دو مستند «مثلث مرگ» و «انقلاب پنهان» در سینماروایت روی پرده رفته و نقد و بررسی شدند.

سوره سینما- سی و دومین نشست نمایش فیلم سینماروایت با نمایش دو مستند مثلث مرگ و انقلاب پنهان برگزار شد. مستندهایی که هر دو توسط مرتضی شعبانی و در مرکزمستندحقیقت تهیه شده اند. مستند مثلث مرگ درباره مبارزه مردم مومن و انقلابی عراق با نیروهای داعش در منطقه ای به نام جوف الصخر حد فاصل بغداد و کربلا است و انقلاب پنهان نیز شکل گیری قیام مردم بحرین علیه حکومت خودکامه و دیکتاتوری موروثی این کشور را روایت می‌کند.

در نشست بررسی این مستندها علاوه بر رسول شادمانی مجری نشست، مرتضی شعبانی کارگردان و تهیه کننده آثار، محمدرضا شرف الدین مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس و کیوان امجدیان فعال رسانه ای حضور داشتند.

اطلاعات عملی جهت فیلمنامه نویسی ژانر

در ابتدای نشست شادمانی به معرفی یکی از تازه ترین آثار انتشارات ساقی پرداخت. کتابی با عنوان فیلمنامه نویسی ژانر نوشته استیفن دانکن و ترجمه وحید موسوی که سعی دارد به مخاطب خود اطلاعات عملی جهت فیلمسازی در ژانرهای مختلف ارائه کند. در این اثر سعی شده بر جنبه های تجاری ژانرهای گوناگون به عنوان عاملی جهت جلب مخاطب توجه شود.

سعی می‌کنیم مخاطبان را با ریشه های انقلاب آشنا کنیم

بعد از معرفی کتاب، شادمانی از وامداری مرتضی شعبانی نسبت به شهیدآوینی و آرمانهای وی گفت و البته اینکه وی با عشق کار میکند و مرکزی را تاسیس کرده که در طول فقط ۳ سال بیشتر از ۱۰۰ مستند استراتژیک تولید کرده است.

مرتضی شعبانی در ابتدای صحبتهای خود با ذکر توضیحاتی درباره دو مستند موردبحث گفت: مستند مثلث مرگ را دل عملیاتی تولید کردیم که هدف از انجام آن آزادسازی منطقه جوف الصخر بود. منطقه ای که سالها محل استقرار سران القاعده بوده است و آزادسازی آن به شدت به افزایش روحیه برای مبارزه با داعش کمک کرد.

شعبانی در ادامه درباره چگونگی ساخت مستندهایی از اتفاقات منطقه ای اظهار داشت: استارت کارمان با تحولات مرتبط با بیداری اسلامی شکل گرفت یعنی سعی کردیم کشورهای مختلف درگیر این انقلابها را رصد کرده و کوشیدیم با تصویرسازی مستندوار از روند این انقلابها مخاطبان را با ریشه های انقلاب شیعی آشنا کنیم.

با ایرانیزه کردن بیش از حد موضوعات، مخاطب جهانی را از دست داده ایم

وی افزود: به دنبال تولید مستندهایی هستیم که بتوان آنها را در کشورهای مختلف نشان داد. در سالهای اخیر آفتی در مستندسازی ما وجود داشته و آن هم اینکه با ایرانیزه کردن بیش از حد موضوعات، مخاطب جهانی را از دست داده ایم اما ما سعی می کنیم مستندهایی بسازیم که متعلق به جغرافیای خاصی نباشند و همه جور مخاطبی بتوانند آنها را ببینند.

این مستندساز با اشاره به گلایه هایی که برخی مستندسازان از کمبود امکانات مطرح می‌کنند خاطرنشان ساخت: البته همیشه هم این طور نیست که امکانات نباشد. اتفاقا برخی مواقع امکانات هست اما جدی گرفته نمیشود مثلا در همین تهران خودمان کلی امکانات وجود دارد که به دنبالشان نمیرویم. فرض کنید شما می خواهید درباره انقلاب مردم مصر مستندی بسازید. فکر میکنم در تهران هم بتوانید چهره هایی از مصر را پیدا کنید که در کوران انقلاب بوده اند. در مستند انقلاب پنهان دقیقا به سراغ آن دسته از مبارزان بحرینی رفتیم که به دلایل و بهانه های مختلف به ایران آمده بودند و سعی میکردیم از این حضور برای ثبت نظراتشان استفاده کنیم.

روحیات دفاع مقدس بر مقاومت مردمان منطقه سایه انداخته

محمدرضا شرف الدین تهیه کننده و مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس با اشاره به ویژگیهای این دو مستند بیان داشت: کارهایی که دیدیم گویای سوژه هایشان بودند و البته که هر دو این حسن را داشتند که ما را بردند به دوران دفاع مقدس و حال و هوای آن روزگار را در ما تداعی کردند. خوشحالم که می بینم روحیه دفاع مقدس بر مقاومت مردمان منطقه سایه انداخته است.

