چهارمین دوره مراسم اهدای قلم زرین به بهترین کتاب سال سینمای ایران روز سه شنبه ۲۹ مهر در تالار سیف الله داد خانه سینما برگزار شد.

سوره سینما- در این مراسم که اجرای آن را کامران ملکی (مدیر فرهنگی خانه سینما) برعهده داشت چهره هایی چون گلی امامی ، لیلی گلستان ، عزیز ساعتی ، مسعود مهرابی ، علی قائم مقامی، حسین جعفریان ، احمد طالبی نژاد ، مهرزاد دانش ، رامتین شهبازی ، جمشید ارجمند ، شیوا مقانلو ، احمد امینی ، غلامرضا موسوی ، هوشنگ گلمکانی ، مرتضی شایسته، داریوش بابائیان، محمد متوسلانی، عباس یاری، بهرام دهقانی، دکتر حسین نژاد، دکتر امیر معتمدی، یونس صباحی، حسین گیتی، مازیار شیخ محبوبی، فرامرز روشنایی، دکتر شهاب الدین عادل، حسین ایری، علی اکبر قاضی نظام، حسن حسندوست، سیامک شایقی، دکتر شیخ انصاری، دکتر شهبا، لادن طاهری ( مدیرکل فیلمخانه ملی ایران ) و تعدادی دیگر از اهالی سینما ، نشر و مطبوعات در کنار نامزدهای دریافت جایزه حضور داشتند .

در ابتدای این مراسم پس از پخش سرود ملی و ترجمه آیاتی از قرآن کریم ، کامران ملکی با خواندن شعر طنزی از عباس احمدی درباره کتاب و کتابخوانی ، آغازگر این آیین بود . سپس کلیپی از دوره گذشته کتاب سال سینمای ایران پش شد و بعد از آن هیئت داوران چهارمین دوره جایزه کتاب سال سینمای ایران معرفی شدند . در ادامه ، محمدمهدی عسگرپور ، مدیرعامل خانه سینما ، به دعوت مجری برنامه روی سن آمد و گفت: کار کردن در حوزه کتاب مانند سایر حوزه های فرهنگی کار سختی است ولی دوستان سعی می کنند فضا مثبت باشد و نتیجه این تلاش هم همین مراسم است . با توجه به آماری که از ادوار مختلف جایزه کتاب سال موجود است رشد نسبتاً قابل قبولی در تولید آثار نوشتاری سینمایی مشاهده می شود و این رشد ، رشد پیش برنده است که قطعاً جایزه کتاب سال سینمایی تاثیر بسزایی در این روند داشته است. البته می توان در این حوزه کار دقیق و علمی انجام داد تا دقیقاً بدانیم که تا چه اندازه این میزان رشد، مرهون مراسمی چون این آیین اهدای جایزه کتاب سال سینمایی است .

عسگرپور در جای دیگری از سخنان خود اضافه کرد: حتماً نقش صنوف در بالندگی نقش کتاب های سینمایی موثر است چون در وهله اول مصرف کنندگان کتاب ، اهالی سینما هستند . چراکه متاسفانه به دلیل عدم توسعه فرهنگ کتابخوانی تیراژ کتاب بسیار پایین است و این مسئله باعث شده در سالهای اخیر صنعت نشر از پویایی بازبماند . در بحث تولید فیلم و اکران ، همواره گروه هایی برای سینما حواشی درست می کنند ، تا سینما نتواند به وظایف و ماموریت فرهنگی اش بپردازد. گروه نخست از میان سینماگرانی که استعداد کافی برای فیلمساز شدن نداشته اند و با امکانات و قدرتی که به دست اورده اند، دست به اقدامات تخریبی بر علیه سینما  و سایر همکاران شان می زنند و گروه دوم کسانی که از این حوزه دانش و اطلاعات کافی ندارند و نگرانی های بی مورد و نا بجای شان را به همه جا و همه کس تعمیم می دهند.

عسگرپور ضمن تشکر از هیئت داوران چهارمین دوره جایزه کتاب سال سینمای ایران ، ناشران ، نویسندگان و مترجمان ابراز امیدواری کرد خانه سینما از این پس فرصت و انرژی خود را بیش از هر چیز دیگری به ارتقاء کیفیت سینمای ایران معطوف نماید .

