همکاری با مهمترین فیلمسازان سینمای ایران در مقاطع مختلف یکی از مهمترین ویژگی‌های کارنامه محمدعلی کشاورز است.

سوره سینما – میثم محمدی: سی و سومین جشنواره فیلم فجر شاهد برگزاری بزرگداشت دو هنرمند شاخص در عرصه سینما است. محمدعلی کشاورز بازیگر پیشکسوت و حسین جعفریان فیلمبردار خوشنام و با سابقه سینمای ایران در آیین افتتاحیه این رویداد تقدیر می‌شوند. به همین بهانه در بخش ابتدایی این مطلب مروری خواهیم داشت به کارنامه محمدعلی کشاورز و نقاط شاخص دوران حرفه ای او در بیش از ۵ دهه حضور مداومش در مقابل دوربین که حاصلی قابل تامل و ارزشمند را به همراه داشته است.

جریان تقدیر و بزرگداشت هنرمندان فی نفسه یک اتفاق مبارک و قابل ستایش است که باید بیش از اینها در مورد برگزاری و اجرای آنها در قبال هنرمندان و فرهیختگان کشور اهتمام ورزید. بی شک زمانی این اتفاق روی می دهد و یک رویداد و یا یک ارگان به این فکر می‌کند که بزرگداشت یک هنرمند را برگزار کند که جایگاه او را به خوبی شناخته و خدمات فرهنگی آن هنرمند نسبت به جامعه و مردم را درک کرده باشد . هر چند که در مواقعی این گزینش ها و افراد براساس اهدافی فارغ از جریان پاسداشت و گرامی داشتن جایگاه یک هنرمند صورت می گیرد ، اما باز هم کار پسندیده و شایسته است.

یکی از زمان هایی که بطور معمول و مرسوم چنین بزرگداشت هایی در مراسم افتتاح و اختتام آن برگزار می شود ، جشنواره فیلم فجر است. در این دوره هم مسئولان برگزار کننده نگاه ویژه ای به این بخش دارند و در روزهای گذشته نام دو تن از سینماگران را اعلام کرده اند که قرار است مقام آنها گرامی داشته شود . محمد علی کشاورز بازیگر توانا و پیشکسوت سینما و تلویزیون که به راحتی نمی توان از کارنامه کاری او گذشت و شان هنری وی را نادیده گرفت و از طرفی هم حسین جعفریان فیلمبردار با سابقه و مجربی که تصاویر خیره کننده و خاطره انگیزی را در تاریخ سینمای ما ثبت کرده است .

گزینه هایی که بدون هیچ حرف و حدیثی پاسداشت آنها سرشار از اعتبار و غرور خواهد بود . در این متن بیشتر قرار است مروری داشته باشیم بر کارنامه کاری محمد علی کشاورز که جزء لاینفک سینما و تلویزیون ماست . بازیگری که به جرات می توان گفت که برگزاری مراسم بزرگداشت برای او افتخاری خواهد بود برای جشنواره فیلم فجری که او بارها در دوره های مختلف بعنوان بازیگر در خلال آن هنرنمایی کرده و مورد ستایش قرار گرفته است .یک انتخاب خوب و بجا که بی تردید اکثریت اهالی سینما از آن استقبال می کنند .بازیگری که در دوره های حساس سینمای کشور و با کارگردانان صاحب نام همکاری کرده و آثار به یاد ماندنی را بجا گذاشته است .

این کارنامه پربار و پراکندگی و تنوع کار با فیلمسازانی با سبک های مختلف و جهان ذهنی گوناگون و دستیابی به نتیجه های درست نشانگر انعطاف و توانایی این هنرمند است که در سالهای حضور خود در عرصه بازیگری توانسته بدون کمترین حاشیه و با انرژی بالا کاراکترهای مختلفی را در ژانر های گوناگون بخصوص در حوزه های اجتماعی و تاریخی جان ببخشد و با هنر ناب خود واسطی باشد میان جهان فکری فیلمساز و توده مخاطبانی که در پی باور شمایل مورد نظر بوده اند .کشاورز در طول بیش از ۵ دهه حضور مستمر خود با فیلمسازانی چون بهرام بیضایی ، علی حاتمی ، عباس کیارستمی ، ناصر تقوایی ، داریوش مهرجویی ، محمدرضا اصلانی و رخشان بنی اعتماد همکاری داشته است و فیلم های شاخصی همچون «خشت و آینه» ، «صادق کرده» ، «رگبار» ، «شطرنج باد» ، «زیر درختان زیتون» ،«کمال الملک» را از خود به جای گذاشت.

