بهرام عظیمی بی‌توجهی مسئولان به تاثیر انیمیشن در فرهنگ‌سازی را عامل رکود در این عرصه دانست.

سوره سینما – میثم محمدی: امکان ندارد صحبت از دنیای انیمیشن به میان بیاید و درباره او حرفی نزنیم. بسیاری از مخاطبان و علاقمندان به دنیای انیمیشن که با فیلم سینمایی «تهران ۱۵۰۰» ارتباط برقرار کردند بیش از پیش به این جریان معتقد شدند که او و تیم همراهش توانایی تولید انیمیشن در سطوح بالاتری را دارند. بهرام عظیمی همیشه پرانرژی و شوخ طبع، این روزها درگیر تکمیل فیلمنامه جدیدش است، از طرفی دغدغه‌های خاصی برای پیدا کردن سرمایه گذار دارد و از همکاری با چینی‌ها برای ساخت این انیمیشن خبر می‌دهد. درد دل‌ها و انتقادهای بهرام عظیمی را که در گفت و گو با سوره سینما مطرح کرده، بخوانید.

از پروژه‌های انیمیشن چه خبر؟

بهرام عظیمی: یک کار به نام «یتیم» است که تصویر آن تمام شده و برای مراحل صداگذاری و موسیقی آماده می‌شود. این انیمیشن که به سفارش موسسه مهر امام هادی (ع) قم و تهیه‌کنندگی موسسه «نسل نواندیش سبز» تولید شده، هفتم شهریورماه در دانشگاه تهران رونمایی می‌شود.

روند فیلمنامه «ابرقهرمانی از نازی آباد» چگونه پیش می‌رود و چه زمانی آماده می‌شود؟

انیمیشن «ابرقهرمانی از نازی آباد» هم در حال تکمیل فیلمنامه است و تا پایان شهریور نسخه ابتدایی آن آماده می شود. بازنویسی تا پایان سال انجام خواهد شد و در صورت آغاز تولید ۲ سال و نیم درگیر آن خواهیم بود. به اختمال زیاد برای ساخت این فیلم با چینی‌ها مشارکت خواهیم داشت.

به نظر می‌رسد این فیلم از لحاظ هزینه‌های تولید و کیفیت با «تهران ۱۵۰۰» تفاوت و فاصله محسوسی دارد.

بله. نسبت به «تهران ۱۵۰۰» تولید سنگین‌تر، حرفه ای‌تر و با کلاس بین‌المللی را مدنظر داریم. این مشارکت ما بیشتر از جنبه اکران بین المللی کار به خصوص در چین است، چون فیلم موضوع بین المللی دارد. در سال‌های گذشته با چند کمپانی صحبت کردیم و همه آنها تمایل به اکران دارند، فعلا مذاکرات سر مبلغ ادامه دارد و باید چانه زد.

پس در حال حاضر دوره کاری شلوغی ندارید. در این شرایط آثار سینما و فیلم ها را دنبال کردید؟

چند وقت نبودم و سفرهایی به چین، فرانسه و ایتالیا داشتم و امسال بیشتر درگیر بودم. زمانی که کار مشخص تری دارید، زمان‌بندی بهتری خواهید داشت، اما وقتی کار خاصی وجود ندارد این زمان‌بندی به درستی پیش نمی‌آید، اما در کل به دلیل اینکه در سال جاری داوری چند جشنواره را به عهده داشتم فیلم های زیادی را در این جشنواره ها تماشا کردم.

در دهه گذشته و با ظهور افرادی مثل شما که تولیدات خوبی در زمینه انیمشن داشتند، انگیزه فراوانی در جوانان این عرصه ایجاد شد. آیا این جریان در آثاری که شما مشاهده کردید هم نمود داشته است؟

این سوال را در چند بخش جواب می‌دهم، یکی اینکه در جشنواره هایی مانند «یاس»، «اردیبهشت»، «جام جم»، «تولیدات سیما» و جشن خانه سینما شاهد این بودم که در شهرستان ها اتفاق مثبتی افتاده و تعداد فیلم‌هایی که از نظر کیفی هم خوب هستند بیشتر شده است. ماجرا مانند سالهای پیش فقط در تهران متمرکز نیست و بچه های شهرستان با کارهای خوبی ظاهر شده اند. هر چند عده‌ای از پیش فعالیت داشتند که هنوز هم خوب کار می‌کنند، بخش دیگر هم مربوط می‌شود به کمبود تعداد شرکت هایی که در این زمینه باید فعال باشند و باید تقویت شود. در مجموع ما هنوز ۸۰ درصد در ساختار مشکل داریم و ۲۰ درصد فعالان این عرصه قابل توجه هستند که عده ای از قبل فعالیت داشته اند و به مرور استعدادهای جوان به آنها اضافه می شود ، اما با تمام این تفاسیر از لحاظ کیفی شاهد رشد بوده ایم.