پس از عسگرپور ، امیر اثباتی ، رئیس هیئت داوران چهارمین دروه جایزه  کتاب سال سینمای ایران روی سن حاضر شد و چنین گفت:  خوشحالم که به بهانه کتاب در فضای سینما کنار هم هستیم . سینما و کتاب یک درد مشترک دارند و آن مخاطب کم تعداد هردوی آنهاست . وظیفه ماست که این واقعیت تلخ را نپذیریم و سعی کنیم در این حوزه شرایط را عوض کنیم . در همین راستا جشن کتاب سال کاری کوچک اما ضروروی است .

اثباتی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: در این دوره اولویت با کتابهایی بود که مخاطبان گسترده داشتند و درواقع کتابهای کاربردی تری بودند و در گام بعدی به عمق و غنای کار توجه کردیم و در نهایت نحوه ارائه را مورد ارزیابی قرار دادیم . “

اثباتی پس از قرائت بیانیه هیئت داوران به موارد مهمی اشاره کرد . وی افزود : ” کتابخانه خانه سینما تلاش دارد کتابخانه تخصصی سینما باشد از همین رو دعوت می کنیم از همه فعالان این عرصه تا خانه سینما را در این امر یاری کنند . دیگر اینکه اسناد خانه سینما پس از ۲۰ سال فعالیت در حال گردآوری است و همین جا از تمام کسانیکه به این اسناد دسترسی دارند دعوت می کنند در این گردآوری ما را یاری کنند. وی در پایان سخنان خود گفت : مجموعه هایی از فیلم های سینماگران تاکنون جمع آوری شده و بعنوان مثال مجموعه آثار پرویز کیمیاوی ، رخشان بنی اعتماد ، مسعود کیمیایی ، احمدرضا درویش و ….. در دسترس علاقمندان به سینماست تا برای کارهای پژوهشی نیازهای پژوهشگران مرتفع شود . از فیلمسازان فیلم کوتاه ، بلند ، انیمیشن و مستند می خواهیم در تهیه این مجموعه ها در کنار خانه سینما باشند.

پس از سخنان اثباتی لیلی گلستان ، آنتونیا شرکا ، گلی امامی و محمد متوسلانی لوح تقدیر از انتشارات مینوی خرد را به پروانه شعبانی اهدا کردند . سپس دکتر محمد شهبا ، عزیز ساعتی ، سیروس الوند و حسین جعفریان برای اهدای قلم زرین و لوح تقدیر روی سن آمدند و این جایزه مشترکاً به فرخ مجیدی برای کتاب فیلم و ویدئو در عصر دیجیتال و علی نقی طاهری برای کتاب ۴۰ سال سینمای خوزستان تعلق گرفت . مجیدی ضمن تشکر از هیئت داوران ابراز امیدواری کرد که کتابی که ۲ سال برای آن وقت گذاشته خریده و خوانده شود . طاهری نیز خوزستان را سرزمین نخل و نفت و سینما دانست و از توجه هیئت داوران به آثار خارج از تهران تشکر کرد.

پس از پخش وله بخش ترجمه ، مهرزاد دانش ، رامتین شهبازی ، احمد امینی و سیامک شایقی، قلم زرین و لوح تقدیر بهترین ترجمه سینمایی را به حمیدرضا احمدی لاری اهدا کردند . پس از آن با اهدای لوح تقدیر از حسن علایی فعال ، مدیر انتشارات ساقی ، تجلیل شد. در بخش دیگری از مراسم وله بخش تالیف به نمایش درآمد و بعد از آن بهرام دهقانی ، حسن حسن دوست ، مجید شیخ انصاری ، پدرام اکبری و یونس صباحی قلم زرین و لوح تقدیر بهترین تالیف را برای کتاب روایت شناسی در سینما و تلویزیون به دکتر مسعود اوحدی اهدا نمودند. دکتر محمدحسین تمجیدی به نمایندگی از دکتر اوحدی که در مراسم حضور نداشت جایزه وی را دریافت کرد و از مدیر انتشارات دانشگاه صدا و سیما به خاطر انتشار این کتاب تقدیر شد .