در این بین علاقمندان سینما محمدعلی کشاورز را با کاراکتر محمد ابراهیم در فیلم سینمایی «مادر» بعنوان یکی از شاهکارهای تاریخ سینما و کارنامه فیلمسازی علی حاتمی ، می شناسند و حضور قدرتمندانه و ظرایف بازی او را به هیچ وجه فراموش نخواهند کرد ، هر چند که در کنار تمام بازی های درخشانی که داشت و در میان مخاطبان پذیرفته شد و مورد استقبال قرار گرفت ، حضور در فیلم سینمایی «مادر» توجه داروران جشنواره فیلم فجر را نیز جلب کرد تا بعنوان یکی از نامزدان دریافت سیمرغ بلورین معرفی شود .

کشاورز در سالهای جوانی مانند بسیاری از هم نسلان خود کار را از صحنه تئاتر آغاز کرد و با سختی های فراوان و با عشق و علاقه وارد حرفه بازیگری شود .او بصورت جدی در سال ۱۳۳۹ با حضور در نمایش «ویولن ساز» کره مونا راه خود را آغاز کرد و در ادامه با بازی در نمایش هایی همچون «آنتیگون»، «آندورا»، «ادیپوس شهریار»، «بازی استریندبرگ» ، «دایی وانیا»، «عاشق مترسک» و «لبخند باشکوه آقای گیل» خود را در میان بازیگران شاخص آن دوره تثبیت کرد و نظر بسیاری از فیلمسازان دوران خود را جلب کرد تا اینکه با «شب قوزی» فرخ غفاری مقابل دوربین آمد تا راهی را که منتهی به جایگاهی قابل احترام برای او شد را آغاز کند .بی تردید یکی از کم حاشیه ترین و حرفه ای ترین بازیگران سینمای ایران است که بارزترین مشخصه حرفه ای او اخلاق و از طرفی هم تحلیل دقیق و اجرای نقش با کمترین خطا بود.

محمد علی کشاورز در میان سینما دوستان ایرانی یکی از محبوبترین بازیگرانی است که در میان هم عصران خود وجود دارد . او همیشه در کمال احترام و اخلاق در پروژه های مختلف حاضر بوده و جایگاه تماشاگر به عنوان کسی که هنر او را نمود بیرونی می بخشند ، همیشه برایش سرشار از اهمیت بوده است که باز هم این را می توان با مروری بر کارهای کشاورز اثبات کرد . اما مساله ای که وجود دارد و این بازیگر را به یکی از فراموش نشدنی ترین هنرمندان و از چهره های مانا در عرصه فرهنگ ایران زمین تبدیل کرده است ، انرژی خالصانه این هنرمند است که فارغ از عرصه سینما او را در مدیوم تلویزیون نیز به یکی از محبوب ترین ها تبدیل کرده است . مدیومی که بی تردید مخاطبانی عام تر و گسترده تر دارد .کشاورز در سریال های تلویزیونی به یاد ماندنی و موثری نیز حاضر شد تا خود را در قاب جادویی هم به جایگاهی قابل قبول برسد . «دایی جان ناپلئون»، «هزار دستان» ، «سربداران» ، «سلطان و شبان»، «گرگ‌ها خاکستری رنگ اند» ، «پدرسالار»، «کهنه سوار» و… به نقش آفرینی پرداخته است.

این نوشته مختصری بود از حضور درخشان و بی بدیل محمدعلی کشاورز در عرصه بازیگری که تاریخ هنر و فرهنگ ایران زمین هیچگاه او را از یاد نخواهد برد و برای پاسداشت و گرامی داشتن جایگاه او در مراسم افتتاحیه سی و سومین جشنواره فیلم فجر به احترام یک عمر حضور جدی و موثر در عرصه تئاتر ، سینما و تلویزیون از او تجلیل به عمل خواهد آمد ، هنرمندی که این روزها بدلیل کسالت و بیماری از عرصه بازیگری دور است و تحت مراقبت قرار دارد ، اما با تمام این وجود نقش آفرینی های او تمامی نخواهد داشت و بودن هنرمندانی چون او می تواند یک جمع را هنرمندانه تر بیاراید و اتفاقی خوش را رقم بزند . ما هم در کنار مسئولان و مدیرانی که برای نکوداشت نام محمد علی کشاورز همت کرده اند کلاه از سر بر می داریم و حضورش را نیک می بینیم و نامش را تا همیشه نیک به زبان جاری می کنیم.