشاد باید اجازه بدهند که در مورد جناب آقای روحانی رئیس جمهوری نیز فیلم ساخت و فیلمساز در فیلمش بگوید که آقای روحانی کلید شما مشکل دارد.
حامد محمدی در ادامه این نشست با تأیید صحبتهای فهیم عنوان کرد: من از نگاه خودم اصولاً کسی را که لباس روحانی به تن دارد به او لقب روحانی نمیدهم ولی لزوماً هر کسی که این لباس را میپوشد روحانی نیست حتی بعد از انقلاب نیز دادگاه برای روحانیون تشکیل شد. حرف من در دو فیلم قبلیام این بوده که قصهها کاملاً انسانی است و این انساها نیز مثل بقیه هستند میخواستم بگویم که روحانی، روحانی است که مشکلاتش نیز مشکلات مردم است که من سالها از گفتن این حرف پرهیز گرفته بودم.
در ادامه این نشست محمدی در پاسخ به سؤال فهیم مبنی براینکه چرا در مورد نسل جدید حوزه پیرو مقام معظم رهبری فیلم نمیسازید اظهار داشت: من بارها مورد اتهام قرار گرفتهام که چقدر از روحانیها پول گرفتهای تا آنها را خوب جلوه بدهی از طرفی هم پس از نمایش این فیلم در خارج ازکشور به ما میگویند که شما جاسوس جمهوری اسلامی هستید من اگر فکر میکردم که «طلا و مس» برای نشان دادن روحانیت کافی است قطعاً «فرشتهها با هم میآیند» را نمیساختم.
محمدی نیز در ادامه سخنان فهیم خاطرنشان کرد: من فکر میکنم راز موفقیت روحانیت پیش از انقلاب این بود که از دست مردم پول میگرفتند و پول دست مردم نمیدادند. البته همه امام خمینی را نمیشناختند و تنها به لباس روحانیت که لباس رسولالله است اعتماد کردند چون در محله خود را روحانی را دیدند که میتوانستند به او اعتماد کنند. پس از انقلاب جایگاه روحانیت تغییر پیدا کرد و نسبتش با مردم تغییر کرد و مقابل مردم قرار گرفت.
وی در پاسخ به این سؤال که شما در فیلمتان میخواهید دعوای دو روحانی را نشان دهید در صورتی که چنین چیزی وجود ندارد و چرا روحانی فیلم خود را مثل شهید آیتالله سعیدی نشان نمیدهید، گفت: من سالها است که با روحانیت رابطه سبوی دارم و با آنها زندگی میکنم و روحانیت را در این اندازه شناختهام اما قطعاً در قصههای دیگر هم میتوان از این دید به موضوع روحانیت پرداخت.
در ادامه این نشست محمدتقی فهیم درخصوص آداب نقد در سینما گفت: اساساً سینماگر بدون نقد اجتماعی نمیتواند از نقد فاصله داشته باشد و باید نقد کند چرا که سنگینترین وظیفه سینما افشاگرایانه بودن و نقد کردن است و طبعاً وظیفه سینماگر به عنوان سرباز هنر این جامعه نقد کردن است. اگر قرار است به سراغ روحانیت برویم ایجاب میکند که به سمت نقد او برویم نه به سمت قهرمانسازی روحانی. اتفاقی که این روزها میافتد نقد نیست بلکه تهاجم به روحانیت است و آقای منوچهر محمدی از این موضوع به عنوان قلاب استفاده کرده است. مدیران ما باید اجازه بدهند که فیلمسازان درباره دیگر روحانیون نیز فیلم بسازند که انصاف خود فیلمساز هم در این مسئله مهم است. روحانیتی که پذیرفته در جایگاه بالایی قرار بگیرد باید نقد را نیز بپذیرد.
محمد احسانی معاونت ارزیابی و نظارت سازمان سینمایی در یازدهمین جلسه سینما روایت حضور داشت.
سلام
ممنونم از نوشته های آقای محمدی که به کارهای زیبا و ارزنده ای تبدیل شدند. کاش میشد برای اقشار مختلف جامعه داستانهای ساده و واقعی بنویسن و تبدیل به فیلم کنن. حتما استقبال میشه.