انیمیشن یکی از محصولات فرهنگی تاثیر گذار در دنیای فعلی محسوب می شود. فکر می کنید چقدر این شناخت و در واقع ضرورت اهمیت به این کالای فرهنگی در کشور ما وجود دارد؟

مسئولان در حرف های خود به شدت به مساله پیشرفت اشاره می کنند و حتی کار در مقطعی به کمیسیون فرهنگی مجلس هم رسید و سوژه ای از طرف آنها به شرکت صبا سپرده شد که در واقع یک سری آدمهای حرفه ای بروند و درباره محبوبیت انیمیشن «Ben 10» تحقیق و پژوهش کنند که چرا به این موفقیت رسیده است. به نظرم شاید فرزند یکی از نمایندگان به این انیمیشن علاقه داشته که آن را برای تحقیق برگزیده و مطرح کرده است. در صورتی که این محصول از لحاظ کاراکتر سازی به گرد پای بسیاری از نمونه های مشابه نمی‌رسد. البته در نهایت این جریان پیگیری نشد. مساله این است که ما ۱۵ سال است درگیر خلق قهرمان و ابرقهرمان های جذاب و تخیلی هستیم، اما هر وقت مطرح می کنیم می گویند از فرهنگ غربی استفاده می‌کنند و ما باید به فرهنگ غنی خود برگردیم. در حالی که باید از الگوهای حرفه ای تبعیت کرد و به فرهنگ غنی خود هم توجه داشت. عنصری که می تواند ما را نجات بدهد پول است، اما در این شرایط انیمیشن در الویت نیست، مدیران در کل سیستم فرهنگی و اجتماعی ما فقط به فکر حال هستند و بحث آینده و تربیت فرزندان آنقدر مهم نیست. بعد از این همه سال همه می‌گویند «سیا ساکتی». آن هم به دلیل توجه آقای قالیباف و تیم فرهنگی او بود که این اتفاق مثبت ثبت شد، اما هنوز عین همان شخصیت ها را می خواهند.

به طور مشخص از مدیرانی که مسئول پیگیری این جریان هستند چه انتظاری دارید؟

من به مدیران می گویم چرا ما را دلسوز نمی دانید؟ من از این راه نان می خورم و هر چه آثار بهتری بسازم از لحاظ مالی هم وضع بهتری خواهم داشت. انگیزه و راههای بهتری در مقابل من و همکارانم بوجود می‌آید و حتم دارم که حس رقابت با تولیدات خارجی در قالب عمل بین ما وجود دارد. ما منتظر هستیم همان نمایندگانی که پیگیر بودند اتفاقات بعدی را رقم بزنند، همان طور که اصغر فرهادی با تیم خود در اسکار موفق شد ما هم می توانیم فیلمی قابل قبول بسازیم  هر چند که به هیچ وجه توان مقابله با کشورهای کره جنوبی، آمریکا و ژاپن را نداریم، اما با تجربه «تهران ۱۵۰۰» و سفر به کشورهای صاحب سبک و بررسی شیوه تولید آنها، من و تیم مورد نظرم نیاز به حمایتی داریم که چشم بسته و با اطمینان باشد و بگویند شما امتحان پس داده اید.

این انتظار طبیعی است که وقتی تیم شما تخصص خود را در آثار کوتاه گذشته و فیلم سینمایی «تهران ۱۵۰۰» به اثبات رسانده توقع حمایت و اطمینان در ساخت «قهرمانی از نازی آباد» را داشته باشد.  با این تفاسیر شما از نتیجه کار اطمینان دارید؟

بله .بی شک «قهرمانی از نازی آباد» را با همین شرط خواهیم ساخت، به شرط آنکه سرمایه گذار توقع دخالت در کار را نداشته باشد و بگوید عظیمی و تیمش امتحان پس داده اند ، آنوقت ما در این فیلم بین المللی حدود ۷ قهرمان جذاب و دوست داشتنی معرفی می کنیم تا هر کس دید بگوید ایرانی ها چقدر خوب هستند و من قسم می خورم و اطمینان می دهم با ایجاد چنین شرایطی فیلمی بسازیم تا همان توقعی را که از انیمیشن ایران انتظار داریم اتفاق بیفتد. باز هم تاکید می‌کنم به ما اطمینان کنید و هزینه یکی از این فیلم‌های میلیاردی را برای این کار اختصاص دهید، چون این کار و نتیجه آن زندگی و آبروی ماست و دوست دارم هر که سرمایه گذاری می کند بگوید می خواهد شرافتمندانه این اثر را تولید کند.