وی ادامه داد: کاری که شعبانی انجام می‌دهد باید ادامه پیدا کند و باید امثال شعبانی بتوانند باز هم کار کنند. نهضت تصویری پرداختن به مقاومت باید فراگیر شود و آرام آرام کل منطقه را بگیرد و در این مسیر شعبانی ها هستند که به کمک ما خواهند آمد.

شرف الدین خاطرنشان ساخت: شتاب تحولات منطقه ای بیشتر از شتاب برنامه ریزی برای تولید درامهای سینمایی است. تولید فیلم بلند کلی وقت میخواهد برای تحقیق و نگارش فیلمنامه اما در حیطه مستند میتوانیم به موقع حضور داشته باشیم. اینکه آدمی مثل شعبانی میتواند با جسارت به دل حادثه رفته و تصویرسازی کند به شدت ارزشمند است اما نکته ای هم باقی میماند و آن هم اینکه وظیفه نهادهایی مانند وزارت امور خارجه، وزارت ارشاد یا حتی وزارت اطلاعات در حمایت از چنین کارهایی چیست.

همان طور که مستندهای بی.بی.سی در خدمت منافع بریتانیاست، مستندهای شعبانی هم در خدمت منافع ایران و ایرانی است

کیوان امجدیان فعال رسانه ای حاضر در نشست با به کار بردن صفت خوب برای مستندهای شعبانی اظهار داشت: در اینکه مستندهای ایشان خوب هستند شکی وجود ندارد بخصوص که در این دو مستند به خوبی هر چه تمامتر  از عناصر موجود در خدمت تاثیرگذاری سوژه استفاده شده است. حتی استفاده از موسیقی نیز در این دو مستند به درستی صورت گرفته است.

وی ادامه داد: آثار شعبانی به غیر از انتخاب سوژه درست، چیدمان درستی دارند و البته که نگاه کشور و سیاستگذاری جمهوری اسلامی به اتفاقات منطقه ای را خیلی خوب نشان میدهند. همان طور که مستندهای بی.بی.سی در خدمت منافع بریتانیاست، مستندهای شعبانی هم در خدمت منافع ایران و ایرانی است.

در تولید هیچ کدام از آثارم وزارت خارجه به ما کمک نکرد

در ادامه نشست مرتضی شعبانی به صحبت درباره موضوع حمایتهای ارگانی از تولید چنین مستندهایی پرداخت. وی گفت: در شرایطی که وزارتخانه هایی مانند امور خارجه قادرند در تولید مستندهای برون مرزی به تهیه کنندگان کمک کنند اما نه فقط در تولید این دو مستند که در تولید هیچ کدام از آثارم وزارت خارجه به ما کمک نکرد.

وی ادامه داد: البته که دو خاطره تلخ هم از وزارت خارجه در ذهن دارم. یکی زمانی بود که برای تولید مستندی به نام ادواردو به ایتالیا رفتیم و دوستان وزارت خارجه به جای حمایت مرتب ما را از تولید این مستند منع می‌کردند و دیگری نیز زمانی بود که برای ساخت مستندی به مالزی رفتیم که آنجا هم وزارت خارجه کمک نکرد.

دور همه نهادهای دولتی را خط قرمز کشیدیم و به طور مستقل به تولید مستند روی آوردیم

شعبانی با کلی کردن بحث افزود: این مشکل کلی وزارت خارجه است و فرقی نمیکند دولت اصلاحات روی کار باشد یا غیر از آن! وزارت خارجه ما با این توجیه که نباید دنبال دردسرسازی بود برای ساخت مستندهای سیاسی برون مرزی کمترین حمایتی انجام نمی دهد و همین می شود که وقتی میخواهید مستندی با موضوع بیداری اسلامی بسازید باز هم مدیران وزارت خارجه کاری برای شما نمی کنند و شاید توصیه کنند سراغ این سوژه ها هم نروید.

وی تاکید کرد: البته وضعیت حمایت در دیگر نهادها هم تعریفی ندارد و نهایت اینکه دور همه نهادهای دولتی را خط قرمز کشیدیم و به طور مستقل به تولید مستند روی آوردیم.

در حیطه پخش جهانی هنوز در ابتدای راهیم

رسول شادمانی مجری نشست با اشاره به کیفیت بالای این دو مستند از راههایی دیده شدن آنها توسط مخاطب جهانی پرسید و کیوان امجدیان پاسخ داد: اگر ساختار مستند فراملیتی باشد حتما مخاطب جهانی آن را می بیند اما اگر در ساختار محدود به جغرافیا باشیم طبیعی است که مستندها دیده نخواهند شد.

شرف الدین نیز این بحث را این طور ادامه داد: جنگ امروز جنگ گفتمان است. غرب به دنبال غلبه گفتمان شیطان است و رسانه ها در این مسیر نقشی مهم بازی میکنند و اگر بلحاظ رسانه ای کاری قوی و اثرگذار ارائه کنیم خواهیم توانست برنده جنگ باشیم. البته که ما در حیطه پخش جهانی آثارمان همچنان در حال تجربه کردنیم و به نوعی ابتدای راهیم اما انشاا.. رفته رفته اوضاع بهتر می‌شود.