سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۴ مهر ۱۳۹۳ در ۱۰:۱۲ ق.ظ چاپ مطلب

موسیقی در سینمای دفاع مقدس از نظر خلعتبری/ ملودرام اجتماعی هم می‌تواند ارزشی باشد

fardin-khalatbari

آهنگساز فیلم «گناهکاران» تاکید کرد یک ملودرام اجتماعی هم می‌تواند فیلم ارزشی باشد.

آهنگساز فیلم «گناهکاران» تاکید کرد یک ملودرام اجتماعی هم می‌تواند فیلم ارزشی باشد.

فردین خلعتبری درباره ارتباط موسیقی با فیلمنامه و تاثیر آن به سوره سینما گفت: موسیقی اولین تاثیر خود را از فیلمنامه می‌گیرد. به همین خاطر کسی که قرار است برای فیلمی قطعه‌ای بسازد باید فیلم و ساختار آن را دوست داشته باشد تا موسیقی درخور اثر باشد. فیلم خوب منبع الهام برای آهنگساز است. من به هیچ عنوان از ذهنیت خود کمک نمی‌گیرم. روندی که موسیقی فیلم‌ها نیز در این سال ها طی کرده تحت تاثیر مضامین فیلم هاست. به عنوان مثال موسیقی فیلم‌های ژانر دفاع مقدس برگرفته از مفاهیمی است که فیلمسازان از زمان جنگ تا امروز تجربه کرده اند. به هر حال هرچه از یک واقعیتی دورتر می شویم نگاه بازتری نسبت به آن پیدا می کنیم و با حواشی بیشتری روبرو هستیم. سینما هم در این روند از جبهه و سنگر و فضای جنگ به سمت جامع تری حرکت کرده و دفاع مقدس را از زوایایی بیش از یک محیط بسته به تصویر کشیده است. این فاصله از جهتی برای سینما مفید و لازم است. چراکه آثار اجتماعی جنگ هنوز ادامه دارد و تمام شدنی نیست. این نگاه قطعا در زمان خودش امکان‌پذیر نبود.

وی افزود: سال های اول جنگ نمی شد به این مضامین پرداخت. الان طیف نویسندگانی که به آثار جنگی می پردازند گسترده تر شدند برخی همچنان حکایت همان سال ها روایت می کنند و برخی از اثرات جنگ می نویسند و جنگ و اجزای آن را راحت‌تر توصیف می کنند. فیلم ها به خصوص در ژانر دفاع مقدس یک جریان روانشناسی دارند که موسیقی هم از همین جریان تاثیر می‌گیرد مثلا در موسیقی مثال زدنی فیلم «از کرخه تا راین» آثار اجتماعی بعد از جنگ را بررسی می کند و به وقایع خارج از آن محدوده جغرافیایی سلاح و دفاع می‌پردازد. به همین خاطر به جای شنیدن صدایی اکشن آهنگی ملودیک به گوش ما می رسد. هرچه عقب تر برویم نوع آهنگ ها و قطعات اکشن‌تر است و برانگیختگی بیشتری دارد اما هرچه از نظر زمانی از آن دوران فاصله بگیریم تاثیر درون مایه ذهنی فیلمنامه را روی آثار موسیقایی بیشتر احساس خواهیم کرد. این قبیل آثار سینمایی تاثیر گذاری بالایی دارند و به همین جهت ارزشمند هستند اما صرفا چون در ژانر مقدس هستند ارزشی محسوب نمی‌شوند.

آهنگساز «تنهای تنهای تنها» ادامه داد: عبارت فیلم ارزشی به آن معنایی که در سینمای ایران به کار می رود اصلا درست نیست. اینکه سوژه قصد به تصویر آوردن یک ایدئولوژی خاص را داشته باشد و هزینه و بودجه هنگفتی هم به فیلم تزریق شود به هیچ وجه به ارزشی بودن یک فیلم کمکی نمی کند. من معتقدم این ادبیات مخدوش است، چون یک ملودرام معمولی اجتماعی هم قابلیت این را دارد که به فیلم ارزشی درجه یک تبدیل شود. این که بنا بر سوژه کاری را ارزشی جلوه دهیم غلط است. این جریان در همه بخش‌ها همچنین در موسیقی نیز تسری پیدا می‌کند.

این آهنگساز افزود: هر کاری در هر مقطعی سخت است و هزینه های خود را دارد. سینما طلا فروشی نیست که بودجه زیاد نشان از ارزش بالای آن داشته باشد. در سینما فیلم باید ساخته و عرضه شود تا از طریق مردم و میزان رضایت آن را به ارزشی بودن یک اثر پی برد. وقتی مردم از فیلمی که اکران می شود استقبال می کنند یعنی حاضرند بهایی برای دیدن آن بپردازند. این رفتار ارزش مادی و معنوی فیلم را نشان می‌دهد. چه بسا فیلم هایی که با وجود هزینه های بالا هیچ موفقیتی در گیشه نداشته‌اند، در واقع برای مردم ارزشی نداشته‌اند.

خلعتبری در ادامه با اشاره به استفاده کارگردانان سینمای ایران از آهنگسازان خارجی به فیلم های ایرانی گفت: برخی دوستان موسیقی فیلم های شان را در کشور های دیگر و توسط آهنگسازان خارجی می‌سازند. این اتفاق در جای خود اصلا بد و ناراحت کننده نیست. نگرانی زمانی پیش می آید که این مساله در صنف کارگردانان و بازیگران هم نفوذ کند. مثلا کم کم یک کارگردان خارجی بخواهد فیلم ایرانی بسازد و بازیگران خارجی را به سینمای ایران تزریق کند. قطعا چنین اتفاقی بنیه سینمای ما را ضعیف خواهد کرد. این روند نتیجه خوبی ندارد و باید منتظر عقوبت آن باشیم. مثلا روزی برسد که هالیوود سفارش ساخت یک فیلم در ژانر دفاع مقدس را بدهد و اسپیلبرگ هم کارگردانش باشد. این کارگردان چقدر با ارزش‌های ایرانی اسلامی آشناست؟

وی درباره آخرین فعالیت های خود گفت: در حال حاضر موسیقی فیلم «داره صبح می‌شه» ساخته یلدا جبلی را در دست دارم که تا هفته آینده به پایان می رسد همچنین سریال محمدرضا آهنج به نام «آسمان من» را به تازگی به پایان رساندم.