از عوامل و نیروهای حرفه ای خارج از کشور هم در این کار استفاده خواهید کرد؟

در این کار از تجربه کسانی که سالهاست کار بین المللی می کنند بهره خواهم برد ، همانطور که آقای مجید مجیدی برای تولید فیلم «محمد (ص) » این کار را کرده است. اگر خودم فقط با تیم قبلی بسازم با مشکلاتی مواجه خواهیم شد. مگر اینکه بگردم و افراد ایرانی را که در کشورهای دیگر کار حرفه ای انیمیشن انجام می دهند را پیدا کنم. فارغ از اینها زمینه، فکر، ایده و تهیه کننده کار ایرانی است. تا به حال هم دو سه پیشنهاد بوده که سیناپس را خوانده‌اند ولی در ادامه اما و اگر می آورند و می‌خواهند اسپانسرهای خودشان را بیاورند. من دوست ندارم بلاهایی که سر «تهران ۱۵۰۰» سرم آمد دوباره تکرار شود. می خواهم به من و تیمم اطمینان کنند.

اتفاقاتی که در تولید «تهران ۱۵۰۰» با آنها مواجه شدید مرتبط با همین جریان اطمینان و به نوعی قضاوت‌هایی است که در صحبت‌ها به آن اشاره کردید؟

بله . در فیلم «تهران ۱۵۰۰» هر ارگانی که در کشور یک رابطه ای داشت به ما سر زد، به دلیل اینکه ما قرار بود به آینده سفر کنیم نگران بودند که چه اتفاقی خواهد افتاد. این سوال برای من پیش می آید که چرا ما را به عنوان یک ایرانی که مسلمان هستیم قبول ندارید؟ در صورتی که شاید عرق ما بیشتر از خیلی‌ها باشد. این جالب است که بگویم اولین تصاویری که من برای این فیلم در نظر داشتم همان آسمان خراش های بلندتر از برج میلاد و با نماد ایرانی اسلامی بود که صدای اذان هم در شهر می‌پیچید که خیلی جذاب و خوب شد. البته عده‌ای بدبین بودند که فکر می‌کردند این تصاویر و اذان فرمایشی است.

این سوال هم بی ربط با تخصص شما نیست، بخش عمده‌ای از وجود انیمیشن در حضور کودکان عینیت پیدا می‌کند. به زودی فیلم سینمایی «شهر موشها 2» در سینماها اکران می‌شود. فکر می‌کنید تولید نسخه دیگری از این فیلم سینمای کودک با استقبال مواجه خواهد شد؟

بله. با توجه به اینکه خانم برومند حتی یک کار بد هم در کارنامه ندارد، مطمئن هستم که فیلم با فروش و استقبال بالایی مواجه خواهد شد. امیدوارم که این حرکت اتفاقی نباشد و جریان درستی را ادامه دهد. جریان سینمای کودک ما از استانداردهای بین‌المللی عقب است و یکی از اشتباهاتی که ما می‌کنیم استفاده نکردن از متخصصان انیمیشن که تخصص جلوه های ویژه دارند است که وقتی می خواهیم در فضای رئال کار کنیم، تلفیق تخصص آنها با کارهای عروسکی از لحاظ کیفیت بسیار موثر خواهد بود و ما چوب اصلی را بیشتر از این ناحیه می‌خوریم و در تولید فیلم با کیفیت در حوزه کودک خیلی عقب هستیم.

راهکاری هم در این زمینه به ذهن شما می رسد که بتواند در احیای این سینما تاثیر داشته باشد؟

باید هزینه ای را اختصاص بدهند به یکسری فیلمساز و بگویند با استانداردهای کودک فیلم بساز. در سال‌های اخیر جشنواره مقاومت این کار را کرده و به حدود ۱۰ کارگردان هزینه می‌دهد و می‌گوید ما به تو اطمینان داریم. شاید بهترین انیمیشن‌های ما همین آثار باشند که تعدادی از آنها هم در سال‌های گذشته در جشنواره‌های بین‌المللی دیده شده‌اند.

انتهای گفتگو را اختصاص می‌دهیم به جمع بندی شما از این مباحث و اگر نکته‌ای دارید اضافه کنید.

جمع بندی من این است که برای تولید انیمیشن خوب باید هزینه شود، با حرف و تهدید اتفاقی نخواهد افتاد. یک عده هنرمند حدود سه دهه است در این کشور در این حوزه فعالیت می‌کنند، که باید به آنها اعتماد کرد، ممیزی و تک تک این مسائل آنها را آزار می‌دهد. حرف آخرم این است که مدیران و سرمایه‌گذاران به ما اطمینان کنید و بگذارید انیمیشن بسازیم، بعد در همان‌ها رنگ و بوی تاریخ ، مذهب و جنگ تحمیلی را ببینید و حس کنید.