پایان بخش این مراسم تقدیر از مسعود مهرابی بود . پس از پخش مستند کوتاهی درباره مهرابی احمد طالبی نژاد ، غلامرضا موسوی ، شهاب الدین عادل ، امیر اثباتی ، فرهاد توحیدی و محمدمهدی عسگر پور روی سن آمدند و در سخنان جداگانه ای تلاش مهرابی و پیگیری اش را برای گردآوری تاریخ سینمای ایران ستودند و از سالها تلاش بی ادعا و پربارش قدردانی کردند .

فرهاد توحیدی (رئیس هیئت مدیره خانه سینما) طی سخنانی گفت: متاسفانه بعضی افراد که مسئولیتی در حوزه فرهنگ دارند؛ قدر داشته های این حوزه را نمی‌دانند. وی آنگاه با اشاره به حاشیه های پیش آمده برای نمایش برخی فیلم های گفت: من نمی‌دانم کمیسیون فرهنگی مجلس کجا بود که یک مردی مثل مسعود مهرابی در یک اتاق سه در چهار جانش را برای فرهنگ مایه می گذاشت . چه کسی می‌داند امروز کامران فانی و خرمشاهی برای تدوین فرهنگ کشور چه می‌کشند. احمد شاملو چند سال است که فوت کرده اما به راستی کتاب «کوچه» کجاست. سپس مهرابی روی سن آمد و ضمن تشکر از دست اندرکاران برنامه گفت : تشکر می کنم از لطف و توجه داوران چهارمین دوره جایزه کتاب سال و خانه سینما و دوستانی که در کلیپ نمایش داده شده، به بنده و آثارم عنایت داشتند.

بدیهی است این نه تقدیری از من که تقدیری ست از آن هایی  که در زمینه ی سینمای ایران تحقیق وپژوهش کرده اند. و آثاری تالیف کرده اند، هم آن هایی که پیش از این چنین کرده اند، و هم طبعا مشوقی ست برای آن هایی که در زندگی پیش رو، در این زمینه دست به پژوهش و تالیف خواهند زد. شایسته است این جا یاد کنم از کسانی که پیش از من  در این راه گام برداشتند و اگر کار و کوشش و آثارشان نبود، تاریخ سینمای ایران گم شده بسیار داشت.

اولین چراغ این مسیر باریک و تاریک فرخ غفاری، بنیانگذار “کانون فیلم” و آرشیو فیلم ایران که چند سال بعد با ادغام شان فیلمخانه ملی ایران نامیده شد، روشن کرد. او از اواخر دهه ۱۳۲۰ با مقالاتی به پیدایش سینما در ایران و پیشگامانش پرداخت و مشوق دیگران در ادامه این راه بود.

بعد از او باید یاد کنم از محقق و مورخ پرکار و سخت کوش و خستگی ناپذیر، دوست ارجمندم، آقای جمال امید که با آثارش سهمی بزرگ و ارزنده و قابل ستایش دارد. و … دکتر محمد تهامی نژاد که پژوهش هایش در زمینه ی تاریخ سینمای ایران و به ویژه سینمای مستند ایران، بسیار راه گشا بوده و هست.

و یاد کنم از زنده یاد حمید شعاعی که با انتشار اولین فرهنگ سینمای ایران، نشانی هایی مهم برای پیگیری در اختیاز نسل بعد قرار داد. ضمن آرزوی سلامتی و بهبودی برای همکارمان زاون قوکاسیان عزیز، امیدوارم آقای عباس بهارلو ( که همه با آثار ماندگار و ارزشمندش آشنا هستیم) ، به رغم مشکلاتی که این روزها با آن روبروست، هم چنان از سر عشق به کارش ادامه بدهد.

پیشنهادی دارم برای دبیر و برگزار کنندگان جشن کتاب سال خانه سینما، پیشنهاد می کنم برای سال آینده، در شیوه نامه  یا اساسنامه این مراسم، به غیر از سر فصل “کتابهای تالیفی” و “کتاب های ترجمه”، فصل جداگانه ای برای “کتاب های مرجع” باز کنند. و هر سال از مولف چنین کتابی تقدیر نیز شود. و برای آن که با این پیشنهاد بار مالی بردوش خانه سینما نگذاشته باشم، این جا اعلام م یکنم که خود جایزه نقدی آن را از سال آینده، به مولف کتاب مرجع با الویت سینمای ایران، هدیه خواهم کرد.