کتاب «دلشده» درباره زندگی، آثار و کارنامه حرفهای محمدعلی کشاورز منتشر شد.
سوره سینما- کتاب نکوداشت محمد علی کشاورز با عنوان «دلشده»به کوشش رامک صبحی و شاهین امین همزمان با آغاز سیوسومین جشنواره فیلم فجر منتشر شد. بهانه تدوین این کتاب برگزاری مراسم بزرگداشت این هنرمند در جشنواره فیلم فجرو تقدیر از نیم قرن حضور او در عرصه بازیگری تئاتر، سینما و تلویزیون است. صبحی و امین که سابقه بیش از بیست سال فعالیت روزنامهنگاری در نشریات تخصصی سینمایی را دارند، با هدف بررسی زندگی هنری این هنرمند ارزشمندو جایگاه ایشان در عرصه هنر،مطالب این کتاب را گردآوری کردهاند. آغازگر کتاب یادداشتهایی از حجتالله ایوبی رییس سازمان سینمایی و معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علیرضا رضا داد دبیرسیوسومین جشنواره فیلم فجراست که در ادامه آن پیش گفتاری به قلم رامک صبحی آمدهاست.
این کتاب در سه فصل تنظیم شدهاست. فصل اول کتاب که «کشاورز به روایت کشاورز » نام دارد به گفتوگو با این بازیگر اختصاص دارد. دربخشی از این گفتوگو خاطرات دوران کودکی، خانواده و مدرسه وتاثیر و تاثر این دوران بر محمد علی کشاورز مرور شدهاست. چگونگی شروع فعالیتهای هنری در تئاتر و ادامه آن در سینما و تلویزیون، همراه با یادی از نقشهای به یادماندنی،بخش دیگری از این گفت وگو است. در لابه لای این گفت و گو هم چنین،وقایعی که طی دوران فعالیت هنری کشاورز، فضای هنری کشور و هم چنین روند فعالیتهای این هنرمند را تحت تاثیر قرارداده، توسط نویسنده مطلب مرور شدهاست. این بخش با درج فهرستی از فیلمها، تئاترها و تله تئاترها و مجموعههای تلویزیونی و بیوگرافی محمد علی کشاورز تکمیل میشود.
در بخش دوم این کتاب «کشاورز به روایت هنرمندان»سیزده هنرمند در قالب یادداشت یا گفت وگو از محمد علی کشاورز گفتهاند؛ علی نصیریان،عباس کیارستمی،اسماعیل شنگله،داودرشیدی،امین تارخ،مهدی هاشمی،مسعودجعفری جوزانی،محمدمهدی دادگو،داریوش فرهنگ،مجتبی راعی،جمشیدهاشمپور،احمدبخشی و محمودپاک نیت. هرکدام از این مطالب به بخشی از خلقوخو وسلوک و منش این بازیگر ۸۴ ساله اشاره دارند. برای نمونه علی نصیریان کشاورز را چنین توصیف میکند:«کشاورز در وهله اول انسان بسیارشریف، دوست بسیارخوب و بچه بسیار با استعدادی درنمایش جدید ایران اعم ازتئاتر در دهه چهل تا بعد از انقلاب و در سریالها و فیلمهای ایرانی است. او یکی از کسانی بود که تاثیر بسیاری داشت. من بیش از ۵۰ سال است که آقای کشاورز را میشناسم و این زمان کمی نیست . باید ببینیم کسی که بیشتر از نیم قرن در هنر ایران بوده چه تاثیری داشته و حاصل کارش در خور این نیم قرن حضور در سینما وتلویزیون وتئاترایران بوده است ؟ کشاورز یکی ازکسانی است به حکم من در تغییر و تحول نمایش و فیلم ایران تاثیرگزار بوده است.»
و یا مهدی هاشمی درباره اش مینویسد: «او شبیه هیچکس نیست و با اکثر بازیگرانی که از خود دور میشوند و بازی میکنند و بسیار هم بازی میکنند ،فاصله درازی دارد .اوخودش است و بسیار هم خودش است و با غرور و تشخص ویژهای که دارد به نظر میآید که دوست دارد بگوید من خود نقشم،از من بازی نخواهید. من نمیتوانم کس دیگری باشم.» یا مسعود جعفری جوزانی که اورا قهرمان دوران نوجوانیاش وصف میکند و امین تارخ که از حسرتهایش برای این بازیگر گرانقدر میگوید و یا عباس کیارستمی که بهترین خاطرهاش از کشاورز را انضباط یک آدم حرفهای وتطابقی که با کلیت فیلم پیدا کرد، عنوان میکند:«اومیل نداشت دیگران شبیه او بازی کنند ، فهمید که خودش را باید به نابازیگران فیلم نزدیک کند و به نظرمن خیلی موفق بود.» هنرمندان دیگرهم هریک از دریچه دل و جان خود از خاطرهها و سلوک و مهربانی و خضوع و یگانه بودن، محمد علی کشاورز گفتهاند و نوشتهاند. نکته جالب این بخش در کنار خواندنی بودن صحبتهای هریک از هنرمندان درباره محمد علی کشاورز، این است که درهرکدام از مطالب گوشهای از رخداد های هنر ایران طی نیم قرن اخیر بیان میشود.
بخش آخرکتاب که «کشاورز به روایت منتقدان» نام گرفته، چهار منتقد و نویسنده نام آشنای سینما، هرکدام از نظرگاه خود به بررسی کارنامه بازیگری کشاورز پرداختهاند. احمد طالبی نژاد و جواد طوسی در مقالههایشان کارنامه هنری این هنرمند را با تاکید بر نقشهای کلیدی او در تئاتر، سینما و تلویزیون بررسی کردهاند. رامتین شهبازی هم در مطلب خود با تکیه بر فیلمهای «مادر» و مجموعه «هزاردستان»، نگاهی به شمایل هنرپیشگی این بازیگر دارد. مقاله سعید مروتی هم مروری اجمالی و تاریخی بر کارنامه سینمایی کشاورز است. این بخش با یادداشتی از شاهین امین به پایان میرسد. در انتهای کتاب با آلبوم تصاویر از دوران نوجوانی تا صحنه تئاتر و سینما و تلویزیون استاد محمد علی کشاورز منتشر شده است.