مرتضی پورصمدی امسال با دو کارگردان فیلم اولی و دو کارگردان شناخته شده همکاری کرد.
سوره سینما- «چهارشنبه۱۹ اردیبهشت»، «چاقی» و «ارغوان» سه فیلم قابل اعتنای جشنواره فجر امسال هستند که باید با توجه به گروه سازندهشان به انتخاب هیات داوران امیدوار بود. مدیر فیلمبرداری این آثار معتقد است باید در فیلم هایی حضور داشته باشد که با سلیقه اش همخوانی دارد.
امسال با سه فیلم در جشنواره فجر حضور دارید. ملاک انتخاب این آثار بر چه اساسی بود؟
مرتضی پورصمدی: هم «چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت» هم «چاقی» هر دو قصه های جذابی داشتند و کمی از فضای معمولی دور بودند به همین خاطر جذب پروژه شدم. من اهل کارهای معمولی نیستم و طی سالها فیلمبرداری سینماگران با این مساله به خوبی آشنا هستند و از این جهت هر فیلمسازی سراغ من نمیآید. فیلم ها از نظر سلیقه آدم های خود را میطلبند و اگر من به کاری که انجام می دهم اعتقادی نداشته باشم قصه آنطور که باید در نمی آید.سال گذشته هم«ارغوان» را کار کردم که مثل همه فعالیت هایم فیلمنامه و گروه با روحیه ام سازگار بودند. البته من سعی می کنم به اندازه ای که برای گذران زندگی ام لازم است کار کنم خوشبختانه شرایط گاه خوشایند است و پیشنهادات به حدی است که می توان برای انجام کار دست به انتخاب زد اما به طور کل سینما حالش خرابتر از این حرفهاست که با این انتخابها به دنبال فضیلت مجازی باشم. در واقع ما در فضای نه چندان جذابی که برگشت اقتصادی ندارد روزمرگی میکنیم و مواقعی پیش می آید که روزمرگی خوشایندی رقم میخورد.
وحید جلیلوند و راما قویدل هردو فیلم اولیهای این دوره از جشنواره هستند. قبول پیشنهادشان با توجه به اینکه تجربهای درکارگردانی نداشتند سخت نبود؟
زمانی که کارها به من پیشنهاد شد هم از فیلمنامه و هم از برخوردشان علاقمند به کار شدم. برای من دیگر این مسایل دغدغه نیست ضمن اینکه نباید فراموش کنیم فیلم اولی ها سینماگران حداکثری هستند و اگر آماری هم بسنجیم نسل جوان بخش عمده ای از میدان کار را دست شان گرفتهاند، پس خیلی به چشم تازه کار و فیلم اولی نباید نگاه کرد. جوان بودن شان یک امتیاز است در فضایی با ظرفیت محدود سینما آمده اند تلاش کنند و تجربه هایشان را در جایی به نام جشنواره فیلم فجر به نمایش بگذارند. این فرصت، زمان کوتاهی است که البته خیلی ها به آن نمیرسند.
این ظرفیت محدود می تواند همه کسانی که تازه به این عرصه قدم گذاشتند را راضی نگه دارد؟
شرایط فعلی سینما، جشنواره ها بخش های جزئی تر کار مثل صنف فیلمبرداری و … همه در گذر از یک اتفاق است ما الان داریم از رنسانس عبور می کنیم. در سینما نیروهای جوان بسیاری روی کار آمده اند و کنار پیشکسوتان انگشت شمار فعالیت می کنند. در انجمن فیلمبرداران شورای ارزیابی در یک سال نزدیک به چهل چهره جدید معرفی کرد. این مساله کاملا طبیعی است و جلوی حرکت تاریخ را نمی توان گرفت آنهم در اجتماع امروز که شاهد رشد عجیب و غریب جمعیت هستیم منطقی است که با چنین آمار و ارقامی روبرو شویم. قطعا از این همه جوان عده ای هم به سینما روی می آورند ولی تعداد جوانان در هر حرفه و شاخه زیاد است. به ظرفیت سینماها اضافه که نشده است حتی کمتر شد. هیچ توازنی در این دوره برقرار نیست چون به واسطه حضور روز افزون فیلمسازان میزان تولید چند برابر ظرفیت نمایش بالارفته است به همین خاطر می گویم در شرایط وبژه ای هستیم و از رنسانسی عبور می کنیم که فعلا ادامه دارد.
ما ناگهان با یک شوک از عصر نگاتیو به دیجیتال آمدیم. فیلمبرداری به روش دیجیتال امکانات خوبی دارد ،سبک تر است محصول منتظر شیمی لابراتوار نیست و در لحظه با بهترین کیفیت نتیجه کار دیده می شود ضریب اطمینان بالاتر رفته و اعمال سلیقه ها راحت تر انجام می شود تنها نقدی که به جوانان وارد می شود عجول بودن شان است. می خواهند بدون اینکه چندسالی دستیاری کنند درگیر کار شوند. این اصلا بد نیست وباید پذیرفت الان دوره نگاتیو نیست ما در یک مقطع جدید هستیم ولی در هر صورت بدست آوردن کیفیت با شتابزدگی و عصبانیت ممکن نمیشود.
در چنین شرایط سینماگران و سینماداران را چطور ارزیابی میکنید؟
متاسفانه تعداد اندکی به کیفیت اهمیت می دهند. توجه به این مقوله مهم باید همه جانبه رخ دهد و در عمق ذهن تک تک گروه جا بی افتد. نمایش و پخش با کیفیت یعنی دیدن فیلم در بهترین سالن سینمای تهران تفاوتی با دیدن همان کار در شهرستانی کوچک نداشته باشد. اما همین هیجان های نزدیک جشنواره نشان از بی اهمیت بودن بحث کیفیت دارد . همین الان یک فیلم در ده سالن سینما ده رنگ متفاوت دارد. باید باور کنیم رعایت این ملزومات احترام به مخاطب است. سینمادار هم بیشتر نگران جلوگیری از فرسایش وسایل خودش است البته چیز عجیبی نیست. سینما حال خوبی ندارد با یک اقتصاد منهدم که بسیاری از تصمیمات به پول برمیگردد چنین رفتارهایی عجیب نیست. جدا از گروه خاصی از چهره های مطرح سینمایی باقی کسانی که در این عرصه فعال هستند از نظر مالی شرایط خوبی ندارند در حال حاضر ۸۰ مدیر فیلمبرداری عضو انجمن هستند که سال هاست کارجدی نداشته اند.
باتوجه به مجهز شدن سینماها در سالهای اخیر کیفیت بصری فیلمها در کاخ جشنواره چگونه است؟
پارسال زمان جشنواره در گیر کار «ارغوان» بودم خبر از کیفیت فیلمها در کاخ جشنواه ندارم اما امیدوارم بحث کیفیت برای برگزار کنندگان مهم باشد و اجرایی شدنش هر سال اتفاق بیفتد. من مشکلات موجود در سینما را میفهمم مسایل تحریم بر همه چیز تاثیر گذار است امیدوارم دست به دست هم دهیم و از این مصائب دوستانه عبور کنیم.
از فعالیت های اخیرتان چه خبر؟
سال گذشته «ارغوان» را با زوج علیمحمدی و بنکدار کار کردم. امسال هم فیلم دیگری دارند به نام «همنام» که احتمال دارد این همکاری همچنان ادامه پیدا کند. این دو کارگردان جوان بسیار مستعد هستند و خوشحالم که سالی یک کار تازه انجام میدهند.